(روزنامه اعتماد – 1396/09/29 – شماره 3980 – صفحه 6)
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده تا چند روز ديگر وارد دومين سال حضور خود در كاخ سفيد مي‌شود با اين وجود همچنان ميان آنچه وي در ميدان عمل اجرايي مي‌كند و آنچه مي‌گويد يا مي‌نويسد تفاوت از زمين تا آسمان است. تناقض، واژه‌اي است كه با دونالد ترامپ گره خورده است. راهبرد امنيت ملي امريكا در ٦٨ صفحه منتشر شده و دونالد ترامپ نيز در سخنراني ٢٨ دقيقه‌اي از چند و چون آن پرده برداشته است. ايران و كره شمالي كه نام آنها در قريب به ١٢ ماه اخير بارها و بارها از زبان دونالد ترامپ شنيده شده است در سخنراني شامگاه دوشنبه ترامپ جملات چنداني را به خود اختصاص ندادند اما در متن راهبرد امنيت ملي ايالات متحده چندين بار به اسم آنها اشاره شده است.
خبري از جنگ با ايران و كره شمالي نيست
خبرگزاري سي‌ان‌ان در گزارشي كوتاه از سخنراني قريب به سي دقيقه‌اي رييس‌جمهور امريكا مي‌نويسد: دونالد ترامپ در سخنراني مفصل خود درباره راهبرد امنيت ملي كشورش درباره آنچه تهديدهايي براي امريكا مي‌داند بسيار سخن گفت. به آنها كه بيم اين را دارند كه شايد امريكا در چند هفته آتي و منتهي به سال نو با ايران يا كره شمالي وارد جنگ جدي شود، بايد گفت كه آسوده بخوابند. اين برداشتي است كه مي‌توان از سخنراني ترامپ داشت. رييس‌جمهور امريكا در اين سخنان چندان اشاره‌اي به نام ايران و كره شمالي نكرد. در اين سخنراني نيز ترامپ دست از سر باراك اوباما، رييس‌جمهور پيشين امريكا برنداشت و وي را به دليل آنچه بي‌توجهي به ماجراجويي‌هاي هسته‌اي كره شمالي خواند، مقصر دانست.
وي همچنين گريزي به توافق هسته‌اي با ايران نيز زد و اوباما را مقصر شماره يك در توافق هسته‌اي با ايران خواند كه ترامپ آن را نامتوازن و به نفع تهران مي‌داند. وي وعده‌هاي خود براي مراقبت از كره شمالي را تكرار كرد و البته اشاره‌اي به اين نكرد كه جزييات اين مراقبت از پيونگ‌يانگ چگونه خواهد بود. وي بخش اعظمي از سخنان خود را هم به مسائل اقتصاد داخلي امريكا و همچنين مهاجرت اختصاص داد. وي هرازچندگاهي در اين نطق ٣٠ دقيقه‌اي، به نام‌هاي روسيه و چين به عنوان رقبايي براي امريكا اشاره كرد اما در مورد سياست‌هاي جداگانه اين دو كشور در قبال ايران و كره شمالي سخني به ميان نياورد. ترامپ چند اشاره نيز به حملات سايبري داشت و حتي جملاتي را هم به خشونت‌هاي سياسي و اقتصادي اختصاص داد.
تهديدهاي هسته‌اي كه ترامپ هرازچندگاهي آنها را به پرونده‌هاي ايران و كره شمالي ارتباط داده و ادعا مي‌كند كه امريكا براي حمله پيشگيرانه در مواجهه با اين حملات محق است در اظهارات اخير رييس‌جمهور امريكا جايي را به خود اختصاص نداده بود. از مجموع سخنان ترامپ مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه وي تاكيد بسيار زيادي بر ابعاد اقتصادي امنيت ملي داشت و همچنان اعتقاد دارد كه ساختن قدرت و ثروت در خانه بهترين فاكتوري است كه مي‌تواند بيشترين كمك را به تامين امنيت ملي بكند. اين ايده را در اين سال‌ها بيشتر از زبان دموكرات‌ها شنيده بوديم اما به نظر مي‌رسد كه رييس‌جمهور امريكا اين ايده را به خدمت شعار انتخاباتي خود كه اول امريكا بود درآورده است.
اگر رييس‌جمهور امريكا برنامه مخفيانه‌اي براي حمله به كره شمالي و ايران در سر داشته باشد بايد گفت كه وي در حال حاضر چالش‌هاي مهم‌تري مانند مهاجرت‌هاي زنجيره‌اي را در اولويت كاري خود قرار داده است. وي در سخنراني خود نيز بيشتر در مورد چالش‌هاي ديگري جز ايران و كره شمالي با شور و حرارت صحبت كرد. اين در حالي است كه وي پيش از اين ايران و كره شمالي را دو كشور دردسرسازي خوانده بود كه مي‌خواهد از روي كره زمين محو كند. بنابراين مي‌توان گفت كه از سخنان رييس‌جمهور ترامپ اينگونه برآورد مي‌شود كه فعلا همه مي‌توانند دست از نگراني براي تبعات مصيبت بار حمله به كره شمالي و ايران دست بردارند. به نظر مي‌رسد كه فعلا ترامپ ايده‌اي براي آتش‌افروزي رسمي ندارد و صلح مي‌تواند نفس راحتي بكشد.
البته سي‌ان‌ان در تحليل جداگانه ديگري با عنوان ٥ نكته‌اي كه بايد در مورد سخنراني دونالد ترامپ درباره راهبرد امنيت ملي بدانيد، به اين مساله اشاره كرد كه رژيم‌هاي خشن و تروريست اصلي‌ترين تهديدهايي هستند كه رييس‌جمهور امريكا براي خود تعريف كرده است. در ادامه اين بخش آمده است: در راس ليست آنچه كه امريكا در تهديد مي‌كند ترامپ نام كشورهايي مانند كره شمالي و ايران را قرار داده است. رييس‌جمهور چهل و پنجم امريكا اعتقاد دارد كه تسليحات اتمي كره شمالي و فعاليت‌هاي موشك‌هاي بالستيك اين كشور مي‌تواند اصلي‌ترين نگراني واشنگتن در حوزه امنيت ملي باشد. در مورد ايران نيز ترامپ حمايت‌هاي تهران از گروه‌هايي كه واشنگتن آنها را تروريست مي‌خواند و همچنين توسعه نفوذ ايران در منطقه را مهم‌ترين نقطه‌هاي كليدي براي نگراني مي‌داند. در بخش‌هايي از متن اين راهبرد امنيت ملي، ترامپ براي مبارزه با تروريسم همچنان استفاده از ارتش و نيروهاي نظامي امريكا در مقابله با گروه‌هايي مانند داعش را تامين‌كننده امنيت امريكا مي‌داند.
ايران همچنان متهم به اتهام‌هاي تكراري و بي‌سند
نام ايران در متن راهبرد امنيت ملي امريكا ١٢ بار مورد اشاره قرار گرفته است و البته در غالب اين موارد نيز فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران مورد اشاره قرار گرفته است. در نخستين ارجاع به نام ايران نوشته شده است: جمهوري خلق كره و جمهوري اسلامي ايران عزم خود را براي بي‌ثبات كردن مناطق خود جزم كرده‌اند، امريكا و متحدان ما در مناطق مختلف را تهديد مي‌كنند و حتي تهديدي براي مردم خود نيز هستند!
در اشاره دوم به نام ايران به همان چيزي اشاره شده كه جيم متيس، وزير دفاع ايالات متحده قريب به ٧ روز پيش بر زبان راند و ادعا كرد كه واشنگتن به دنبال جلب اجماع ديپلماتيك عليه تهران در سطح بين‌المللي است. در اين باره در سند راهبرد امنيت ملي ترامپ آمده است: ما جهان را براي مقابله با رژيم خشن در كره شمالي و مبارزه با خطر ايران متحد خواهيم كرد. البته كه بخشي از جامعه جهاني به دنبال ادامه دادن مسير اجراي توافق هسته‌اي با ايران هستند.
كسب درآمد از منبع فروش سلاح به كشورهاي متحد امريكا در منطقه يكي از استراتژي‌هاي ترامپ بود كه از نخستين روزهاي حضورش در كاخ سفيد پياده شد در بخشي از راهبرد امنيت ملي امريكا نيز آمده است: ما به شركاي خود براي تقويت سيستم دفاع موشكي و ساير سيستم‌هاي دفاعي براي مقابله با تهديدهاي موشكي كمك خواهيم كرد. با شركاي خود براي مقابله با فعاليت‌هاي مخرب ايران در منطقه همكاري مي‌كنيم!
دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده از زمان رقابت‌هاي انتخاباتي، برجام را يكي از بدترين توافق‌هاي تاريخ خوانده بود و اين در حالي است كه آخرين بار نيز پايبندي ايران به توافق هسته‌اي را تاييد نكرد. وي در راهبرد امنيت ملي امريكا نيز بار ديگر ادعاي بي‌سند خود درباره تلاش تهران براي دستيابي به بمب اتم را مطرح و ادعا كرده و كه امريكا با شركاي خود همكاري مي‌كند تا تمام مسيرهاي تهران براي دستيابي به سلاح اتمي را سد كند.
نزديك كردن كشورهاي مسلمان متحد امريكا به اسراييل يكي از استراتژي‌هايي است كه ترامپ در ١١ ماه گذشته دنبال كرده و تا حدودي هم با نزديك شدن رياض و تل‌آويو به هم در اجراي آن موفق بوده است. در بخشي از راهبرد امنيت ملي امريكا در اين باره نوشته شده: امروز تهديد گروه‌هاي تروريستي و تهديدهايي كه ايران براي منطقه به وجود آورده همه را به اين باور رسانده است كه اسراييل مشكل منطقه نيست. كشورهاي منطقه نيز اندك اندك به اين درك مشترك مي‌رسند كه مي‌توانند با ايجاد ارتباط با اسراييل با تهديدهاي مشترك مقابله كنند.
در حالي كه عربستان سعودي به گواه اسناد مستدل و اثبات شده اصلي‌ترين منبع توليد و ارتزاق گروه‌هاي تروريستي مانند القاعده و داعش بوده است اما در راهبرد امنيت ملي امريكا انگشت اتهام به سوي رياض نيست و باز هم اين ايران است كه در مقام متهم قرار گرفته و ادعا شده كه ايران از وضعيت موجود در خاورميانه بهره مي‌برد. ادعا شده ايران كه بزرگ‌ترين حامي تروريسم در جهان است از بي‌ثباتي در منطقه خاورميانه بهره مي‌برد و در حال بسط و توسعه نفوذ خود است.
ايران در حال توسعه توان موشك بالستيك خود است و همزمان با توسعه توانمندي‌هاي اطلاعاتي خود به حملات سايبري نيز روي آورده است. اين فعاليت‌هاي ايران از سال ٢٠١٥ و با وجود توافق هسته‌اي جهان با تهران نيز ادامه پيدا كرده است. در حالي كه رابطه امريكا به عنوان عضوي از ناتو با كشورهاي اروپايي به‌شدت در يك سال اخير تخريب شده است و بسياري از اروپايي‌ها از رفتارهاي خودسرانه و تصميم‌گيري‌هاي يكجانبه ترامپ به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد سيستم دفاعي مستقل خود را داشته باشند اما ترامپ در راهبرد امنيت ملي خود حتي براي بيان همراهي امريكا به عنوان عضوي از ناتو براي تقويت سيستم دفاعي اين نهاد نيز از ايران و تهديد اين كشور براي اروپا مايه مي‌گذارد. اين در حالي است كه ايران همواره سيستم موشكي خود را در حد دفاعي نگاه داشته است.
در بخش‌هايي از اين راهبرد امنيت ملي نيز ايران تهديدي حتي براي كشورهاي نزديك به خود خوانده شده و ادعا شده است كه ايران با موشك‌هاي بالستيك خود و همچنين تلاش براي توسعه برنامه تسليحات هسته‌اي خود به تهديدي براي ايالات متحده و متحدانش در منطقه بدل شده است. در اين سند نيز به حزب‌الله لبنان به عنوان گروهي تروريستي و مورد حمايت ايران اشاره شده است.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=93378
ش.د9603991