(روزنامه جوان – 1395/05/20 – شماره 4881 – صفحه 15)
رئيس‌جمهور تركيه در اولين سفر خارجي خود پس از كودتاي نافرجام به روسيه سفر و با ولاديمير پوتين درباره مسائل دوجانبه گفتوگو كرد.
رجب طيب اردوغان در اين ديدار از موضع پوتين در زمان كودتا تشكر كرد و پوتين هم خواستار از سرگيري روابط با تركيه شد. تركيه در هفته‌هاي اخير در راستاي عادي‌سازي روابط با روسيه، در مقابل بحران سوريه هم چرخش موضع داشته و از كاهش تنش با همسايگان سخن گفته است. اردوغان در حالي به روسيه سفر كرد كه روابط تركيه با غرب پس از كودتا سردترين و پرتنش‌ترين دوران خود را سپري مي‌كند.
به گزارش «جوان» رؤساي جمهور روسيه و تركيه پس از يك دوره روابط پرتنش ميان مسكو و آنكارا پس از ساقط شدن جنگنده روس توسط هواپيماي تركيه در نوامبر 2015، روز سه‌شنبه در شهر سن‌پترزبورگ ديدار و گفتوگو كردند؛ ديداري كه به زعم كارشناسان علاوه بر بهبود روابط دوجانبه مي‌تواند بر تحولات سوريه نيز اثرگذار باشد. ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه در ديدار با رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور تركيه گفت: «اولين كسي كه بعد از كودتا با اردوغان گفتوگو كرد، من بودم. ما اقداماتي را كه خلاف قانون اساسي در تركيه صورت گرفت، محكوم مي‌كنيم و اميدواريم كه مردم تركيه بتوانند اوضاع را در اين كشور سر و سامان دهند. ما همواره مخالف اقداماتي نظير كودتا بوده‌ايم و بر اين موضع خود اصرار مي‌ورزيم. »
به گزارش خبرگزاري اسپوتنيك، پوتين افزود: «خواستار ازسرگيري روابط با تركيه هستيم، از جمله در زمينه اقتصادي و همچنين براي مبارزه با تروريسم. از اينكه اين فرصت پيش آمده خوشحال هستم. بهبود روابط، به نفع دو كشور است. » رئيس‌جمهور تركيه نيز از اينكه پوتين اين ديدار را پذيرفته و همچنين به دليل حمايت‌هاي وي در دوره پس از كودتا در تركيه، از رئيس‌جمهور روسيه تشكر كرد. اردوغان تأكيد كرد: «موارد زيادي هست كه بايد در مورد آنها با هم گفتوگو كنيم. در حال حاضر تركيه و روسيه وارد مرحله روابط مثبت شده‌اند. منطقه انتظار زيادي از ما دارد و ما با هم مي‌توانيم مسائل را حل كنيم. من اطمينان دارم كه روابط دو كشور به سرعت به حالت قبل باز مي‌گردد و همكاري با روسيه مسائل منطقه را حل خواهد كرد. »
به دنبال تشديد تنش‌ها بين دو كشور پس از سرنگوني جنگنده روس، تحريم‌هاي سخت اقتصادي روسيه عليه تركيه سبب شد ارزش 30 ميليارد دلاري روابط اقتصادي سالانه دو كشور در حالت سقوط آزاد قرار گيرد و اين مسئله بيش از همه آنكارا را در تنگنا قرار داد. از سوي ديگر، رئيس‌جمهور تركيه ديروز در مصاحبه با خبرگزاري «ايتارتاس» درباره مسئله سرنگون شدن جنگنده روسيه در هشت ماه پيش و مجازات عاملان اين اتفاق گفت: «مسببان اتفاقاتي كه هشت ماه پيش در خاك سوريه رخ داد دستگير و به دست عدالت سپرده شده‌اند. من موضعم را در نامه‌اي كه به پوتين فرستادم، توضيح دادم. من گفتم كه اين يك اتفاق تأسف‌بار براي ما بوده و شديداً باعث ناراحتي ما شد.
تحقيقات درباره اين حادثه ادامه دارد و من در خصوص مسئله خلبانان جنگنده روسيه دستور به تحقيقاتي درباره شرايط مربوط به فراتر از مرزهاي كشور داده‌ام. » اردوغان بارها بر خودداري از عذرخواهي تركيه درباره سرنگوني جنگنده روسي تأكيد كرده بود ولي مسكو اعلام كرد كه اين شرط لازمه آغاز مذاكره براي بازگشت روابط به حالت عادي است و در نهايت اردوغان ماه ژوئن به خاطر اين حادثه ابراز تأسف كرد و از آن زمان در تلاش بوده است تا روابط سياسي و اقتصادي تركيه را با روسيه احيا كند.
سفر اردوغان به روسيه در حالي انجام مي‌شود كه روابط تركيه با امريكا و اروپا به ويژه به دنبال كودتاي نافرجام به شدت ملتهب شده و اردوغان در آستانه اين سفر به اروپا پيغام داده است كه اگر اتحاديه اروپا به وعده‌هاي خود عمل نكند، تركيه قرارداد بازپس‌گيري پناهجويان را اجرا نخواهد كرد. اردوغان در هفته‌هاي اخير مقامات غربي به خصوص امريكا را متهم به دست داشتن در كودتا كرده است و گفته است كه غربي‌ها تركيه را در مقابل كودتاچيان تنها گذاشتند. برخي كارشناسان روسي بر اين باورند كه روسيه دولت تركيه را از وقوع كودتا در اين كشور مطلع كرده و اين مسئله سبب تعجيل در سفر اردوغان به روسيه شده است.
تكرار ادعا عليه اسد
رئيس‌جمهور تركيه كه در پنج سال گذشته با باز گذاشتن مرزهاي كشورش، تروريست‌ها را به سوريه اعزام كرده است باز هم به لفاظي‌هاي خود عليه بشاراسد، رئيس‌جمهور سوريه ادامه داد. اردوغان ديروز در سخناني گفت: «ما خواهان فروپاشي سوريه نيستيم اما كناره‌گيري بشار اسد را خواهانيم. من صادقانه مي‌گويم كه اصولاً روسيه مهم‌ترين و كليدي‌ترين بازيگر در ايجاد صلح در سوريه است. من معتقدم كه مسئله سوريه بايد با كمك اقدام دوجانبه روسيه و تركيه حل وفصل شود. در صورت گسترش مذاكرات و شركت‌كنندگان آن من قبلاً نيز به ولاديمير پوتين گفته‌ام هنگامي كه لازم باشد ما حتي ايران را نيز در اين مذاكرات وارد خواهيم كرد و ما مي‌توانيم از قطر، عربستان و امريكا نيز دعوت كنيم.»
اكنون باتوجه به پيشينه وقوع چندين انفجار مرگبار تروريستي در شهرهاي مختلف تركيه، پيامدهاي كودتاي شكست خورده در اين كشور و ميزباني از تروريست‌هاي ضد سوري، انتظار مي‌رود سياست‌هاي آنكارا در اين بخش نيز دچار تغييرهاي متفاوتي نسبت به قبل شود و از اين رو مذاكره اردوغان با پوتين متحد نظامي و سياسي بشار اسد مهم است. هرچند بينعالي ييلديريم، نخست وزير تركيه گفته است آنكارا به دنبال كاهش تنش با همسايگان از جمله سوريه است اما اردوغان لفاظي‌هاي خود را عليه بشار اسد تكرار مي‌كند تا تغيير موضع تركيه در مقابل دولت سوريه را در لاي سخنان خود پوشش دهد.
http://www.javanonline.ir/fa/news/803486
ش.د9505149