(روزنامه جوان - 1396/07/18 - شماره 5208 - صفحه 15)
چیزی به 15 اکتبر نمانده تا یکی دیگر از مصادیق بدعهدی امریکایی‌ها روشن شود و ترامپ چنانکه وعده داده برجام را بی‌اعتبار بخواند و براساس گمانه‌زنی‌ها سرنوشت آن را به دست کنگره‌ای بسپارد که حالا با نزدیک‌ترین متحدش در آنجا درگیر شده است. نتیجه البته هر چه باشد تا حالا برجام بی‌اعتبار شده است، به خصوص دولت ترامپ در ادامه همان عهدشکنی اوباما تا توانسته نگذاشته ایران از وعده گشایش مالی ناشی از برداشتن تحریم‌‌ها بهره‌ای ببرد. در چنین شرایطی همه اعضای شورای امنیت و همچنین آلمان به عنوان طرف‌های گفت‌وگوی توافق هسته‌ای با ایران از لزوم حفظ برجام سخن گفته و درباره خروج از آن هشدار دادند. هرچند انگلیسی‌‌ها در حال زمزمه مومیایی کردن جسد برجام هستند؛ برجامی که بدون امریکا و در واقع صرفاً بر اساس تعهدات اروپایی با ایران باقی بماند، یعنی ایران هم ضربات تحریم‌های جدید امریکا را تحمل کند و هم محدودیت‌های یک توافق مرده را!
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی به کنفرانس بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که در رم - پایتخت ایتالیا - در حال برگزاری است، گفت که همه باید از تمام توافقات بین‌المللی در عدم اشاعه هسته‌ای ازجمله توافق هسته‌ای ایران محافظت کنند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت تنها اقدام خردمندانه در مقابله با تهدیدات اتمی و آزمایش‌های اتمی این است که نیروهای سیاسی در دیپلماسی و همکاری بین‌المللی سرمایه‌گذاری کرده و کانال‌های تازه برای گفت‌وگو باز و از کانال‌های پیشین محافظت کرد. موگرینی گفت توافق اتمی با ایران بدون اتحادیه اروپای قوی ممکن نبود. وی افزود که اروپایی‌‌ها تمام توان خود را برای صلح به کار بردند و این برای موفقیت مذاکرات حیاتی بود. موگرینی گفت در تمام این مدت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرای برجام را از سوی ایران زیر نظر داشت و تأیید می‌کند ایران به تعهداتش عمل کرده است و بعد از گذشت 60 سال از عمر آژانس، ضمانتی برای همه است.
وی همچنین با بیان اینکه توافق اتمی ایران، به یک یا چند کشور مربوط نیست و به همه جهان و به همه ما مربوط است، افزود: در واقع توافق اتمی ایران یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و ما تمایل داریم، وظیفه داریم و مسئولیم که توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کنیم. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم که در نشست رم حاضر بود، بار دیگر تأکید کرد ایران تا امروز به طور کامل به همه تعهدات هسته‌ای که در برجام قید شده، عمل کرده است. یوکیو آمانو گفت: می‌توانم تأیید کنم که ایران به تعهدات هسته‌ای که تحت عنوان برجام متعهد به انجام آنها بود، عمل کرده است. گفتنی است آژانس ماه میلادی گذشته (سپتامبر) هم برای هشتمین بار پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید کرد.
از سوی دیگر زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان در بیانیه‌ای گفت: برلین اطمینان دارد که ایران به برجام متعهد بوده است و این موضوع از سوی آژانس نیز تایید شده است. او ابراز نگرانی کرد شواهد نشان می‌دهد که ترامپ از توافق هسته‌ای ایران خارج خواهد شد. وزیر خارجه آلمان با اشاره به اینکه خروج از برجام می‌تواند باعث تشدید نگرانی‌‌ها شود، هشدار داد وضعیت امنیت منطقه می‌تواند با خروج واشنگتن از این توافق بدتر شود.
نقشه لندن برای برجام
همچنین «ترزا می»، نخست‌وزیر انگلیس روز دو‌شنبه در گفت‌وگوی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بر پایبندی کشورش به توافق هسته‌ای با ایران تأکید کرد. یک سخنگوی دفتر نخست‌وزیری انگلیس گفت که طرفین درباره اهمیت برجام که احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را به مدت یک دهه خنثی کرده است، گفت‌وگو کردند. وی افزود: نخست‌وزیر انگلیس گفت که این کشور به توافق هسته‌ای با ایران پایبند و بر این باور است که توافق یادشده برای امنیت منطقه حائز اهمیت است. به نظر می‌رسد دولت انگلیس در پی حفظ برجام به هر شکل ممکن است. این در حالی است که حفظ برجام به هر صورت اولویت ایران نخواهد بود.
در همین رابطه اندیشکده سلطنتی انگلیس در یادداشتی با اشاره به احتمال خروج ترامپ از توافق هسته‌ای ایران، تأکید کرد: می‌توان توافق هسته‌ای ایران را حفظ کرد و آن را ادامه داد. تحلیلگر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای اندیشکده سلطنتی «چتم هاوس» در مطلبی تأکید کرد: اگر رئیس‌جمهور امریکا در هفته جاری از توافق هسته‌ای ایران خارج شود، می‌توان «برجام» را حفظ نمود و دیگر امضاکنندگان آن به‌ویژه کشورهای اروپایی می‌توانند با اتخاذ مواضعی قدرتمند این توافق را حفظ کنند و ادامه دهند.
هشدار کرملین و چین
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین روز گذشته هشدار داد که خروج امریکا از توافق هسته‌ای با ایران، پیامدهای منفی در پی خواهد داشت. پسکوف گفت: شکی نیست که خروج هر کشوری [از برجام] به‌ویژه بازیگری کلیدی مانند امریکا تبعات منفی خواهد داشت. وی گفت درباره اینکه این تبعات تا چه اندازه جدی هستند و چگونه و چه زمانی خودشان را نمایان می‌کنند تنها می‌توان گمانه‌زنی کرد. پسکوف یادآوری کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه بر ضرورت حفظ این توافق هسته‌ای تأکید کرده است. همچنین سخنگوی وزارت خارجه چین روز دو‌شنبه ضمن اشاره به نقش توافق هسته‌ای در صلح بین‌المللی، ابراز امیدواری کرد که این توافق پابرجا بماند.
درگیری ترامپ - کروکر
باب کروکر در زمان باراک اوباما به عنوان سناتور جمهوریخواه نقش پلیس بد را بازی می‌کرد و ضدیت با برجام باعث معروف شدن این سناتور در خارج از مرز‌ها شد. ترامپ هم که کاندیدا شد او به سرعت اعلام پشتیبانی کرد و به او مشاوره می‌داد. حالا طبق رویه معمول این چند ماه گذشته او هم گرفتار دمدمی مزاجی ترامپ شده است و ترامپ هم او را به بی‌کفایتی متهم کرده و او را کسی خوانده که برجام را به امریکا تحمیل کرده است. هر چه هست ظاهراً دیگر کروکر در دوران بعدی مجلس سنا کنار خواهد رفت و در دوران بازنشستگی وقت زیادی برای فکر کردن به نتیجه ایران‌ستیزی‌اش خواهد داشت. بازی از آنجا شروع شد که جمهوریخواهان پشت طرح لغو بیمه درمانی اوباما را که ترامپ به کنگره فرستاده بود، خالی کردند.
ترامپ عصبانی شد و در توئیتی نوشت که کروکر التماس کرده که از او در انتخابات آتی سنا حمایت کند و ترامپ هم رد کرده و همچنین کروکر را به «ترس از انتخاب نشدن و نداشتن جرئت» متهم کرد. سناتور کروکر هم در واکنش، کاخ سفید را «مهد کودکی برای بزرگسالان» خواند و اعلام کرد که ترامپ امریکا را به سمت «جنگ جهانی سوم» هدایت می‌کند. ترامپ هم در جوابی توئیتری نوشت: «کروکر حتی می‌خواست وزیر خارجه شود. من به او پاسخ دادم: نه ممنون!» وی افزود: باب کروکر برجام را به ما تحمیل کرد و این کل ماجراست.
ش.د9604633