«علی باقری» سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه (۲۵ تیرماه ۱۴۰۳ ) در صدر هیاتی که «رضا نجفی» معاون حقوقی و بین المللی وزارت خارجه نیز او را همراهی می کرد، وارد فرودگاه جان اف کندی نیویورک شد و مورد استقبال «امیرسعید ایروانی» سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل و دیگر دیپلمات های جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل قرار گرفت.
باقری به دعوت روسیه بعنوان رئیس دوره ای شورای امنیت سازمان ملل در ماه جاری میلادی (جولای) برای شرکت در دو نشست عالیرتبه شورای امنیت سازمان ملل درباره چندجانبه گرایی و نیز فلسطین به نیویورک سفر کرد.
تقویت چندجانبه گرایی، رویکرد سیاست خارجی دولت جدید ایران
سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز سه شنبه به وقت محلی (۲۶ تیرماه ۱۴۰۳) در نشست شورای امنیت سازمان ملل با عنوان «همکاری چند جانبه در راستای نظام جهانی پایدارتر، دموکراتیک تر و عادلانه تر» بر «رویکرد و سیاست خارجی دولت جدید جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر تقویت چندجانبه گرایی بر اساس اصول منشور ملل متحد و حقوق بین الملل» تاکید کرد و گفت: جناب آقای دکتر پزشکیان، رئیس جمهور منتخب ایران، اعلام کرده اند که رهیافت اصلی سیاست خارجی دولت وی گشایش افق‌های جدید، و گسترش همه‌جانبه‌ی روابط دوستانه با سایر دولتها بر اساس گفتگو، همکاری، برابری و احترام متقابل خواهد بود و در چارچوب این رویکرد، دولت جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه و رفیعی برای تعمیق هر چه بیشتر مناسبات همه جانبه با کشورهای همسایه، منطقه و دیگر دولتها قائل است.
باقری همچنین تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن تأکید بر این مطلب، از هر گونه ابتکاری برای تقویت چندجانبه گرایی و افزایش احترام به حقوق بین‌الملل و تحقق اهداف و اصول منشور ملل متحد استقبال می‌کند. چندجانبه‌گرایی کلید اصلی مقابله با تهدیدات و چالش های جهانی است. معتقدیم که تنها راه ایجاد محیط ایمن، عادلانه و فراگیر همین است تا همه ملت‌ها از رشد و صلح پایدار بهره‌مند شوند.
سرپرست وزارت خارجه ایران افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره پایبندی خود به چندجانبه گرایی را نشان داده است که نمونه بارز آن مشارکت سازنده در انعقاد برجام است. برجام به عنوان یک ابتکار موفق چندجانبه توانست یکی از موضوعات غیرضروری و یک نگرانی ساختگی از سوی کشورهای غربی در خصوص برنامه صلح آمیز هسته ای ایران مورد توجه قرار دهد و قرار بود تحریم های ظالمانه را از دوش ملت ایران بردارد. متاسفانه این روند چندجانبه با رویکرد غرب و یکجانبه آمریکا با چالش جدی مواجه شد. خروج یکجانبه آمریکا از توافق یکی از مظاهر یکجانبه گرایی در عرصه بین المللی است که موجب آسیب دیدن به همه طرف های توافق گردید.
او تصریح کرد: به همین نحو، سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران یکی از نتایج توجه به چند جانبه گرایی برای حل موضوعات و نگرانی های مشترک است. در این زمینه، ایران گفت‌وگو و همکاری منطقه‌ای را دنبال می‌کند تا فضایی را ایجاد کند که بتوان منابع را برای پیشرفت و توسعه منطقه به نفع همگان اختصاص یابد. در واقع، تقویت مشارکت و همکاری برای امنیت جمعی و توسعه پایدار در منطقه ای اصل راهنما سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
سرپرست وزارت امور خارجه ایران در بخش دیگری از سخنانش گفت: اقدامات قهری یکجانبه به شکل تحریم‌های فراسرزمینی کماکان مظهر یک‌جانبه‌گرایی افراطی و غیرانسانی است. آمریکا و متحدان غربی‌اش که آن تحریم‌ها را اجرا می‌کنند، باید برای ویرانی، مرگ و رنج بی‌پایان ملت‌های تحت تحریم از جمله مردم کشور من پاسخگو شوند.
شورای امنیت اسرائیل رامجبور به توقف جنگ غزه کند؛از بین بردن حماس توهمی بیش نیست
سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه به وقت محلی ( ۲۷ تیر ۱۴۰۳) نیز در نشست عالیرتبه شورای امنیت ملل متحد در خصوص «وضعیت خاورمیانه، شامل مسأله فلسطین» گفت: ما از شورای امنیت می خواهیم تا براساس وظایفش ذیل منشور ملل متحد، اقدامات ضروری و اجرایی، از جمله از طریق تصویب یک قطعنامه جامع و الزام آور تحت فصل هفتم منشور ملل متحد، اتخاذ کرده و رژیم اسرائیل را مجبور نماید تا به طور کامل، بی‌قید و شرط و فوری نسل کشی و جنایت جنگی علیه غزه را متوقف کند، آتش بس دائم در غزه را اجرا و اجازه بازگشایی کامل و بدون قید و شرط کلیه گذرگاه های مرزی جهت دسترسی و ارسال سریع و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه را بدهد.
باقری تاکید کرد: شورای امنیت همچنین باید رژیم اسرائیل را ملزم کند تا به طور فوری، کامل و بدون قید و شرط، نیروهای نظامی و امنیتی خود را از غزه خارج، نسبت به رفع محاصره غزه، توقف کوچ اجباری مردم، توقف اقدامات غیرقانونی شهرک سازی، و پرداخت فوری و کامل غرامت تمامی خسارات وارده به مردم، زیرساخت‌ها، اماکن مسکونی و نظایر آن در غزه و سایر سرزمین‌های فلسطین اقدام نماید تا شرایط برای بازسازی سریع غزه فراهم گردد.
او اضافه کرد: این رژیم همچنین باید از تمامی اراضی اشغالی فلسطین، سوریه و لبنان عقب‌نشینی کرده و از هرگونه حمله نظامی به لبنان یا دیگر کشورهای منطقه خودداری کند. بعلاوه، جامعه و نهادهای ذیصلاح بین المللی باید زمینه محاکمه و مجازات تمامی آمران، عاملان و حامیان جنایات اسرائیل در غزه و سایر سرزمین‌های فلسطین را فراهم نمایند.
باقری ادامه داد: اخیراً، رهبران جنگ‌طلب این رژیم به این توهم دچار شده‌اند که گسترش جنگ به لبنان می‌تواند آنها را از باتلاق غزه رهایی بخشد. این خیالی باطل و یک اشتباه محاسباتی خطرناک است و اوضاعِ پیشاپیش آشفتهِ این منطقه حساس را از کنترل خارج خواهد ساخت. در این جلسه و از همین تریبون، مایلم قویا در مورد هرگونه ماجراجویی این رژیم قانون‌شکن و پیامدهای آن اخطار دهم. بدون تردید هرگونه تهاجم به لبنان، به عنوان کشور مستقل عضو سازمان ملل، از سوی رژیم صهیونیستی با پاسخ قاطع و پشیمان کننده جامعه بین المللی، ملت های منطقه و گروه های مقاومت مواجه خواهد شد. بدیهی است مسئولیت آمریکا به عنوان متحد راهبردی و حامی اصلی رژیم در منطقه در قبال هرگونه تجاوز احتمالی رژیم به لبنان قابل انکار نیست.
او تصریح کرد: تحولات و مقاومت غزه و کرانه باختری در نه ماه گذشته بار دیگر ثابت کرد، از بین بردن مقاومت فلسطین و حماس، به عنوان یک حرکت آزادیبخش در مقابل اشغالگری و تجاوز، توهمی بیش نیست. حمایتِ همه ملل منطقه و آزادی‌خواهان جهان از مقاومت ستودنی ملت فلسطین نیز ثابت کرد که این ملت در تحقق این حق ذاتی خود تحت حقوق بین‌الملل اصلاً تنها نیست. اسرائیل یک دولت مشروع نیست، فقط یک رژیم اشغالگر است و گذشت زمان نیز هرگز به رژیم اشغالگر مشروعیت نمی بخشد، چرا که بر مبنای اصول شناخته شده حقوق بین الملل، وضعیت اشغال یک سرزمین موقتی است حتی اگر دهه‌ها بطول انجامد.
دیدارهای دوجانبه در حاشیه نشست های شورای امنیت
باقری در این سفر علاوه بر حضور در دو نشست یاد شده شورای امنیت با «دنیس فرانسیس» رئیس مجمع عمومی سازمان ملل، خانم «میریانا اسپولیاریک ایگر» رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و خانم جویس مسویا، دستیار دبیر کل سازمان ملل متحد و سرپرست معاونت امور بشردوستانه و هماهنگ کننده امداد اضطراری سازمان ملل دیدار و گفتگو کرد.
سرپرست وزارت خارجه ایران همچنین با «پیتر سیارتو» وزیر امور خارجه و تجارت مجارستان، «عبدالله علی الیحیا» وزیر امور خارجه کویت، « سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه و «عبدالله بوحبیب» وزیر خارجه لبنان نیز دیدار و گفتگوهای دوجانبه داشت.
باقری درباره نتایج سفر چنده روزه خود نیز در مصاحبه با خبرنگاران در نیویورک به ویژه نشست شورای امنیت درباره فلسطین گفت: به جهت هم اهمیت موضوع فلسطین و هم اهمیت مساله تهدید لبنان و هم به جهت اینکه جمهوری اسلامی ایران کشوری است که در سطح منطقه و تحولات و فرایندهای اساسی آن نقش افرینی جدی و موثر دارد، لذا تصمیم بر این شد در این نشست شورای امنیت سازمان ملل، مشارکت داشته باشیم .
باقری ادامه داد: در همین چارچوب هم، مواضع و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران هم در مورد ضرورت اجبار رژیم صهیونیستی برای توقف و پایان دادن فوری و بدون قید و شرط نسل کشی و جنایت در غزه، بحث هایی مطرح شد و همینطور در مورد پیامدها و عواقبی که اشتباه و خطای راهبردی صهیونیست ها در تهاجم به لبنان متوجه آنها خواهد شد، واقعیت هایی در نشست شورای امنیت تبیین شد.
سرپرست وزارت خارجه ایران افزود: در این نشست تاکید شد صهیونیست ها که تقریبا بطور متوسط در هر ساعت، در حال کشتن و مجروح کردن ۲۰ فلسطینی مظلوم هستند، نباید دنیا در قبال این جنایت مستمر ساکت و منفعل باشد یا این جنایت عادی شود. چون صهیونیست ها عملا به گونه ای برخورد می کنند که این جنایت عادی بشود همانگونه که سرشت و ماهیت آنها جنایت پیشگی است، می خواهند برای افکار عمومی دنیا این را عادی جلوه بدهند.
باقری درباره نشست شورای امنیت درباره با عنوان «همکاری چند جانبه در راستای نظام جهانی پایدارتر، دموکراتیک تر و عادلانه تر» تصریح کرد: همانطور که می دانید امروزه آمریکایی ها به هرحال، به عنوان سردمدار یکجانبه گرایی، ادعاهایی که داشتند مبنی بر اینکه یکجانبه گرایی می تواند صلح، ثبات و امنیت را در جهان به ارمغان بیاورد، با شکست مواجه شده است و عملا رویکردهایی که آمریکا در موضوعات مختلف بین المللی از خودشان بروز و نمود داده اند، چه در موضوعات مربوط به تحولات مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی ایران و چه در مورد مساله فلسطین و تهاجم صهیونیست ها به غزه ، نشان دادند که آنها نه تنها نمی توانند بخشی از راه حل باشند بلکه خودشان مانع اساسی هستند.
سرپرست وزارت خارجه ایران توضیح داد: در موضوع هسته ای ما، این آمریکایی ها بودند که از برجام خارج شدند و مسیر را کلا با اخلال مواجه کردند یا در موضوع غزه این آمریکایی ها هستند که با ارسال سلاح ها و تجهیزات پیشرفته نظامی کشنده عامل اصلی تقویت و حتی تشویق صهیونیست ها به جنایت بیشتر در غزه هستند و لذا آنها نمی توانند نقش یک میانجی، یک واسط بیطرف را در این عرصه بازی کنند.
باقری تاکید کرد: لذا یکجانبه گرایی در مسیر دستیابی به صلح و ثبات به یک بن بست رسیده است و چندجانبه گرایی در این مقطع زمانی، جلوه و بروز بیشتر و بارزتری دارد.
سرپرست وزارت خارجه ایران ادامه داد: با توجه به رسمیت یافتن عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای و مجموعه بریکس طبیعی است، ایران در شرایط کنونی در یک تراز جدیدتر و موثرتری در صحنه بین المللی حاضر می شود و با استفاده از این ظرفیت های چندجانبه گرایی تلاش می کند تا بتواند با همکاری دیگر اعضای جامعه بین المللی برای مسایل و موضوعات و بحران های مهم جهانی، راه حل پیدا کند و در این مسیر در عرصه ثبات سازی اقدامات جدی را انجام دهد.
ظرفیت های جدید دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران برای تامین اهداف سیاست خارجی
باقری تصریح کرد: تلاش جدی داشتیم که در هر دو نشست شورای امنیت سازمان ملل ، این واقعیت را برای دیگر اعضای جامعه بین المللی تبیین کنیم که مقاومت یک عنصر اصلی و موثر در منطقه ست و عنصری است که نقش اساسی هم در ایجاد ثبات و هم پایداری ثبات و امنیت در منطقه دارد و این واقعیت را هم نشان داده، کاری که الان مقاومت در سطح منطقه انجام می دهد، با این رویکرد است که صهیونیست ها را از ادامه تهاجم و تشدید نسل کشی در منطقه بازدارد و در این عرصه، اقدامات جدی، جریان های مقاومت در سطح منطقه انجام دادند؛ به ویژه یک ویژگی که نقش آفرینی در این مقطع زمانی داشته است، موضوع هم افزایی جریان های مقاومت در مواجهه عنصر اصلی اخلال در امنیت منطقه است و آن صهیونیست ها هستند که ریشه در واقع، عدم ثبات و تنش و بحران در منطقه، اشغال، تجاوز و جنایتی است که صهیونیست ها در طول سالهای گذشته به ویژه بعد از عملیات طوفان الاقصی انجام دادند.
باقری با اشاره به مصاحبه با نشریه آمریکایی نیوزویک و برنامه جی پی اس فرید زکریا در شبکه تلویزیونی سی ان ان آمریکا و استفاده از فرصت دیپلماسی عمومی گفت: امیدوارم حضور چند روزه هیات ایرانی در نیویورک توانسته باشد هم ظرفیت های جدید دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را برای تامین اهداف سیاست خارجی به ظهور رسانده باشد و هم اینکه در عرصه افکار عمومی توانسته باشیم، غبارها و یا ابهام هایی که نزد افکار عمومی به ویژه افکار عمومی آمریکا در موضوعات مختلف با ایران وجود داشته با استفاده از ابزار رسانه هایی که در آمریکا در اختیارمان بود در طول این مدت، آنها را به نحو موثر و خوبی تبیین کرده باشیم.