پنجشنبه‌ای که گذشت، با خبر شهادت رهبر کاریزماتیک حماس و مغز متفکر عملیات «طوفان‌الاقصی» همراه بود؛ فردی که بیشتر عمر ۶۳ ساله خود را صرف مبارزه با صهیونیست‌های غاصب، قصاب و کودک‌کش کرد. در این مطلب کوتاه ابعاد شخصیتی و مبارزاتی شهید «یحیی سنوار» رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس را بررسی می‌کنیم.
مؤسس شبکه مبارزان مقاومت
«یحیی ابراهیم حسن سنوار» ملقب به «ابوابراهیم» اکتبر سال ۱۹۶۲ میلادی (آبان ۱۳۴۱ هجری شمسی) در اردوگاه پناهندگان خان‌یونس در جنوب نوار غزه متولد شد. خانواده او در سال ۱۹۴۸ از «عسقلان» بیرون رانده و آواره شده بودند. سنوار در اوایل دهه ۱۹۸۰ بار‌ها از سوی رژیم صهیونیستی به دلیل مشارکت در فعالیت‌های ضد اشغالگری در دانشگاه اسلامی غزه دستگیر شد و پس از فارغ‌التحصیلی، به ایجاد شبکه‌ای از مبارزان برای مقاومت مسلحانه علیه رژیم صهیونیستی کمک کرد. این گروه بعداً به گردان‌های «القسام» شاخه نظامی حماس تبدیل شد. سنوار به محض تأسیس این گروه، از سوی «شیخ احمد یاسین» در سال ۱۹۸۷ به حماس پیوست.
رهبر کاریزماتیک
سنوار دو مرتبه در ۱۹ سالگی و ۲۱ سالگی به دست نیرو‌های رژیم صهیونی دستگیر شد؛ اما هر دو بار آزاد شد. او در ۲۵ سالگی به جرم کشتن دو نظامی صهیونیست، به چهار حبس ابد ـ معادل ۴۲۶ سال زندان ـ محکوم شد. بازجوی سنوار در اراضی اشغالی گفته بود: «۱۸۰ ساعت بازجویی از سنوار انجام داده است.» این بازجو از او به‌عنوان مردی قوی، با قدرت رهبری بالا و دارای کاریزمای مثال‌زدنی یاد کرده و گفته است در تمام مدت بازجویی، یک لبخند هم بر روی لبان سنوار نقش نبست. این افسر سابق شاباک، سنوار را فردی بسیار باهوش توصیف می‌کند که زبان عبری را در مدت چند هفته یاد گرفته است.
ابو ابراهیم
سنوار ۲۳ سال از عمر خود را در زندان‌های رژیم صهیونیستی گذراند. او پس از آزادی در سال ۲۰۱۱ در قالب بخشی از توافق مبادله زندانیان، به غزه برگشت و ازدواج کرد که ماحصل آن سه فرزند بود و سنوار از همین زمان لقب «ابوابراهیم» گرفت. سنوار پس از آزادی، دوباره فعالیت خود را در حماس آغاز کرد و در سال ۲۰۱۲ به‌عنوان عضوی از دفتر سیاسی این گروه، وظیفه هماهنگی با گردان‌های القسام را برعهده گرفت. سنوار در تقویت رابطه و افزایش هماهنگی حماس با محور مقاومت، نقش مؤثری داشت. همچنین، وی یکی از بنیانگذاران «مجد» نیز شناخته می‌شود؛ مجد، سرویس امنیت داخلی وابسته به حماس است که مجاز به تعقیب جاسوسان رژیم صهیونیستی است. سنوار در حمله ۷ هفته‌ای رژیم صهیونیستی به غزه در سال ۲۰۱۴ نقش پیشرو سیاسی و نظامی را ایفا می‌کرد. یک سال بعد از این رویداد، آمریکا نام او را در فهرست سیاه خود قرار داد. او در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان رئیس حماس در غزه و جانشین «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی این جنبش منصوب شد. ابوابراهیم برای هماهنگی بین رهبری سیاسی و نظامی حماس در زمان تجاوز سال ۲۰۱۴ نیرو‌های رژیم صهیونیستی به غزه، تلاش‌های بی‌وقفه‌ای انجام داد و تصمیم گرفت، «نبرد شمشیر قدس» را در سال ۲۰۲۱ آغاز کند. محل سکونت سنوار دو مرتبه طی ۱۰ سال در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۲۲بمباران شد، اما او از آرمان خود و مسیری که آن را انتخاب کرده بود، دست برنداشت.
مغز متفکر طوفان الاقصی
اکتبر سال ۲۰۲۳ (مهر ۱۴۰۲) هنگامی که عملیات طوفان‌الاقصی آغاز شد و ضربات ترمیم‌ناپذیری بر پیکر رژیم صهیونیستی وارد شد، مقامات صهیونیستی از سنوار به‌عنوان مغز متفکر این عملیات یاد کردند. سنوار به فاصله اندکی پس از شهادت اسماعیل هنیه در تهران در مردادماه سال جاری، به ریاست دفتر سیاسی حماس منصوب شد و طی ۷۰ روزی که این مسئولیت را برعهده داشت، توانست موفقیت‌های قابل توجهی را در جنگ غزه کسب کند. درنهایت، ابوابراهیم روز پنجشنبه هفته گذشته در منطقه تل سلطان (جنوب نوار غزه) دقیقاً وسط محاصره دشمن صهیونیستی به شهادت رسید. این درحالی بود که دشمن در رسانه‌های خود از سنوار، ترسویی ساخته بود که در تونل‌ها و پشت گروگان‌ها پنهان می‌شود. طبق اعلام «رویترز»، پس از شهادت سنوار، در محل ساختمانی که او در آن به شهادت رسید و محوطه‌های اطراف آن، هیچ اثر و نشانه‌ای از اسرای صهیونیستی یافت نشده بود.
قهرمان ابدی
به اذعان بیشتر کارشناسان و صاحب‌نظران، انتشار فیلم لحظات آخر شهادت ابوابراهیم، بزرگ‌ترین و تاریخی‌ترین حماقت رسانه‌ای صهیونیست‌ها به شمار می‌آید. یک سکانس سینمایی تمام و کمال از تقابل میان گلوله‌های تانک با دست‌های خالی و مجروح فرمانده‌ای شجاع، مقاوم و اسطوره‌ای که دیدن تصویر آن برای تربیت و ساختن چندین نسل مقاومت کافی بود. این فیلم که از زاویه دید ریزپرنده صهیونیست‌ها ثبت و ضبط شده بود، نشان می‌دهد سنوار در حالی که از ناحیه دست راست و چند عضو دیگر بدن خود به شدت مجروح شده بود، تا آخرین لحظه عرصه مبارزه را رها نکرد و با همان حالت نیمه‌جان، چوبی را که در دست چپ خود داشت، به سمت ریزپرنده پرتاب کرد. طی روز‌های گذشته که سنوار در صدر اخبار و مطالب فضای مجازی قرار داشته است، فیلم‌ها و جملاتی از او بازتاب داده شده که ابعاد شخصیتی او را بیشتر برای ما مشخص کرده است. نظیر فیلمی که در دوران شیوع ویروس کرونا، او را در میان نیرو‌های جنبش حماس نشان می‌دهد و سنوار در آنجا می‌گوید «شهادت بزرگ‌ترین هدیه‌ای است که آن را از جانب دشمن به‌دست می‌آوریم؛ من ترجیح می‌دهم با اف۱۶ یا موشک شهید شوم به جای آنکه در خانه بمانم و در بستر بمیرم.»
شیفته امیرالمومنین (ع)!
سنوار یک مبارز فلسطینی اهل سنت بود، اما ارادت و محبتی مثال‌زدنی نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) داشت؛ او در یکی از سخنرانی‌های خود که فیلم آن در روز‌های اخیر پربازدید شده است، می‌گوید: «من این جمله از امام علی (ع) را خوب به خاطرم سپرده‌ام که دو روز در زندگی انسان هست، روزی که در آن مرگ سرنوشت تو نیست و روزی که مرگ سرنوشت توست.» سنوار چند ماه پیش هم در جریان جنگ غزه گفته بود: «باید در همان مسیری که شروع کرده‌ایم پیش برویم، بگذار این کربلا و عاشورای جدیدی برای جهانیان باشد.»