رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان نظام، سفرای کشور‌های اسلامی و میهمانان کنفرانس وحدت امسال به مسئله مهم تشکیل امت اسلامی اشاره کردند و فرمودند: «ما امروز نیازمند تشکیل امت اسلامی هستیم. یعنی باید دنبال این برویم. چه کسی می‌تواند در این زمینه کمک کند؟ دولت‌ها می‌توانند تأثیر بگذارند، البته انگیزه در دولت‌ها خیلی قوی نیست.» سؤال این است که در وضعیت کنونی که جبهه متحد کفر و سلطه و صهیونیسم جهانی علیه مسلمانان دنیا بهویژه در فلسطین و لبنان و سوریه دشمنی و توطئه و جنایت می‌کند، چه کار باید کرد که این امت اسلامی تشکیل شود؟ نخبگان چگونه می‌توانند در این زمینه نقش‌آفرینی کنند؟
به حکم بسیاری از آیات قرآنی، مسلمانان یک امت هستند و منظور از امت، یعنی اینکه همه آنها به دنبال یک هدفند و آن هدف تحقق توحید، عدالت و کرامت انسان است. این امت یک پیامبر دارند و آهنگ حرکتشان آهنگ حرکت انبیاست که در رأس انبیا، خاتم انبیا محمد مصطفی (ص) است؛ این امت باید رهبری واحد در عصر حاضر داشته باشند و دشمنان مشترک و لزوم وحدت، اجزای امت از لحاظ هویتی است. هر کسی که «اشهد انلاالهالاالله» و «اشهد ان‌محمدرسول‌الله» بگوید، عضو امت اسلامی است؛ اما مشروط به برخورداری از حرکت برای تحقق هدف توحید و عدالت و کرامت انسان و پیروی از رهبری رسولالله (ص) و رهبری الهی که تجسمبخش حرکت رسولالله (ص) و وحدت عمل در مقابل دشمنان مشترک اسلام است. نکته قابل توجهی که رهبری در بیانات امسال کنفرانس وحدت اسلامی بیان داشتند، این است که امت اسلامی در حال حاضر تشکیل نشده و منظور رهبری این امت است که مسلمانان متفرق هستند؛ آهنگ حرکت مسلمانان متأسفانه به دلیل فرقهگرایی و تفرقه غیر توحید، عدالت و کرامت انسان است و پیرو راهنمایی حقیقی خود که حضرت محمد (ص) باشد، نیستند؛ بنابراین امت اسلامی به شکل واقعی وجود ندارد. حال مطابق با این فرمایش رهبر معظم انقلاب به منزله اندیشمندی منحصربه فرد در جهان اسلام، چه اقدامات و کار‌هایی این امت را تشکیل می‌دهد؟ به عبارت بهتر امت اسلامی را که روزگاری در زمان پیامبر (ص) تشکیل شد و بعد‌ها به دلایل و عللی تفرقه بین‌شان حاکم شد، چگونه میتوان بازسازی کرد؟ به نظر می‌رسد باید به حبل‌الله‌هایی که میان همه آنها مشترک است، یعنی الهام‌گیری از قرآن کریم و روایات و سیره رسول الله (ص) باید چند اقدام انجام داد.
اقدام اول، امر به معروف و نهی از منکر است و منظور از امر به معروف یعنی امر به اسلام، نظام اسلامی و وحدت اسلامی، امر به اطاعت و پیروی از رهبری یکپارچه، امر به پرهیز از تفرقه. اقدام دومی که باید صورت گیرد محقق کردن ایمان واقعی است؛ ایمان واقعی و حقیقی حداقل چهار جزء دارد که این چهار جزء سبب تشکیل امت واحد است. جزء اول، ایمان و پیروی از خداوند است؛ جزء دوم، ایمان واقعی برادری اسلامی است. جزء سوم، ایمان واقعی مقاومت و جزء چهارم، ایمان و پیروی از رهبری امت اسلامی است؛ باید در عصر کنونی رهبری امت اسلامی را بشناسیم و از او پیروی کنیم.
اقدام سوم، ساخت امت اسلامی اعتصاب به حبلالله و پرهیز از تفرقه است و اقدام چهارم، ساخت امت اسلامی و مقابله با عقب‌ماندگی و تلاش برای پیشرفت مسلمانان است؛ زیرا هرگونه عقب‌ماندگی میان مسلمانان سبب می‌شود امت اسلامی شکل نگیرد.