ماهواره‌بر «سیمرغ» به همراه بلوک انتقالمداری سامان ۱، نانوماهواره فخر ۱ را با موفقیت در مدار قرار داد. قرارگیری این دو ماهواره در نقطه موردنظر گامی بلند برای دستیابی ایران به لایه ژئو به شمار میآید. هفته گذشته نمونه ارتقا یافته «سامانه بلوک انتقالمداری سامان ۱» به وسیله ماهواره‌بر سیمرغ از پایگاه پرتاب امام خمینی (ره) با موفقیت در مدار قرار گرفت. این ماهواره‌بر همزمان با سامان، دو محموله جانبی دیگر را که یک کیوب‌ست «نانوماهواره فخر۱» و یک محموله تحقیقاتی بود، با خود حمل کرده است. سامانه‌های بلوک انتقالمداری، سامانه‌های واسطی هستند که برای قرار دادن ماهواره‌ها در مدار بالاتر همچون ژئو استفاده و تست میشود. از آنجا که ارسال ماهواره‌بر‌های غول‌پیکر هزینه بالایی دارد، کشور‌ها تلاش می‌کنند با استفاده از بلوک انتقالمداری ماهواره‌ها را در مدار مورد نظر خود قرار دهند. از ویژگی‌های مهم دیگر سامانه بلوک انتقالمداری قابلیت اصلاح‌مداری بوده و دقت تزریق و قابلیت اطمینان آن را افزایش می‌دهد. بر اساس اعلام سازمان فضایی، بلوک انتقالمداری سامان کار خود را در مدار دایروی با شیب ۵۵ درجه آغاز خواهد کرد و ماهواره را در مدار بیضوی ۴۰۰ تا ۷۰۰۰ کیلومتری با شیب ۵۸ درجه تحویل خواهد داد.
اولین آزمون
«بلوک انتقالمداری سامان»
مهر ماه سال ۱۴۰۱ نمونه آزمایشی «بلوک انتقالمداری سامان» با هدف جابه‌جایی ماهواره بین مدار‌های مختلف به همراه یک کاوشگر زیرمداری با موفقیت پرتاب شد. عملکرد زیرسیستم‌های نمونه مهندسی بلوک انتقالمداری سامان در شرایط نزدیک به شرایط فضایی آزمایش شد و داده‌برداری کامل از عملکرد بلوک مذکور انجام شد و عملکرد آن در شرایط عملیاتی در ارتفاع بالا به اثبات رسید. «سالاریه» رئیس سازمان فضایی درباره کاربری بلوک انتقالمداری سامان به رسانه‌ها گفته بود: «با توجه به توانایی رو به توسعه کشور در حوزه حامل‌های ماهواره، یکی از ابزار‌های قطعی مورد نیاز برای انجام مأموریت‌های فضایی چه در حوزه ماهواره‌ها به منظور قرار دادن ماهواره‌های مخابراتی در مدار و چه اکتشافات فضایی برای انجام مأموریت‌های اعماق فضا مانند ماه‌نشین و مریخ نورد، در اختیار داشتن بلوک‌های انتقالمداری با قابلیت اطمینان بالاست.»
بلوک انتقالمداری سامان ۱ به همراه دو محموله جانبی دیگر، یک کیوب‌ست و یک محموله تحقیقاتی به وسیله ماهواره‌بر سیمرغ از پایگاه پرتاب امام خمینی (ره) پرتاب و با موفقیت در مدار بیضوی با ارتفاع اوج ۴۱۰ کیلومتر و حضیض ۳۰۰ کیلومتر تزریق شد. ماهواره‌بر سیمرغ، ماهواره‌بر سوخت مایع دو مرحله‌ای است که با تلاش وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح طراحی و ساخته شده است و در هشتمین پرتاب خود توانست با تزریق موفق چندگانه بلوک انتقالمداری سامان ۱ و دو محموله تحقیقاتی دیگر با مجموع وزن حدود ۳۰۰ کیلوگرم، رکورد جدیدی در وزن محمولههای قابل پرتاب کشور رقم بزند.
«فخر۱» فخری برای صنعت فضایی
ماهواره کیوب‌ست که از نوع ماهواره‌های نانویی است، به یاد شهید فخری‌زاده «فخر۱» نامگذاری شده است. داده‌های تله متری نشان می‌دهد، این ماهواره با موفقیت در مدار قرار گرفته است. ماهواره فخر ۱ با مأموریت اثبات فناوری‌های کلیدی در منظومه ماهواره‌های مکعبی پرتاب شده و زیرسامانه‌های کلیدی به کار رفته در ماهواره فخر ۱ شامل رایانه مرکزی، انرژی و مدیریت توان، ارتباطات رادیویی و دینامیک پرواز است که اغلب تجهیزات آنها در مقیاس نانو ماهواره‌ها در شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، بومی‌سازی شده و برای نخستین بار به فضا پرتاب می‌شوند. ارزیابی عملکرد زیرسامانه‌های یاد شده تحت شرایط اقلیم فضا، به منظور بررسی توانایی منظومه ماهواره‌های مکعبی در اجرای مأموریت‌های فضایی تصویربرداری و پایش طیف الکترومغناطیسی، از اهداف ثانویه پرتاب ماهواره فخر ۱ به شمار می‌رود. این ماهواره پس از جدایش از ماهواره‌بر داده‌های تله متری را، که شامل اطلاعات زیر سامانه‌ها و حسگر‌های ماهواره است، ارسال کرد و در گذر اول فرمان‌های ارسالی از ایستگاه‌های زمینی را به درستی دریافت و اجرا کرد. دریافت داده‌های تله متری ماهواره از ایستگاه‌های زمینی در گذر بعدی نشاندهنده تثبیت ماهواره در مدار است.