از دهه ۱۹۳۰ که اولین منابع نفتی در عربستان کشف شد، اقتصاد این کشور دستخوش تحولات گسترده‌ای شد؛ به‌طوری‌که درآمد‌های نفتی بی‌سابقه در دهه ۱۹۷۰ به عربستان این امکان را داد تا برخی زیرساخت‌هایی مدرن از جمله بزرگراه‌ها، برج‌ها و شهر‌های هوشمند را بنا نهد که بخشی از آن طرح‌ها نیز هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند.
اما این «شبه توسعه» وابسته به یک منبع تجدیدناپذیر بود و پایه‌ای برای خوداتکایی و اقتصاد پایدار فراهم نکرد. مؤسسه Arab Gulf States Institute in Washington (AGSIW) در گزارش تحلیلی خود هشدار می‌دهد که اقتصاد عربستان همچنان وابسته به نفت است و حتی تلاش‌های موسوم به چشم‌انداز ۲۰۳۰ نتوانسته‌اند وابستگی ساختاری اقتصاد را از بین ببرند.
طبق گزارش منتشر شده از این مؤسسه، ۷۰ درصد از درآمد دولت عربستان همچنان از نفت تأمین می‌شود. حال دریک فضای رسانه‌زده و به کمک حقه‌های رسانه‌ای تلاش می‌کنند این کشور را در برابر ایران یک کشور توسعه یافته جا بزنند! این در حالی است که ایران با وجود تحریم‌های فلج‌کننده و محدودیت‌های اقتصادی، موفق شده با اتکا به اقتصاد مقاومتی، رشد صنعتی و تولید داخل، سهم نفت در بودجه را تا مقدار قابل توجهی کاهش دهد.
آمار‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که سهم نفت در تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۳ به زیر ۱۵ درصد کاهش یافته، درحالی‌که این رقم برای عربستان همچنان بالای ۳۵ درصد است. همچنین از دیگر موارد تأثیرگذار در توان و بنیه اقتصادی تربیت نیروی انسانی جوان و متخصص است؛ اما در عربستان ما شاهد آن هستیم که باوجود بیکاری جوانان سعودی، بیش از ۸۰ درصد نیروی کار بخش خصوصی از مهاجران تشکیل شده است. این وابستگی شدید به کارگران خارجی سبب شده که انتقال مهارت، نوآوری داخلی و ارتقای بهره‌وری انسانی در داخل کشور محقق نشود.
عربستان سعودی یک پادشاهی مطلقه است که انحصار قدرت آن در دست خاندان سلطنتی متمرکز است. نبود نظام دموکراتیک و مشارکت مردمی، مانع شکل‌گیری پیشرفتی درون‌زا و پایدار شده است. همچنین نبود برخی شفافیت‌ها در عرصه اجتماع سبب اتخاذ تصمیمات کلان توسعه‌ای بدون نظارت یا ارزیابی عمومی شده است که بیشتر به پروژه‌هایی نمادین محدود می‌شوند.
توسعه‌ای که در ظاهر با برج‌های شیشه‌ای و بزرگراه‌های مدرن شناخته می‌شود، بدون نهاد‌های دموکراتیک، سرمایه انسانی توانمند و اقتصاد پویا تنها یک توهم توسعه است و مقایسه آن با کشوری همچون ایران که از رشد و توانمندی‌های گسترده‌ای برخوردار است و یکی از مهم‌ترین بازیگران مهم نظم نوین جهانی است بیشتر به ضرر آنها تمام می‌شود تا آنکه نوعی پیروزی تلقی شود.