جایزه علمی و فناوری مصطفی (ص)، که از معتبرترین جوایز بینالمللی علم و فناوری در کشورهای اسلامی به شمار میآید، امسال در ششمین دوره خود از سه دانشمند برجسته قدردانی کرد. این رویداد، افزون بر تجلیل از دستاوردهای علمی، اهمیت ویژهای در شبکهسازی علمی، انگیزش نخبگان و تقویت جایگاه علم در جهان اسلام دارد.
این جایزه نام خود را از پیامبر اسلام گرفته و هدف آن ترغیب و معرفی دانشمندان برتر جهان اسلام است که با پژوهشهای نوآورانه و اثرگذار، نقش برجستهای در پیشرفت دانش و فناوری داشتهاند و هدف اصلی آن شناساندن مفاخر علم و فناوری و ایجاد نماد علمی برای کشورهای اسلامی، ایجاد انگیزه در نسل جوان برای ورود به عرصه پژوهش و علم و فناوری، تقویت همکاری و شبکهسازی علمی میان محققان کشورهای اسلامی است.
جایزه مصطفی هر دو سال یکبار همزمان با هفته وحدت (میلاد پیامبر اسلام (ص)) برگزار میشود و شامل چهار حوزه اصلی «علوم و فناوری زیستی و پزشکی»، «علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «نانو و علم نانو»، و «علوم پایه و مهندسی» میشود.
هر برگزیده علاوه بر مدال و دیپلم افتخار، جایزه نقدی ۵۰۰ هزار دلاری دریافت میکند. تأمین مالی این جوایز از طریق وقف و منابع غیر دولتی علمی انجام میشود.
برندگان ششمین دوره (۲۰۲۵)
امسال در ششمین دوره جایزه مصطفی (ص)، سه دانشمند برگزیده معرفی شدند. «پروفسور مهمت تونر» از کشور ترکیه در حوزه علوم و فناوری زیستی و پزشکی که دستاورد برجسته وی توسعه سامانههای نانو و میکروفلوئیدی با کاربردهای بالینی، به ویژه جداسازی سلولهای نادر، تراشههای جداسازی سلولهای تومور (CTC) و فناوریهای تشخیص سریع بیماریها بود.
«دکتر وهاب میررکنی» از ایران در حوزه علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات که دستاورد برجسته وی پژوهش در زمینه الگوریتمها، اکتشاف گرافهای بزرگ، بهینهسازی بازار و روشهای حساس به مجاورت مبتنی بر توزیعهای pـ پایدار بود.
«پروفسور محمد خواجه نذیرالدین» از کشور هند در حوزه علوم پایه و مهندسی که دستاورد برجسته وی تحقیقات روی سلولهای خورشیدی پروسکایتی، دیودهای نورافشان و فناوریهای انرژی پاک بود.
در این دوره تعداد قابل توجهی پرونده از کشورهای اسلامی ارسال شده است؛ هم محققان مقیم و هم غیرمقیم که نشان میدهد جایزه مصطفی تا چه حد بینالمللی دیده میشود. از طرفی معیار انتخاب برگزیدگان فقط نوآوری نیست؛ اثر واقعی بر سلامت، انرژی پاک، فناوری قابل استفاده، و ارتقای سطح زندگی نیز مهم است؛ و در نهایت اینکه این جایزه علاوه بر جنبه رقابتی، نقش فرهنگی و همبستگی علمی میان کشورهای مسلمان را تقویت میکند.
با توجه به روند رو به رشد در کیفیت آثار ارسال شده، وسعت کشورها و شاخههای علمی درگیر، و نیز توجه رسانهها و مسئولان، به نظر میرسد جایزه مصطفی در آینده بیش از پیش نقش مؤثر خود را در شناساندن علم و فناوری در جهان اسلام ایفا خواهد کرد. این جایزه نه تنها پاداش علمی دارد، بلکه امید و انگیزهای است برای آنهایی که میخواهند مرزهای دانش را فراتر ببرند.