ایالات متحده در طول دهه‌های گذشته، به تدریج حضور نظامی خود در خاورمیانه را به سطحی گسترده و پیچیده رسانده است؛ اما تمرکز این حضور بر اطراف ایران، شاخص‌ترین نمونه از راهبرد واشنگتن برای مهار یک قدرت منطقه‌ای مستقل است. بیش از ۲۰ پایگاه نظامی فعال در کشور‌های همسایه و نزدیک ایران، شامل پایگاه‌های هوایی، دریایی، زمینی و مراکز اطلاعاتی است که به آمریکا امکان می‌دهد تصمیمات نظامی و دیپلماتیک ایران و دیگر کشور‌های منطقه را تحت نظارت دقیق و فشار مستمر قرار دهد.
این شبکه گسترده از پایگاه‌ها، نه تنها توان عملیاتی آمریکا را در حمله یا اعمال فشار سریع تقویت می‌کند، بلکه پیامد‌های روانی و سیاسی گسترده‌ای نیز دارد؛ کشور‌های همسایه تحت فشار قرار می‌گیرند تا مواضع خود را با واشنگتن هماهنگ کنند و هرگونه همگرایی منطقه‌ای علیه رژیم صهیونیستی با دشواری مواجه می‌شود.
بر اساس داده‌های به‌روز، در غرب خلیج فارس بیش از ۱۰ پایگاه فعال و مجهز به سامانه‌های هوایی، دریایی و لجستیکی وجود دارد؛ در عراق بیش از پنج پایگاه با توان حمایت از عملیات زمینی و هوایی فعال هستند؛ و در شرق و شمال شرق ایران، پایگاه‌های افغانستان و پاکستان امکان شناسایی، جمع‌آوری اطلاعات و اعمال فشار منطقه‌ای را فراهم می‌کنند. این گزارش با ارائه تحلیل آماری و روایت تحلیلی، سعی دارد تصویر کامل و ملموسی از حضور آمریکا در اطراف ایران ارائه دهد و پیامد‌های آن برای امنیت ملی و منطقه‌ای را روشن کند.
خلیج فارس؛ قلب حضور نظامی آمریکا
در غرب خلیج فارس، آمریکا بیش از ۱۰ پایگاه فعال دارد که شامل پایگاه‌های دریایی و هوایی و مراکز لجستیکی است. بحرین میزبان ناوگان پنجم دریایی آمریکاست که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های کنترل تنگه هرمز به شمار می‌رود. قطر پایگاه هوایی العدید را در اختیار دارد، با ظرفیت میزبانی بیش از ۱۰۰ جنگنده و هزاران پرسنل نظامی. امارات متحده عربی پایگاه هوایی الظفره را اداره می‌کند که مرکز عملیات پهپادی و لجستیک منطقه‌ای است و عمان پایگاه هوایی مصیره را دارد که نقش عمده‌ای در تمرینات مشترک و پشتیبانی لجستیکی ایفا می‌کند.
این پایگاه‌ها امکان نظارت دائمی بر مسیر‌های حیاتی نفتی و دریایی را فراهم می‌کنند و در مجموع، بیش از ۲۰۰ فروند هواپیما و ۵۰ شناور نظامی آمریکا در این منطقه مستقر هستند. این سطح از حضور نظامی، قدرت مانور سریع علیه ایران را تضمین می‌کند و نشان می‌دهد واشنگتن تا چه حد برای اعمال فشار آماده است.
عراق و خاورمیانه شرقی؛ حلقه کلیدی کنترل زمینی
در عراق، آمریکا حداقل پنج پایگاه اصلی و چندین مرکز لجستیکی کوچک دارد. این پایگاه‌ها شامل پست‌های مراقبت، پایگاه‌های هوایی و مراکز ذخیره تجهیزات است و به‌طور مستقیم عملیات زمینی و هوایی را پشتیبانی می‌کند. پایگاه‌های بغداد و اربیل امکان جمع‌آوری اطلاعات، تمرینات مشترک و مدیریت عملیات را فراهم می‌کنند.
در اردن و عربستان نزدیک مرز سوریه، آمریکا پایگاه‌هایی برای پشتیبانی ویژه از عملیات هوایی و شناسایی دارد. در مجموع، این پایگاه‌ها بیش از ۵۰۰۰ پرسنل آمریکایی را در منطقه مستقر کرده‌اند و نقش مهمی در هماهنگی با پایگاه‌های خلیج فارس دارند. این شبکه زمینی ـ هوایی، امکان فشار چندجانبه بر ایران و کشور‌های همسایه را فراهم می‌آورد و توازن قوا را به نفع واشنگتن تغییر می‌دهد.
شرق و شمال شرق ایران؛ افغانستان و پاکستان
در شرق ایران، آمریکا در افغانستان و پاکستان پایگاه‌های استراتژیک دارد. پایگاه هوایی بگرام و قندهار در افغانستان بیش از ۳۰۰۰ پرسنل و ده‌ها هواپیمای نظامی را در خود جای داده‌اند و نقش مهمی در عملیات‌های شناسایی و لجستیکی دارند. در پاکستان، دو پایگاه شناسایی و اطلاعاتی در نزدیکی مرز ایران فعالیت می‌کنند که اطلاعات حساسی درباره تحرکات مرزی و فعالیت‌های نظامی ایران جمع‌آوری می‌کنند.
این پایگاه‌ها با شبکه خلیج فارس و عراق ارتباط مستقیم دارند و امکان هماهنگی برای حمله سریع یا اعمال فشار گسترده را فراهم می‌کنند. مجموع حضور پرسنل و تجهیزات در این محور، بیش از ۸۰۰۰ نفر و ۱۵۰ هواپیمای نظامی را شامل می‌شود و ایران را تحت نظر دائمی قرار می‌دهد.
پیامد‌های امنیتی حضور آمریکا
ترکیب پایگاه‌های غرب، شرق و شمال شرق ایران، چند پیامد جدی برای امنیت ملی دارد:
تهدید مستقیم امنیت ایران: امکان حمله سریع از چند محور و فشار دائم بر نیرو‌های دفاعی ایران.
فشار بر کشور‌های همسایه: وابستگی امنیتی کشور‌های عربی و همسایگان ایران به آمریکا افزایش یافته است.
محدود کردن استقلال دفاعی ایران: برنامه‌ریزی و اجرای تمرینات نظامی پیچیده‌تر و تحت نظارت احتمالی آمریکا.
تضعیف همگرایی منطقه‌ای: شبکه پایگاه‌ها امکان ایجاد دو قطبی‌سازی میان ایران و کشور‌های منطقه را افزایش می‌دهد.
این داده‌ها نشان می‌دهد هرگونه تعامل یا همکاری منطقه‌ای بدون درک حضور گسترده آمریکا، ناقص و آسیب‌پذیر خواهد بود.
نگاهی به اعداد و آمار پایگاه‌های نظامی آمریکا اطراف ایران، تصویر واضحی از یک استراتژی هدفمند و محاصره‌گونه ارائه می‌دهد. بیش از ۲۰ پایگاه فعال، با ترکیبی از توانایی‌های هوایی، دریایی، زمینی و اطلاعاتی، ایران را تحت نظر دائمی قرار داده‌اند و امکان حمله سریع یا اعمال فشار نظامی و سیاسی را فراهم می‌کنند. این حضور گسترده نه تنها استقلال دفاعی ایران را محدود می‌کند، بلکه توانایی ایجاد اتحاد و همگرایی منطقه‌ای علیه رژیم صهیونیستی را تضعیف می‌کند.
با توجه به این داده‌ها، مقابله موفق با حضور آمریکا نیازمند استراتژی چندبعدی است: تقویت خوداتکایی دفاعی، افزایش آمادگی لجستیکی و اطلاعاتی، و ایجاد ارتباط مؤثر با متحدان منطقه‌ای. شروط رهبر فرزانه انقلاب، شامل قطع حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی و کاهش حضور نظامی خارجی، ستون راهبردی ایران برای تضمین امنیت ملی و تقویت ثبات منطقه است. تنها با درک کامل گستردگی و توانایی این پایگاه‌ها، می‌توان سیاست‌های دفاعی و دیپلماتیک را به‌گونه‌ای تدوین کرد که نه تنها امنیت ملی ایران حفظ شود، بلکه ظرفیت همکاری جمعی منطقه‌ای برای مقابله با اشغالگری رژیم صهیونیستی افزایش یابد.