نظریه های مهاجرت به طور عام در سه مقوله کلی قرار می گیرد:
1- نظریات توجیهی یا کارکردگرایانه(فونکسیونالیستی)
شامل نظریات تفاوت ها و نظریه جذب و دفع می باشد.
2- نظریات تحلیلی یا تضاد(مبتنی بر بررسی های اقتصاد سیاسی)
که نظریات وابستگی و نظریه دگرگونی و توسعه در این حوزه جای می گیرد.
3- نظریه سیستمی مهاجرت
نگاهی به چالشهای قومی صد ساله اخیر، به ویژه بعد از تحولات مشروطهخواهی و جنگ جهانی دوم نشان میدهد که گرایشهای قومی در ایران، مورد توجه قدرتهای خارجی و ابزار اعمال فشار آنان بر حکومت مرکزی بوده است.
هدف مطلوب ایالات متحدۀ آمریکا، انگلیس و رژیم غاصب صهیونیستی از گسترش واگراییهای قومی - فرقهای، تضعیف اقتدار و مشروعیت سیاسی – ایدئولوژیک حاکمیت، افزایش ناامنی در داخل و جلوگیری از شکلگیری یک نظام امنیت دستهجمعی توسط کشورهای عربی- اسلامی خاورمیانه است.