تشدید موج تخریب‌ها هدفمند است

مجتبی فتحی: اصلاح‌طلبان و جریان اصلاحی این روزها به دلیل راه افتادن موج جدید تخریب‌ها شرایط آرامی ‌‌را پشت سر نمی‌‌گذارند.
تخریب‌هایی که به نظر کارشناسان و چهره‌های سیاسی هدفمند بوده و کارکرد انتخاباتی دارد. با روی کارآمدن دولت احمدی‌نژاد چند سال حاشیه‌نشینی سبب شد که اصول‌گرایان رغبتی به باز کردن و مرور پروندۀ عملکرد هشت سالۀ دولت اصلاحات را نداشته باشند و این پرونده به بایگانی سپرده شده بود.
با این حال در آستانۀ انتخابات اخیر پرونده‌ای که دو سال خاک خورده بود، بار دیگر باز شده و نقد عملکرد گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
این در حالی است که گستردگی و جنس نقدها مشابهت‌های فراوانی با دو سال پایانی عمر دولت خاتمی ‌‌دارد.
امیر محبیان، روزنامه‌نگار و موسس حزب نواندیشان نیز بر این عقیده است: «نزدیک شدن به فضای انتخاباتی در نقد عملکرد اصلاح‌طلبان بی‌تاثیر نیست.»
به گفتۀ وی، هرچه به انتخابات نزدیک می‌‌شویم تحلیل جریان دوم خرداد به عنوان یک جریان مطرح و قوی در انتخابات بیش‌تر خواهد شد.
این تحلیل‌گر سیاسی، نقد عملکرد اصلاح‌طلبان را به دو شکل «واقع‌گرایانه» و «نامعقول» برمی‌‌شمرد و در تشریح ارزیابی واقع‌گرایانه می‌‌گوید: «این‌گونه نقد، امری دموکراتیک و معقول است و به ارزیابی اقدامات گذشته و پیشبرد امور جاری با درس‌آموزی از نقدها موثر است.»
وی در بیان قالب دوم نقد می‌‌افزاید: «ارزیابی نامعقول و غیرکارشناسانه شکل دیگری است که شاهد آن هستیم و ممکن است حالت تخریب را به خود گیرد. طبیعتا هرگونه حرکت تخریبی به دلیل دوری از چارچوب‌های اخلاقی نامطلوب بوده و از سوی هر کسی بوده باید محکوم شود.»
این عضو جریان اصول‌گرایی معتقد است: «اولین شرایط اصول‌گرا بودن تعهد به اصول اخلاقی است و اصول‌گرا تحت هیچ مجوز و شرایطی نباید از ادبیات تخریبی بهره گیرد.»
به گفتۀ محبیان، نقد واقع‌گرایانه ولو پرفشار و پرشدت در شرایط کنونی طبیعی است، اما تخریب در هر شرایطی و از سوی هر جریانی خواه اصلاح‌طلب یا اصول‌گرا محکوم است.
در همین حال، حسن بیادی از اعضای گروه آبادگران جوان نیز شرایط فعلی را به انتخابات اخیر مربوط می‌‌داند و معتقد است: «اصولا همزمان با انتخابات جریانات سیاسی به تحلیل عملکردهای یکدیگر می‌‌پردازند.»
به گفتۀ عضو شورای شهر تهران نقد، تحلیل و بررسی عملکرد گذشته باید باشد، لازم هم است و باید از آن استقبال کرد اما تخریب نه صلاح است و نه جایز همان طور که مقام معظم رهبری بر آن تاکید کرده‌اند.
این عضو جریان اصول‌گرا با تاکید بر ضرورت نقد منصفانه و کنار گذاشتن تخریب عملکرد دولت گذشته، می‌‌گوید: «تمام افتخاراتی که ما داریم از دولت‌های گذشته داریم دولت جدید تنها دو سال است که روی کار آمده و فرصت تثبیت خود را نیافته است و هنوز هم زمان آن فرا نرسیده است که مورد نقد قرار گیرد.»
بیادی معتقد است:«نقد منصفانه هیچ اشکالی ندارد به شرط آن که همان‌گونه نقد کنیم که انتظار داشتیم نقد شویم.»
به گفتۀ وی، بسیاری از نقدهایی که شاهد آن هستیم و شکل تخریب هم به خود گرفته است در دولت‌ها و دورۀ گذشته حرام بوده و تقبیح می‌‌شد اما جالب است که اکنون حلال شده است.
محمد کیانوش‌راد، عضو جبهۀ مشارکت نیز تخریب اصلاح‌طلبان در شرایط فعلی را طبیعی می‌‌داند و در این‌باره می‌‌گوید:«از یک سو تردیدها و بازنگری‌ها به ادعاهای دولت نهم که در بخشی از مردم به وجود آمده و از سوی دیگر برخی از تناقضات گفتاری و رفتاری در دولت نهم موجب اختلافاتی در میان جناح حاکم شده گو این که سعی در سرپوش گذاشتن آن دارند و موقعیتی را به وجود آورده که جریان اصول‌گرا به تخریب جریان گذشته روی آورده است.»
وی در اشاره به مثالی از نقدهایی که شکل تخریب را به خود گرفته، به مناظره اخیر فرهاد رهبر و ستاری‌فر اشاره می‌‌کند و می‌‌گوید:«عجیب است فرهاد رهبر رییس سابق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در مناظره که در قامت حامی‌‌ عملکرد احمدی‌نژاد ظاهر می‌‌شود، در نما و ظاهر یک اپوزیسیون تمام‌عیار نسبت به اقدامات اقتصادی 27 سال گذشتۀ انقلاب، سخن می‌‌گوید.» نمایندۀ سابق مجلس ششم ادامه می‌‌دهد: «تعجب مردم از این است که کسی چنین ادعای را نسبت به بی‌توجهی به قشر محروم و مستضعف در 27 سال گذشته را مطرح می‌‌کند که خود در یکی از حساس‌ترین موقعیت‌های نظام فعال بوده است.»
به اعتقاد کیانوش‌راد، انتقادات، اکنون به شکلی است که در 27 سال گذشته، گویی نه سدی ساخته شده و نه راهی و دولت نهم مجموعه اقدامات دیگران و همۀ دستاوردها را برای اثبات خود نادیده می‌‌گیرد.
به گفتۀ وی، دولت نهم و همراهانشان با توجه به حجم قابل توجه کمبودها، به شیوه‌ای سخن می‌‌گویند که گویی یک شبه همه مسایل کشور را می‌‌توانند حل کنند اما زمانی که با واقعیت‌ها روبه‌رو شدند به ناچار شیوه‌ای را برای انحراف افکار عمومی ‌‌برمی‌‌گزینند که کوتاه‌ترین راه تخریب عملکرد دولت‌های گذشته است.
این عضو جبهۀ مشارکت با تاکید بر کوتاه‌مدت و معکوس بودن تاثیر تخریب‌ها بر تصمیم مردم، می‌‌گوید:«گرچه ممکن است تخریب‌ها بر بخش‌هایی از مردم به شکل کوتاه‌مدت تاثیرگذار باشد اما قاعدتا در درازمدت به زودی تاثیر عکس خود را بر اکثریت جامعه خواهد گذاشت.»
وی در یادآوری تاثیرگذاری معکوس تخریب‌ها در جامعه می‌‌گوید: «فراموش نکردیم که پیش از دوم خرداد مجموعۀ تخریب‌ها با تمام قوا اعم از رسمی ‌‌و غیررسمی ‌‌و با بهره‌گیری از تمام شیوه‌ها راه افتاد اما مردم توجهی به آن نکردند.»کیانوش‌راد ادامه می‌‌دهد: «اگر بخواهم به اظهارات امام جمعۀ تهران اشاره کنم لابد دوم خرداد خدا با محافظه‌کاران نبوده و با اصلاح‌طلبان بود و آن‌ها پیروز شدند.» احمد جنتی، خطیب نماز جمعۀ تهران هفتۀ گذشته درباره انتخابات سوم تیر و پیروزی احمدی‌نژاد عنوان کرد که «خدا نخواست که در سوم تیر در روی پاشنه غلط بچرخد.»
به گفتۀ این تحلیل‌گر سیاسی با شرایط پیش آمده باید در انتظار آینده نشست.
کیانوش‌راد معتقد است: «مردم ایران به عملکردها با دقت می‌‌نگرند گرچه ممکن است به علل مختلف رای‌شان تغییر کند اما جهت کل رای مردم به سمت حمایت از آزادی‌ها و گسترش رفاه و توسعه در کشور خواهد بود.»
در همین حال، محمدرضا تابش، عضو فراکسیون اقلیت مجلس در بیان اهداف تخریب‌های اخیر می‌‌گوید: «اصلاح‌طلبان حرکت خود را با تکیه بر سنت‌ها و باورهای مردم، سوابق روشن تاریخی ملت ایران، دین و آیین اسلام بنا نهادند.»
وی می‌‌افزاید: «اصلاح‌طلبان از علم روز، فرآیند جهانی شدن و آن چه در دنیای معاصر در حال انجام است، غفلت نکردند و نسخه‌ای پیچیدند که رشد و تعالی را در پی داشته باشد همچنین از دین و آیین اسلام چهره‌ای نورانی را به منصۀ ظهور گذاشتند.»
به گفتۀ نماینده اردکان با تمام این تفاسیر محافظه‌کاران درصدد تخریب اصلاح‌طلبان و مجلس ششم برآمدند و مانع بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌ها شدند. این در حالی است که این روش علیه اصول‌گرایان در پیش گرفته نشد.
وی با تاکید بر این که «رویکرد مردم در نهایت رویکرد اصلاحی است»، می‌‌گوید: «دولت به دلیل نداشتن طرح و برنامۀ درست برای مسایل و معضلات کشور با تکیه بر باورهای سنتی مردم با وجود یکپارچگی و منابع و حمایت‌هایی که می‌‌شود، عملکردی را بروز داد که مردم خودشان متوجه شدند که تنها راه نجات و توسعۀ کشور حرکت اصلاح‌طلبانه است.»
تابش با بیان این که «وقتی اصلاح‌طلبان با اقبال جامعه روبه‌رو شدند مرحلۀ تخریب‌های جدید آغاز شد»، می‌‌افزاید: «وسوسه قدرت برای دوستان اصول‌گرا آن قدر خوش آمده که آن‌ها نمی‌‌خواهند به همین سادگی از اریکه پایین بیایند.»
عضو فراکسیون اقلیت مجلس هفتم معتقد است: «معمولا تخریب‌ها در جامعه اثر معکوس دارد و مردم با غوغاسالاری و تخریب موافق نیستند و جریاناتی که با این وقایع روبه‌رو شده‌اند معمولا مورد اقبال مردم قرار گرفته‌اند.»
به گفتۀ وی، اصلاحات در جامعه و دین و آیین ما جاری است و این رویه و روش راه خود را باز می‌‌کند و این تخریب‌ها تنها حرکت اصلاحی را اندکی با تاخیر روبه‌رو می‌‌کند و هزینه را برای توسعۀ متوازن و پایدار افزایش می‌‌دهد.
دیدگاه این چهره‌های سیاسی در حالی مطرح می‌‌شود که اصلاح‌طلبان با توجه به تجربۀ موفق خود در انتخابات شورای شهر و روستا ائتلاف را تنها نسخۀ موفقیت پیش روی خود قرار داده‌اند.
براساس خبرهایی که از اردوگاه اصلاح‌طلبان به گوش می‌‌رسید، ائتلاف با محوریت خاتمی، کروبی و‌ هاشمی ‌‌شکل خواهد گرفت و هر سۀ آن‌ها نقش بسزایی در گردآوری جریانات اصلاح‌طلب خواهند داشت.
این در حالی است که جریان مقابل، تنها به یکی از محورهای ائتلاف اصلاح‌طلبان توجه دارد و نوک تیز انتقادات و تخریب‌ها به سوی او نشانه رفته است. سیدمحمد خاتمی ‌‌از مدت‌ها پیش به سیبل تخریب اصول‌گرایان تبدیل شده، گو این که، تاکنون تیرها به هدف نخورده است.
امیر محبیان دربارۀ چرایی این اتفاق می‌‌گوید: «منتقدان بر این باورند که خاتمی ‌‌محوریت عملیات را برعهده دارد و طبعا فشار به وی معطوف خواهد شد.»
به گفتۀ وی، خاتمی ‌‌از نظر بعضی از افراد هنوز امکان طرح خود به عنوان یک چهرۀ آلترناتیو را دارد.
در همین حال، کیانوش‌راد معتقد است: «تخریب‌ها، تنها شامل خاتمی‌‌ نیست و همزمان خاتمی، کروبی و ‌هاشمی ‌‌تخریب شده‌اند.»
با این وجود، وی تاکید می‌‌کند: «به لحاظ سیاسی، هر جا، جناح مخالف احساس کند که تاثیر یکی از سه شخصیت در جریان اصلاحات تاثیر بیش‌تری می‌‌گذارد نوک انتقادات به سمت او نشانه می‌‌رود.»
به گفتۀ این عضو جبهه مشارکت، خاتمی‌‌ به دلیل مقبولیتی که نزد طیف‌های اصلاح‌طلب دارد بیش‌تر مورد تخریب مخالفان قرار می‌‌گیرد.
محمدرضا تابش نیز در این‌باره می‌‌گوید: «خاتمی‌‌ در دوره‌ای هشت ساله تصدی مسئولیت ریاست جمهوری را برعهده گرفت و به صورت شفاف آرا و عقاید خود را اعلام کرده و شخصیتی تراز اول بین‌المللی و به نسبت دیگر آقایان جوان تر و به روزتر است بنابراین اصول‌گرایان احساس رقابت بیش‌تری با خاتمی ‌‌دارند.»
اظهارات این چهره‌های سیاسی دربارۀ روند تخریب‌ها در حالی بیان می‌‌شود که کارشناسان معتقدند روند این تخریب‌ها تا برگزاری انتخابات اسفند ماه سیر صعودی به خود خواهد گرفت و اصلاح‌طلبان پیشرو در سیبل آن قرار خواهند داشت.