استراتژی نگاه به جنوب

گروه سیاسی، ایرج جمشیدی: «روابط میان تهران و کاراکاس اتحاد بزرگ برادران است که در آغاز قرن جدید ایجاد شده است.» جمله فوق بخشی از سخنان «نیکلاس مادرو» رئیس کنگره ملی ونزوئلا است که آن را هنگام سفر غلامعلی حدادعادل رئیس مجلس ایران به کاراکاس پایتخت ونزوئلا بر زبان جاری ساخت.
حدادعادل به همراه جمعی از مقامات دولت و مجلس ایران در سفری دوره ای به چهار کشور آمریکای لاتین به سر می برد. وی از ونزوئلا بازدید کرد و اکنون نیز در کشور کوبا به سر می برد. حدادعادل طی سخنانی در کاراکاس هدف خود را از سفر به آمریکای لاتین ایجاد اتحادی میان کشورهایی که مقابل آمریکا ایستاده اند اعلام و در عین حال تشکر خود را از کشور ونزوئلا به خاطر رای منفی این کشور به قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی بیان کرد. حدادعادل گفت: من آمده ام تا تشکر ویژه خود را از رای منفی کشور شما جمهوری بولیواری ونزوئلا به مصوبه غیرمنطقی و غیرعادلانه جلسه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی که صرفا با فشار سیاسی و شانتاژ دولت آمریکا به جریان افتاد، اعلام کنم. حدادعادل در عین حال از اینکه کاراکاس، تهران را برادر خود خوانده است بسیار استقبال کرد و اظهار داشت: دو کشور باید مقابل تهدیدات آمریکا و زیاده خواهی های امپریالیسم با یکدیگر متحد شوند زیرا وحدت استراتژیک ما به دلیل مبارزات آزادیخواهانه دو ملت مقابل آمریکا است و امروز گسترش روابط دو کشور انقلابی ایران و ونزوئلا تنها با هدف تامین منافع اقتصادی و تجاری صورت نمی گیرد بلکه دو کشور رسالت سنگین تری را در برقراری وحدت و رسیدن به همگرایی دارند که با تلاش و همکاری ها قرین موفقیت خواهد بود. البته این تنها مادرو و حدادعادل نبودند که بر اتحاد استراتژیک کشورهای جنوب تاکید کردند. بلکه هوگو چاوس رئیس جمهور ونزوئلا هم که قرار است دهه اول اسفندماه به تهران سفر کند بر این اتحاد استراتژیک تاکید کرد و در عین حال به دفاع کامل از برنامه های هسته ای ایران پرداخت. چاوس در دیدار روز پنجشنبه با حدادعادل گفت: درخصوص فعالیت های هسته ای حق با ایران است و ما هیچ راهی جز حمایت از این کشور نداریم. وی از موضع محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران در برابر آمریکا تشکر کرد و گفت: استواری رئیس جمهوری اسلامی ایران و ملت برای دفاع از حق و استقلال، الگویی برای تمام جهان است و ما در این راه از آنها حمایت می کنیم. وی سپس صریح ترین پیام حمایت ونزوئلا از ایران را بیان کرد و گفت: دولت ونزوئلا هیچ گاه از حمایت ایران دست نخواهد کشید و در این راه هر روز بیش از پیش مصمم تر خواهد بود. تاکید مقامات ارشد ایران و ونزوئلا بر همکاری بیشتر در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نشان از آن دارد که این کشورها به همراه سایر کشورهای مخالف آمریکا در آمریکای لاتین و خاورمیانه درصدد آن هستند تا مقابل تهدیدات آمریکا با یکدیگر متحد شده و اتحاد بزرگی را شکل دهند. ایران و سوریه در خاورمیانه و کوبا و ونزوئلا در آمریکا مربعی هستند که انگیزه های قوی برای اتحاد مقابل آمریکا دارند. هر چهار کشور جزء کشورهای به اصطلاح جنوب به شمار می آیند و با تهدیدات مکرر آمریکا روبه رو هستند. پیگیری این سیاست در شرایطی رخ می دهد که ایران از زمان به ریاست جمهوری رسیدن احمدی نژاد اعلام کرده است سیاست نگاه به شرق را پیگیری می کند.
اکنون حدادعادل برای اجرایی کردن این سیاست در شرایطی که پرونده هسته ای ایران در آژانس بین المللی انرژی هسته ای در مرحله حساس قرار دارد به این کشورها سفر کرده و از اینکه آنان به قطعنامه آژانس درخصوص گزارش پرونده ایران به شورای امنیت رای منفی داده اند تشکر می کند و در عین حال از آنان درخواست می کند برای مقابله با آمریکا با ایران متحد شوند. درخواستی که نه تنها رد نمی شود بلکه با استقبال گسترده رهبران مخالف ایالات متحده در آمریکای لاتین هم مواجه می شود. سوریه هم ضلع دیگر این پیمان است که روابط نزدیکی با این سه کشور دارد و از سوی آمریکا مکرر تهدید می شود. این کشور هم آمادگی خود را برای اتحاد اعلام کرده و در کنار کوبا و ونزوئلا به قطعنامه آژانس رای منفی داد. اما دوری آمریکای لاتین از سرزمین خاورمیانه عاملی است که از آن به عنوان مشکل اصلی اتحاد بزرگ میان این چهار کشور نام برده می شود ولی مقامات کشورهای یاد شده چنین موضوعی را بی اهمیت قلمداد می کنند و آن را مانع مهم اتحاد نمی دانند. چنان که مادرو در سخنان خود به همین موضوع اشاره کرد و گفت: هرچند از نظر جغرافیایی از ملت ایران دور هستیم، اما با آنان کاملا احساس برادری می کنیم. این احساس را بارها ابراز کرده ایم و بسیار خوشحالیم که همراه با دیگر ملت ها پرچم عظمت و استقلال را حمل می کنیم و این امر با روند سقوط امپریالیسم آمریکا همراه خواهد بود. حدادعادل هم در دیدار با نمایندگان مجلس آند به همین مسئله اشاره کرد و گفت: امروزه با وجود دوری مسافت کشور ونزوئلا همه ملت ایران این کشور را به خوبی می شناسند و آقای هوگو چاوس به عنوان یک شخصیت محبوب مورد توجه همگان است. مجلس آند متشکل از نمایندگانی از مجالس پنج کشور آمریکای جنوبی یعنی ونزوئلا، بولیوی، کلمبیا، اکوادور و پرو است که در منطقه ای موسوم به آند واقع شده اند. البته حدادعادل در جمع نمایندگان مجلس ونزوئلا کامل تر در این باره سخن گفت. وی در سخنرانی خود در جلسه علنی مجلس ونزوئلا گفت: اکنون برای ملت و دولت ایران جمهوری بولیواری ونزوئلا کشوری دوردست و ناشناخته نیست بلکه به دلیل افزایش قابل توجه مراودات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همکاری های دو کشور در ابعاد دوجانبه و بین المللی شناخت عمیقی نسبت به ونزوئلا و حکومت چاوس در ایران حتی در سطح عموم مردم وجود دارد و من به عنوان نماینده ملت ایران از مواضع دولت ونزوئلا در صحنه بین المللی تشکر و قدردانی می کنم. اما پایان سفر حدادعادل به امضای چند بیانیه و موافقتنامه همکاری های اقتصادی و سیاسی همراه بود. از جمله این موافقتنامه ها تاسیس صندوق توسعه ۲۰۰ میلیون دلاری میان دو کشور بود. همچنین روسای مجالس دو کشور بیانیه ای مشترک را منتشر کردند که در آن به مسائل هسته ای و سیاست های امپریالیستی اشاره شده است. در این بیانیه آمده است: ما تولید، توسعه و جمع آوری سلاح های هسته ای را محکوم می کنیم و حق تمامی کشورها را برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای به رسمیت می شناسیم. این بیانیه همچنین استفاده از سیاست های امپریالیستی را در روابط بین الملل محکوم کرد.
 بدرقه میان استقبال گرم
رئیس مجلس ایران پس از سفر دوروزه اش به ونزوئلا با بدرقه همتای کاراکاسی اش راه کوبا را پیش گرفت و روز پنجشنبه در فرودگاه بین المللی خوزه مارتی هاوانا مورد استقبال گرم ریکاردو آلارکن د کسادا همتای کوبایی اش قرار گرفت. سفر به کوبا هم تقدیر مقامات هر دو کشور از یکدیگر به خاطر پایداری مقابل استکبار جهانی به خصوص آمریکا و تاکید بر حق ملت ها برای دستیابی به فناوری هسته ای بود.
حدادعادل در بدو ورود به کوبا از رای منفی این کشور به قطعنامه آژانس هم تشکر کرد و در عین حال گفت: از مقامات و پایداری ملت کوبا در طول ۴۷ سال اخیر برابر فشارهای امپریالیسم آمریکا به منظور دفاع از استقلال خود تجلیل می کنم و مراتب احترام دولت و ملت ایران را به «فیدل کاسترو» رهبر انقلاب کوبا ابراز می دارم. آلارکن رئیس مجلس کوبا نیز به تقدیر متقابل از مقاومت های ضدامپریالیستی جمهوری اسلامی ایران پرداخت و گفت: ما دو کشور در خط مقدم مبارزه با امپریالیسم آمریکا هستیم و باید با پشتیبانی دوجانبه از یکدیگر برای تداوم تلاش برای شکست آن ادامه دهیم. روسای مجالس دو کشور در عین حال در مذاکرات دوجانبه خود بر حق ملت ها برای دستیابی به فناوری هسته ای تاکید کردند.
حدادعادل گفت: ملت ایران در ۲۷ سال گذشته ثابت کرده که حاضر نیست در برابر آمریکا تسلیم شود و استقلال خود را از دست بدهد. حدادعادل همچنین از سوءاستفاده آمریکا از وجود سازمان های بین المللی در خاک خود انتقاد کرد. اشاره حدادعادل به عدم صدور ویزا برای روسای مجالس ایران و کوبا برای شرکت در اجلاس اتحادیه بین المجالس در نیویورک بود. این اجلاس تابستان گذشته برگزار شد اما دولت آمریکا حاضر نشد به هیات های پارلمانی ایران و کوبا ویزا بدهد. حدادعادل با اشاره به این موارد گفت: آمریکا حتی از وجود سازمان ملل در نیویورک سوءاستفاده می کند و با کشورها رفتاری تبعیض آمیز دارد که نمونه آن عدم صدور ویزا برای شرکت روسای مجالس ایران و کوبا در آخرین اجلاس اتحادیه بین المجالس در نیویورک بود. آلارکن هم در این دیدار خواستار اتحاد با ایران شد و گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی کشور شما پیوسته مورد هدف و تهاجمات امپریالیسم بوده است و من به نام دولت، ملت و مجلس کوبا همبستگی خود را با مردم، دولت و مجلس ایران اعلام می نمایم. وی گفت: تهاجماتی را که امروز به ملت ایران می شود به شدت محکوم می کنیم.