کابوس سوری ترکیه: انتخاب بین بد و بدتر

پایگاه بصیرت  گروه ترجمه­ـ پایگاه اینترنتی المونیتور 22 سپتامبر 2013 (۳۱ شهریورماه) در مقاله‌ای به سیاست‌های نامطلوب ترکیه در قبال سوریه و تاثیرات آن بر امنیت ملی ترکیه پرداخت و نوشت: کابوس سوری ترکیه از شرایط بد به شرایط بدتر تغییر کرده است. آنکارا شاهد است که کردهای سوریه که دارای روابط نزدیک با پ. ک. ک هستند، واپایش(کنترل) برخی مناطق نزدیک مرز ترکیه را به دست گرفته‌اند. در عین حال، این امکان نیز وجود دارد که گروهی وابسته به القاعده نیز واپایش(کنترل) بخش دیگری از منطقه نزدیک ترکیه را به دست بگیرد. جای تعجب نیست که تحلیل‌گران ترک به برخی مناطق بسیار رخنه‌پذیر با سوریه اشاره کرده‌اند که مسافتی حدود نهصد کیلومتر است. آخرین درگیری‌ها میان ارتش آزاد سوریه با گروهی که خود را دولت اسلامی عراق و مدیترانه می‌خواند، ظاهراً 18 سپتامبر در شهر آزاز (درست در سراسر مرز از کیلیس در ترکیه) آغاز شد. گفته می‌شود این درگیری به این دلیل آغاز شده است که ارتش آزاد سوریه از تحویل پزشکی آلمانی به این گروه اسلامی امتناع کرده بود که گفته می‌شود از شبه‌نظامیان زخمی این گروه عکس گرفته است.

در ادامه مقاله آمده است: مطابق گزارش‌های مطبوعات منطقه، نتیجه این بود که آزاز تحت واپایش (کنترل) دولت اسلامی عراق و مدیترانه درآمد و این مسئله، ترکیه را مجبور کرد گذرگاه مرزی اونکیوپینار با سوریه را ببندد. دلیل واقعی پشت این مسئله هر آنچه که باشد، این حادثه تنها نشان می‌دهد این شرایط در میان گروه‌های مخالف رژیم بشار اسد تا چه حد ناپایدار است. تحلیل‌گران می‌گویند جنگ در آزاز تنها مناقشه بر سر پزشک آلمانی نیست و مسئله‌ای فراتر از آن است. تنش‌های میان ارتش آزاد سوریه و دولت اسلامی عراق و مدیترانه پس از آنکه ماه ژوئیه کمال حمامی، عضو ارشد بدنه اجرایی ارتش آزاد سوریه، به دست دولت اسلامی عراق و مدیترانه در ایبدیل کشته شد، به اوج خود رسید. از آن هنگام دو طرف دشمن یکدیگر شده‌اند. آخرین آغاز خشونت‌ها به‌طور، مشخص نشان می‌دهد که حتی اگر بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، برکنار شود، جنگ در سوریه به احتمال بسیار ادامه خواهد یافت؛ به استثنای اینکه این بار جنگ میان عناصر سکولار میانه‌رو و تندرو‌هایی درخواهد گرفت که خواهان تبدیل سوریه به جمهوری اسلامی بنیادگرا هستند. آخرین تحول در شرایطی بر مبنای روند دیپلماتیک با ابتکارعمل روسیه و آمریکا انجام شد که نه‌تنها جایگاه بین‌المللی اسد را به‌عنوان گفت‌وگوکننده رسمی بالا برد، بلکه بر ظرفیت تأکید بر دیپلماسی به جای جنگ افزود.

در پایان مقاله آمده است: دولت اردوغان تمام‌ برنامه‌های خود را بر این فرض اشتباه تدوین کرده است که دیر یا زود اسد با راه‌حل نظامی سرنگون خواهد شد. به همین دلیل بود که دولت ترکیه از طرح و توافق مشترک آمریکا و روسیه استقبال چندانی نکرد. جدای از دشمنی اردوغان با اسد و بیش از کابوس باقی‌ماندن اسد بر سر قدرت، چشم‌انداز نگران‌کننده‌تری برای ترکیه ظهور و بروز یافته است: سوریه‌ای پرتنش، بی‌ثبات و پرشکاف. دولت اردوغان در حال حاضر با موقعیتی روبه‌روست که در آن، عناصر و گروه‌های مخالف اسد خود نیز درگیر جنگی تلخ و خونین به‌منظور واپایش (کنترل) بخش‌هایی از کشور هستند. مشخص است که حتی اگر رژیم اسد ثباتی نسبی در مناطق تحت تسلط خود به‌وجود آورد، در مناطق خارج از تسلط آن به ویژه در مناطق نزدیک به مرزهای ترکیه، کشکش‌های خشونت‌آمیز ادامه خواهد یافت. این مسئله به طور غیرقابل اجتنابی به بروز موج جدیدی از هجوم آوارگان سوریه به ترکیه منجر خواهد شد که کابوس ترکیه را دوچندان خواهد کرد. در عین حال، کشمکش‌ها در شمال سوریه میان کردها (که زیر بیرق حزب اتحادیه دموکراتیک (PYD) فعالیت می‌کنند) و جبهه النصره (گروه وابسته به القاعده) تاکنون به بروز شرایط غیرقابل بازگشت منجر شده است که در واقع به دلیل آنکه ترکیه بر آنها نفوذی ندارد، بسیار نگران‌کننده است. دولت اردوغان که زمانی از جبهه النصره حمایت می‌کرد و حتی در کشورهای غربی از آن به عنوان «مؤثرترین نیروی مخالف اسد» یاد می‌کرد، با پیامدهای منفی و معکوس آن مواجه شده است؛ به طوری که احمد داود اغلو، وزیر خارجه ترکیه، به روزنامه رادیکال در ماه ژوئیه گفت که آن‌ها از جمله جبهه النصره بزرگ‌ترین آسیب را به انقلاب سوریه می‌زنند و بنابراین به مردم سوریه خیانت می‌کنند. وضعیت آزاز و به موازات آن، شرایط منطقه نفت‌خیز دیرالزور نه‌تنها شرایط و معادلات پیچیده سوریه را برای آنکارا پیچیده‌تر می‌کند، بلکه امنیت مرزی ترکیه را نیز به خطر می‌اندازد و برای اسلام‌گرایان تندرو این امکان را فراهم می‌کند که آزادانه بین دو کشور تردد کنند؛ اما روابط ترکیه با حزب اتحادیه دموکراتیک (PYD) همچنان به طور مخاطره‌آمیز به آینده روند صلح دولت اردوغان با پ‌. ک. ک بستگی دارد. همچنین تحولات سوریه دولت ترکیه را مجبور می‌کند به ارتش ترکیه دستور دهد حتی در صورت لزوم، از مرز عبور کند تا در شرایط تهدید امنیت کشور از سوریه اقدامات واکنشی صورت دهند.