اوکراین، گرجستانی جدید؟

"سناتور جان مک‌کین جمهوری‌خواه و سایر سیاستمداران غربی درحال تبدیل کردن تظاهرات اعتراضی اوکراین به صحنه نبردی دموکراتیک در کنار مرزهای روسیه هستند. اما آیا آنها آماده‌اند تا مسائل را از درون مشاهده کنند؟"

به گزارش "ایسنا"، پایگاه خبری بازفید در تحلیلی می‌نویسد: "تظاهرات اعتراضی گسترده علیه تصمیم ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری اوکراین در امتناع از امضای توافقنامه میان این کشور با اتحادیه اروپا، باعث شده تا این کشور به صحنه نبردی میان روسیه که خواهان دستیابی به تسلط اقتصادی بر کی‌یف است و سیاستمداران آمریکایی و اروپایی که اوکراین را به عنوان تازه‌ترین عرصه ایده‌های دموراتیک غرب می‌دانند، بدل شود. تقریبا هر شکل و فرمی از بدترین کابوس‌های پارانوئیدی کرملین به وقوع پیوسته و به واقعیت بدل شده است که از جمله آنها می‌توان به میخاییل ساکاشویلی، رئیس جمهوری سابق گرجستان اشاره کرد؛ کسی که مقام‌های روس او را فردی مجنون و‌ نامحبوب و عامل وزارت امور خارجه آمریکا توصیف می‌کنند و هم اکنون سناتور مک کین جمهوری‌خواه، کسیکه نزدیکترین سیاستمدار غربی به ساکاشویلی بود، همواره و به صورت مرتب ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را یک فرد ستمگر می‌خواند.

حالا از میان مسائلی که آمریکا می‌تواند با استفاده و مطرح کردن آنها باعث آشفتگی و سردرگمی روسیه شود، استقرار سپر دفاع موشکی ناتو در اروپاست که قرار است در مرز شرقی دونتسک مستقر شود.

دولت‌های غربی از مطرح کردن بی‌پروا و به صورت مستقیم استعفای یانوکوویچ که از سوی معترضان اوکراینی مطرح شده، خودداری کرده‌اند. اما افرادی چون سناتور مک کین، تاکید می‌کنند که این حق مردم اوکراین است که به دنبال آزادی و استقلال خود باشند و این موارد را باید با استفاده از سوق یافتن به سوی اروپا و تقبیح موضع دخالت روسیه در روند داخلی کشورشان به دست آورند. اوکراین به کشوری بدل شده که ساکنان آن در مورد مسائل سیاسی در جهان به شدت با یکدیگر دچار جدایی و تفرقه شده‌اند؛ کشوری که تنها نیمی از مردم آن از الحاق این "گرجستان نوین" به اتحادیه اروپا حمایت می‌کنند. این رویکرد بنابر عقیده جورج بوش، رئیس جمهوری سابق آمریکا "شعاع نوری به سوی آزادی" است؛ عبارتی که سیاستمداران غربی برای طعنه‌زدن به پوتین استفاده می‌کنند. اوکراین برای روسیه طعمه خوبی است چراکه مسکو همواره در متهم کردن غرب به استفاده از معیارهای دوگانه راغب است.

سرگئی لاورف، وزیر امور خارجه روسیه در مصاحبه‌ای که روز شنبه هفته گذشته با تلویزیون دولتی این کشور صورت گرفت، گفت: تصور کنید که من روزی به آلمان سفر کنم و در میان معترضان قدم بزنم؛ معترضانی که از احزابی حمایت می‌کنند که از برلین می‌خواهند تا روابط خود را در قبال اتحادیه اروپا تغییر دهد. فکر می‌کنم که پارلمان اروپا،‌ ناتو، شورای اروپایی و سازمان همکاری و امنیت در اروپا باید قطعنامه‌ای را علیه روسیه که با این کار در امور داخلی آلمان مداخله کرده است، تصویب کنند.

درحالیکه غرب و روسیه یانوکوویچ را در موضعی بسیار مشکل قرار داده‌اند و معترضان اوکراینی به دنبال استعفا و برکناری او هستند،‌ مقام‌های اروپایی به نظر می‌رسد که به دنبال اعمال فشار بر رئیس جمهوری اوکراین هستند. کمی پس از آنکه سناتور مک‌کین در روز یکشنبه سخنرانی کرد، استفان فول، کمیسیونر توسعه اتحادیه اروپا، در حساب کاربری خود در توییتر نوشت که اروپا مذاکرات با کی‌یف را برای امضای توافقنامه همکاری به حالت تعلیق درآورده است.

خطری که این مساله دارد، بروز درگیری با روسیه است درحالیکه مسکو یانوکوویچ را به سوی کرملین سوق می‌دهد. اگرچه تعداد کمی در اوکراین معتقدند که رئیس جمهوری این کشور به جای تمایل برای دستیابی به گاز با قیمت کمتر، وام و معاهده تجاری با روسیه دارای وابستگی به پوتین است، تلاش اتحادیه اروپا برای بلوف نامیدن اقدامات یانوکوویچ پس از آن مطرح شد که او برای امضای یکسری توافقات اقتصادی به مسکو سفر کرد. شخصیت‌های اپوزیسیون اوکراین بیم آن را دارند که او نقشه راهی را امضا کند که اوکراین را در مسیری به سوی پیوستن به اتحادیه گمرکی با چند کشور سابق اتحادیه جماهیر شوروی سابق سوق دهد؛ اقدامی که باعث می‌شود تا کی‌یف دیگر تمایلی برای پیوستن به اتحادیه اروپا نداشته باشد و این نقشه راه همان اتحادیه اوراسیاست که پوتین آن را یک وزنه و تعادل برای اروپا می‌داند.

آرسنی یاتسنیوک، رهبر مخالفان اوکراین که پیشتر وزیر امور خارجه و اقتصاد این کشور بوده در جریان راهپیمایی روز یکشنبه گفت: اگر توافقنامه اتحادیه گمرکی امضا شود، بهتر است یانوکوویچ در مسکو بماند و به کی‌یف بازنگردد. اگر اوکراین را بفروشد خودش می‌داند!

و خطرناک‌ترین مساله این است که سیاستمداران غربی از اینکه به معترضان اوکراینی امیدواری غلط و جعلی بدهند، لذت می‌برند. و درمیان خطرها باید به این توجه کرد که سناتور مک‌کین و همکارش سناتور کریس مورفی درسخنانشان خطاب به جمعیت انبوه معترضان گفته بودند: "اگر شما موفق شوید، سنای آمریکا در کنار شما خواهد بود و در هر قدمی که بر می‌دارید، با شما می‌ایستد." که این اظهارات باعث می‌شود اوکراینی‌ها فکر کنند آنها حمایت غرب را دارند و اصلا به این فکر نکنند که اگر اعتراضات شکست بخورد چه پیش خواهد آمد.

هم اکنون، اوکراین به عرصه‌ای خوب و فرصتی مغتنم برای سیاستمدارانی بدل شده که می‌خواهند مشت خود را به پوتین در حیاط خلوت روسیه نشان دهند؛ همانطور که گرجستان در سال‌های نخست حکومت و ریاست جمهوری ساکاشویلی این کار را کرد. اما تنها تعداد اندکی از افرادی که فطرت و ذات رئیس جمهوری روسیه را مورد آزمایش قرار داده‌اند،‌ جایگزینی بهتر برای آن یافته‌اند. آنهایی که مایلند اوکراین را به دامان غرب بیندازند علاوه بر بدهی‌های کمرشکن و صحنه‌ سیاسی فاجعه‌بار برای اوکراین، باید برای این کار زمانی طولانی فشار بیاورند.

اثبات حقیقی تعهدات آنها تنها زمانی رخ می‌دهد که فرصت‌های ظاهری موجود، دیگر نباشند."