نفی سبیل در تکوین

پایگاه بصیرت،گروه فرهنگی/ حضرت امام خمینی(ره) در کتاب البیع خود برخلاف بسیاری از مفسرین و فقها در مورد آیه «وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرینَ عَلَى‏ الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا» و قاعده نفی سبیل می‌فرماید سبیل در این آیه مطلق است و مراد این است که خداوند برای کافرین علیه مومنین هیچ راهی قرار نداده است نه در تکوین و نه در تشریع.
بعد ایشان در مورد نفی سبیل در تکوین تاییدات خداوند بر حضرت رسول و مومنین را در قالب کمکهای معنوی و امداد ملائکه ذکر میکند که سبب اطمینان و قوت سپاه اسلام می‌گردد «وَ لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنْتُمْ أَذِلَّةٌ» (آل عمران:123). «لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ فِی مَوَاطِنَ کَثِیرَةٍ» (توبه:25). و قال: «یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُسَوِّمِینَ» (آل عمران:125) «أَلَنْ یَکْفِیَکُمْ أَنْ یُمِدَّکُمْ رَبُّکُمْ بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُنْزَلِینَ» (آل عمران: 124) «إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحاً مُبیناً» (فتح:1). «إِذَا جَاءَ نَصْرُ وَ الْفَتْحُ» (اعراف:142). «نَصْرٌ مِنَ وَ فَتْحٌ قَرِیبٌ» (صف:13) ... این آیات سبب تقویت نفوس و اطمینان به فتح می‌شود یعنی برای کافرین هیچ راهی وجود ندارد اما از آن سو برای مومنین طرق و سبل فراوانی از سوی خداوند در نظر گرفته شده است.سپس حضرت امام می‌فرماید: یک تقدیر آیه این چنین است «لن‌یجعل اللَّه للکافرین على المؤمنین سبیلًا فی التکوین، بل جعل لهم علیهم سبیلًا بل طرقاً و سبلًا» همین بحث در تشریع و اعتباریات هم هست و کافرین نباید هیچ سلطه اعتباری بر مومنین داشته باشند. (کتاب البیع، ج‏2، ص: 724)
این نگاه در حرکت انقلابی هم وجود داشت «؟ این جز این بود که یک دست غیبى در کار است؟! نباید بیدار بشوند آنهایى که توجه به معنویات ندارند و به این غیب ایمان نیاورده‏اند؟ نباید بیدار بشوند؟ کى این هلیکوپترهاى آقاى کارتر را که مى‏خواستند به ایران بیایند ساقط کرد؟ ما ساقط کردیم؟ شنها ساقط کردند، شنها مأمور خدا بودند، باد مأمور خداست، قوم عاد را باد از بین برد. این باد مأمور خداست، این شنها همه مأمورند. تجربه بکنند باز.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 380)اما این نگاه سبب انفعال حضرت امام(ره) نبود تا بنشیند و فقط منتظر دستی از غیب باشد، بلکه امداد غیبی برای مومنینی است که انجام وظیفه کنند و آنجا که غافلند خدا به کمک می آید «وَ الَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ انَّ اللَّهَ لَمَعَ المُحْسِنین» حضرت امام فرمود: «همه نشسته‏ اید هى منتظرید که امریکا برایتان کار بکند. همان طورى که ما ننشستیم که امریکا یک کارى براى ما بکند. ما نشسته‏ ایم که امریکا اگر بخواهد شیطنت کند جلویش را بگیریم، نشسته‏ ایم که اگر شوروى بخواهد کارى بکند جلویش را بگیریم، دفاع بکنیم از خودمان. ما دنبال این نیستیم که امریکا براى ما کار بکند. «ما امریکا را زیر پا مى‏ گذاریم» در این امور؛ نمى ‏گذاریم که دخالت در امور ما بکند، نمى‏گذاریم کسى دیگر هم دخالت بر ما بکند. بخواهند هم اگر چنانچه هجمه بکنند، ما نمى ‏گذاریم اینها طیاره‏ هایشان پیاده بشوند، چتربازهایشان را بین هوا مى‏ کشیم، از بین مى‏ بریم. مگر آنها مى ‏توانند به اینجا هجمه کنند؟ ولى آنها هیچ وقت عقلشان به این کمى نیست که بخواهند یک هجمه ‏اى بکنند؛ آنها دنبال نقشه‏ اند که ما را به جان هم بیندازند.» (صحیفه امام، ج‏17، ص: 405)
امروز باید دانست  اگر «سال 1359 بود که نیروهاى امریکا به فرمان رئیس‏ جمهور دمکرات، به قصد اینکه خود را به تهران برسانند، به طبس حمله‏ ى نظامى کردند. البته از همان نیمه‏ ى راه، جسدهاى سیاه‏ شده و جزغاله‏ شده ‏شان برگشت» ( امام خامنه‌ای 28/ 08/ 1369) این یک سنت الهی است :«و لن تجد لسنّة اللَّه تبدیلا؛ یعنی اگر شما بیائید توی میدان، بر دشمنتان پیروز خواهید شد؛ یعنی این سنت الهی است؛ حالا این پیروزی ممکن است یک روزه و یک ساله نباشد، اما در نهایت پیروزی است. این پیروزی قطعاً حاصل خواهد شد. شکست و انهزام در جبهه‌‌‌‌‌‌ی حق معنی ندارد؛ مگر آن وقتی که اهل حق توی میدان نیایند؛ کار لازم را نکنند؛ این است دیگر. بنابراین، کار، کار خداست: «و ما رمیت اذ رمیت» ( امام خامنه‌ای 1388/6/16) امروز هم اگر در میدان حاضر بوده و مسئولین بدون رعب و ترس در برابر شیطان بزرگ بایستند و در مذاکرات با قوت و شدت حضور پیدا کنند خداوند در ادامه مسیر به کمک نظام اسلامی خواهد آمد اما اگر ملت و مسئولان احساس ضعف کنند سنت الهی جور دیگری رقم خواهد خورد.
لذا بایستی در معادلات نظامی و سیاسی و اقتصادی و ... علاوه بر عوامل مادی عوامل غیبی و الهی را نیز مد نظر گرفت که اگر مومنین به وظایف خود عمل کنند کفار هیچ گونه راهی برای غلبه بر مومنین نخواهند داشت چه تشریعا چه تکوینا و اگر ما در امور دنیوی و اعتباری این سلطه را نپذیریم امدادهای الهی راه را بری پیروزی ما هموار خواهد کرد.