انقلابی با خاستگاه دینی
پایگاه بصیرت، گروه فرهنگی:اگر بعثت پیامبر عظیم‌الشأن اسلام(ص) را اولین انقلاب اسلامی در شبه جزیره عربستان بدانیم ـ با توجه به تعریف انقلاب که به معنای تغییر و دگرگونی بنیادین در ساختارهاست و در شبه‌جزیره عربستان نیز با ظهور اسلام تغییر بنیادی در زندگی عرب جاهلیت به وجود آمد ـ انقلاب اسلامی ایران را می‌توان دومین انقلاب اسلامی تا به امروز نامید. انقلاب اسلامی دارای ویژگی‌‌های مهم بسیاری است که مهم‌ترین و اصلی‌ترین این ویژگی‌ها، دینی بودن آن است. این نوشتار، به بخشی از شواهد، شاخص‌ها و دلایل دینی بودن انقلاب اسلامی می‌پردازد.
۱ ـ رهبری انقلاب: اولین دلیل و شاهد دینی بودن انقلاب اسلامی، قرار داشتن یک شخصیت بزرگ دینی و مذهبی در رأس آن است. امام خمینی به‌عنوان یک فقیه و عالم بزرگ اسلامی، بینانگذار و موسس این انقلاب است و هم اوست که این انقلاب را از ابتدا، رهبری و به پیروزی رساند. البته روحانیون و بزرگان علمای دینی دیگری نیز در پیروزی و هدایت این انقلاب نقش داشته‌اند، اما سکاندار و هادی اصلی و بزرگ آن، حضرت امام(ره) است. شاهد این مثال نیز، همان گفته تاریخی رهبر معظم انقلاب درباره پیر فرزانه انقلاب پس از رحلت ایشان است که فرمودند: «این انقلاب بی‌نام خمینی در هیچ جای جهان شناخته شده نیست.»
۲ ـ خاستگاه انقلاب : یکی دیگر از دلایل دینی بودن انقلاب اسلامی، خاستگاه و آبشخور این انقلاب است که بر اساس تفکری دینی شکل گرفته است. نگاهی به تاریخ انقلاب اسلامی، به خوبی این مسئله را برای همگان روشن می‌کند. دو خاستگاه و خیزشگاه اصلی انقلاب عبارتند از؛
الف ـ حوزه‌های علمیه: اولین جرقه‌های آغاز انقلاب اسلامی، از حوزه‌های علمیه به‌ویژه حوزه علمیه قم زده شد. سخنرانی تاریخی عصر عاشورای سال۴۲ حضرت امام در مدرسه علمیه فیضیه که به دستگیری و در ادامه، به تبعید ۱۵ ساله ایشان منجر شد، نقطه آغازین این قیام بود که از حوزه رقم خورد. البته بعدها حوزه‌های علمیه دیگر شهرها از جمله حوزه مشهد نیز وارد مبارزه شدند و بزرگانی چون؛ آیت‌الله میلانی مقام معظم رهبری، واعظ طبسی و شهید هاشمی‌نژاد و… سردمداران حرکت حوزه در این شهر بودند.
ب) مساجد کشور: مساجد کشور نیز نقش مهمی در انسجام و هماهنگی بین مردم و انقلابیون داشتند. مساجد به‌عنوان کانون اصلی مبارزه و حرکت تظاهراتی بودند که علیه رژیم شاه انجام می‌گرفت و از این رو، شاه و ساواک، حساسیت ویژه‌ای بر روی مساجد داشتند. آتش زدن مسجد جامع کرمان یک نمونه کاملی از مخالفت رژیم با مساجد بود. در این ارتباط برخی از مساجد مهم انقلابی در شهرهای مختلف ایران که نقطه آغاز انقلاب و تظاهرات مردم ضدرژیم بودند؛ بدین شرحند:
مساجد قبا، ارک، لرزاده، هدایت، جاوید، بازار و… که کانون مبارزه انقلابیون در تهران بودند. مسجد امام قم، مسجد جامع کرج، مسجد میرزایوسف آقای تبریز، مساجد رضا و آتشی‌های شیراز، مسجد روضه یزد و…
۳ـ نقش روحانیت : هرچند حضرت امام خود یک شخصیت بزرگ روحانی است، اما نام نبردن از دیگر روحانیانی که با سخنرانی‌ها و افشاگری‌های‌شان، چهره بدنام شاه را افشا کرده و مردم را تحریک به حضور در تظاهرات علیه رژیم طاغوت می‌کردند، کمی اجحاف به آنان است. مثلاً حمایت‌های گسترده و حضور مراجع، علما و فضلای بزرگی چون؛ آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی، آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی، آیت‌الله‌العظمی اراکی و… و یا دیگر بزرگان روحانی چون؛ بهشتی، مطهری، هاشمی‌نژاد، سعیدی، صدوقی، مدنی و یا آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای و… در انقلاب، خود، شاخصه مهم دیگری در دینی بودن انقلاب و نقش روحانیت در این حرکت عظیم دینی دارد.
آنها با ایراد سخنرانی‌های آتشین و افشاگرانه علیه شاه و با توجه به اعتمادی که مردم به ایشان داشتند، نقش بسزایی در انقلاب اسلامی داشتند.
۴ـ شعارهای اسلامی : نگاهی به نوع شعارهای دوران انقلاب و تجزیه و تحلیل آنها، شاخصه مهم دیگری مبنی بر دینی بودن این انقلاب است. شعارهایی چون «الله اکبر»، «ما پیرو قرآنیم، سلطنت نمی‌خواهیم»، «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی»، «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی»، «قسم به خون شهدا…» و ده‌ها شعار دینی دیگر، تنها گوشه‌ای از شعارهایی است که نشان از آن داشت که اکثریت انقلابیون حاضر در راه‌پیمایی‌ها، از قشر مذهبی و مسلمان هستند و همچنین حاکی از آن بود که رهبران و مردم انقلابی، به دنبال احیای چه نوع حکومتی هستند.
یک تحلیل آماری از شعارهای نوشته شده بر دیوارهای شهرها در سال ۵۷ نشان داد که از مجموع ۱۰۷۷ نوع شعار دیواری، بیش از ۹۰ درصد آنان در حمایت از امام، تأیید اسلام، حکومت اسلامی، شهدا و… است. (فصلنامه رسانه شماره ۴) از این رو، نوع شعارهای مردم در آن دوران نیز، خود محک دقیقی درباره دینی بودن انقلاب است.
پس، انقلاب اسلامی، انقلابی دینی بود که براساس آموزه‌های دینی و مذهب تشیع و برخاسته از تفکر عاشورایی انجام گرفت. این انقلاب با هدایت روحانیت دینی به‌ویژه حضرت امام(ره) به عنوان یک مرجع بزرگ و عالم دینی راهبری شد و در عصری به‌وقوع پیوست که تمام مکاتب شرق و غرب، دین را از تمام شئون سیاسی و اجتماعی زندگی مردم خارج کرده بودند. از این رو، این حرکت بزرگ حضرت امام، بازگرداندن دین به زندگی بشری بود. احیای دین و پیوند دادن سیاست با دین، از دیگر شاهکارهای بزرگ حضرت امام به حساب می‌آید
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
پربیننده ترین
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
