واجبي فراموش شده و طرحي براي حمايت از امران به معروف / محمد دلیری گل

پايگاه بصيرت؛ گروه سياسي/ کليات طرح حمايت از آمران به معروف و ناهيان از منکر که با استناد به اصل هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در 24 ماده پس از مباحث گوناگون مخالفان و موافقان در جلسه هفته گذشته مجلس شوراي اسلامي با راي بالا و قاطع نمايندگان به تصويب رسيد.

امر به معروف و نهي از منکر که يکي از ارکان اساسي دين مبين اسلام و از يکي از شعبه‌هاي جهاد در راه خدا  بر تمامى آحاد ملت مسلمان، در حفظ و حراست از احكام نورانى آن و سعى در گسترش و تعميق آن در جامعه واجب دانسته شده است. واجبي فراموش شده که بارها و بارها از سوي مقام معظم رهبري براي احياي آن در جامعه توصيه‌هايي بيان شده و معظم له ضمن حمايت از اين واجب الهي همگان را به انجام اين فرضيه دعوت نموده اند.

امام خامنه اي(مدظله) در جمعي فرمودند: «من مى‏خواهم اين واجب فراموش‏شده‏ى اسلام را به ياد شما و ملت ايران بياورم: امر به معروف و نهى از منكر. همه‏ى آحاد مردم بايد وظيفه‏ى امر كردن به كار خوب و نهى كردن از كار بد را براى خود قائل باشند. اين، تضمين‏كننده‏ى حيات طيبه در نظام اسلامى خواهد بود. عمل كنيم تا آثارش را ببينيم. امر به معروف، يك مرحله‏ى گفتن و يك مرحله‏ى عمل دارد. مرحله‏ى عمل، يعنى اقدام با دست و با زور. اين مرحله، امروز به عهده‏ى حكومت است و بايد با اجازه‏ى حكومت انجام بگيرد و لا غير. اما گفتن با زبان، بر همه واجب است و همه بايد آن را بدون ملاحظه انجام بدهند.»

همان طور که معظم له فرمودند امر به معروف و نهي از منکر دو مرحله دارد که مرحله عمومي آن يعني گفتار زباني که به نظر معظم له اثربخش ترين بخش انجام اين واجب الهي است و بايد توسط همه مردم و نه تنها عده مخصوصي انجام پذيرد تذکر لساني است. سلاحي که از مشت کارگرتر است و اثرگذار تر.يک کلمه آسان هم بيشتر نمي خواهد، نه نياز به سخنراني، نه نياز به منبر رفتن مي خواهد فقط يک کلمه آن هم آنکه بگوييد: اين کار خلاف است ؛ نکنيد!!! به همان راحتي!

اما به واقع چرا عده ي بيشماري از مردم از انجام آن سرباز مي زنند و يا ترس از انجام آن دارند در حاليکه يک واجب همگاني است که بايد توسط تمامي مردم و نه تنها براي يک تخلف خاص صورت بگيرد بلکه براي هر آنچه که در شرع و قوانين ما بعنوان منکر شناخته مي شود در چارچوب امر به معروف و نهي از منکر قرار گيرد و بايد نسبت به انجام آن خود را مقيد دانست.

شايد روزانه از کنار بسياري از منکرات به راحتي عبور کرده و خود را مسئول در برابر آن نپنداريد در حاليکه اصلاح مفاسد آن هم به صورت عقلايي  يعني با زبان و آنهم نه زبان کنايه و دشنام بلکه با زباني احترام آميز اما جدي و از مدل امر و نهي نه خواهش و تمنا مي تواند به کاهش بسياري از منکرات در جامعه منجر شود.

با درک ضرورت امر به معروف در جامعه و توجه به اين موضوع که همواره بايد براي انجام اين واجب فراموش شده و همگاني کردن آن در جامعه اقداماتي انجام پذيرد، از چندي قبل طرح حمايت از امران به معروف و ناهيان از منکر در کميسيون فرهنگي مجلس مطرح شد و در تيرماه امسال در صحن علني مجلس فوريت آن به تصويب نمايندگان رسيد.

طرحي که پس از اتفاقات و برخوردهاي ناراحت کننده متخلفين با آمران به معروف در جامعه بررسي و مورد حمايت مسئولين و نمايندگان مردم قرار گرفته است. فارغ از کمي و کاستي هاي اين طرح، موضوع اين طرح دغدغه اي است که مقام معظم رهبري نيز بارها از آن گلايه مند بوده اند. ايشان در بياني فرمودند: « به من نامه مى‏نويسند؛ بعضى هم تلفن مى‏كنند و مى‏گويند: ما نهى از منكر مى‏كنيم. اما مأمورين رسمى، طرف ما را نمى‏گيرند. طرف مقابل را مى‏گيرند! من عرض‏ مى‏كنم كه مأمورين رسمى چه مأمورين انتظامى و چه مأمورين قضائي حق ندارند از مجرم دفاع كنند. بايد از آمر و ناهى شرعى دفاع كنند. همه‏ى دستگاه حكومت ما بايد از آمر به معروف و ناهى از منكر دفاع كند. اين، وظيفه است.

در طول يکي دو سال اخير حتما بارها با اخباري مبني بر ضرب و شتم امران به معروف و ناهيان از منکر روبرو گرديده‌ايد که ضرب و شتم استاد اخلاق آيت الله رحيم توکل و شهادت طلبه بسيجي علي خليلي از جمله اين موارد بوده است و نگراني هايي را براي جامعه به همراه داشته است. علي‌رغم آنکه با متخلفين در اينگونه موارد برخوردهايي صورت گرفته است و در مورد شهادت طلبه بسيجي علي خليلي دادگاه نيز حکم به قصاص داده است اما اين سوال پيش مي‌آيد که چگونه مي‌شود که اين چنين متخلفين در جامعه به راحتي به خود اجازه دهند با امران به معروف که فقط به صورت زباني و نه همراه با درگيري فيزيکي و يا دستگيري و برخوردهاي سلبي صورت گرفته، رفتارهاي اين چنيني انجام پذيرد.

با تصويب کليات اين طرح در مجلس شاهد موضع گيري هاي متفاوتي در برابر اين طرح بوديم. طرحي که مورد حمايت اکثريت نمايندگان مجلس و دولت بوده است اما بازتاب متفاوتي در رسانه هاي بيگانه داشته است.

رسانه هاي ضد انقلاب و بيگانه با درشت نمايي بعضي از دلايل مخالفت دولت با بعضي از موارد اين طرح که از زبان مجيد انصاري معاون پارلماني رييس جمهور در مجلس عنوان شد به مباني امر به معروف و نهي از منکر به طور غير مستقيم حمله برده و تصويب اين طرح را آغاز کنش‌هاي خياباني و ناامني شهروندان در جامعه بيان کردند.

اين رسانه ها با استناد به ماده 10 اين طرح در خصوص برخورد با کساني که مانع آمران به معروف و ناهيان از منکر هستند، نوشته اند: «يکي‌ از نگراني‌هاي جدي نمايندگان مخالف اين طرح اين است که اين اقدام به بي‌نظمي در جامعه منجر شود و  به برخي‌ها اختياراتي داده شود که مشکلاتي را به همراه داشته باشد.»

در حاليکه در اين طرح به وضوح در ماده ماده 5 و 6 آن آمده است که: «در اجراي امر به معروف و نهي از منکر نمي‌توان متعرض حيثيت، جان، مال، مسکن، شغل و حريم خصوصي و حقوق اشخاص گرديد، مگر به حکم مرجع قضايي يا به موجب قانون و هيچ شخص يا گروهي حق ندارد به عنوان امر به معروف و نهي از منکر به اعمال مجرمانه از قبيل توهين، افترا، ضرب، جرح و قتل مبادرت نمايد. مرتکب طبق قانون مجازات اسلامي، مجازات مي شود»

رسانه‌هاي بيگانه در قسمتي ديگر از مخالفت خود از سلب آزادي شهروندان ايراني و از شکستن حريم به اصطلاح خصوصي افراد، با اجراي اين طرح در جامعه خبر دادند. موضوعي که اين روزها گاه و بي‌گاه در روزنامه‌هاي زنجيره‌اي داخلي نيز مشاهد مي‌کنيم. پرداختن رسانه‌هاي زنجيره‌اي داخلي و خارجي به موضوع حجاب به عنوان يک امر فردي نه اجتماعي در قالب يادداشت و گزارش به خوبي بيانگر نگراني اين طيف از جامعه است که موضوع امر به معروف و نهي از منکر را بر نمي‌تابند و به اشکال مختلف از جمله بزرگ نمايي برخوردهاي غيرمنطقي با هنجارشکنان جامعه از سوي افراد غيرمسئول و يا گاه با هجمه به نيروي انتظامي به عنوان مسئول برخورد با متخلفان و هنجارشکنان اجتماعي، سعي در القاي نبود آزادي در بين مردم ايران خصوصاً زنان کرده‌اند.

حال با تصويب اين طرح در مجلس شوراي اسلامي اميدوار هستيم ضمن حمايت‌هاي قانوني از امران به معروف و ناهيان از منکر در خصوص شناخت و انجام اين واجب الهي در مجامع و تربيون‌هاي عمومي و نيز رسانه هاي داخلي خصوصاً رسانه ملي تبليغات مناسب و اثرگذار انجام پذيرد.

در پايان اين نوشتار دو تذکري که امام خامنه‌اي (مدظله) به جوانان حزب‌اللهي در خصوص انجام اين فرضيه بيان نموده‌اند، عنوان مي‌کنيم باشد که هميشه جلودار نگاه و انديشه ما باشد:

«اولًا امر به معروف و نهى از منكر يك واجب است كه رودربايستى و خجالت برنمى‏دارد. ما گفتيم اگر ديديد كسى مرتكب خلافى مى‏شود، امر كنيد به معروف و نهى كنيد از منكر. يعنى به زبان بگوييد. نگفتيم مشت و سلاح و قوت به كار ببريد. اين‏ها لازم نيست. خداى متعال كه اين واجب را بر ما مسلمانان نازل فرموده است، خودش مى‏داند مصلحت چگونه است. ما هم تا حدودى حكم و مصالح الهى را درك مى‏كنيم. بزرگترين حربه در مقابل گناهكار، گفتن و تكرار كردن است. اينكه يك نفر بگويد اما ده نفر ساكت بنشينند و تماشا كنند، نمى‏شود. اگر يكى دچار ضعف نفس بشود، يكى خجالت بكشد و يكى بترسد، اينكه نهى از منكر نخواهد شد. گناهكار هم فقط بدحجاب نيست كه بعضى فقط به مسأله‏ى بدحجابى چسبيده‏اند. اين، يكى از گناهان است و از خيلى از گناهان كوچك‏تر است. خلافهاى فراوانى از طرف آدم‏هاى لاابالى در جامعه وجود دارد: خلافهاى سياسى، خلافهاى اقتصادى، خلاف در كسب و كار، خلاف در كار ادارى، خلافهاى فرهنگى. اين‏ها همه خلاف است. كسى غيبت مى‏كند، كسى دروغ مى‏گويد، كسى توطئه مى‏كند، كسى مسخره مى‏كند، كسى كم‏كارى مى‏كند، كسى ناراضى‏تراشى مى‏كند، كسى مال‏ مردم را مى‏دزدد، كسى آبروى مردم را بر باد مى‏دهد. اين‏ها همه منكر است. در مقابل اين منكرات، عامل بازدارنده، نهى است؛ نهى از منكر. بگوييد: «آقا، نكن.» اين تكرار «نكن»، براى طرف مقابل، شكننده است. اين نكته‏ى اول؛ كه نهى از منكر، اراده و تصميم و قدرت و شجاعت لازم دارد، كه بحمد اللّه، در قشرهاى مردم ما و در زن و مرد ما وجود دارد. بايد آن را به كار بگيريد. منتظر نباشيد كه دستگاه‏ها بيايند و كارى بكنند.

تذكر دوم اين است كه مواظب باشيد كسانى از اين واجب الهى، سوءاستفاده نكنند. حساب صاف كردنها، به خرده حسابهاى گذشته رسيدن، پرده‏درى، آبروريزى، تعرض به نواميس و عرض و مال اين و آن به بهانه‏ى اين واجب الهى، اين‏ها نبايد باشد. مردم بايد هوشيار باشند. مردم همواره و در همه‏ى قضايا تيزهوشند. تيزهوشى مردم است كه خيلى از اوقات دستگاه‏ها را متوجه قضاياى گوناگون مى‏كند. در همين قضاياى رذالتها و موذى‏گريهاى ضد انقلاب و گروهكها از روز اول تا امروز، غالباً مردم بودند كه كمك كردند، مباشرت كردند، تيزبينى كردند، دقت به خرج دادند، چيزى را ديدند و اقدامى را انجام دادند و مسئولين را هم هدايت كردند. اينجا نيز همان‏طور است. خود مردم، با تيزهوشى نبايد بگذارند اين واجب الهى و اين فريضه‏ى بزرگ زمين بماند، يا خداى ناكرده مورد سوءاستفاده قرار گيرد»