آغاز رقابت‌های انتخاباتی برخلاف شعار سال

حسین عبداللهی‌فر

درحالی‌که رهبر معظم انقلاب اسلامی شعار «همدلی و همزبانی؛ دولت و ملت» را برای پیشبرد اهداف نظام و تأمین منافع ملی در سال جاری انتخاب فرمودند، کسانی که مقاصد جناحی و گروهی خود را بر منافع ملت ترجیح می‌دهند، گام‌های رقابت‌های انتخاباتی سال 94 را در مسیری خلاف وحدت ملی و در راستای دوقطبی‌سازی جامعه برداشتند.

روزنامه «آرمان» دوشنبه (17/1/) به دو نمونه آشکار این اقدام اشاره کرد. این روزنامه ادعای طرح ریاست ظریف بر مجلس آینده را از زبان تیم مذاکره‌کننده پیشین و یاران احمدی‌نژاد مطرح ساخت و با قرار دادن این ادعا در تیتر اول خود، استدلال مدعای خود را این‌گونه توضیح داد: «طبیعی است که اگر وظیفه‌ای به یک فرد و گروهی واگذار شود و در انجام آن ناموفق باشند، نمی‌توانند موفقیت تیم یا افراد دیگری که پس از آنها همان وظیفه و کار را به بهترین نحو ممکن انجام می‌دهند، پذیرا باشند و بعضاً از هر راهی برای کم‌رنگ کردن این موفقیت استفاده می‌کنند تا کمبودها و کاستی‌های خود را پنهان کنند. یکی از این روش‌ها فرافکنی برای پنهان کردن موفق نبودن خود، انتشار شایعه و اخبار تأیید نشده است که در این راستا روز گذشته «آرمان» خبردار شد طیف ناموفق در مذاکرات هسته‌ای، درصدد القای این موضوع است که افراد مذاکره‌کننده هسته‌ای دولت یازدهم درصدد حضور در انتخابات مجلس دهم هستند تا به واسطه موفقیت‌هایی که در مذاکرات کسب کرده‌اند با اطمینان از آرای مردمی به بهارستان راه پیدا کنند!»

این روزنامه همچنین در جهت دوقطبی‌سازی فضای انتخاباتی کشور با موضوعاتی همچون مذاکرات هسته‌ای، به اظهارنظر صادق زیباکلام در پاسخ سرمقاله روزنامه «کیهان» اشاره کرد و زیر تیتر «نظرسنجی هسته‌ای برگزار کنید»، نوشت: «احتمالاً جنابعالی شادی ملت را شبی که توافق اعلام شد، ندیدید. واقعاً اگر همچنان باور دارید که توافق لوزان کام ملت را تلخ کرد، یک نظرسنجی ساده می‌تواند به جنابعالی نشان دهد که چه کسر قابل‌توجهی از مردم خواهان رهایی از این درگیری هسته‌ای بودند.»

اهداف این‌گونه فضاسازی رسانه‌ای هنگامی روشن می‌شود که جریان‌شناسی انتخابات از نگاه این جناح مورد مطالعه قرار گیرد. «ابتکار» در تیتر اول روز سه‌شنبه (18/1/) با عنوان «میدان‌داری در رقابت پیشاانتخاباتی» نوشت: «رایزنی‌های انتخاباتی چندماهی است که آغاز شده و هر دو جناح سیاسی کشور در حال مهیا کردن خود برای انتخابات هستند. از یک‌سو اصلاح‌طلبان با تکیه بر موفقیت خود در اجماع و وحدت بر سر کاندیداتوری حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 به‌دنبال بهره‌گیری از این تجربه هستند و عمده تلاش‌های این جریان با تکیه بر دو پایه شورای مشورتی اصلاح‌طلبان و شورای هماهنگی جبهه اصلاحات انجام می‌شود. اصلاح‌طلبان سعی کرده‌اند نگاه سیاسی خود را وسیع‌تر کنند و در همین راستاست که از سوی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب، از ائتلاف با چهره‌های معتدل اصولگرا نیز استقبال شده است.

اما در جناح مقابل اوضاع متفاوت است. اصولگرایان که در انتخابات 92 شکست سختی خورده‌اند، اصلی‌ترین دلیل این شکست را تشتت و وجود شکاف در جریان خود می‌دانند.

اصلی‌ترین محوریت این تشتت، حضور برخی گروه‌های نواصولگرا و تندرو در جریان اصولگرایی بود که سازوکار سنتی جامعتین را در تصمیم‌گیری‌های اصولگرایان قبول نداشتند.

این موضوع از یک‌سو سبب شد این گروه‌ها با محوریت جبهه پایداری و آیت‌الله مصباح یزدی به‌عنوان پدر معنوی این جریان، کاندیدای خاص خود را معرفی کنند و از سوی دیگر سبب‌ساز جدایی برخی چهره‌های اصولگرا شد که وحدت با تندروها را برنمی‌تابیدند.

این در حالی است که جریان نزدیک به احمدی‌نژاد هم فعالیت خود برای حضور در انتخابات مجلس را آغاز کرده است و حتی اگر خود اصولگرایان احمدی‌نژاد را اصولگرا ندانند، از آنجا که از دیدگاه اجتماعی خاستگاه وی جناح اصولگرا بوده است و این جناح را در زمره حامیان وی می‌دانند، این حضور قطعاً معادلات اصولگرایان را پیچیده‌تر می‌کند.»

این تحلیل وقتی مفهوم می‌یابد که با بحث مذاکرات هسته‌ای گره خورده است و در ادامه این نوشتار از زبان محسن مهرعلیزاده، رئیس سازمان تربیت‌بدنی در دولت اصلاحات، می‌آید: «قطعاً تفکری که همراه و همسو با این موفقیت [موفقیت هسته‌ای] باشد، در انتخابات مجلس نیز بیشتر مورد استقبال قرار خواهد گرفت، زیرا مردم از به‌دست آوردن این دستاورد خوشحال هستند و به این ترتیب آنهایی که در جهت مردم بوده‌اند، رأی بهتری هم خواهند داشت... اما با توجه به رونقی که با دستیابی به توافق در پی خواهیم داشت و امیدی که در دل مردم به‌وجود آمده به نظر می‌رسد که استقبال و مشارکت مردم نسبت به انتخابات بیش‌ازپیش است و هنگامی هم که استقبال بالا باشد، تجربه نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان شانس بیشتری را برای پیروز شدن خواهند داشت.»

این در حالی است که روزنامه‌های «آرمان»، «مردم‌سالاری» و «اعتماد» در آخرین روز هفته(۲۰/۱/) «بهار اصلاح‌طلبان در زمستان امسال رخ می‌دهد» را از قول عارف تیتر کردند.

روزنامه «مردم‌سالاری» از قول عارف که در اولین نشست شورای زنان بنیاد امید ایرانیان در سال جدید سخنرانی کرد، نوشت: «رقیب جریان اصلاحات مصمم است اجازه ندهد پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس به مانند انتخابات ریاست‌جمهوری تکرار شود و برای نیل به این هدف از امکانات بالقوه‌ای که در اختیار دارند استفاده خواهند کرد، ولی اصلاح‌طلبان نباید صحنه را به رقیب واگذار کنند و باید با همگرایی هرچه بیشتر به‌دنبال پیروزی تفکر اصلاحات در انتخابات مجلس باشند.»

«ابتکار» هم در همین روز وحدت اصولگرایان را زیر سؤال برد و زیر تیتر «دود سفید از جلسه زعمای اصولگرایی بلند نشد»، نوشت: «انتظار طولانی اصولگرایان به‌سر رسید و بالاخره زعمای اصولگرایی نشست سه‌جانبه‌ای را که بارها وعده داده شده بود و به سرانجام نرسیده بود، برگزار کردند... با این حال خبر چندانی جز تأکید این سه تن بر لزوم وحدت و همگرایی اصولگرایان از آن درز نکرد. این در حالی است که اصولگرایان در برابر گره فروبسته وحدت و همگرایی، روی این نشست بسیار حساب کرده بودند. اکنون نیز برخی چهره‌های اصولگرا تلاش دارند این نشست را مفید، سازنده و موفق جلوه دهند و امیدوارانه از نتایج آن سخن می‌گویند. در حالی که برخی دیگر اعتقاد دارند این مسیر راهی به همگرایی اصولگرایان ندارد.»