هندوستان متحد جدید چین برای مقابله با ترامپ

پایگاه بصیرت / رضا صارمی‌راد

مودی به دنبال نزدیک شدن دوباره به پکن در راستای گسترش همکاری‌های تجاری است. این خبری است که مکرراً توسط رسانه‌های مختلف پس از سفر نخست‌وزیر هند به چین برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری‌های شانگهای بازتاب داده شده است. پس از سال ۲۰۱۷، این اولین دیدار سران دو کشور پرجمعیت جهان است. این سفر در حالی انجام گرفت که از روز چهارشنبه، دولت ترامپ تعرفه‌های واردات کالا‌هایی مانند الماس و میگو از هند را به ۵۰ درصد رسانده است. این اقدام آمریکا در راستای سیاست‌های تنبیهی است، به این علت که برخلاف دستور واشنگتن، هند هنوز مشتری نفت روسیه است و برخلاف میل آنها از آن دست نکشیده است.

جدای از شوک اقتصادی وارد شده از تعرفه‌های جدید، کارشناسان معتقدند که این تعرفه‌ها در بلندمدت می‌تواند ضربه جدی به تجارت خارجی هند بزند. در طرف دیگر، شی‌جین پینگ قرار دارد که به دنبال آن است تا شتاب دوباره‌ای به نرخ رشد اقتصادی چین بدهد که در سال‌های اخیر افت نسبتاً محسوسی داشته است و همچنین بتواند با استراتژی آمریکایی‌ها درباره ایجاد سدی به نام هند در مقابل چین مقابله کند.

هند نیز در مقابل سیاست‌های جدید دولت ترامپ سردرگم شده است و به نظر می‌رسد که به دنبال نقشه‌ای برای فرار از نقشی است که آمریکایی‌ها به دوش او گذاشته‌اند. طبیعتاً سازمان شانگهای بهترین زمان برای ابراز این تغییر یافته است و ترجیح داده‌اند که برخلاف گذشته که نقش این سازمان را تا حد زیادی نادیده می‌گرفتند، امروز از آن به عنوان اهرمی قدرتمند در برابر سیاست‌های ترامپ استفاده کنند. همچنین، احتمالاً نقش هند به زودی در بریکس هم پررنگ‌تر خواهد شد.

اما این روابط و این‌گونه نشانه‌ها تا حدودی برای تصمیم‌گیری زودهنگام است، زیرا رابطه این دو کشور از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است. حتی اگر هندی‌ها و چینی‌ها بخواهند روابط تجاری و اقتصادی خود را گسترش دهند، همچنان مسائلی مانند مناقشات مرزی، مناقشات آبی و حتی بعضی درگیری‌های اخلاقی و فرهنگی مانند مسئله تبت می‌تواند باقی بماند.

فعلاً آنچه که این دو کشور را به هم نزدیک کرده است، بی‌اعتمادی به ایالات متحده است و چین نیز در تلاش است که پس از به قدرت رسیدن ترامپ و ضربه‌های او به اقتصاد بین‌الملل، سازمان‌هایی مانند بریکس و شانگهای را نمونه‌ای جدید در همکاری‌های بین‌المللی با شیوه‌ای دموکراتیک‌تر جلوه دهد. قطعاً برای او، هند می‌تواند همکاری جدی و قدرتمندی در مقابل غرب به حساب بیاید.

در نهایت، می‌توان گفت که سفر اخیر نخست‌وزیر هند به چین و تعاملات دو کشور پرجمعیت جهان، نشان‌دهنده تحولی مهم در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی است. این نزدیکی، فارغ از مسائل مرزی و مناقشات تاریخی، بیشتر ناشی از نگرانی مشترک نسبت به سیاست‌های ایالات متحده و تمایل به تقویت همکاری‌های اقتصادی و سیاسی در چارچوب سازمان‌های چندجانبه مانند شانگهای و بریکس است. اگرچه چالش‌ها و اختلافات فرهنگی و مرزی همچنان پابرجاست، اما این حرکت می‌تواند سکویی برای همکاری‌های بلندمدت و استراتژیک دو کشور باشد و معادلات قدرت در آسیا و جهان را دستخوش تغییر کند؛ در چنین شرایطی باید منتظر واکنش ترامپ بود وی چنین سازمان‌هایی به خصوص بریکس را تهدیدی اساسی برای نظم آمریکایی می‌بیند، حال باید دید او این تغییرات را با وضع تعرفه‌های جدید پاسخ می‌دهد و یا آنکه نقشه اساسی‌تری برای مقابله با مناسبات جدید کشور‌های جنوب جهانی دارد.

منبع: سایت بصیرت