ماندگاري حسين با سیره‌ی استوار حَنیف

پایگاه بصیرت،جواد منصوری تهرانی/ روزهای ماه محرم است اوقاتی که تنیده با اتفاقات واقعه عاشورا است. حمد و سپاس خداوند متعال را که توفیق شد عزاداری امسال را نیز درک کنیم چرا که این روضه‌خوانی‌ها به تعبیر بزرگان: مستحبی است که هزار واجب در آن است. جریان قیام و واقعه شهادت امام حسین علیه السلام دارای ابعاد مختلفی می‌باشد و جایگاه آن بسیار بلند و گستره‌‌ی بهره مندی از آن بیکران است. «عاشورا در متن زندگی و عمق باورهای شیعه جریان دارد و نضهت کربلا در طول چهارده قرن سیراب کننده جانها بوده است». محبت حسين عليه السلام را خداوند در دل‌ها نهاده است چرا كه او «خونش را بذل نمود تا بندگان را از ظلمت جهل و نادانی و حیرت گمراهی رهایی بخشد» (زيارت اربعين).
دست من وتو نیست اگر نوکرش شدیم
خيلي حسين زحمت ما را كشيده است
مراسم‌ها و جلسات ماه محرم و دهه‌های آن از سوی مردم و مسلمین، به نوعی ابراز علاقمندی و اعلام حضور آنان در راستای فهم یابی از درسهای این مکتب است. تاریخ نمونه‌های متعددی از آثار آن را در همین سرزمین به چشم خود دیده است. استقلال، ثَبات و امنیت این خاک از فیض جاری آن می‌باشد. که نه فقط این مرز و بوم، بلکه به فرموده امام راحل، حیات اسلام در بزرگداشت محرم و صفر است. بايد شكرگزار اين نعمت بود. و سپاس از تمام آناني كه در شناخت و ورود ما به اين كشتي نجات دخيل بودند از بزرگان، علما، شهدا و  اجداد و والديني كه در پي روزي حلال، تلاش مي‌كنند.
مادر به اشك روضه مرا شير داده است
در شير آب كرده ولي سود با من است
و در بين تمام تشكرها چه خوب است شكر عملي! بايد در كنار عزاداري، راه امام و هدف ايشان را شناخت و به پيروي از مادران خود آن را به فرزندان و نسل‌هاي بعد انتقال داد. اما در اين شناخت، ياري چه کسی از خود سالار شهیدان براي ما بهتر است؟ که ایشان می‌فرمایند: «در این قیام به سيره‌ی جدم محمد و سيره‌ی پدرم علی بن ابی طالب رفتار می‌كنم» (مقتل خوارزمي: 1/ 189 -188).
به تعبیر اهل تفسیر: «جريان سيّد شهداء به منزله تفسير قرآن كريم است؛ زيرا انسان كاملِ معصوم، همتای قرآن كريم است و سيره، سنّت و سريره او به منزله تفسير آيات قرآن كريم می باشد». قرآن سیره و صراط پیامبر خاتم را آیین حق، پاک و حَنیف حضرت ابراهیم بیان می‌دارد و آن را صراط مستقیم و استوار معرفی می‌کند (انعام: 161). و بسیار مهم و دقیق است که در قالب سوال می‌پرسد: «و چه كسى از آيين ابراهيم روى مى‏گرداند جز كسى كه سبك مغزى كند؟ در حالى كه به تحقیق ما او را در دنيا برگزيديم و او در آخرت از شايستگان است» (بقره: 130). آن پیامبری که در مبارزه با شرک و ظلم، سردمدار بود و آزمون‌های متعدد و گوناگون را به جای آورد و در نهایت به مقام پیشوایی و امامت مردم قرار داده شد (بقره: 124) و در مراحل آن، شمشیر و آتش و قربانی شدن فرزند و رنج و... جان نثاری را لمس کرد. امام حسین سردار کربلا از نسل همین حضرت ابراهیم خلیل علیهما السلام است. این چنین سلاله‌ای می‌تواند در مقابل ستم و طاغوت به پا خیزد و همه چیز و مصایب کربلا و شام را برای رضایت معبود بر جان و دل پذیرا باشد. او نسل محمد راهنمای بشر است که در طول رسالت خود چه رنج‌ها و سختی‌هایی متحمل شد و فرزند علی مرتضی، جان پیامبر و فاطمه بانوی زنان عالم، بضعه نبی خاتم عليهم السلام است که همگان در راه حق و ولایت به شهادت رسیدند. این‌ها «حنیف و مسلم» قرآن کریم هستند. برای همین است که از دیگران اعتراضی در مقابل کفر و استکبار بلند نمی‌شود و حال امروز بشر و ستم مستکبرین را نیز شامل می‌شود و قرآن در تاکید دیگری می‌فرماید: «ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، بلكه موحّدى فرمانبردار بود و از مشركان نبود» (آل عمران 67).
راه امام روشن و استوار است و ما باید در این حقیقت، و در پیروی از ایشان و در عزاداری خویش حقیقی باشیم و حقیقت یعنی حق مداری. و به بیان آیت الله جوادی آملی: «وجود مبارک سالارشهيدان (سلام‌الله علیه) تابلوی نهضت خود را حق‌مداری قرارداد و قهراً چون عقل و عدل تابع حقّ‌ هستند، در چهره تابلوی نهضت آن حضرت بيش از هر چيزي جريان عقل و عدل می‌درخشد». پس باید کوشید با تلاش افراد، جامعه‌ای حق مدار داشت، چرا که حضرت ابا عبدالله وقتی مشاهده نمود در توده‌ی مردم حق جاری نیست فرمود: «أَلَاتَرَونَ‏أَنَ‏الحَقَ‏لَايُعمَلُ‏بِه ‏وَأَنَّ البَاطِل َلَايُتَنَاهَي عَنهُ»، «ایشان قيام کرد تا هم حق را معرفي کند و با تعريف حق، جامعه را به عقلانيت برساند و هم حق را اجرا کند تا جامعه را عادل کند».
بایسته است در جهت سبک زندگی اسلامی در ایام حزن و فرح معصومین از برکات مجالس برپا شده توشه برچینیم و به خصوص در شیوه سوگواری خویش که بخشی از همین سبک زندگی است و تاثیر به سزایی در ارایه و انتقال فرهنگ به دیگران دارد دقت بیشتر نماییم. و همانگونه که توصیه شده است با خلوص نیت و قرب الهی صرفا برای تعظیم مقام حضرات معصومین علیهم السلام و خود ایشان در روضه و مراسم‌ها شرکت کنیم؛ و بدانیم خداوند بر حاجات ما آگاه است.
اتحاد را هر چه بیشتر حفظ نماییم همانگونه که امام و رهبری همیشه بر آن تاکید داشتند و به تعبیر آیت الله بهجت: «یهود و نصاری در بی‌دینی با هم متحد شده‌اند نه در دین؛... هرکس به اسلام نزدیکتر است این‌ها با او دورتر و در نابودی او جدي‌تر و کوشاتر هستنند، لذا با شیعه بیشتر خصومت دارند، چون به اسلام نزدیکتر است و تظاهرش بیشتر است!»(در محضر آیت الله بهجت: 1/164-165).
در پایان چنانکه از سیره حضرت ابراهیم عليه السلام گفتیم، بنا به فرمایش قرآن كريم بهترین تبعیت از مسیر ایشان و: «در حقيقت نزديک‏ترين مردم به ابراهيم، كسانى هستند كه از او پيروى كردند و نيز اين پيامبر[خاتم] و كسانى كه به او گرويده‏اند و» بهترین تضمین را نیز می‌فرمايد که «خدا سرپرست مؤمنان است» (آل عمران 68). و امام حسین علیه السلام در امتداد این سیره با شهادت و تحمل مصایب فراوان بر خویش و خاندان و یارانش، رنگ الهی تازه‌اي بر آن ترسیم نمودند، که حرارت آن در قلوب مومنین به سردی نیانجامد و مانند ایشان جاودان است.
 و بر مبناي روايت چنانكه زراره از وجود مقدس امام صادق علیه‌السلام پرسید که شیعه در زمان غیبت مولا و صاحب عصر، چه دعایی بخوانند و چه وظیفه ای دارند؟ حضرت فرمودند: «اللّهمّ عرِّفني نفسَك فإنّك إن لم تُعَرِّفني نفسَك لم أعرِف نبيَّك، اللّهمّ عرّفني رسولك فإنّك إن لم‏تُعرّفني رسولَك لم أعرف حجّتك، اللّهمّ عرّفني حجّتك فإنّك إن لم تعرّفني حجّتك ضَلَلتُ عن‏ديني». كه اين دعا درخواست شناخت انسان کامل و یا امام معصوم است و ثمره این شناخت، رهایی از گمراهی است. و به تعبير بزرگان دعايي محققانه است نه صرف احتياجات روزانه!
بکوشیم و مراقب باشیم در حفظ ثمرات این ایام و این رهایی عالمانه، که برای کمال و وصول بسیار راهگشاست. سلام خداوند بر سَید و سالار شهیدان و اجداد مطهرش و آل طاهرین ايشان.