توصيه‌ها و انتظارات رهبري از جوانان بسيجي

گروه سياسي/ جوانان بسيجي را مي‌توان عمق استراتژيک نظام جمهوري اسلامي دانست که در بستر تربيتي نظام اسلامي و در ذيل سايه مکتب حضرت روح الله(ره) و امام خامنه اي تربيت يافته‌اند. اين جوانان، به خوبي مي‌دانند که راه سعادت و هدايت آنان تبعيت و گوش به فرمان ولي خدا بودن در عصر غيب  است. و اين تبعيت و اقتدا، رمز بصيرت و تعالي بسيجيان و تبديل شدن ايشان به نسل ممتاز جوانان عالم در عصر جاهليت ثاني است.

در اين ميان حکيم فرزانه انقلاب اسلامي همواره با رهنمودها و توصيه‌هاي خود نقش راه حرکت به سوي کمال و تعالي را براي جوانان بسيجي ترسيم کرده است. در اين نوشتار رهنمودها و توصيه‌ها و انتظارات امام خامنه‌اي مدظله العالي را در شش حوزه مختلف به جوانان بسيجي گرد آورده ايم تا رهگشاي بسيجيان در هفته بسيج باشد. اين شش حوزه بدين شرحند:

الف- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي دفاع از انقلاب اسلامي

ب-  بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي معنوي - اخلاقي -  تربيتي

ج- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي فکري - اعتقادي

د- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي سياسي

هـ- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي فرهنگي - اجتماعي

و- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در قبال بسيج

توجه به اين بايسته‌ها و مطالبات رهبري شرط لازم و کافي موفقيت و سعادت بسيجيان در دهه چهارم انقلاب اسلامي خواهد بود.

الف- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي دفاع از انقلاب اسلامي

ضرورت آمادگي و حضور دائمي در صحنه

انتظاري كه امام از بسيج داشت، آمادگي و حضور دائمي بود؛ زيرا بسيج، پشتوانه‌ي اصلي انقلاب است.(بيانات در مراسم بيعت جمع کثيري از بسيجيان نمونه 6/4/68)

پيچيده شدن ميدان مبارزه‌ نسبت به دوران دفاع مقدس

ميدانِ امروز، ميدان پيچيده‌تري است. رفتن در عرصه‌ي جنگ و قتال و مبارزه كردن و مسئوليت به عهده گرفتن، بعد هم به شهادت رسيدن يا جانباز شدن، يا به سلامت برگشتن، حضور در آن ميدانْ كار خطرناكي است، اما پيچيدگي ندارد. حضور در ميدانِ امروز در مقابله‌ي با توطئه‌ي دشمن، حمله‌ي دشمن، و صف‌آرائي اين دو صف و دو جبهه‌ي برجسته پيچيدگي‌هائي دارد؛ ممكن است آن خطرات نقدِ آن روز، امروز نباشد، لكن پيچيدگي‌هاي بيشتري دارد. امتياز آن صحنه اين بود كه كسي كه ميرفت، خلوص واضحي از خود نشان ميداد.

ورود در آن ميدان، ورود در ميدان مرگ و زندگي بود؛ شوخي نبود: هم شهامت لازم داشت، هم فداكاري لازم داشت، هم ايمان لازم داشت، هم توكل به خدا لازم داشت، و ميرفتند شهيد ميشدند. امروز در ميدانهاي مختلف، همان ايمان، همان شهامت لازم است، اما بدون اين عناصر هم ممكن است كساني در كسوت بسيجي ظاهر بشوند؛ اين را بايست مراقبت بكنيد. از خودمان مراقبت كنيم در درجه‌ي اول و از محيط بسيج مراقبت بكنيم در درجه‌ي بعد؛ اين كارِ يكايك آحاد بسيج است. (بيانات در ديدار جمعي از بسيجيان و فعالان طرح «صالحين» 1/9/91)

پرهيز از دنياطلبي و مجاهدت، راه دفاع و صيانت از انقلاب

يك نكته خواهد توانست ما را از خطر عظيمي كه انقلابهاي بزرگ دنيا در باتلاق آن فرو رفته‌اند نجات بدهد و آن تا حدود زيادي به شما جوانان دانشجوي عزيز ارتباط مي‌يابد و آن اين است كه شما به مدد صفا و پاك نهادي و كم علاقگي خود به دنيا، ميدان را با همه ايمان و مجاهدت خود پر كنيد. حضور انقلابي، فعاليت انقلابي، پارسايي انقلابي، طهارت و معصوميت انقلابي، آگاهي و هوشياري انقلابي، وحدت و يكپارچگي حقيقي، بي‌اعتنايي به انگيزه‌هاي گروهي و خطي و امثال آن و در نهايت، توكل و تضرع و توسل شما به خداي قادر متعال خواهد توانست خطر اين دوران را كم كند و سدي عظيم در مقابل تهاجم دشمنان نيز پديد بياورد. (پيام به نشست سالانه‌ي اتحاديه انجمنهاي اسلامي دانشجويان(دفتر تحكيم وحدت)، 06/02/74)

تلاش براي حفظ عزت نظام اسلامي عبادت است

هر قدمي كه موجب عزّت نظام جمهوري اسلامي شود، در راه تعزيز اسلام و براي اسلام است. كساني كه در راه عزّت اين نظام و مسؤولان آن قدم برمي‌دارند، بايد بدانند كه حسنه و كار براي خدا انجام مي‌دهند و اين، عبادت است. (بيانات در ديدار روحانيون و طلّاب ايراني و خارجي در صحن "مدرسه‌ي فيضيّه‌ي قم"، 16/09/74)

ضرورت زنده نگاه داشتن نام و ياد امام خميني(ره)

عرض من اين است كه چه ملت ايران و چه ملتهاي ديگر، هرچه نام و ياد امام را برجسته و زنده بدارند، بيشتر از راه امام بهره خواهند برد. دشمنان اسلام و مسلمين مي‌خواهند نام امام زايل شود و از بين برود و يا كم رنگ گردد. (بيانات در ديدار با اقشار مختلف مردم و ميهمانان خارجي شركت كننده در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خميني (ره)، 16/03/75)

لزوم مطالعه‌ي وصيت‌نامه‌ي امام توسط جوانان

بخصوص به جوانها عرض ميكنم: برويد وصيتنامه‌ي امام را بخوانيد. امامي كه دنيا را تكان داد، امامي است كه در اين وصيتنامه منعكس است، در اين آثار و گفتار منعكس است.(خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران در حرم امام خميني(ره) در بيست و يكمين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني(ره) 14/3/89)

لزوم حفظ شعارهاي انقلاب

يك ملت، براي اين‌كه بداند كجا مي‌رود و چه كار بايد بكند، بايد شعارهاي خود را به طور صريح و روشن حفظ كند. اگر شعارها از بين برود، مثل اين است كه جمعيت كثيري در بياباني، بدون نشانه حركت كنند و يك وقت مي‌بينيد كه از جاي ديگر سر در مي‌آورند. شعار، خصوصيتش اين است كه نمي‌گذارد يك ملت و يك كشور، راه را عوضي برود. (بيانات به مناسبت روز مبارزه با استكبار جهاني، 09/08/75)

لزوم حرکت در راستاي آرمان‌هاي حضرت امام(ره)

شما در هر سن و از هر قشري ـ نوجوان سيزده ساله، تا پيرمرد نود ساله ـ و در هر نقطه‌يي از كشور كه زندگي مي‌كنيد، دايم با خودتان حديث نفس كنيد و از خودتان بپرسيد كه امام عزيز و محبوب از من چه مي‌خواهد و آيا آنچه را كه او از من توقع دارد، انجام مي‌دهم يا نه؟ اين خط مستقيم، ما را هدايت خواهد كرد، تا هدفها و آرمانهاي امام عظيم‌الشأن را محقق كنيم. (بيانات در مراسم بيعت جمع کثيري از بسيجيان نمونه 6/4/68)

لزوم حفظ دستاوردهاي دوران دفاع مقدس

جوانان مؤمن بسيجي ما نشان دادند كه مي‌توانند در اين مراحل عظيم، به معراج بروند. شما ميدان جنگ را پشت سر خودتان گذاشتيد. روزها و شبها، حالات خوش معنوي را پشت سرخودتان گذاشتيد. من به شما عرض مي‌كنم: اي به معراج رفتگان! امروز كه وارد زندگي معمولي شديد، مبادا دستاورد آن معراج را از دست بدهيد! مبادا آنچه را كه در آن‌جا با همين بينش معنوي احساس كرديد، فراموش كنيد! حجت خدا هم بر شما تمام است. آن مناظر معنوي را كه شما از دريچه‌ي عبادت و ذكر و مناجات، در چنان دوراني مشاهده كرديد، همه كس نمي‌بيند. چشمهاي مادي، اين چيزها را درك نمي‌كنند و نمي‌بينند؛ اما شما ديديد. حجت بر شما تمام است. خودتان را حفظ كنيد. اين راه را حفظ كنيد. اين شرف و آبرويي را كه بحمداللَّه خودتان كسب كرديد و به بركت مجاهدتها، به جمهوري اسلامي و به ملت ايران هم شرف و افتخار داديد، حفظ كنيد. اينها را براي خودتان و براي اسلام و براي جمهوري اسلامي و براي ملت ايران نگه داريد و بدانيد كه ولي‌عصر ارواحنافداه و عجل‌اللَّه تعالي فرجه الشريف، بلاشك متوجه و مراقب حال شماست و خوبان را دعا مي‌كند. ادعيه‌ي زاكيه‌ي آن بزرگوار، براي هركس، از يك دنيا بيشتر ارزش دارد. كاري كنيم كه ان‌شاءاللَّه مشمول دعاي آن بزرگوار قرار گيريم و روح طيب و طاهر امام بزرگوارمان از ما راضي باشد.(بيانات در ديدار اعضاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروي انتظامي به مناسبت روز پاسدار 6/11/71)

ب-  بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي معنوي - اخلاقي -  تربيتي

خودسازي مبتني بر تربيت ديني

خودتان را با تربيت ديني بسازيد. امور تربيتي خوب است، معلم تربيتي خوب است، گوينده‌ي تربيتي خوب است؛ اما آن كسي كه از درون خود، موعظه كننده و تربيت كننده‌يي نداشته باشد - «واعظ من نفسه»- اين تربيتها به كارش نمي‌آيد. خودتان را بسازيد، با نفس مبارزه كنيد، اجراي حكم الهي را در محدوده‌ي شخص خودتان بزرگ بشماريد و به نماز، به توجه به خدا، به دعا و به توكل اهميت بدهيد؛ اين شما را پولادين خواهد كرد.(بيانات در ديدار با گروه کثيري از دانشجويان و دانش‌آموزان به‌مناسبت سيزده آبان(روز ملي مبارزه با استکبار) 15/8/70)

آحاد ملت - بخصوص جوانان - هم قدر خودشان را بدانند و به خودسازي روي آورند.(بيانات در ديدار جوانان اهواز 8/5/82)

به جوانان عزيز عرض مي‌كنم فرصت جواني را براي خود سازي فكري و روحي و جسمي مغتنم بشماريد.(پيام به ملت ايران به‌مناسبت بيستمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي 21/11/77)

خودسازي انقلابي

 عزيزان من! بارِ سنگينِ حفظِ اين امانتِ الهي –جمهوري اسلامي - كه امانت پيغمبران است، بر دوش شماست. اين را شما بايد حفظ كنيد.و اين ميسّر نيست مگر با حفظ نفس. متاع دنيا، لذّت خير، پول، ثروت و تجمّل دنيا - آن هم در حدودي كه امثال من و شما ممكن است در زندگي خود داشته باشيم - خيلي كمتر و بي‌ارزشتر و حقيرتر از آن است كه انسان به خاطر آنها بنيه‌ي معنوي خود را ضعيف كند و حملِ اين بار را به خطر بيندازد. مراقب باشيد و دشمن را ناكام كنيد. (بيانات در ديدار فرماندهان و اعضاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به مناسبت روز پاسدار 15/10 73)

خودسازي همه‌جانبه

شما جوانان عزيز بايد بدانيد كه امروز مسؤوليت سنگيني بر دوش شماست و آن، مسؤوليت خودسازي است؛ خودسازي از لحاظ علمي و فكري، خودسازي از لحاظ نيروي جسماني، خودسازي از لحاظ صلاح اخلاقي، خودسازي از لحاظ معرفت ديني و عمل ديني، خودسازي از لحاظ كسب تجربه براي ساختن اين كشور. اين كشور متعلق به شما جوانان است و شما جوانان بايد اين بارِ امانت سنگين را از نسل پيش از خود تحويل بگيريد و آن را به نسل بعد برسانيد؛ و اين، صلاحيتهاي علمي و اخلاقي و جسماني و تربيتي مي‌خواهد؛ و وظيفه‌ي همه - بخصوص جوانان - است كه اين صلاحيتها را كسب كنند. (بيانات در اجتماع بزرگ مردم بوشهر 11/10/70)

تلاش براي رشد معنويت و اخلاق و تقوا و عمل صالح

نسبت به بسيج، يك كار بر عهده‌ي مسؤولان است، يك كار هم بر عهده‌ي خود نيروهاي مؤمن و فداكار بسيج. ما حالا به اين دومي كار داريم و اشاره خواهيم كرد. كساني كه اين موهبت را به دست آورده‌اند كه توانسته‌اند داوطلبانه براي رضاي خدا در صفوف جهاد في‌سبيل‌اللَّه، آن هم صفوف مقدم قرار بگيرند و خط‌شكني كنند و سختيها را متحمل بشوند و انواع و اقسام كارهايي را كه بسيجيان كرده‌اند و همه مي‌دانند، انجام بدهند، بايد نيتشان را با خدا خالص كنند و در رشد معنويت و اخلاق و تقوا و عمل صالح در وجود خودشان خيلي تلاش كنند. وقتي كه روحيه‌ي تقوا و دل‌سپردن به خدا و معامله‌ي با خدا و ياد خدا و توجه و ذكر و دعا و توكل، در دل اين جوان بسيجي مؤمن - چه دانشجو، چه طلبه، چه قشرهاي ديگر، چه شهري، چه روستايي - جا گرفت و رشد كرد، آن‌وقت همان صف مستحكم مرصوصي است كه هيچ قدرتي توانايي تكان دادن آن را ندارد. اين، ضامن پيشرفت هدفهاي اسلام و انقلاب است؛ قدر اين را بايد دانست. (بيانات در ديدار با فرماندهان رده‌هاي مقاومت نمونه‌ي بسيج و جمعي از دانشجويان و طلاب بسيجي 30/8/70)

تلاش در جهت تعالي معنوي و پارسايي

جوانهاي عزيز! عزيزان من! از اين فرصت جواني استفاده كنيد؛ خود را با ايمان، با عزم قوي، با حفظ پاكدامني و پارسائي بسازيد و همچناني كه امام علي (عليه‌السّلام) فرموده است، خود را باروهاي مستحكم و سربلند اين ملت قرار بدهيد. همه‌ي انسانها زندگي ميكنند، اما همه‌ي زندگيها مايه‌ي سرافرازي دنيوي نيست؛ بعضي زندگيها براي خود آن شخص و براي ملت او مايه‌ي سرافكندگي است. اما زندگي انسانهاي مؤمن و صادق، براي خودشان، براي خانواده‌شان، براي ملتشان و براي تاريخشان مايه‌ي سربلندي است. كوشش كنيد از اينگونه افراد باشيد؛ و ميتوانيد. (بيانات در مراسم مشترک دانش‌آموختگي دانشگاههاي افسري ارتش 2/8/86)

تلاش بسيجيان براي پرورش و تعين خلقيات نيکو و فضائل اخلاقي  در شخصيت خود

آنچه بنده توصيه ميكنم اين است كه توانايي‌هاي مجموعه‌ي بسيج را بايد بالا برد؛ الزاماتي وجود دارد: الزامات اخلاقي، الزامات رفتاري، الزامات عملي. الزامات اخلاقي، يعني ما در درون خودمان اخلاقيّات نيكوي اسلامي را پرورش بدهيم؛ از جمله‌ي اين اخلاقيّات صبر است، از جمله‌ي اين اخلاقيّات گذشت است، از جمله‌ي اين اخلاقيّات حلم و ظرفيّت داشتن و جنبه داشتن است، از جمله‌ي اين اخلاقيّات تواضع است؛ اين خصوصيّات را در درون خودمان تقويت كنيم.

الزامات رفتاري هم اين است كه همين خلقيّات نيكو را در عمل با مردم، در عمل با محيط، در تعامل با جامعه و انسانها به كار ببريم. امام صادق (عليه الصّلاة و السّلام) به اصحابش مي‌فرمود: جوري عمل كنيد در بين مردم كه هر كس شما را مي‌بيند، بگويد اينها ياران امام صادقند، رحمت خدا بر امام صادق، مايه‌ي تحسين براي ما بشويد. رفتار يكايك عزيزان بسيجي، شما جوانها، شما عناصر پاك، شما دلهاي پاكيزه و روشن، رفتار يكايك شما با آحاد مردم - كه خيلي‌هايشان همان‌طور كه گفتم به معناي واقعي كلمه بسيجي‌اند - بايد جوري باشد كه بگويند اينها پرورش‌يافتگان نظام اسلامي‌اند؛ مايه‌ي جلب محبّت، مايه‌ي جلب احترام براي نظام اسلامي و براي جمهوري اسلامي... اين الزامات عملي، الزامات جهادي، الزامات اجتماعي، كارهايي است كه بايستي انجام بگيرد؛ يعني تقويت خصال نيك در خود، برخورد مهربان و خدوم و تحسين برانگيز با محيط، عمل جدّي در همه‌ي جبهه‌ها - هم در جبهه‌ي علم، هم در جبهه‌ي فعّاليّتها و خدمات مردمي، هم در جبهه‌ي كار، هم در جبهه‌ي سياست، هم در جبهه‌ي توليد - در هر جا كه حضور داريد، كار جدّي و بدون احساس خستگي و با پرهيز از تنبلي؛ كار كنيم. (بيانات در ديدار پنجاه هزار فرمانده بسيج سراسر كشور 29/8/92)

لزوم حفظ اخلاص و صفا

سپاس و ستايش و تمجيد و تحسين فراوان خود را بر جوانان بسيجي مؤمن در سرتاسر كشور؛ اين دل‌هاي پاك، اين دل‌هاي تپنده‌ي با عشق به خدا، با ايمان به حقيقت، بااخلاص و باصفا، نثار مي‌كنم. اين اخلاص و صفا را در خودتان حفظ كنيد.(بيانات در اجتماع نيروهاي شرکت کننده در مانور عظيم طريق‌القدس 3/2/76)

حفظ تقوا و آمادگي براي فداکاري

شما جوانان كه بسيجي و عزيز هستيد و مورد علاقه‌ي امام بوديد و ان‌شاءاللَّه مورد توجه وجود مقدس ولي‌عصر(ارواحنافداه) و مشمول دعوات زاكيه‌ي آن بزرگوار باشيد، بزرگترين نكته‌ي كار شما همين حفظ تقواست؛ آماده بودن براي فداكاري در راه خدا و براي حضور در آن‌جايي كه خداي متعال اراده كرده است.(بيانات در ديدار با فرماندهان رده‌هاي مقاومت نمونه‌ي بسيج و جمعي از دانشجويان و طلاب بسيجي 30/8/70)

ارتباط با خدا

خدا را هرگز فراموش نكنيد. دل را با منبع غيبي قدرت - يعني سرچشمه‌ي فياض وجود، يعني خداي بزرگ - مرتبط و متصل نگه‌داريد. با خدا هرچه بيشتر انس بگيريد. بشر با پشتيباني و دلگرمي به اين منبع لايزال قدرت است كه موجودي آسيب‌ناپذير و شكست‌ناپذير مي‌شود. شما - مخصوصاً جوانان - با آن دلهاي پاك و روحهاي روشن، با ارتباط با خدا، اين آسيب‌ناپذيري و شكست‌ناپذيري را در خودتان به وجود بياوريد؛ خداي متعال هم سرچشمه‌ي تفضل خود را به روي شما خواهد گشود.(بيانات در مراسم صبحگاه نظامي پايگاه منطقه‌ي دوم دريايي نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در بوشهر 12/10/70)

عزيزان من! رابطه با خدا را جدّي بگيريد. شما جوانيد؛ به آن اهميت بدهيد، با خدا حرف بزنيد، از خدا بخواهيد. مناجات، نماز، نماز با حال و با توجّه، براي شما خيلي لازم است. مبادا اينها را به حاشيه برانيد.(بيانات در جلسه‌ي پرسش و پاسخ دانشگاه تهران 22/2/77)

بخصوص به جوان‌هاي عزيز، فرزندان خودم... عرض مي‌كنم كه قدر دل‌هاي پاك و ضميرهاي روشن و صاف خودتان را بدانيد و ارتباطتان را با خدا قوي كنيد؛ از خدا بخواهيد. و ان‌شاءاللَّه دل‌ها را بيش از پيش به نور تفضل الهي روشن كنيد.(بيانات در ديدار پرسنل نيروي هوايي 18/11/84)

هرچه ميتوانيد، ارتباط معنوي و شخصي خودتان با خداوند متعال را تقويت كنيد؛ اين خيلي باارزش است. اين نگاه جوانانه‌ي شما، يك سخن گفتنِ از روي دل با خدا، يك استغفار، يك تهليل و تكبير، يك استغاثه، تضرع پيش پروردگار عالم، از شما جوانها، آثار خيلي زيادي را بر جا ميگذارد؛ اين را فراموش نكنيد. اين جلساتي هم كه داريد - جلسات معنويت و دعا و اينها - سعي كنيد آنها را همراه كنيد با معرفت. دعاي كميل، همراه با شناخت مفاهيم دعاي كميل و معرفت دعاي كميل؛ دعاي ندبه، همين جور؛ و بقيه‌ي كارهائي كه انجام ميگيرد، با معرفت باشد. از علماي محترم، خوب و صاحب فكر - كه بحمداللَّه هستند - استفاده بشود.(بيانات در ديدار بسيجيان استان كرمانشاه‌ 22/7/90)

انس با خدا

شما بايد خدا را فراموش نكنيد، به ياد خدا باشيد، به خدا توكل كنيد و از دستورات او الهام بگيريد. اين، روح مطلب است. آن چيزي كه شما را از همه‌ي تشكيلات علي‌الظاهر مردمي در كشورهاي ديگر ممتاز مي‌كند، همين است. آنچه كه شما را به اين حد از كارايي مي‌رساند، همين ياد خداست. بخصوص شما جوانان، ياد خدا را هرگز از دست ندهيد؛ خودتان را با خدا مأنوس كنيد. شما جوانيد؛ دلها و روحهاي شما، پاك و مطهر است. شما آلوده به زخارف اين زندگي مادّي نشده‌ايد. شما كساني هستيد كه روحها و دلهايتان، براي پرتوگيري از انوار الهي آماده است؛ اين را قدر بدانيد و براي خودتان حفظ كنيد.(بيانات در مراسم ويژه‌ي روز بسيج در پادگان امام حسن مجتبي(ع) 5/9/69)

احياء دل‌ها با انابه و نيايش و استغفار

ايمان، تقوا، توجه به خدا، گريه‌ي شوق و محبت در محراب عبادت، دعا و ذكر و نيايش و استغفار را از ياد نبريد؛ اين حيات دلهاي ماست؛ اين مايه‌ي پيروزيهاي حقيقي ماست. (بيانات پس از بازديد از ستاد فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي 24/7/70)

تهذيب و تزکيه‌ي روحي و قلبي

جوانان عزيز! از تهذيب و تزكيه‌ي روحي و قلبي غافل نشويد. پايه‌ي همه‌ي بدبختي‌هاي ملت‌ها، مسؤولان، بزرگ‌ها و كوچك‌ها، خودخواهي و خودپرستي و خود را عمده كردن و خدا كردن و ايجاد فرعونيّت در درون دل است. گاهي انسان در بيرون قالب جسم خود ـ يعني در ظاهر خود ـ هيچ نشانه‌ي فرعونيّت ندارد؛ اما در دل، فرعون است. خودخواهي‌ها، خودپرستي‌ها، خودمحوري‌ها، عمده كردن خود و خواست‌ها و تمايلات و شهوات و سود و منفعت خود، اين‌هاست كه منشأ اغلب مفاسد زندگي است؛ لذا به سمت تهذيب نفس حركت كنيد. (بيانات در مراسم ديدار گروه کثيري از سپاهيان و بسيجيان در مشهد10/6/78)

تهذيب نفس با خواندن نماز با توجه، انس با قرآن، دعا و توسل و تضرع

نماز با توجه، انس با قرآن، دعا و توسل، تضرع، روزه‌ي ماه رمضان و عبادات نيمه‌شب،مخصوصاً براي جوانان، كه تأثيرپذيريشان زياد است، مي‌تواند مهذب نفس باشد. (بيانات در اجتماع مردم مشهد مقدس و زائران حضرت ثامن الحجج، علي بن موسي الرضا(ع) در روز عيد سعيد فطر 15/1/71)

ذکر و توبه

خود را در زمينه‌هاي تزكيه و اخلاق پيش ببريد. راهش هم رعايت دو نكته است: ذكر و توبه. ذكر يعني ياد. ياد در مقابل غفلت است؛ غفلت از خدا، غفلت از وظيفه و مسؤوليت، غفلت از هنگام حسّاسِ مواجهه با مأموران الهي در عالم ملكوت - عالم بعد از عبور از جسمانيّت - و محاسبه‌ي بزرگ انسان در مقابل خدا در قيامت. اين يادها تعيين‌كننده است. اين‌طور نبوده كه فقط به ما بگويند به قيامت معتقد باشيد، براي اين‌كه اعتقادي مثل اعتقاد علمي داشته باشيد؛ نه. براي اين‌كه اين اعتقاد در زندگي و حركت و تصميم‌گيري ما تأثير بگذارد، اين ياد را در خودتان حفظ كنيد. «انّما تنذر من اتّبع الذّكر»؛ انذار پيغمبر و انذار الهي هم مفيد به حال كساني است كه به دنبال ياد هستند و خود را از غفلت دور نگه مي‌دارند.

نكته‌ي ديگر توبه است. ممكن است كسي بگويد ما كه جوانيم و هنوز عمري از ما نگذشته كه مثل شما گناه زيادي كرده باشيم و محتاج توبه باشيم. نه، اين درست نيست؛ توبه وظيفه‌ي هميشگي انسان است. پاكترين انسانها هم بايد توبه كنند. توبه يعني برگشت به خدا، برگشت از راه خطا، توجّه دادن دل به پروردگار و رو را به طور كامل به خدا كردن. (بيانات در ديدار با دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي 22/2/82)

افزايش معنويت و پرهيز از دنياطلبي

ما راه خدا را بايد براي خدا و به كمك الهي بپيماييم و طي كنيم. امروز ملت عزيز ما، احتياج به اين دارد كه هر فردي، در درون و در دل خود، راهي به سوي خدا و معنويّت باز كند. بايد روزبه‌روز بر معنويّت خودمان اضافه كنيم. جلوه‌هاي دنيا و فريبندگيهاي زندگي مادّي، نبايد ما را مجذوب خود كند. مجذوب شدن و دلبسته شدن و ترجيح دادنِ لذّتهاي دنيا و لذّتهاي مادّي بر راه خدا، يك امر ضدّ ارزش و خلاف وظيفه است. (بيانات در خطبه هاي نماز جمعه تهران14/03/72)

وظيفه‌ي تلاش براي كسب اخلاق حسنه

امروز در جامعه‌ي ما، يكي از تلاشهاي اساسي، بايد تغيير اخلاق باشد. تك تك من و شما خودمان را موظّف بدانيم كه اخلاق يك نفر را عوض كنيم و آن يك نفر هم، خود ما هستيم. «كلّكم راع و كلّكم مسؤول عن رعيته.» همه‌ي شما مسؤول هستيد و اوّلين مسؤوليت، نسبت به شخصِ خودِ شماست. بر خودمان نظارت كنيم. خودمان را از فساد اخلاق، از پستي، از دروغگويي، از بدخواهي، از بددلي، از كينه‌ورزي، از بي‌رحمي، از تعرّض به حقوق ديگران، از جفا در حق ديگران، از بي‌اعتنايي به‌حال مردمِ محتاجِ توجّه و مراقبت، و بقيه‌ي اخلاقيّات فاسد، دور نگه داريم. (بيانات در ديدار كاركنان وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزيستي و سازمان تامين اجتماعي23/04/72)

اهميت نماز براي دل‌هاي جوانان

يكي از بزرگترين نعمتهاي خدا نماز است. نماز به ما اين فرصت را ميدهد كه هر روزي چند بار ناگزير با خداي خودمان حرف بزنيم، با خداي متعال تخاطب كنيم، از او كمك بخواهيم، به او عرض نياز كنيم، سرسپردگي خودمان به ساحت ربوبي را با اين تضرع و با اين نياز تقويت كنيم. بزرگان به نماز خيلي اهميت ميدادند. نماز در اختيار همه است. غالباً قدر نماز و اهميت نماز را نميدانيم. فقط اين نيست كه بايد يك اسقاط تكليفي كرد؛ نه، يك فرصت بزرگي است كه بايد از آن استفاده كرد. فرمود نماز مثل چشمه‌ي آبي است درِ خانه‌ي شما، كه روزي پنج بار شما در اين چشمه‌ي آب شستشو ميكنيد. اين شستشو ميتواند براي دلهاي جوان آثار ماندگاري داشته باشد. با طهارت و تقواست كه ميتوان سخن نافذ و تأثيرگذار را از خداي متعال هديه گرفت.(بيانات در ديدار طلاب خارجي حوزه‌ي علميه‌ي قم‌ 3/8/89)

نماز است كه مايه‌هاي لازم ايثار و گذشت و توكل و تعبد را كه پشتوانه‌ي حتمي واجبات پر خطر و دشوار همچون جهاد و نهي از منكر و زكات است، در روح آدمي پديد مي‌آورد و او را شجاعانه بدان ميدان‌ها گسيل مي‌دارد. هنگامي كه به خاطر هجوم دشمن، فريضه‌ي جهاد اهميت مي‌يابد، يا بر اثر دشواري زندگي قشرهايي از مردم، فريضه‌ي زكات و انفاق، همه را مخاطب مي‌سازد، يا به اقتضاي تلاش دشمن در عرصه‌ي فرهنگ و اخلاق، امر به معروف و نهي از منكر واجب همگاني مي‌شود، در همه‌ي اين شرائط، نماز، نه فقط از شأن «خيرالعملي» فرو نمي‌افتد، بلكه به مثابه‌ي پشتوانه‌ي روحي و معنوي همه‌ي مجاهدت‌ها و ايثارها و خطرپذيري‌ها، بر اهميت آن افزوده مي‌شود.(پيام به اجلاس نماز 7/7/76)

قدر دانستن نماز جمعه

به جوانان عرض مي‌كنم كه نماز جمعه را قدر بدانيد؛ نماز جمعه متعلّق به شماست.(خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران 8/8/77)

ضرورت حضور در مسجد

حضور جوانان و روحيه‌هاي بسيجي بايد محيط مسجد را زنده و پرنشاط و آينده‌پو و لبريز از اميد سازد.(پيام به نوزدهمين اجلاس سراسري نماز 20/7/89)

قدر دانستن ماه رمضان

از فرصت ماه رمضان استفاده كنيد؛ روزه را خوب بگيريد؛ جوانها روزه كه مي‌گيرند، منتها خوب روزه بگيريد. خوب روزه گرفتن به اين است كه در حالي كه دهان شما از لحاظ خوردني و آشاميدني روزه است، دلتان را هم در زمينه‌ي هوسها، چشم خودتان را هم در زمينه‌ي آنچه كه با چشم از هوسها دنبال مي‌شود و بقيه‌ي اعضا و جوارح را روزه نگه داريد. احساس كنيد كه در اين ماه - يعني ماه رمضان - با اين حال روزه داريد به خداي متعال نزديكتر مي‌شويد و دلتان نوراني‌تر مي‌شود. (بيانات در ديدار نخبگان جوان 25/6/85)

قدر دانستن ماه رجب

چقدر خوب است كه جوانان عزيز ما و عموم مردم، دلهاي خودشان را در اين ماه [رجب]، آماده‌ي ورود به ماه مبارك شعبان و ماه مبارك رمضان كنند.(بيانات در ديدار اقشار مختلف مردم 29/7/77)

لزوم حفظ و تقويت خودباوري و اعتماد به نفس

ملت ايران بايد اعتماد به نفسي را كه به بركت انقلاب و به بركت ايستادگي در ميدان پرخطر انقلاب به دست آورد و بعد در ميدان دفاع مقدس با همه‌ي آن مشكلات با ايستادگي خود، اين اعتماد به نفس در او تقويت شد، اين اعتماد به نفس را بايد حفظ كند. اين اعتماد به نفس، به ملت ايران اين جرئت را، اين همت را، اين توانائي را مي‌دهد كه اين راه طولانيِ تا آرمانهاي ترسيم‌شده‌ي براي جامعه‌ي اسلامي را طي بكند؛ بدون او نمي‌شود. بدون اعتماد به نفس نمي‌شود اين راه را رفت.(بيانات در اجتماع بزرگ مردم يزد 12/10/86)

آني كه ما به شدت نيازمند اعتماد به نفس او هستيم، قشر جوان ماست؛ بخصوص قشر جوان اهل علم و فرزانه و بالقوه اداره كننده‌ي بخشي از آينده‌ي اين كشور؛ چه اداره كننده‌ي علمي، چه اداره كننده‌ي سياسي، چه اداره كننده‌ي عملي و اجرائي. اين قشر بايد توصيه‌ي به اعتماد به نفس را درست به گوش بشنود و از اعماق دل بپذيرد و در همه‌ي فعاليتهاي خود آن را محور و ملاك قرار بدهد.(بيانات در ديدار دانشجويان دانشگاههاي استان يزد 13/10/86)

احترام به والدين

تهذيب شامل رفتارها هم مي‌شود؛ رفتار با پدر و مادر. پدر و مادرهايتان را هم دوست بداريد و هم اين دوستي را به آنها ابراز كنيد؛ هم احترامشان كنيد. هم اطاعتشان كنيد.(بيانات در ديدار با انجمنهاي اسلامي دانش‌آموزان سراسر کشور 19/2/86)

ج- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي فکري - اعتقادي

لزوم تعميق معارف ديني و انقلابي

شما جوانان بايد دائماً هشيار باشيد. معارف ديني خود و معارف انقلابي خود را هر چه ميتوانيد تعميق کنيد. مثل پاره‌هاي پولاد؛ « زبر الحديد» - آنطوري که در تعبيرات حديث و در بعضي دعاها وجود دارد - نفوذ ناپذير و نفوذ کننده و در مقابل دشمن برنده و با اراده‌ي قوي باشيد. اگر بخواهيد اين هويت را به صورت کامل براي خودتان تأمين کنيد و حفظ کنيد، و ان‌شاء‌الله کساني که در آينده به شما ملحق خواهند شد در نسلهاي بعدي، همين‌طور اين شجره‌ي طيبه و اين جريان مقدس ادامه پيدا کند، بايستي پايه‎هاي معارف را در دلهاتان مستحکم کنيد.(بيانات در ديدار با بسيجيان استان فارس 14/2/87)

لزوم ترميم پايه‌هاي اعتقادي

آن چيزي كه مهمتر از هر چيز ديگر است و در همه‌ي حالات بايد به آن توجّه داشت اين است كه مايه و اساس اصلي در حركت هر ملت و موفّقيت او، اين است كه پايه‌هاي فكري و اعتقادي و روحي را ترميم و استوار كند. (بيانات در ديدار مسئولان و كارگزاران نظام، به مناسبت عيد سعيد فطر 04/01/72)

لزوم تعمق بخشيدن به آگاهي‌هاي اسلامي

جوانهاي عزيز! اين ديدگاه را پايه‌اي قرار بدهيد براي حركت خودتان. سعي كنيد در محيط پيراموني اثر بگذاريد. سعي كنيد اين تعمق را بيشتر كنيد. سعي كنيد آگاهي‌هاي اسلامي عميق را در حوزه‌ي كاري خودتان گسترش بدهيد. امروز خوشبختانه وسائل اين كارها هم فراهم است. همين نوشته‌هاي شهيد مطهري و نوشته‌هاي فضلا و علماي برجسته‌اي كه امروز در قم و تهران و جاهاي ديگر هستند، چيزهاي خوبي است، معارف خوبي است، مطالب خوبي است؛ در آنها معنويت هست، عقلانيت هست، دقت هست، آينده‌نگري هست. ذهن خودتان را به اين معارف تبديل كنيد و اين را در محيط پيرامون خودتان گسترش بدهيد.(بيانات در ديدار بسيجيان استان كرمانشاه‌ 22/7/90)

توجه به عمق‌ها در عين توجه به ظواهر ديني

من به شما برادران و خواهران عزيز - كه فرزندان من هستيد - مؤكداً توصيه مي‌كنم كه به عمق‌ها توجه كنيد و آن را بطلبيد؛ از ظواهر هم دست نكشيد. اين خطاست كه كسي خيال يا توهم كند كه بايد باطن را درست كرد، ظاهر مهم نيست؛ نخير، همين ظاهر، انسان را به وادي‌هاي گوناگوني مي‌كشاند. ظاهر ديني، ظاهر اسلامي، پايبندي به تعبد ديني، همين مجالس دعا، همين مجالس توسل به ائمه (عليهم‌السّلام) لازم است؛ منتها همه‌ي اينها را با دانايي همراه كنيد. در مجلس روضه‌خواني و سينه‌زنيِ بسيج وقتي شعر خوانده مي‌شود، بايد با معنا، با مضمون، جهتدار و همراه با درس باشد. وقتي در آن‌جا سخنراني مي‌شود، بايد در جهت تعميق فكر و انديشه باشد. وقتي نماز جماعت مي‌خوانيد، نماز شما بايد همراه با توجه به پروردگار و خشوع در مقابل او باشد. وقتي اعتكاف مي‌كنيد، وقتي روزه مي‌گيريد، وقتي اجتماعات مذهبي تشكيل مي‌دهيد، بايد همراه با توجه به خداي متعال و همراه با اخلاص باشد. كليد موفقيت اينهاست. اگر اين نباشد، همان چيزي بر سر انسان خواهد آمد كه ديديد بر سر عده‌يي آمد. عده‌يي در اول انقلاب خيلي تند و داغ و پُرشور بودند، اما متأسفانه فكر ديني آنها عمق نداشت؛ با اولين باد سردي كه از طرف تبليغات دشمنان آمد، برگ و بار انقلابي‌شان ريخت و جوشش انقلابي‌شان تمام شد! بعضي‌ها صدوهشتاد درجه اين طرف غلتيدند. من يك‌وقت به يكي از اين آقايان گفتم كه شماها اوايل انقلاب در زمينه‌ي مسائل اقتصادي چپِ چپ بوديد و ما از تندروي‌هاي چپگرايي شما را منع مي‌كرديم؛ اما الان شما رفته‌ايد منتهااليه جهت مقابل، و شده‌ايد راستِ راست! ما همان‌جايي كه قبلاً بوديم، ايستاده‌ايم و باز شما را از تندروي‌هاي راست‌گرايانه منع مي‌كنيم! اين به‌خاطرِ نداشتن عمق است؛ به اين دليل است كه ريشه‌ي اعتقادي و فكري وجود ندارد. (بيانات در ديدار دانشجويان بسيجي 5/3/84)

خواندن و تدبر در قرآن

جوانان پاكدل انقلابي ما! اين رابطه را روزبه‌روز با قرآن بيشتر كنيد؛ در خانواده‌ها عطر قرآن را در فضا منتشر كنيد؛ قرآن را بخوانيد و بخوانيد؛ در قرآن تدبر كنيد.(بيانات در مراسم اختتاميه‌ي هشتمين دوره‌ي مسابقات بين‌المللي حفظ و قرائت قرآن کريم 17/11/70)

انس با قرآن

انس با قرآن براي همه لازم است؛ اين را ما به همه توصيه ميكنيم، به همه‌ي جوانهاي كشور توصيه ميكنيم.(بيانات در ديدار جمعي از شاعران و ذاكرين اهل بيت(ع) 3/3/90)

من به جوانها غالباً در مورد قرآن سفارش ميكنم. سعي كنيد رابطه‌تان را با قرآن قطع نكنيد. هر روز، ولو نصف صفحه، قرآن بخوانيد؛ اينها همه‌اش مقرِب انسان است؛ صفاي روح و گشايش و فتوح معنوي را همينها براي انسان به وجود مي‌آورد.(بيانات در ديدار معلمان و اساتيد دانشگاه‌هاي خراسان شمالي‌ 20/7/91)

آشنايي با قرآن و حديث و مفاهيم اسلامي

برادران! با قرآن و حديث و مفاهيم اسلامي آشنا بشويد و قدرت درك ذهني خود را بالا ببريد و از لحاظ عملي، واقعاً مراقب و مواظب و اهل عبادات و فرايض و نوافل و صفا باشيد. (بيانات در ديدار  با مسئولان دفاتر نمايندگي ولي فقيه در سپاه پاسداران 7/11/68)

مطالعه و انس با صحيفه‌ي سجاديه

من به شما جوانان توصيه مي‌كنم كه برويد «صحيفه‌ي سجاديه» را بخوانيد و در آن تدبّر كنيد. خواندنِ بي‌توجّه و بي‌تدبّر كافي نيست. با تدبّر خواهيد ديد كه هر يك از دعاهاي اين «صحيفه‌ي سجاديه» و همين دعاي «مكارم‌الاخلاق»، يك كتاب درس زندگي و درس اخلاق است.(بيانات در ديدار كاركنان وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزيستي و سازمان تامين اجتماعي23/04/72)

عزيزان من، بخصوص جوانان، با صحيفه‌ي سجّاديه اُنس بگيرند؛ زيرا همه چيز در اين كتابِ ظاهراً دعا و باطناً همه چيز، وجود دارد.(بيانات در خطبه هاي نماز جمعه تهران سوم رمضان 1415- 14/11/73)

تأمل در مفاهيم ادعيه‌ي وارده

من به جوانها قوياً توصيه ميكنم كه به ترجمه‌ي اين دعاها توجه كنند. اين دعاهاي عرفه و ابي‌حمزه، پُر از معارف است. اينكه در دعاي كميل ميخوانيم: «اللّهم اغفرلي الذّنوب الّتي تحبس الدّعا؛ اللّهم اغفرلي الذّنوب الّتي تنزل البلا» يا «تنزل النقم»، همه‌ي اينها معارف الهي است؛ يعني معنايش اين است كه ما افراد بشر، گاهي خطاها و گناهاني مي‌كنيم كه اين گناهان مانع از اين مي‌شود كه دعاي ما مورد اجابت قرار بگيرد و قبول بشود؛ گناهاني از ما سرمي‌زند كه اين گناهان بلا را براي ما به ارمغان مي‌آورد.(بيانات در خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران 21/7/85)

تفكر در ابعاد انقلاب عظيم اسلامي

راجع به اين انقلاب عظيم، خودِ شما جوانان، با فكر روشن و بازي كه داريد؛ با آن دل پاك و حسّاسي كه خدا به شما داده است، فكر كنيد. وضع اين دنيا را نگاه كنيد. حركت و سير ديوانه‌وار به سمت ماديّت را ببينيد. بعد برگرديد به سمت كشور و جامعه‌ي خودتان و پيام يك حركت، يك حكومت، يك نظام به رهبري يك مرد عارفِ الهي محض را، كه كمترين ارتباط و تعلّقي را برحسب آنچه كه عادت ما مردم عادي است با ماديّات داشته است، در ايرانِ اسلامي مشاهده كنيد و ببينيد اين چه نفحه‌ي عظيمي از سوي پروردگار بوده است! خودِ وجودِ آن مرد و سخنان او، يكي از نفحات بود كه از دست ما گرفته شد. (بيانات در مراسم صبحگاه مشترك نيروهاي سپاه در پادگان انصار الحسين 7/7/72)

لزوم پندپذيري از تاريخ

من، هميشه به جوانان و محصّلين و طلّاب و ديگران مي‌گويم كه تاريخ را جدّي بگيريد و با دقّت نگاه كنيد، ببينيد چه اتفاقي افتاده است: «تلك أمة قد خلت». عبرت از گذشتگان، درس و آموزش قرآن است.( بيانات در جمع فرماندهان، مسؤولان و پرسنل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروي انتظامي و جمعي از جانبازان انقلاب اسلامي به مناسبت روز پاسدار، 05/10/74)

عمق بخشيدن به معارف ديني با استفاده از کتاب‌هاي شهيد مطهري

من توصيه مي‌کنم در زمينه‌ي مسائل ديني، جوان‌ها از معارف بلندي که جزو بهترين آن‌ها آثار شهيد مطهري است، حتماً استفاده کنند. شعارها خيلي خوب است، جهت‌گيري‌ها خيلي خوب است؛ بايستي به اين جهت‌گيري‌ها و به اين شعارها عمق داد. جوان‌ها از کتاب‌هاي شهيد مطهري استفاده کنيد.(بيانات در ديدار با بسيجيان استان فارس 14/2/87)

امروز جوانان ما، دانشجويان ما، معلّمان ما و كارگران ما اگر مي‌خواهند در زمينه‌ي افكار اسلامي عمق پيدا كنند و پاسخ سؤالات خود را بيابند، بايد به كتاب‌هاي شهيد مطهّري مراجعه كنند؛ كه امام درباره‌ي كتاب‌هاي اين بزرگوار، تعبيري قريب به اين مضمون دارند كه «همه‌ي آن‌ها خوب و مفيد است». اين تعبيري بسيار مهم از كسي مثل امام است.(بيانات در ديدار جمع کثيري از کارگران و معلمان به مناسبت روز کارگر و هفته‌ي معلم 15/2/78)

آشنايي جوانان با قصه‌ي جنگ تحميلي هشت ساله

من مشتاقم كه جوان‌هاي ما قصه‌ي جنگ تحميلي هشت ساله را بدانند كه چه بود. اين را بارها گفته‌ايم؛ افراد هم گفته‌اند و تشريح كرده‌اند؛ اما يك نگاه كلان به اين هشت سال، با اطلاع از جزئياتي كه وجود داشته است، خيلي براي برنامه‌ريزي آينده‌ي جوان در روزگار ما مهم است. خوشبختانه كتابهاي خوبي هم نوشته شده است. من با اينكه وقت زيادي ندارم، بسياري از كتابهائي را كه در باب مسائل دفاع مقدس هست، نگاه ميكنم؛ براي خود من مفيد است. اين كتابها را بخوانيد، بدانيد، ببينيد؛ شرح حال اين جوان‌هاي برجسته را بشناسيد. تعدادي از اين جوان‌هاي برجسته‌ي ميدان جنگ، همان كساني بودند كه در روز سيزده آبان، آن حماسه‌ي بزرگ را آفريدند، بعد هم رفتند توي ميدان جنگ. بسياري از آن‌ها امروز جزو چهره‌هاي ماندگارِ واقعيِ تاريخ ما هستند. احساس مسئوليت، اين است.(بيانات در ديدار جمعي از دانش‌آموزان و دانشجويان در آستانه‌ي سالروز سيزده آبان 8/8/87)

د- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي سياسي

تقويت و افزايش بصيرت

من مي‌خواهم عرض كنم: جوانان عزيز! بسيجيان عزيز! هر جاي كشور كه هستيد، اين بصيرت را روزبه‌روز زياد كنيد. نگذاريد بعضي از نيازهاي مادي و مسائل كوچك، جلو بصيرتها را بگيرد. بصيرتتان را حفظ كنيد و دشمنتان را بشناسيد. دشمن، ترفندهاي گوناگون دارد؛ و آن ملتي موفق مي‌شود كه فريب نخورد. دشمن سعي مي‌كند آرزوهاي انقلابي را در نظر يك ملت مؤمن، كوچك كند. سعي مي‌كند نيازهاي مادي و كوچك را در نظر او بزرگ كند. نياز مادي هم نياز است، اما از جان كه بالاتر نيست! ملتي كه در راه خدا، جان برايش نثار كردني است، آن‌جايي كه ميدان مبارزه با دشمن است، نيازهاي ديگر چه تأثيري مي‌تواند داشته باشد!؟ (بيانات در ديدار با فرماندهان بسيج سراسر کشور 27/8/71)

تلاش جوانان براي بصيرت‌افزائي؛ خود جوانها بايد در اين زمينه تلاش كنند. دشمن را بايد شناخت، روشهاي دشمن را بايد شناخت؛ اين كاري است كه بر عهده‌ي خود جوانهاست.(بيانات در اجتماع بزرگ مردم قم‌ 27/7/89)

بسيجيان بايد آگاهي و معرفت خود را در زمينه‏هاي مختلف از جمله، موارد لزوم حضور بسيج در صحنه، افزايش دهند. (در جمع بسيجيان استان اردبيل 6/5/79)

هوشياري دائم در مقابل دشمنان

دائم بيدار باشيد. دائم خودتان را در سنگر ببينيد. دائم خودتان را در مقابل يك دشمن غدّار و زخم خورده و خشمگين و به شدّت ناراحت از اين‌كه تا كنون نتوانسته است كاري انجام دهد، ببينيد. يعني هوشياري‌تان را حفظ كنيد. همه كساني كه در اين كشور كاري بر عهده دارند و يا مشغول فعّاليت سازنده‌اي هستند، در حوزه‌ي كار خودشان بيدار و هوشيار باشند. (بيانات در ديدار ارتشيان به مناسبت روز ارتش 24/1/73)

ضرورت آگاهي بسيجيان از سياست‌هاي کلان نظام در حرکت به سوي اهداف متعالي

سالك راه خدا - در هر نوع سلوكي - به سمت آرمانهاي گوناگون و متنوّع اسلامي كه حركت ميكند، به هر شكلي و به هر نحوي هست، بايد از شيوه‌هاي متنوّع استفاده كند براي رسيدن به مقصود. وِ مَن يُوَلِّهِم يَومَئِذٍ دُبُرَهُ اِلّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ اَو مُتَحَيِّزاً اِلي‌ فِئَةٍ فَقَد بآءَ بِغَضَبٍ مِنَ الله؛(انفال : 16) هرگونه حركتي - چه حركت به جلو، چه حركت به عقب - مثل ميدان رزم نظامي، بايد به دنبال رسيدن به اهدافِ ازپيش‌تعيين‌شده باشد.

اهدافي وجود دارد؛ نظام اسلامي در هر مرحله‌اي يكي از اين اهداف را دنبال ميكند، براي پيشرفت، براي رسيدن به نقطه‌ي تعالي و اوج، براي ايجاد تمدّن عظيم اسلامي؛ بايد سعي كند به اين هدف در اين مرحله برسد. البتّه مرحله‌گذاري است، قطعه قطعه است. راهنمايان و هاديان و متفكّران و مسئولان مربوط، اين قطعات را معيّن ميكنند، هدفگذاري ميكنند، حركت جمعي آغاز ميشود. همه بايد تلاش كنند كه هر حركتي در هر مرحله‌اي به اهداف خودش برسد. اين آن نظامِ صحيحِ حركتِ منطقي [است‌]. اين را همه‌ي فعّالان عرصه‌ي سياست و مديريّت كلان كشور بايد همواره به ياد داشته باشند؛ آحاد مردم، شما عزيزانِ بسيجي - فعّالان عرصه‌ي بسيج - هم بايد اين را همواره به ياد داشته باشيد. (بيانات در ديدار پنجاه هزار فرمانده بسيج سراسر كشور 29/8/92)

حفظ وحدت در داخل كشور

وحدت را حفظ كنيد. دشمن، بسيار خواستار آن است كه منادي وحدت را در خانه‌ي خودش دچار اختلاف و تفرّق كند. همه اين را هميشه به ياد داشته باشند. گروههاي مختلف، مذاهب مختلف، شهرهاي مختلف و آدمهاي مختلف اين را بدانند. دشمنان اسلام و جمهوري اسلامي، خيلي دوست مي‌دارند بگويند «اين هم جمهوري اسلامي كه همه‌اش دم از وحدت مي‌زد! ببينيد! در خانه‌ي خودش دچار اختلاف و تفرقه است!» دلشان مي‌خواهد چنين وضعي را پيش بياورند. (بيانات در ديدار مسئولان و دست اندركاران حج 31/1/73)

وحدت و همدلي، عامل غلبه‌ي ملت بر دشمنان

همين روحيه، همين وحدت، همين نشاط، همين يكپارچگي، همين حضور در صحنه، همين مهرباني فيما بين ملت و دولت، همين همدستي و همگامي ملت ايران در همه‌ي صحنه‌ها، تمام مشكلات را از پيش پاي شما ملت برخواهد داشت؛ بر توطئه‌هاي دشمن در همه‌ي مراحل فائق خواهد آمد و دنيايي‌آباد و آزاد برايتان به ارمغان خواهد آورد. (بيانات در خطبه هاي نماز عيد سعيد فطر 11/12/73)

امريكا مي‌خواهد امّت اسلامي با هم دشمن باشند. شما بياييد با ايجاد وحدت، بيني مستكبرِ تفرقه‌طلب را به خاك بماليد و نگذاريد دشمن خشنود شود. دشمنان دنياي اسلام مي‌خواهند هدفهاي خودشان را در اين برهه از زمان به دست مسلمانان انجام دهند. (بيانات در خطبه هاي نماز عيد سعيد فطر 11/12/73)

هوشياري در مقابل تفرقه‌افكني و پرهيز از آن

كليّت ملّت و وحدت ملّت را ارج بنهيد. مواظب باشيد انگيزه‌هاي صنفي، انگيزه‌هاي حزبي و انگيزه‌هاي گروهي و سليقه‌اي و خطّي، شما را به يك طرف جذب نكند. اين، كار شيطان است و شيطان بزرگ از اين كار، بسيار خوشش مي‌آيد. ملاحظه كنيد! اگر امروز از زبان كسي - حال اين كس هر كه مي‌خواهد باشد - تصادفاً ساز مخالفي صادر شود؛ چه رسد به اين‌كه عمداً و با توجّه باشد، فردا بوقهاي جهاني آن را پخش مي‌كنند. چرا؟ چون به گوينده‌اش كاري ندارند؛ اصلِ سازِ مخالف در اين كشور براي آنها اهميت دارد. بنابراين وحدت كلمه را حفظ كنيد. (بيانات در آستانه سالروز تسخير لانه جاسوسي آمريكا و روز ملي مبارزه با استكبار 11/8/73)

حفظ روحيه‌ي آرمان‌گرايي

يك توصيه‌ي ديگر، مسأله‌ي حفظ اصول و روحيه‌ي آرمانگرايي است. شما محافظه‌كار نشويد. ممكن است گذشت سن، بعضي‌ها را محافظه‌كار كند؛ اما موتور حركت، جواني است. جوان ما نبايد محافظه‌كار شود. جوان بايد آرمانگرا باشد. از آرمانها كوتاه نيائيد. آرمانها را بخواهيد، قله‌ها را بطلبيد، تا يقين بكنيم كه به نيمه راه لااقل خواهيم رسيد. البته اگر قله را بطلبيد، بنده يقين ميكنم به خود قله هم خواهيد رسيد. روحيه‌ي آرمانگرايي را كه از جمله‌ي مصاديق روحيه‌ي آرمانگرايي، تمسك به اصول و مباني فكري است، از دست ندهيد.(بيانات در ديدار با دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد 25/2/86)

پرهيز از افراط و تفريط

توجه كنيد كه افراط هم همان اندازه ضرر ميزند كه تفريط. عمل نكردن يقيناً مضر است، عمل افراط‌‌آميز هم به همان اندازه مضر است؛ مراقب باشيد. (بيانات در ديدار هزاران نفر از بسيجيان استان قم‌ 2/8/89)

توصيه به رعايت قانون در حوادث توسط جوانان انقلابي و فرزندان بسيجي

يك نكته را هم به جوانان عزيز انقلابي، به فرزندان عزيز انقلابي خودم، به فرزندان بسيجي ـ از زن و مرد ـ عرض بكنم: جوانان از اطراف و اكناف كشور، از آن‌چه كه تهتّك بيگانگان از ايمان ديني به گوش‌شان مي‌خورد يا با چشم‌شان مي‌‌‌‌بينند، عصباني هستند؛ وقتي مي‌بينند روز عاشورا چگونه يك عده‌‌‌‌اي حرمت عاشورا را هتك مي‌كنند، حرمت امام حسين را هتك مي‌كنند، حرمت عزاداران حسيني را هتك مي‌كنند، دل‌هاشان به درد مي‌‌‌‌‌آيد، سينه‌‌‌‌‌هاشان پر مي‌شود از خشم؛ البته خوب، طبيعي هم هست، حق هم دارند؛ ولي مي‌خواهم عرض بكنم جوان‌هاي عزيز مراقب باشند، مواظب باشند كه هرگونه كار بي رويه‌‌‌اي، كمك به دشمن است. اين‌جا جوان‌ها تلفن مي‌كنند ـ مي‌فهمم من، مي‌خوانم، غالباً تلفن‌ها و نامه‌ها را خلاصه مي‌كنند، هر روز مي‌آورند، من نگاه مي‌كنم ـ مي‌بينم همين‌طور جوان‌ها گله‌‌‌‌‌مند، ناراحت و عصباني؛ گاهي هم از بنده گله مي‌كنند كه چرا فلاني صبر مي‌كند؟ چرا فلاني ملاحظه مي‌كند؟ من عرض مي‌كنم؛ در شرائطي كه دشمن با همه‌‌‌ي وجود، با همه‌‌‌‌ي امكاناتِ خود درصدد طراحي يك فتنه است و مي‌خواهد يك بازي خطرناكي را شروع كند، بايد مراقبت كرد او را در آن بازي كمك نكرد. خيلي بايد با احتياط و تدبير و در وقت خودش با قاطعيت وارد شد. دستگاه‌‌‌‌هاي مسئولي وجود دارند، قانون وجود دارد؛ بر طبق قانون، بدون هيچ‌گونه تخطي از قانون، بايستي مُرّ قانون به‌صورت قاطع انجام بگيرد؛ اما ورود افرادي كه شأن قانوني و سمت قانوني و وظيفه‌ي قانوني و مسئوليت قانوني ندارند، قضايا را خراب مي‌كند. خداي متعال به ما دستور داده است: «و لايجرمنّكم شنئان قوم علي ان لاتعدلوا اعدلوا هو اقرب للتّقوي». بله، يك عده‌‌‌‌اي دشمني مي‌كنند، يك عده‌‌‌‌اي خباثت به خرج مي‌دهند، يك عده‌اي از خباثت‌‌‌كنندگان پشتيباني مي‌كنند ـ اين‌ها هست ـ اما بايد مراقب بود. اگر بدون دقت، بدون حزم، انسان وارد برخي از قضايا بشود، بي‌‌‌‌گناهاني كه از آن‌ها بيزار هم هستند، لگدمال مي‌شوند؛ اين نبايد اتفاق بيفتد. من برحذر مي‌دارم جوان‌هاي عزيز را، فرزندان عزيز انقلابي خودم را از اين‌كه يك حركتي را خودسرانه انجام بدهند؛ نه، همه چيز بر روال قانون.(بيانات در ديدار مردم قم در سالگرد قيام نوزدهم دي‌ماه 19/10/88)

شما بسيجي‌ها بايد به گونه‌يي رفتار كنيد كه احترام و محبت مردم جلب شود. شما بايد نمونه‌ي اخلاق و تواضع و مهرباني و رعايت مقررات باشيد..(بيانات در مراسم بيعت جمع کثيري از بسيجيان نمونه 6/4/68)

هـ- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ي فرهنگي - اجتماعي

گسترش سطح آگاهي عمومي، حسنه‌اي بزرگ

امروز هر اقدامي كه به گسترش سطح آگاهي عمومي بينجامد و نيروي تفكّر و قدرت درك معارف را در مردم با استعداد ما تقويت كند، حسنه‌يي بزرگ است. (پيام به مناسبت آغاز هفته كتاب 4/10/72)

انس با کتاب

اعضاي نيروهاي مسلّح، همه و همه بايد با كتاب انس پيدا كنند.(مصاحبه در پايان يازديد از پنجمين نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران 17/2/71)

جدي گرفتن موضوع كتاب‌خواني

من توقّعم اين است كه مردم ما كتابخواني را جدّي بگيرند. البته جمعي از مردم جدّي مي‌گيرند؛ اما همه اين طور نيستند.( مصاحبه در پايان بازديد از نهمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران،22/2/75)

توجه به سبک زندگي در مجموعه‌‌ي بسيج

همين بحث سبك زندگي و اسلوب زندگي به حسب نظر اسلام، اين در داخل بسيج ميتواند يك معيار براي خودشناسي باشد. بحث اين نيست كه دستگاههاي برتر و بالاتر بيايند ما را عيار بزنند، ببينند چه جوري است، بحث اين است كه خودمان، خودمان را عيارسنجي كنيم. رفتار ما در محيط كار چگونه است؟ رفتار ما با همسر و فرزند چگونه است؟ رفتار ما در محيط زندگي و محيط اجتماعي چگونه است؟ رفتار ما با زير دست چگونه است؟ با كسي كه بالادست ماست، رفتار ما چگونه است؟ رفتار ما با دوست چگونه است؟ با دشمن چگونه است؟ اينها همه در اسلام اندازه و معيار دارد. خودمان را بسنجيم. اين ميشود عيار خويش را سنجيدن، خود را درست شناختن. اگر از اينجا شروع كرديم، بنيان زندگي ما، بنيان كار ما در همه‌ي بخشها، بخصوص در بسيج، كه حالا محل بحث ماست، تقويت خواهد شد. (بيانات در ديدار جمعي از بسيجيان و فعالان طرح «صالحين» 1/9/91)

رعايت امر به معروف و نهي از منكر

بر همين اساس، من تأكيد مي‌كنم كه جوانان عزيز و مؤمن، آحاد مردم زن و مرد مسلمان امر به معروف و نهي از منكر را كه دو فريضه‌ي الهي و جزو ارزشهايي است كه مي‌تواند در اين جهت، براي ملت ما وسيله‌ي بسيار مفيد و مؤثّر و پيش‌برنده‌اي باشد، فراموش نكنند. ( بيانات به مناسبت حلول سال 1372 هجري شمسي)

تلاش براي تبديل "وجدان كاري" به فرهنگ عمومي جامعه

همه‌ي مردم و مسؤولين بدانند: اين‌كه من عرض كردم «وجدان كاري»، يك تعارف نيست. بايد برنامه‌ريزي كنند. «وجدان كاري» بايد فرهنگ عمومي مردم شود. بايد اگر كسي كاري انجام مي‌دهد، فكر كند كه يك نفر بالاي سرش ايستاده است؛ حتّي اگر تنها، در اتاقي خلوت باشد. كار بايد كامل، محكم، قوي، ابتكاري و همراه با نياز انجام گيرد. (بيانات در ديدار كارگران، فرهنگيان نمونه و كاركنان بنياد مسكن به مناسبت "روز معلّم" و "روز كارگر"،13/02/74)

استفاده‌ي صحيح از اوقات فراغت

 الان در فصل تابستان، بسياري از جوانان خوب ما اوقات فراغتشان را يا در بسيج سازندگي و يا در بسيج نيروي مقاومت مي‌گذرانند و يا به بالا بردن علم و سواد ديگران كمك مي‌كنند. عدّه‌اي به تن خودشان زحمت مي‌دهند و براي ديگران كار مي‌كنند. عدّه‌اي با برنامه‌هاي خوب و منظّم، به كتابخواني و ارتقاي سطح فكر خودشان مي‌پردازند. فراغت جوانان مؤمن، اين‌گونه مي‌گذرد.(بيانات در ديدار جوانان اهواز 8/5/82)

توصيه به جوانان: تحصيل، تهذيب، ورزش

دوره‌ي جواني، دوره‌ي توانايي است. اين توانايي در چه چيزهايي بايد به كار برود؟ به اعتقاد من، بايد عمدتاً در تحصيل علم، در ايجاد صفاي نفس و روحيه‌ي تقوا در خود و ايجاد نيروي جسماني در خود - كه ورزش باشد - به كار رود. اين سه مورد، عمده است. يعني اگر در يك جمله‌ي كوتاه از من بپرسند كه شما از جوان چه مي‌خواهيد؟ خواهم گفت: تحصيل، تهذيب و ورزش. من فكر مي‌كنم كه جوانان بايد اين سه خصوصيّت را دنبال كنند.

تحصيل، اعم از تحقيق و كارهاي علمي هم هست. چون اين نيرو در جوانان هست، بايستي در كار تحصيل علم خيلي تلاش كنند. امروزه آن‌طور كه شنيده‌ام، در دانشگاهها جوانان خيلي گُرده زير بار كار علمي سخت نمي‌دهند؛ اين چيز خيلي خوبي نيست. چطور ما به جواني كه تحصيل علم نمي‌كند، دوره‌ي دبيرستان را متوقّف گذاشته و به دانشگاه نمي‌رود، توصيه مي‌كنيم كه برو درس بخوان؛ اما به آن دانشجويي كه در دانشگاه كار علمي سخت نمي‌كند، توصيه نكنيم كه كار علمي بكن؟ واقعاً بيايد دانشگاه چه كند؟ بايد به دانشگاه بيايد كه علم پيشرفت كند. به نظرم مي‌رسد كه جوانان بايستي در كار تحصيل علم، حقيقتاً از نيروي جوانيشان مايه بگذارند... هر كاري هم بخواهيد بكنيد، در دوران جواني مي‌شود كرد؛ يعني در هر سه زمينه - هم در زمينه‌ي علمي، هم در زمينه‌ي تهذيب نفس، هم در زمينه‌ي ورزش - بايد در جواني كار كنيد. البته همه مي‌دانند كه در دوره‌ي پيري، ورزش اين‌قدر تأثيري كه در دوره‌ي جواني دارد، ندارد؛ اما غالباً تهذيب نفس را نمي‌دانند. خيال مي‌كنند انسان بايد بماند، پير كه شد، عبادت و تهذيب نفس كند؛ در حالي كه آن وقت تهذيب نفس مشكل و گاهي محال است. در دوره‌ي پيري، تهذيب نفس سخت است؛ اما در دوره‌ي شما - در دوره‌ي جواني - تهذيب نفس خيلي آسان است. به‌هرحال، جوانان اين سه كار را بايد جدّي بگيرند.(گفت و شنود در ديدار جمعي از جوانان به‌مناسبت هفته‌ي جوان 7/2/77)

من دو سه سال پيش به جوانها - ظاهراً در جمع شما بود يا يك جمع ديگري - گفتم من به جوانها مي‌گويم: تحصيل، تهذيب، ورزش. تحصيل كنيد؛ يعني نيروي خرد، فكر، مغز، علم در شما تقويت شود.(بيانات در ديدار با انجمنهاي اسلامي دانش‌آموزان سراسر کشور 19/2/86)

توصيه به ورزش

توصيه اين است كه جوانها ورزش كنند. من هر وقت چشمم به ارتفاعات شمال تهران مي‌افتد و مي‌بينم كه در اين منطقه‌ي ضلع شمالي تهران - يعني از منتهاي شرق تا منتهاي غرب - شايد حدود ده معبر وجود دارد كه مردم را به اين سلسله كوههاي با عظمت و بسيار مصفّا متّصل مي‌كند؛ اما مردم استفاده نمي‌كنند، تأسّف مي‌خورم.( مصاحبه در هنگام كوهپيمايي، 02/06/75)

ورزش هم يك كار لازم است. من به همه‌ي جوان‌ها، دخترها، پسرها، توصيه‌ي دائمي‌ام اين است كه ورزش بكنند.(بيانات در ديدار با انجمنهاي اسلامي دانش‌آموزان سراسر کشور 19/2/86)

اميدوارم جوانان عزيز به ورزش و به خصوص ورزشهاي سالم كه مايه‌ي پرورش جسم و آسايش روان است بيش از پيش اهميت دهند.(پيام به مناسبت صعود دماوند به‌وسيله‌ي ورزشکاران سپاه و بسيج 3/6/81)

و- بايسته‌ها و ضرورت‌ها در قبال بسيج

باور به نيروي عظيم بسيج

با خدا باشيد؛ دل به خدا بسپاريد؛ توكلتان را به خداي متعال از دست ندهيد؛ به نيروي عظيمي كه خداي متعال در دل شما، در ذهن شما، در اراده‌ي شما، در وجود شما و در جسم شما به وديعه قرار داده است، باور و ايمان بياوريد و بدانيد با اين نيرو مي‌توانيد كوههاي عظيم را جابه‌جا كنيد.(بيانات در ميدان صبحگاه ستاد نيروي مقاومت بسيج 2/6/84)

تلاش براي بسيجي ماندن

عزيزان من! بسيجي شديد، مبارك است؛ اما بسيجي بمانيد. ايستادگي در راه، مهم است. بسيجي ماندن متوقف به اين است كه دائم خودمان را مراقبت كنيم، مواظبت كنيم و از راه بيرون نرويم.(بيانات در جمع 110 هزار بسيجي‌ در روز عيد غدير در آستانه‌ي روز بسيج مستضعفين‌ 4/9/89)

ضرورت حفظ صلاحيت‌ها و خصوصيات بسيجي بودن

خب، شما جزو بسيجيد. همه بايد افتخار كنند كه جزو مجموعه‌ي بسيجي باشند. كسي كه وارد اين مجموعه ميشود، صلاحيتهائي دارد؛ اين صلاحيتها را نشان داده است، وارد بسيج شده است؛ اين صلاحيتها را بايد حفظ كنيد. آنچه كه من به شما عرض ميكنم - كه شما فرزندان من هستيد، شما جوانان من هستيد - اين است كه اين خصوصيات را بايد حفظ كنيد؛ نه فقط حفظ كنيد، بلكه بايد اينها را تقويت كنيد. .(بيانات در ديدار بسيجيان استان خراسان شمالي‌ 24/7/91)

لزوم قدر دانستن عضويت در بسيج

بسيج را بايد قدر بدانيم. اول، خود بسيجي بايد قدر بداند. همين‌طوري كه الان در اين ميثاق‌نامه شنيديم و اين جوانان عزيز از زبان بسيجيان به زبان آوردند، آنها خدا را حمد كردند، سپاس گزاشتند، براي اينكه در بسيج عضوند. حقيقتاً همين است؛ بايد خدا را شكرگزاري كرد كه توفيق بدهد انسان وارد يك چنين مجموعه‌اي بشود.(بيانات در جمع 110 هزار بسيجي‌ در روز عيد غدير در آستانه‌ي روز بسيج مستضعفين‌ 4/9/89)

قدر بسيج را بدانيد. بسيجيها هم قدر خودشان را بدانند. مسؤولين، آحاد بسيج را به عنوان شايسته‌ترين افراد ملت ايران براي آن كارهايي كه توانايي آن را دارند به حساب بياورند. جوانان بسيجي، بخصوص شما فرماندهان هسته‌هاي بسيجي و يگانهاي بسيجي در سراسر كشور كه امروز اين‌جا اجتماع كرده‌ايد، قدر اين تشكّل و تجمّع الهي را بدانيد كه بسيار چيز با ارزشي است. (بيانات در جمع فرماندهان نيروي مقاومت بسيج سراسر كشور در دومين روز هفته بسيج30/08/72)

لزوم تقويت ارکان تفکر بسيجي

عزيزان بسيجي اين را قدر بدانند و اركان بسيجي بودن را در خودشان تقويت كنند. بسيجي بودن اركاني دارد. همه‌ي ما بايد اين اركان را روزبه‌روز در خودمان تقويت كنيم (بيانات در جمع 110 هزار بسيجي‌ در روز عيد غدير در آستانه‌ي روز بسيج مستضعفين‌ 4/9/89)