اوپک سازمانی با انگیزه های سیاسی یا اقتصادی؟

در سال های اخیر کشورهای صادرکننده نفت با افت شدید قیمت مواجه شدند. نفت اوپک از قیمت های بالای 100 دلار در سال های گذشته به 39 دلار در روزهای اخیر رسیده است که این موضوع به شدت با مخالفت برخی از کشورهای عضو اوپک از جمله ایران مواجه شده است. یکی از دلایل این موضوع سیاست های نفتی عربستان به عنوان بزرگترین صادر کننده نفت اوپک است. این کشور با تولید روزانه بیش از 13 میلیون بشکه نفت همچنان خواستار افزایش تولید می باشد. عربستان و برخی از کشورهای وابسته به غرب و آمریکا در یک سال اخیر تلاش کردند با پایین نگه داشتن قیمت نفت به یکی از اهداف خود یعنی مبارزه با محور مقاومت و ایران دست یابند.

کشورهایی مانند آمریکا، چین، ژاپن، آلمان و... که به ترتیب بیشترین مصرف کنندگان نفت خام هستند به دلیل کمبود ذخایر نفتی در کشورشان یا حفظ این ذخایر برای سال های آینده، کاهش شدید قیمت نفت را به نفع خود می دانند. در این راستا عربستان و قطر از فرصت تحریم ایران و جنگ داخلی در لیبی نهایت استفاده را برده و سهم خود را از تولید نفت بالا بردند و در حال حاضر سیاست های یک جانبه ای را دنبال می کنند که اکثریت اعضا با آن مخالف‌اند. اصرار و راضی بودن بر تولید فعلی سقف اوپک و قیمت فعلی طلای سیاه نشان می دهد این دو کشور قصدی برای افزایش قیمت و ایجاد فضا برای دیگر تولیدکنندگان ندارند. این موضوع در اجلاس اخیر اوپک به خوبی نمایان بود.

بنابراین همانطور که تاریخ اوپک از شکل‌گیری تا کنون نشان می دهد این سازمان صرفا اقتصادی نبوده و در مقاطع زمانی مختلف از سیاست های خاص کشورهای عضو تاثیر پذیرفته است. همچنین اوپک به خوبی نتوانسته از اهداف خود که یکی از مهمترین آنها حفظ منافع کشورهای صادرکننده نفت بود حمایت به عمل آورد. نمونه چنین وضعیتی قیمت پایین نفت در یک سال اخیر است که در نشست 167و168 راه حلی برای رفع این مشکل بدست نیامده است. علت اصلی چنین بحران هایی سیاست های کشورهای وابسته استعمار مانند عربستان است که تابع سیاست های کشورهای غربی از جمله آمریکا هستند. تا زمانی که این وضعیت وجود دارد اوپک را نمی توان به عنوان حامی کشورهای صادرکننده و تنظیم کننده قیمت نفت به حساب آورد. اوپک به جای توجه به سیاست‌های کشورهای خاص باید برای حفظ منافع کشورهای عضو و جلوگیری از هدررفت ذخایر ارزشمند اعضا و .. به واقعیت ها توجه کند و قیمت منصفانه و واقعی را پیشنهاد دهد. متاسفانه در سال های اخیر برخی از اعضای اوپک که در راستای منافع غرب گام برمی دارند خلاف آن را به اثبات رسانده اند.