دولت فاتحه برجام را می‌خواند؟

حامیان برجام یا فاتحه آن را بخوانند و یا تا دیر نشده نسبت به نقض آشکار آن از سوی دولت آمریکا واکنش نشان دهند.

وب‌سایت الف در تحلیلی نوشت: کسانی که به واقع مایل به تحقق برجام و رفع تحریم‌های اقتصادی هستند باید امروز واکنش عملی شدیدی به سیاست آمریکا نشان دهند و آنها که امروز مماشات می‌کنند، مقصر ناکامی برجام در آینده هستند و از اکنون می‌توانند به فکر تدارک مجلس ختم برجام باشند.

خبرهایی که از مصوبات مجلسین آمریکا و تأیید رئیس جمهور آمریکا در حاشیه بودجه سال آینده منتشر می‌شود، حاکی از رویکرد غیرصادقانه مقامات آمریکایی در وضع محدودیت‌های جدیدی است آن هم در زمانی که جوهر توافق خشک نشده است. لزوم اخذ روادید (احتمال عدم موافقت ورود به خاک آمریکا) برای کسانی که به ایران سفر کرده‌اند، تدارک تحریم‌هایی علیه بخش‌های اقتصادی وابسته به سپاه و بلوکه کردن بخشی از دارایی‌های ایران به عنوان غرامت به نفع خانواده‌های آمریکایی آسیب دیده از تروریسم(!)، موضوعاتی است که تاکنون به خبرگزاری‌ها درز کرده است.

الف ادامه می‌دهد: در عالم کسب و کار قاعده آن است که اگر مایلید رابطه محکمی با طرف تجاری‌تان داشته باشید باید به نخستین چک بی‌محل او واکنش جدی نشان دهید.گرچه این واکنش ممکن است چند روز روابط تجاری‌تان را تیره نماید اما در بلندمدت می‌تواند خیالتان آسوده باشد که او دیگر برای حساب خالی چک نخواهد کشید. این قاعده در زندگی زناشویی نیز جاری است: چنانچه مایل هستید هر روز برای رفع مشاجرات خود وقت نگذارید، از ابتدا توافق‌های زندگی مشترک را جدی بگیرید و در برابر نخستین نقض توافق، بایستید. مثال‌های فوق یکی از ارکان نظریه بازی (game theory) است: بازیگر مقابل استراتژی خود را براساس واکنش‌های پیشین و پاسخ‌های احتمالی شما تنظیم می‌کند. هر مماشات در برابر حرکت نامتعارف رقیب، به مثابه یک علامت عمل می‌کند که رقیب را به دومین حرکت نامتعارف ترغیب می‌کند. به بیان دیگر کوتاه آمدن در برابر نقض قرارداد، از ابتدا یک استراتژی مغلوب است؛ بازی را باخته‌ایم مگر اینکه واکنش ما علامتی باشد برای ختم رفتارهای خلاف قاعده.

تحلیل‌گران بدبین در عرصه روابط بین‌الملل معتقدبودند پس از انتخابات سال 2016 آمریکا و احتمال روی کار آمدن جمهوری‌خواهان، برجام در مسیری متفاوت قرار می‌گیرد و به بهانه‌های مختلف امکان نقض توافق وجود خواهد داشت و رسیدن به سال هشتم، دور از دسترس است. امروز در حالی که نه تنها دولت اوباما تغییر نیافته بلکه هنوز روز اجرای برجام فرا نرسیده، طرف آمریکایی در وضع محدودیت‌های جدید پیشقدم شده است. تنها اقدام دولت کنونی آمریکا نیز ارسال نامه‌ای مبنی بر احتمال عدم اعمال این محدودیت‌هاست. به نظر می‌رسد حتی تحلیلگران بدبین نیز گمان نمی‌کردند در این فاصله کوتاه پس از ژست موفقیت در توافق، پیام‌هایی صددرصد مغایر برجام از هیئت حاکمه آمریکا صادر شود!

الف در پایان خاطرنشان کرد: اکنون توپ در زمین دولت ایران است. اگر هدف دولت از مسیر دوساله برجام،‌صرفاً عقدتوافقی سیاسی برای سیگنال دادن به خارج و کسب آراء انتخابات داخل بوده باشد که این نوشتار حرفی برای گفتن ندارد. لکن اگر دولت خواهان بازگشت برجام به مسیر اصلی اجرای تعهدات طرفین و گشودن گره تحریم‌های اقتصادی و رفاه مردم است، امروز باید در برابر نقض عهد طرف مقابل پاسخ و علامتی دهد که منجر شود به تغییر استراتژی آمریکایی‌ها. در صورت مماشات امروز، باید فاتحه برجام را هم اکنون بخوانیم.