- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اطلاعات - 1394/06/17 - شماره 26248 – صفحه 12)
نظام طايفه‌اي؛ چالش اصلي لبنان
وزير امور خارجه سابق لبنان در گفتگويي با خبرنگاران با بررسي تحولات يک روز اخير کشور گفت: آن چه امروز در لبنان رخ مي دهد نتيجه عملکرد اشتباه نظام طايفه اي در کشور است.عدنان منصور اظهار داشت،نظام طايفه اي لبنان که از سال 1943 تاکنون بر کشور حاکم است سياست ملي را در سراسر کشور اجرا نکرده است، از اين رو مشکلات و معضلات سال هاي متمادي روي هم انباشته شده است.
به گفته منصور سهميه‌بندي‌هاي طايفه‌اي و سياسي مانع از توزيع متوازن و عادلانه خدمات و مانع از برطرف شدن نيازهاي شهروندان لبناني از جمله کار و مانع از احداث تاسيسات زيربنايي شده است، لذا جايز نيست اقتصاد لبنان که از جنگ داخلي 15 ساله خلاص شده است روز به روز بدتر شود، جايز نيست که لبنان از نعمت برق محروم باشد و جريان برق در اکثر مواقع قطع شود. جايز نيست که نخبگان و مغزهاي لبناني بيكار باشند. جايز نيست که لبنان محروم از برق و آب و خدمات عمومي باشد. از تاسيسات زيربنايي محروم باشد. هيچ مسئولي هيچ حرکتي نمي کند.
در نهايت امر به مرحله‌اي رسيديم که گفته مي‌شود دولت از حل بحران زباله‌ها عاجز است. زباله خيابان هاي لبنان از جنوب تا شمال و از غرب تا شرق آن پر کرده است. دولت از تحقق کمترين خواسته مردم لبنان عاجز است. شهروند لبناني به هر طايفه ؛ دين و مذهبي که وابسته باشد احساس مي‌کند که کاملا از دولت و حکومت دور است و دولت و حکومت از آن دور هستند.
به گفته منصور مقابله با معضل زباله بهانه‌اي براي دستيابي به خواست هاي کلان تر از سوي معترضان تبديل شده است. به باور او بزرگترين مشکل کنوني کشور نظام فرقه اي است که از دهه هاي پيشين بر لبنان حکمفرما بوده است.به گفته وزير خارجه پيشين لبنان اين سياست ها نمي تواند ادامه يابد چرا که طايفه گرايي در لبنان مانع از هرگونه تغيير يا عمليات توسعه اي در کشور مي شود. به گفته منصور سهم بندي طايفه اي باعث شده است لبنان از توسعه باز ماند. آن چه ما امروز نياز داريم اين است که شخصيت هاي سياسي و مسئولان لبناني احساس مسئوليت ملي و با احساسات معترضان همراهي کنند.
به گفته منصور بدون ترديد ادامه وضع کنوني و سهم خواهي هاي طايفه‌اي و ادامه فساد نتيجه مطلوبي به همراه نخواهد داشت. کشور را بيش از پيش به بيراهه و پرتگاه خواهد برد. ما امروز در مرحله خطرناکي قرار داريم، رئيس جمهور که نداريم، دولت هم به خاطر اختلافات داخلي هيچ اقدامي نمي کند و لذا شخصيت‌هاي سياسي نمي‌خواهند پارلمان به فعاليت خود ادامه دهد و جلسات آن را تحريم مي کنند، بدين ترتيب هيچ تلاشي براي رفاه حال مردم صورت نمي گيرد و دولت يک دولت شکست خورده و ناکام است.
جايز نيست لبنان که جنگ داخلي ندارد و دولت دارد چنين وضعي داشته باشد.عدنان منصور در پايان اظهار داشت ، آن چه ما امروز در لبنان نياز داريم تغييرات است. آن چه ما نياز داريم رهايي سياستمداران لبناني از وابستگي هاي طايفه اي و مذهبي است. لبنان جاي سهميه بندي و طايفه گرايي و سهم خواهي نيست. طوايف زيادي وجود دارند که از حقوق ملي برخوردارند. نظام سهميه بندي در لبنان باعث شده است که ثروت، قدرت و خدمات به طور عادلانه توزيع نشود. اوضاع معيشتي در لبنان بسيار سخت شده است. ديگر قابل تحمل نيست.
در همين حال، سردبير روزنامه الاخبار نوشت: راه حل اوضاع کنوني اعلام حالت فوق‌العاده و برگزاري انتخابات پارلماني بر اساس قانون نسبيت است تا پروژه اي جديد براي زندگي بهتر با رئيس جمهوري مردمي و دولتي با برنامه کاري واقعي و منطقي داشته باشيم.ابراهيم الأمين تحليلگر مسائل لبنان و سردبير روزنامه الاخبار در مقاله‌اي نوشت،شهروندان نيازي ندارند که يکي از مسئولان از بحران ملي بزرگ در اين کشور سخن بگويد، همچنين مسئولان دولتي نيز در رابطه با اين بحران نياز ندارند که کسي براي آنها از عوامل نارضايتي مردم سخن بگويد، اما چرا مردم در نهايت به دور رهبران طايفه اي يا منطقه اي خود جمع شده اند.
اين بلايي است که انتظار نمي‌رود در کوتاه مدت قابل حل باشد.اصحاب رسانه سعي دارند نام اکثريت ساکت را براي افرادي بگذارند که خود را خارج از فضاي شکاف‌هاي سياسي موجود در کشور قرار داده اند، اين سخن به هيچ وجه درست نيست.
آنها اکثريت نيستند و ساکت هم نيستند، بلکه جزئي از شکاف موجود هستند.همه کساني که به دنبال خارج کردن کشور از حاکميت مافيا هستند، بايد بدانند که ملت لبنان در ابعاد سياسي و طايفه‌اي و منطقه‌اي چهره‌هاي رنگارنگي دارند، اما واقعيت اين است که خاستگاه مشترک در نزد همه آنها عناصر مشترک بحران است. بحران زباله‌ها از هويت و وابستگي افراد سؤال نمي‌کند. همان طور که دزد از هويت فرد غارت شده سوال نمي‌کند، مافياهايي که به دنبال تکه پاره کردن اين پيکر هستند نيز از هويت آن نمي پرسند.
به‌اين‌ترتيب عوامل مشترک مي‌تواند به عنوان مبناي تحرک لحاظ شود. در اين صورت ما در برابر دو حالت قرار مي‌گيريم. حالت اول وضوح حداقلي است که مسئوليت را بر دوش عاملان بحران قرار مي‌دهد. در اين حالت نمي‌توان براي جلوگيري از تحريک و حساسيت از عاملان اصلي چشم‌پوشي کرده يا مسئوليت‌ها را به همه تعميم داد. اين يک آزمون واقعي براي تمامي کساني است که مي‌خواهند اين مسير سخت را طي کنند.
حالت دوم سازش ضمني است که با شعارهاي عمومي دنبال مي‌شود و مردم بدون نتيجه به خيابان‌ها مي‌ريزند و خاطرات دوران مبارزات خود را زنده مي‌کنند، اما طولي نمي‌کشد که فعالان عرصه سياسي به نمايندگي از مردم بيچاره در شبکه‌هاي تلويزيوني ظاهر مي‌شوند و مدتي بعد جاي پاي خود را به عنوان مشاور بخش‌هاي مختلف دولتي يا غيردولتي محکم مي‌کنند.
محور درگيري‌هاي کنوني نياز به دليل ندارد. همچنين هدف هر تحرکي نياز به دليل ندارد. مشخص است که اوضاع لبنان جز در سايه ريشه‌کن شدن روش حاکميتي اين کشور که با مشارکت آمريکا و عربستان سعودي و سوريه در سال 1991 تعيين شده است، بهبود نخواهد يافت. همچنين به هيچ وجه نمي توان جريان آزاد ملي و نيروهاي لبناني يا حزب‌الله را به تنهايي مسئول موازنه مسئوليت در دوره حريري معرفي کرد، چرا که در اين دوره جريان المستقبل و جنبش امل و حزب وليد جنبلاط و حزب الکتائب به همراه شخصيت‌هاي ديگر جريان 14 مارس در دولت حضور داشتند.
البته ازآنجا که وضوح و شفافيت براي بسياري از افراد در شرايط کنوني ناراحت‌کننده است، اگر کسي بخواهد مسئوليت اين رويکرد را برعهده بگيرد، نيازمند جرات و شجاعت نيست، بلکه نيازمند ديدگاهي است که بتواند واقعيت‌ها و اطلاعات موجود را با هم تميز دهد و بين تمايل مردمي و قدرت آنها براي تغيير تفاوت قائل شود. اين ديدگاه در صورت استعفاي حاکميت کنوني لبنان اجازه دقت نظر در آنچه که گروه‌هاي سياسي مي‌توانند مسئوليت آن را برعهده مي‌گيرند، مي‌دهد. اين رويکرد نيازمند کساني است که به خوبي بتوانند نيروهاي امنيتي و نظامي را به همپيمان خود يا عناصر بي‌طرف مثبت تبديل کنند. علاوه بر اين‌ها ما در برابر تجربه‌اي حساس قرار داريم که شکست آن تأثيرات منفي در تمامي اقداماتي مي‌گذارد که ما در شرايط جدي رشد خود آنها را انجام مي‌دهيم.
ما در برابر اين عرصه واضح و شفاف هستيم:
- تجمع‌هاي انساني حاضر در چارچوب سياسي و اعتقادي و مذهبي و طايفه‌اي و منطقه‌اي به علت بحران‌هاي سخت معيشتي ناشي از شکست و فساد نمايندگان اين فراکسيون ها در حاکميت، در حالت التهاب به سر مي‌برند.
-جريان‌هاي سياسي که نقاط عطف دولت را در اختيار دارند، در موضع ضعف قرار دارند، به گونه‌اي که دولت خود را بدون مشروعيت نشان مي‌دهد و محبوبيتي که دارد براي اعطاي مشروعيت ملي به آن کافي نيست. البته دولت قوي است و براي دفاع از منافع خود که بر روي خون مردم و بهداشت و خورد و خوراک و آموزش و رفاه آنها بنا شده است، به سختي مبارزه خواهد کرد.
- فروپاشي اوضاع اقتصادي و سياسي باعث شده صحبت از جايگزين ريشه‌اي، شبيه يک ماجراجويي ديوانه‌وار باشد. به صراحت مي‌توان گفت امروز لبنان نمي‌تواند حالتي جديد براي خود ايجاد کند، ما امروز چاره‌اي نداريم جز اينکه بگوييم کساني که در قدرت هستند نماينده واقعي ملت نيستند. راه حل اوضاع کنوني در اعلام حالت فوق‌العاده قانوني و سياسي است که هدف از آن برقراري انتخابات عمومي پارلماني بر اساس قانون نسبيت باشد که حضور همه گروه‌ها را در آن تضمين کند. همچنين بايد هياتي تشکيل شود که مي‌توان عناصر آن را از ميان شخصيت‌هاي سياسي و قانون‌گذاري و قضايي و امنيتي کشور انتخاب کرد تا بر اين روند نظارت داشته باشند.
در اين شرايط ما در برابر پروژه بازسازي مجدد حاکميت براي زندگي بهتر خواهيم بود و رئيس جمهوري خواهيم داشت با ديدگاه‌ها و منافع مردم نزديک‌ترين فاصله را داشته باشد. در آن زمان ما دولتي خواهيم داشت بتواند برنامه کاري و واقعي و منطقي ارائه دهد.بنابراين شعار منطقي و مورد قبول امروز اين است که فورا و فورا فضا را براي مردم باز کنيد تا وارد انتخابات پارلماني بر اساس قانون نسبيت شوند.
در همين رابطه،محمد علي سبحاني، سفير پيشين ايران در لبنان در گفتگو با خبرآنلاين ابعاد مختلف و همچنين تاثيرات اعتراضات خياباني بيروت را بررسي کرد.لبنان بعد از بحران هاي مربوط به عدم انتخاب رئيس جمهور حالا وارد بحران زباله هم شده است. بله درست خوانديد، بحران زباله. ماجرا از آن قرار است که عدم ساماندهي مناسب براي جمع آوري زباله هاي بيروت و نبود فضا و مکان مناسب و کافي براي اين امر باعث شد شهروندان بيروتي به خيابان بيايند و خواهان استعفاي تمام سلام شوند. اتفاقي که مي تواند نشاني از حجم گسترده تر نارضايتي جامعه لبنان از وضع نسبتا بي ثبات اين کشور باشد.
دعواهاي گروه‌هاي سياسي لبنان هنوز به نتيجه نرسيده و کرسي رياست جمهوري اين کشور همچنان بي صاحب است. محمد علي سبحاني معتقد است اين معضل و اعتراض پيامي از سوم مردم لبنان است که مي گويند از شرايط سياسي فعلي و بي ثباتي ها راضي نيستند. در ادامه مشروح گفتگوي خبرآنلاين با سفير پيشين ايران در لبنان را مي خوانيد.
* معضل زباله هاي بيروت به بحراني جدي در اين کشور تبديل شده است. اما سوال اينجاست واقعا مشکل همين است يا عواملي ديگري باعث شده چنين معضلي به بحراني مهم در اين کشور بدل شود؟
** واقعيت ماجرا اين است که مدت زيادي است لبنان روي آرامش به خود نديده و گروه‌هاي مختلف سياسي اين کشور از حصول به يک توافق و تفاهم باز مانده اند. وقتي اين بحران و بي ثباتي سياسي در کشور حکمفرما شود طبيعي است که فقر و ناآرامي‌هاي اجتماعي هم در لبنان جدي تر رخ نمايي مي کند و ما شاهديم که به مسائل داخلي مردم هم کشيده شده است. از سوي ديگر نمي توان مسئله زباله ها را غير جدي دانست بلکه بايد توجه داشت که مردم از اين مسير مي خواهند نارضايتي خود را به شرايط سياسي کشور به زبان بياورند.
* حالا شما فکر مي کنيد حصول به اين آرامش در دسترس باشد؟
** تا زماني که گروه هاي سياسي اين کشور به سمت توافق با يکديگر حرکت نکنند اين اتفاق نمي‌افتد. ضمن اينکه نبايد از نظر دور نگاه داشت که ربط معنايي نزديکي ميان تحولات سوريه و لبنان وجود دارد. تا زماني که اوضاع در سوريه ناامن است شرايط در لبنان هم با ثبات نخواهد شد. مادامي که شاهد افزايش تنش هاي قومي و مذهبي در منطقه هستيم نبايد انتظار داشته باشيم ثبات برقرار شود. به هر حال شرايط لبنان با ديگر کشورها فرق مي کند. گروه هاي مختلف سياسي و قومي و مذهبي با حضورشان بر پيچيدگي معادلات سياسي در اين کشور دامن زده اند.
رهبران سياسي در لبنان چه ?مارس و چه ??مارس بايد با در اين پيام به سمت اجماعي سياسي و داخلي با يکديگر بروند تا لبنان از اين شرايط خارج شود. من بعيد مي‌دانم با اين تظاهرات اتفاق خاصي در وضعيت سياسي لبنان رخ دهد ولي در عين حال مي‌تواند حاوي پيامي مهم براي رهبران سياسي اين مشور باشد.
* موضوع انتخاب رئيس جمهور هم خيلي وقت است که همچنان ابهام دارد و هنوز اين بن بست نشکسته و حتي کار به جايي رسيده که انتقاداتي هم متوجه نخست وزير آقاي تمام سلام شده است. مشکل کار کجاست که هنوز رئيس جمهور لبنان معرفي نشده است؟
** طبيعي است ديگر وقتي توافقي ميان گروه هاي سياسي نيست رئيس جمهور هم انتخاب نمي شود. ضمن اينکه نخست وزيري که سر کار است نمي‌تواند برنامه ريزي جدي براي حل مشکلات مردم داشته باشد. دولتي که خودش نمي داند تا کي سر کار است چطور مي تواند مشکلات اجتماعي را حل و فصل کند. در نتيجه نبايد خيلي تعجب کنيم که چرا رئيس جمهوري انتخاب نشده و چرا نخست وزير نتوانسته مشکلات را حل کند و به نظرم بايد به يک سطح بالاتر نگريست.
* برخي از تحليلگران معتقدند کارشکني‌هاي عربستان باعث شده مشکلات سياسي داخلي عربستان شدت يابد. چقدر عملکرد سعودي را در بحران داخلي لبنان موثر مي دانيد؟
** فقط عربستان نمي تواند تاثيرگذار باشد.در کل منطقه تقريبا همه با هم درگير هستند و خيلي منصفانه نيست که با يکسويه نگري تحولات را تحليل کنيم.البته بعد از توافق هسته اي و رفت و آمدهاي ديپلماتيکي که حتي از اروپا به ايران شده اميدها براي حرکت در مسير بهبود اوضاع در لبنان و سوريه هم افزايش يافته است. ضمن اينکه اين بهبود مي تواند تاثيراتي در معادلات منطقه اي هم داشته باشد.در همين راستا دکتر ظريف هم سفرهايي به کشورهاي خاورميانه از جمله لبنان داشتند و در آن سفر هم بحث هايي در خصوص تشکيل دولت لبنان صورت گرفت.
* با توجه به حصول توافق هسته‌اي و تمرکز بيشتر وزارت خارجه روي مباحث خاورميانه‌اي تا چه اندازه تلاش‌هاي وزارت خارجه و انجام اين سفرها را مفيد مي دانيد؟
** اساسا جهت‌گيري سياست خارجي دولت آقاي روحاني مثبت است.همانطور که اشاره کرديد بعد از حصول توافق هسته‌اي فضا براي تمرکز بيشتر روي معادلات منطقه بيشتر شده و سفرهاي آقاي ظريف هم به خوبي روي اين مساله تاکيد داشتند و نشان دادند ايران آماده است چارچوب تنش زدايي که باعث شده روابط ايران و غرب را بهبود دهد مي تواند روي کشورهاي همسايه هم همين تاثير را داشته باشد. ادامه دارد...
ش.د9402462
