(روزنامه ابتكار - 1394/06/24 - شماره 3243 - صفحه 10)
گروه سیاسی- حضور افراد متعدد در کمیسیون برجام برای پاسخگویی، نظارت و ارائه گزارش در این مدت تشنجهایی را در فضای بررسی این توافق بوجود آورده بود. این بار نوبت محمد جواد ظریف وزیرامور خارجه کشور بود تا پاسخگویی افرادی باشد که برجام را به نقد میکشند. روز یکشنبه ظریف در کمیسیون ویژه بررسی برجام حضور یافت و درباره انتقاد به استثنا شدن ایران در قطعنامه 2231 و برجام گفت: ایران هفت، هشت سال پیش استثناء شد و هر روز هم در این استثناء فروتر رفت تا جایی که در قطعنامه 1929 گفتند مجبور نیستید علیه ایران از زور استفاده کنید که این مساله اجازه استفاده از زور علیه ایران از سوی هر کشوری را صادر میکرد.
در ابتدای این جلسه علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون برجام اظهار کرد: از نظر ما دستاوردهایی که در چهار دوره مذاکره صورت گرفته است و در نهایت به شما (ظریف) ختم شد یک دو امدادی است که همگی در خدمت به نظام و مصالح کشور صورت گرفته است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشور گفت: اگر مقدمه قطعنامههایی را که در ایران در گذشته صادر شده است بخوانید در آن یک مقدمه آمده است که میگوید "با توجه به ابعاد اشاعهای برنامه هستهای ایران و با عنایب به مسئولیت شورای امنیت در ارتباط با موضوع صلح و امنیت بینالمللی و با توجه به ارتباط موضوع اشاعه به موضوع صلح و امنیت بینالمللی موضوع ایران در شورای امنیت مورد بررسی قرار میگیرد" و این بند در تمامی قطعنامهها مشترک است. در قطعنامه 1996 که قطعنامه اولیه است میگوید "با اقدام تحت ماده 40 از فصل هفتم به منظور اینکه ایران موظف باشد برنامه غنی سازی خود را متوقف کند" و در سایر قطعنامهها اقدامات تحت ماده 41 از فصل هفتم صورت میگیرد. وی ادامه داد: همه قطعنامهها تحت فصل هفت است و ارتباط با تهدید صلح و امنیت بینالملل دارد و این بند در تمامی قطعنامهها باعث شده قطعنامهها کمی پیچ و خم پیدا کنند.
این پیچ و خم آنجایی دیده میشود که موضوع برنامه هستهای ایران و عدم اشاعه با مسئولیت شورای امنیت در بررسی صلح و امنیت بینالملل ارتباط پیدا میکند. در قطعنامه 1929 از این مرحله هم فراتر میرود و در مقدمه آن میگوید "هیچ کس کشورها را مجبور نمی کند اقداماتی فراتر از ماده 41 از جمله توسل به زور را انجام دهند"؛ به نوعی در بند 9 این قطعنامه کشورها را موظف کرده است که هر اقدام لازمی را برای عدم اشاعه صورت دهند. در حالیکه در قطعنامه 2231 در مقدمه آن نه به ماده 40 و 41 و نه به ماده فصل هفت اشاره نشده است و اشارهای هم به این بند که ایران خطر اشاعه دارد و باعث میشود به همین دلیل شورای امنیت مسئولیت رسیدگی پیدا کند، نداشته است. بلکه در این قطعنامه بندی آمده است که میگوید "در روابط بین ایران و شورای امنیت یک تحول مبنایی ایجاد شده است".
رفع تحریمها به طور خودکار از روز اجرای برجام صورت میگیرد
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: در قطعنامه 1929 به ماده 25 منشور ملل متحد اشاره میکند که کشورها باید تصمیمات شورای امنیت را اجرا کنند و این بندی است که در تمامی قطعنامهها وجود دارد؛ بنابراین قطعنامه 2231 ماهیت فصل هفتمیاش از بین رفته است. ظریف با بیان اینکه این روزها میشنوم برخی میگویند ایران در قطعنامه 2231 استثناء شده است، تصریح کرد: ایران هفت الی هشت سال پیش استثناء شد و هر روز هم در این استثناء فروتر میرفت تا جایی که میگفتند مجبور نیستید علیه ایران از زور استفاده کنید یعنی آنها را از استفاده از زور ممنوع نکردند و مساله اینقدر شور شد.
بنابراین ما باید در مذاکرات برای حل این مسائل طوری وارد میشدیم که ایران از چنین بندی خارج شود و برای خارج شدن از چارهای نیست جز اینکه به همان ماده 41 استناد شود. وی تاکید کرد: در قطعنامه 2231 شورای امنیت نه ایران شریک است و نه بانی آن و نه به آن رای داده است اما برای اولین بار با کشور هدف قطعنامه مذکور مذاکره شد. در قطعنامه اولیهای که ارائه دادند در مقدمهاش مثل قطعنامههای سابق نوشته شده بود "اقدام بر اساس ماده 41 تحت فصل هفت". آنها همیشه اصرار دارند که بر این مساله تاکید کنند.
در این قطعنامه هم همین طور نوشته بودند اما ما در این خصوص با مذاکره طولانی که بیشتر آن را هم عراقچی و روانچی زحمتش را کشیدهاند و کار سنگینی هم بود و البته بنده در تعدادی از جلسات آن شرکت داشتم، توانستیم مقدمه قطعنامه را از فصل هفت خارج کنیم. اما در اجرائیات آن که سه قسمت است که تحت ماده 41 قرار دارد" در زمینه رفع تحریمهاست که آنها اصرار داشتند که تحت فصل هفت بیاید. همچنین در خصوص موارد منحصر به تحریمها و شکل برخی اقدامات که به طور استثناء مطرح بودند ماده 41 مطرح است. ظریف تاکید کرد: رفع تحریمها به طور خودکار از روز اجرای برجام صورت میگیرد و نیازی به اقدام مجدد شورای امنیت و یا اتحادیه اروپا و آمریکا ندارد.
یک سری کارها است که در فاصله بین تصویب قطعنامه تا روز لغو تحریمها باید صورت گیرند یا میتواند صورت گیرد. در قطعنامههای قبلی هر گونه همکاری هستهای میان ایران و کشورهای دیگر ممنوع بود ولی الان در فاصله تصویب تا اجرای برجام باید اقداماتی در خصوص مثلا اراک صورت گیرد و در همین زمینه باید یک سری ممنوعیتها رفع شود و این کار صورت خواهد گرفت. در قطعنامه 2231، 10 مورد به ماده 41 اشاره شده است که 9 مورد آن مربوط به رفع تحریم هاست و یک موردش مربوط به برگشت پذیری و یا برخی است که استثنائات در رفع تحریمها در فاصله تصویب و لغو قطعنامههای قبلی محسوب میشوند.
اگر تحریمها برگردد ایران به برنامه هستهای خود بازمیگردد
وی در مورد بازگشت پذیری گفت: بازگشتپذیری مصالحهای بود برای رفع تحریمها چرا که آمادگی برای رفع تحریمها از سوی طرف مقابل وجود نداشت. در آخرین پیشنهادی که در استانبول در دوره مذاکراتی قبل طرف مقابل ارائه کرد ملاحظه کنید چطور قدم به قدم مطرح کردند که مهمترین گامی که در رفع تحریمها حاضرند بردارند رفع تحریمهای نفتی است و یک کلمه در مورد تحریمهای شورای امنیت صحبت نیست. آنها این سیاست را ادامه دادند و در مذاکرات ما هم دنبال شد اما مرحله به مرحله این مساله رفع شد اول گفتند که آنها را تعلیق میکنیم و بعد رفع. سپس گفتند گروهی از تحریمها را لغو میکنیم و گروهی را نگه میداریم و در نهایت سازوکاری ریختیم که اگر طرف مقابل در همین چارچوب به تعهداتش عمل نکرد به سرعت به برنامه هستهایمان برگردیم.
ظریف گفت: قطعنامه صراحت دارد که اگر تحریمها را برگردانند ایران هم به برنامه هستهایاش بر میگردد. در تمامی قطعنامههای شورای امنیت نمی توانیم جملهای به این شکل پیدا کنید که کشور مورد هدف چنین تهدیدی را در قطعنامهای که علیهاش در شورای امنیت صادر میشود داشته باشد. وی در رابطه با ادعاهای بیاساس آمریکاییها درباره باقی ماندن اساس تحریمها یادآوری کرد: ما به تک تک این اظهارات پاسخ دادیم و اعتراض کردیم. در نامهای به آمانو و یا در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی به جان کری اعتراض کردیم. هنوز برجام اجرایی نشده است اما روزی که اجرایی شود همه باید این وظیفه را داشته باشیم که رصد کنیم که تعهدات به خوبی اجرا میشود یا نه که اگر طرف مقابل نقض مهم و اساسی صورت داد برنامه هستهایمان را برگردانیم و برداشت ما این است که سریعتر از طرف مقابل میتوانیم این کار را انجام دهیم.
پروژه ایران هراسی با حساسیت ویژهای پیگیری شد
وزیر امور خارجه کشور یادآوری کرد: تحریمهایی که علیه ایران اعمال شده است یکشبه به وجود نیامده و زمان زیادی طول کشید تا اجرایی شد. در زمانی که اروپاییها میخواستند نفت ایران را تحریم کنند بعد از شش ماه تصمیمشان را اجرایی کردند. چرا که نیاز به یک فرجه زمانی داشتند تا تاثیر فوری بر بازارهایشان را کنترل کنند از طرفی نیاز داشتند اجماع لازم را در میان اعضای خود برای عملی ساختن تحریمها فراهم سازند و اینگونه نیست که فکر کنیم همانطور که یک سناتور آمریکایی میگوید تحریمها با یک قلم بر روی کاغذ باز میگردد.
پروژه ایران هراسی با یک حساسیت و اهمیت ویژهای در سالهای گذشته پیگیری شد. بازگشتپذیری یک واقعیت دو طرفه است که این حق را به ما هم میدهد ضمن اینکه حق حاکمیتی ماست، اما ما تلاش داشتیم تا اگر روزی مجبور به بازگشت به برنامه هستهایمان شدیم این کار مبنای قانونی داشته باشد. وی ادامه داد: تحریمهای شورای امنیت تنها تحریمهایی است که نیاز به تصمیمگیری مجدد داشت تا بازگشتپذیر شوند و ما در برابر این مساله راهکار و ایدهای را به تعامل رسیدیم که امتحانش را البته در دنیا پس نداده است. ما توانستیم شرایطی را ایجاد کنیم که رسانههای آمریکایی نوشتند با جملهای که ایران در پایان قطعنامه 2231 نوشته است مبنی بر اینکه اگر طرف مقابل نقض مهم و اساسی برجام را صورت دهد ایران این حق را برای خود در نظر دارد که به برنامه هستهایاش بازگردد و حتی میتواند در همکاریاش با آژانس تجدید نظر کند و اینها بازگشتپذیری را ناممکن میکند.
با اجرا شدن برجام اتحادیه اروپا کلیه تحریمها را لغو میکند
ظریف در ادامه دهمین نشست کمیسیون برجام با اشاره به لغو تحریمها توسط اتحادیه اروپا در قالب برجام، گفت: با اجرا شدن برجام اتحادیه اروپا کلیه تحریمها را لغو میکند. برخی دوستان میگویند تعلیق میکند. این تعلیق در خصوص تصمیمات اقتصادی و سایر تصمیمات است. اتحادیه اروپا دو راهکار داشته، ما با راهکار اولشان مخالف بودیم. وی ادامه داد: چیزی که باعث تاثیر تحریمها شد فضای هزینه حیثیتی یا هزینه فضای ایران هراسی بود. آیا خوب بود که ما میگفتیم تحریمهای اقتصادی را رفع کنند اما اتحادیه اروپا مجدداً تحریم دیگری را تصویب میکرد؟ لغو تحریمها معنادار است و تاکید ما بر همین است. وزیر امور خارجه با اشاره به فرآیند لغو تحریمها توسط آمریکا پس از اجرای برجام، گفت: لغو تحریمهای آمریکا نیاز به رای مثبت کنگره و در برخی موارد نیاز به رای اکثریت مطلق و یا حتی رای دو سوم نمایندگان کنگره دارد.
لغو همزمان تحریمهای اقتصادی، مالی و بانکی همه تحت عنوان "لغو" آمده است. (یک کشور) در حقوق بینالملل به عنوان یک موجودیت شناخته میشود. ظریف ادامه داد: به عبارت دیگر دولت آمریکا منشعب نیست بلکه کل کنگره، قوه قضائیه و دولت آمریکا مسئولیتاش با رئیسجمهور این کشور است. برای ما هم مهم این است که رئیسجمهور از تصویب تحریمهای آینده اجتناب کند. به جای اینکه رئیسجمهور آمریکا مجبور به بردن مساله به کنگره شود و بهانهای به دولت این کشور بدهیم تا بعداً بگوید کنگره تصویب نکرد، ما این بهانه را گرفتیم و گفتیم و تصریح کردیم در برجام که رئیسجمهور آمریکا باید لغو کلیه تحریمها را امضا کند.
فضای امنیتی علیه ایران در حال فروپاشی است
وزیر امور خارجه افزود: اگر تحریم جدیدی هم علیه برنامه هستهای ایران تصویب شود برای ما وضعیت مشابهی ایجاد میکند که ما هم هستهایمان را به شرایط قبل از برجام برگردانیم. حوزههای غیرهستهای درقالبهای دیگر، اگر تحریم اعمال شود ما به مثابه لغو برجام تلقی میکنیم. ظریف با بیان اینکه در شرایطی قرار داریم که فضای امنیتی علیه ایران در آستانه فروپاشی است، گفت: وقتی سر کار آمدیم در شرایطی قرار داشتیم که فضای امنیتی علیه ایران وجود داشت که در منطقه روی بازیگری ایران و در سطح بینالملل در فضای اقتصادیمان تاثیر منفی گذاشته بود. این فضا در حال از هم پاشیدن است.
فصل 7 را برداشتیم
وزیر امور خارجه در مورد ماده 25 گفت: شورای امنیت فصل ششمی و فصل هفتمی دارد. فصل ششمی عقوبه و تحریم به دنبال ندارد، اما فصل هفتمی عقوبه و تحریم به دنبال دارد. گفتن و نگفتن ماده 25 دردی را دوا نمیکند. ما فصل 7 را برداشتیم اگر قبول ندارید اشکالی ندارد. از 10 بند 9 بند قطعنامه به نفع ماست و ماده 29 اصلاً موضوع ما نیست. اینکه ماده 25 در قطعنامه اشاره شد تاثیری در قطعنامه نداشت. وی ادامه داد: در مورد بند 9 خوب است بار دیگر نگاهی بیندازیم و با بندهای دیگر مقایسه و تفسیر کنیم.
یک دولتی موظف است بر اساس قطعنامه در قلمرو خودش همه اقدامات را برای جلوگیری از اقدامات مواد انجام دهد. ماده 9 چنین چیزی را ندارد. یعنی یک کشور میتواند در دریای آزاد و حتی داخل خاک ایران علیه انتقال تکنولوژی بر ضد ایران اقدام کند. این چه الزامی دارد؟ در کدام مقدمه قطعنامهای کشورها مجبورند چنین کاری انجام دهند؟ پس این مساله قطعیت ندارد بلکه کشورها مجاز به انجام این کار هستند. در قالب ماده 9 نیاز به انجام کاری نیست.
آمریکا متعهد است لغو تحریمها را پس از 8 سال به کنگره ببرد
وزیر امور خارجه در ادامه گفت: اینکه آیا آمریکا در برجام تعهدی دارد باید بگویم "بله". آمریکا متعهد است لغو تحریمها را پس از 8 سال به کنگره ببرد، همچنان که ما پروتکل الحاقی را در پایان سال هشتم به مجلس میبریم. عبارات مندرج در برجام برای دو طرف یک حق را قائل است. اگر آمریکا پس از هشت سال لغو تحریمها را به کنگره نبرد این اقدام به معنی لغو برجام است.
برخی دوستان گل به خودی میزنند
وزیر امور خارجه تصریح کرد: برخی دوستان حرف در دهان غربیها میگذارند و به خودیها گل میزنند. برنامه ما همان برنامه اعلامی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. البته سازمان انرژی اتمی کشور هنوز برنامه را تعیین نکرده است ولی این کار تحت نظر رئیس جمهور تا یکی دو ماه آینده انجام میشود تا روز اجرای برجام برنامه درازمدت پانزده ساله خود را به آژانس میدهیم. ظریف متذکر شد: ما در هیچ جا تعهد بیضابطهای را نپذیرفتهایم. در برنامه اعلامی نیز تاکید کردهایم که شرایط فناوری روز دنیا را ملاک قرار میدهیم. درباره آب سنگین نیز گفتهایم برنامهمان، برنامه دنیاست. 15 و 25 سال موارد نظارتی است که به مصلحت کشور می دانستیم. چیزهایی را پذیرفتیم که کمترین بهانه را به غربیها بدهد. وزیر امور خارجه کشور بار دیگر تاکید کرد: درباره پروتل الحاقی با مجلس همکاری میکنیم.
قطعنامههای شورای امنیت در رابطه با ایران بر خلاف مقررات حقوق بینالمللی و آژانس بوده است
ظریف یادآوری کرد: ما در حال حاضر روال قانونی را طی میکنیم و در شورای عالی امنیت ملی و در داخل کشور هر جا اجازه داده شود ما اجرا میکنیم. وی در پاسخ به اینکه ما کلا تحت فصل 7 نبودیم که خارج شویم و درباره مبنای حقوقی حذف فصل ماده 41 گفت: یک موقع است که شما این بحث را میکنید که آیا این کار شورای امنیت به حق بوده که باید بگوییم به حق نبوده و بر خلاف قانون بوده است و مفصلترین حرف در رابطه با این که خلاف قانون بوده را من در شورای امنیت انجام دادم. وزیر امور خارجه با بیان این که هیچ مبنای حقوقی نیز در این رابطه وجود ندارد، تصریح کرد: این که در قطعنامه چنینچیزی وجود دارد، بله هست.
و کل قطعنامه میگوید اقدام بر اساس بند 41 فصل هفت که من نمیدانم به چه زبانی باید این را بگوید و در ادامه میگوید که نگران ابعاد یا خطرات اجرایی برنامه هستهای ایران و با توجه به مسئولیت اولیه شورای امنیت تحت منشور ملل متحد برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی میباشد. ظریف ادامه داد: فصل هفت اقدامات برای مبارزه با تهدیدات علیه صلح و امنیت بینالمللی است این کاملا صریح است و ما امیدواریم هیچ وقت تحت فصل هفت نبودیم و نباشیم و قطعنامههای شورای امنیت در رابطه با موضوع هستهای ایران به غلط و بر خلاف مقررات حقوق بینالمللی و آژانس بوده اما متاسفانه در فصل هفت بوده است و خود قطعنامه این گونه میگوید. وزیر امور خارجه همچنین بیان کرد: قاعده فصل هفتی با فصل هفت میرود چرا که یا میتوانستیم به کل به آن اشاره کنیم و یا به ماده 41. و راه دیگری وجود ندارد که تحریمها برداشته شود. لااقل من راه دیگری سراغ ندارم. در حال حاضر اولین بار است که در تاریخ ملل متحد که چنین اتفاقی میافتد. برای دولت عراق نیز ده سال بعد از سقوط صدام این اتفاق افتاد.
آمریکا تحریم ناوگان هوایی را لغو میکند
بهروز نعمتی در ادامه این جلسه اظهار کرد: در جلسه صبح دوستان توضیحاتی دادند و گفتند هیچ تحریمی لغو نمیشود، جلیلی در همین جلسه چنین موضوعی را مطرح کردند. ظریف در پاسخ به این اظهارات گفت: من قصد پاسخ به جلیلی را ندارم کما این که زمانی که ایشان مسئولیت پرونده هستهای را داشتند علیرغم این که مسئول بودم حتی یک بار هم مصاحبه نکردم. چون این بحثها را به نفع کشور نمیدانم. آن زمان هم با وجود این که من یکی از منتقدین جدی به روشهای دوستان مذاکرهکننده بودم اگر تمام اسناد را بگردید حتی یک بار از بنده اظهارنظری یا مصاحبهای نمیبینید. وی افزود: کل تحریمهای اقتصادی، مالی و پولی اتحادیه اروپا از روز اجرا لغو و کل تحریمهای ایالات متحده اعمال شده بر روی شخصیتهای غیرآمریکایی از روز اجرا لغو میشود و این همانی است که مقام معظم رهبری نیز فرمودهاند.
علاوه بر آن آمریکا تحریم هواپیمایی را لغو میکند و مورد به مورد اجازه خرید هواپیما به ایران میدهد در حالی که 35 سال این تحریم بر گرده این مردم سوار بوده است. ظریف یادآوری کرد: تحریم ناوگان هوایی لغو میشود به غیر از شرکتهایی که به دلایل دیگر مشمول تحریم بوده اند. وی عنوان کرد: تحریمهای شرکتهای آمریکایی خارج از آمریکا برداشته میشود و اجازه تعامل دارند. نمیخواهم موردی که یک بار گفتم 20 تکرار نکنم، گفتیم آمریکا به چه دلیل این کار را میکند، چون نخواستیم گروگان نتانیاهو باشیم. دوستان میخواهند گروگان نتانیاهو باشیم؟ اینکه بگویند این خلاف نظر رهبری است تفسیر به رای است.
کل قطعنامههای شورای امنیت برای اولین بار در تاریخ لغو میشود
وزیر امور خارجه کشور اظهار کرد: دوستان ما یک موضوع دارند آن هم بازگشتپذیری است. ما گفتیم، بازگشت پذیری هست اما لغو میشود مگر اینکه برگردد. اینکه بگوییم این مشروط است من نمیدانم چه مشروطی میشود؟ تحریمها کلا لغو میشود یعنی کل قطعنامههای شورای امنیت برای اولین بار در تاریخ شورای امنیت لغو میشود. ظریف ادامه داد: تقاضا میکنم پیشنهاد غرب در آلماتی را مطالعه کنند و اگر غرب در یک جا گفته تحریمهای شورای امنیت را برمیدارم بگویید. حتی یک جا هم نگفته است و دوستانی که انقدر صدا میکنند بدانند که بحثهای گذشته موجود است و در قطعنامه شورای امنیت چنین چیزی سابقه نداشته است.
وزیر امور خارجه یادآور شد: این موضوع آنقدر اهمیت دارد که سناتورهای آمریکایی گفتند با این حرف ایران که شما در قطعنامه آوردهاید که با به اجرا درآوردن تحریمها آنها تعهدات خود را عمل نمیکنند، اصل بازگشتپذیری را به هوا بردهاید چرا که هیچ کس قطعنامهای را علیه ایران اعمال نمیکند. در حالی که میداند اگر اعمال کرد ایران آن را توجیهی برای بازگشت به شرایط پیشین خود میداند.
پول مفت بورس را به هم ریخت
مهرداد بذرپاش در سوال خود مطرح کرد آن دو قطعنامهای که در زمان شما که سفیر سازمان ملل بودید وضع شد، در آن موقع در تحریمهای اولیه و ثانویه اگر اولیهها را الان نبینیم که دیده نشده، روی ثانویهها تاثیر نمیگذارد؟ و یا این تحریمهای اولیه روی تصمیمات اتحادیه اروپا تاثیر نمیگذارد و یا بر روی دستورات اجرایی رییس جمهور تاثیری ندارند؟
ظریف در پاسخ به اظهارات بذرپاش گفت: آقای بذرپاش خوب بلد است. آن دو سالی که من در سازمان ملل بودم چه ربطی به تحریمهای اولیه و ثانویه داشته است. میخواهید بگویید دو قطعنامه در زمان من تصویب شد؟ بنده هیچ نقشی در تصویب یا رد آن قطعنامهها نداشتم و الحمدالله مسئولیتی در آن زمینه ندارم. وی در رابطه با تغییر شاخصهای اقتصادی مورد نظر بذرپاش یادآوری کرد: شاخص اقتصادی پایین آمده حالا ببینید اگر توافق ژنو نبود امروز کجا بودیم؟ اگر توافق ژنو نبود ببینید چه قدر نفت میفروختیم. اگر توافق ژنو نبود ببینید امروز فروش نفتتان به خاطر سیاستهایی که شما از آن حمایت میکنید به صفر رسیده بود. اگر نبود ببینید نه اینکه حالا حساب کنید قیمت نفت چه قدر پایین آمده است.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه تاکید کرد: آسمان ریسمان نبافیم. قیمت نفت پایین آمده، ربطی به برجام و توافق ژنو ندارد. شما اگر میخواهید در کشور فضاسازی کنید با بسط موضوعات غیرمرتبط به هم این کار را نکنید. وضعیت بورس ما ناجور است به خاطر شرایطی که 8 سال بر این کشور تحمیل شد، پول مفت در اختیار بعضی قرار گرفت، شرایط خراب شد و الان وضع بورس خراب است. ظریف همچنین گفت: ما صریح گفتیم کلیه تحریمهای مالی، پولی و اقتصادی حذف میشود. ما نگفتیم تحریمهای اشاعهای حذف میشود. وزیر خارجه اضافه کرد: من از دوستان خواهش میکنم خودمان فضای کشور را برای سرمایه گذاری ناامن نکنیم. ما تصمیم سازان کشور هستیم و تصمیمات ما در دنیا تاثیر میگذارد. اگر میخواهیم در کشور سرمایه گذاری شود باید کشور را آماده سرمایه پذیری نشان دهیم.
http://ebtekarnews.com/?newsid=18704
ش.د9402618