(روزنامه جوان - 1394/07/15 - شماره 4645 - صفحه 2)
ساختمان مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نيويورك هفته گذشته ميزبان دهها تن از روساي كشورهاي مختلف دنيا براي حضور در مجمع عمومي اين سازمان بود كه هر سال نيز به محفلي براي اعلام برجستهترين نظرات و راهبردهاي قدرتهاي مطرح دنيا نيز تبديل ميشود.
در اين بين حضور روساي جمهور ايران و امريكا و سخنرانيهاي سالانه اين دو با نكات برجستهاي همراه بوده است كه ميتواند پايهاي براي برنامه ريزيهاي سياست خارجي محسوب شود. صرف نظر از سخنراني حسن روحاني رئيسجمهور اسلامي ايران كه تا حدود زيادي تحت تاثير واقعه منا و كشتار حاجيان ايراني قرار گرفته است، باراك اوباما رئيسجمهور ايالات متحده امريكا به نكتهاي اشاره كرد كه مورد توجه تمام تحليلگران قرار گرفت.
رئيسجمهور امريكا در سخنراني سالانه خود در مجمع عمومي سازمان ملل متحد به اين نكته اشاره كرد كه شعار مرگ بر امريكا نه براي ايرانيها امنيت به همراه ميآورد و نه براي آنان ايجاد شغل ميكند. البته اوباما در سخنراني خود به تاريخ پر غرور مردم ايران نيز اشاره كرد، اما به نظر ميرسيد كه قسمت اصلي سخنان وي همين نكته بود.
پاسخي كه جواب آن را رهبري داد
شايد در ابتدا اين سخن رئيسجمهور امريكا تنها يك اشاره كوچك به يك خصومت ديرينه بين ايران و امريكا باشد، اما تحولات بعدي نشان داد كه اين مسئله كمي جديتر از يك اشاره كلي به يك اختلاف ديرينه باشد بلكه بايد در بين آن به دنبال لايههاي پنهان تري از ديپلماسي و حتي برنامهريزي براي ايجاد يك حركت دو جانبه بود.
اندكي بعد از سخنان باراك اوباما، رهبر معظم انقلاب اسلامي به صورت غير مستقيم پاسخ اين اظهارات را در جمع فرماندهان ارتش جمهوري اسلامي در نوشهر دادند. حضرت آيتالله خامنهاي با اشاره به دشمنيهاي جدي و سنگين در مقابل حركت مستقل و شگفتيساز ملت ايران، گفتند: دشمن بهدنبال تسليم شدن نظام اسلامي است و با كوتاه آمدن در مقابل او، دشمنيها برطرف نميشود.
رهبر انقلاب در ادامه افزودند: سربرآوردن ملت مستقلي كه با زورگويان و وابستگان به آنها مخالف است، براي نظام سلطه قابل تحمل نيست، بنابراين در مقابل اين ملت دشمني ميكنند و تصور اينكه «اگر فلان حرف را نزنيم يا فلان كار را نكنيم و ملاحظه دشمن را بكنيم، دشمنيها كم ميشود»، تصور نادرستي است.
اين سخنان در حقيقت پاسخ به اين درخواست اوباما بود كه ايران از بار شعارهاي انقلابي خود بكاهد. اما در اين ميان اظهارات دو مقام ديگر غربي شك و ترديدها را به يقين تبديل كرد.
كري و مركل چه گفتند
جانكري، وزير امورخارجه امريكا در گفت و گو با راديو فارسي بي. بي. سي به بحث حذف شعار مرگ بر امريكا و نقش آن در روابط ايران و امريكا اشاره كرد و گفت: فكر ميكنم همه ميتوانند با تغيير لحن و كم كردن از شعارها شروع كنند. اول از همه شعار مرگ بر امريكا و مرگ بر اسرائيل. داشتن نقشهاي براي نابودي اسرائيل به اين روند كمكي نميكند و اين نقطه آغازي بر گسترش روابط دو جانبه ميتواند باشد.
در ادامه مركل، صدراعظم آلمان نيز به بحث مرگ بر رژيم صهيونيستي اشاره كرد و گفت: خصومت فعلي ايران با اسرائيل و درخواستهاي مكرر براي نابودي اسرائيل «غير قابل قبول »هستند و تهران ضرورت دارد مواضعش را در اين زمينه تغيير دهد. آلمان آنقدر اين پيام را با صداي رسا و آشكار تكرار ميكند تا حكومت ايران آنرا درك كند.
صدر اعظم آلمان در اين مصاحبه ضمن بيان غير قابل قبول بودن مواضع ايران در قبال اسرائيل گفت: اميدوارم روزي سياستمداران حاكم در تهران به اين نتيجه برسند و تاآن موقع وظيفه دولت آلمان تكرار مجدد اين درخواست است.
سؤال اصلي اينجاست كه دليل اصلي به راه افتادن چنين درخواست هايي از ايران چيست؟
چرا مجوز غنيسازي اهميتي ندارد
پس از توافق هستهاي بين ايران و كشورهاي عضو 1+5 موجي از اميدواري براي تغيير موضع تهران در مسائل بنيادي مرتبط با سياست خارجي ايران در محافل غربي به راه افتاد كه در صدر تمام آن مصاحبههاي گوناگوني بود كه رئيسجمهور ايالات متحده امريكا در مورد سرنوشت برجام انجام ميداد. بسياري از منتقدان اين توافق در امريكا اعتقاد داشتند كه ارائه مجوز غنيسازي به ايران بعد از 15 سال به ميزان عملاً ايران را به يك كشور اتمي با قابليت هرگونه ساخت سلاح هستهاي تبديل ميكند. در مقابل، اوباما اين گونه قضاوت ميكرد كه ساختار داخلي و بنيادين ايران به نحوي تغيير خواهد كرد كه نگراني از هرگونه غنيسازي با درصد بالا در ايران وجود نخواهد داشت. اين رويكرد بعدها اين نكته را در داخل مطرح كرد كه ايران با اجراي برجام به گونهاي تغيير خواهد كه هيچگونه تهديدي حتي با فرض غنيسازي بالا رژيم صهيونيستي را تهديد نخواهد كرد.
اتاقهاي فكر امريكايي به صراحت بر اين نكته تأكيد ميكنند كه در صورت تغيير ساختار سياسي ايران ديگر بحث تهديد هستهاي هيچگونه موضوعيتي نخواهد داشت. در اين ميان اين سؤال مطرح است كه اولين گام از اين روند چگونه برداشته خواهد شد.
ايران بايد از شعار مرگ بر آمريكا كوتاه بيايد
به نظر ميرسد كه حذف شعار مرگ بر امريكا بخشي مهم و بنيادين از سياست امريكاييها براي تغيير بنيادين در داخل ايران است و اينگونه به نظر ميآيد كه پيشنهاداتي نيز در اين باره به ايران داده شده است؛ پيشنهاداتي كه شايد در قبال مزاحمتهاي كمتر غرب در مقابل كوتاه آمدن ايران از برخي مواضع انقلابي خود باشد؛ پيشنهاداتي كه با واكنش مستقيم رهبر انقلاب روبهرو و به شدت رد شد. پيشنهادي كه پيش از اين در قالب پيشنهاد پيوستن ايران به اتحاد ضد داعش مطرح شد و در همان زمان نيز رهبر انقلاب با آن مخالفت كردند و آن را با توجه به موضع امريكا در قابل داعش بيمعني عنوان كردند.
به نظر ميرسد تمام اين گامها بدين منظور شكل ميگيرد كه امريكا بتواند از فضاي بهوجودآمده، به تغيير در معادله قدرت و سياست داخلي ايران برسد؛ امري كه هرچند در اظهارات علني مقامات امريكايي به آن اشارتي ميشود، اما در واقع بيش از هر چيزي بر آن حساب و تمركز كردهاند كه اين فضا، مقدمه نفوذ و سپس براندازي جمهوري اسلامي باشد، نه مقدمه پذيرش اين كشور بهمثابه يك قدرت هستهاي.
پيتر هارل، از پژوهشگران انديشكده «مركز امنيت امريكايي جديد»، به مقامات كاخ سفيد چنين تجويز ميكند: «امريكا بايد يك استراتژي تهاجمي ترويج اصلاحات سياسي و اجتماعي در ايران را دنبال كند تا تعامل بيشتر مؤسسات غيردولتي امريكايي و بينالمللي و نهادهاي جامعه مدني در ايران تسهيل شود. واشنگتن بايد به باقي ماندن در كنار فعالاني در ايران، كه بهدنبال اصلاحات سياسي در كشور هستند، ادامه دهد.» بر اين مبنا، تلاش كردهاند رويكرد نخبگان سياسي كشور را با اعمال فشارها و تهديدات فزاينده بهسويي تغيير دهند كه آنان احساس كنند «هزينه» تقابل با غرب و ايستادگي بر آرمانهاي انقلاب اسلامي، بسيار بيشتر از «فايدههاي» آن است. همين ايده و وجود گروههاي سياسي برانداز داخلي با سابقه انقلابي، زيربناي پروژه انقلاب رنگي نيز بهشمار ميآيد؛ امري كه مقام معظم رهبري با شناخت روند برنامهريزيهاي نظام سلطه، بيان داشتند: «تنها اميد دشمنان اين است كه انقلاب به دست كساني به شكست برسد كه خود در انقلاب نقش داشتند.»
ترفند جديد دشمنان
بنابراين همانطور كه در دوران مقاومت براي افزايش بهانههاي چانهزني در پرونده هستهاي، تحريمهاي اقتصادي و فتنههاي داخلي سياسي براي تغيير ادراك سياسي و سرگشتگي ساختار تصميمگيري كشور طراحي شد، تلاشهاي جديتري نيز براي تغيير ماهيتي نظام داخلي كشور صورت ميگيرد كه برجستهترين آن همين حذف شعار مرگ بر امريكا است.
در اين ميان بايد ديد كه موضع دولت در قبال اين ترفند جديد دشمنان انقلاب اسلامي چيست.
http://javanonline.ir/fa/news/745068
ش.د9402646