بررسی عوامل ماندگاری انقلاب اسلامی

گروه سياسي / بنیانگذار بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام خميني(ره) در بيان دلايل ماندگاري انقلاب اسلامي فرموده‌اند: «بي‌ترديد رمز بقاي انقلاب اسلامي همان رمز پيروزي است؛ و رمز پيروزي را ملت مي داند و نسل‌هاي آينده در تاريخ خواهند خواند که دو رکن اصلي آن: انگيزه الهي و مقصد عالي حکومت اسلامي؛ و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه براي همان انگيزه و مقصد بود»

دکتر امير محبيان روزنامه نگار و کارشناس مسائل سياسي در گفتگو با خبرنگار سایت بصیرت به تبیین ابعاد این تعبیر و رمز ماندگاری انقلاب اسلامی پرداخته است که شما را به خواندن آن دعوت مي‌کنيم.

* دلايل ماندگاري انقلاب را چه می‌دانيد؟

علت به وجود آورنده هر انقلاب يا حرکتي مي‌تواند يکي از عوامل و علل بقاء آن نظام سياسي، انقلاب يا حرکت باشد. علت به وجود آورنده انقلاب اسلامي ايران باور مردم ايران به اين بود که در ذيل يک نظام ديني مي‌توانند به عدالت دست يابند.

در همان روزها که انقلاب اسلامي پيروز شد ايدئولوژي‌ها‌، گرايش‌ها و ديدگاه‌هاي ديگري هم در جامعه مطرح بود که بعضا از عدالت دفاع مي‌کردند اما مردم ايران به دليل بصيرت و آگاهي که نسبت به دين اسلام داشتند نظام اسلامي را به عنوان نظام تحقق بخش آرمان‌هاي خود انتخاب کردند. در انقلاب اسلامي ايران هم علت ايجاد انقلاب همان علت بقاء آن است به اين معنا که مردم بر اين باور هستند که آرمان‌هاي آنها يعني آزادي، استقلال، بزرگي کشور، رسيدن به عدالت و اهداف عاليه کشور در پرتو نظام اسلامي تحقق پيدا مي‌کند اين يکي از علل اصلي است که مردم همچنان از نظام اسلامي دفاع مي‌کنند و آن را تحقق بخش آرمان‌هاي خود مي‌دانند.

يکي ديگر از عواملي که باعث تحقق و بقاء انقلاب اسلامي شد رهبري است که به درستي و با دقت توانست بين خواسته‌هاي مردم و آرمان‌هاي راهبردي که مي‌تواند منافع اسلام و ايران را تحقق ببخشد هماهنگي ايجاد کند و مردم اين رهبري را قبول داشته باشند. رهبري دوران تاسیس که امام خميني(ره) بودند و رهبري دوران تثبيت که رهبر معظم انقلاب حضرت آيت الله خامنه‌اي(مدظله العالي) هستند. مردم معتقد هستند که اين دو بزرگوار خود نمونه تحقق يافته همان آرمان‌ها هستند، در تصميم‌گيري مستقل و در تطابق کامل با آرمان‌ها و اعتقادات اسلامي رفتارشان مبتني بر عدالت، پاکي و سلامت است. مجموعه اينها باعث شده که رابطه‌اي مبتني بر مودت و اعتماد مابين رهبري و مردم به وجود بيايد در همين راستا مردم هر زمان که احساس کردند نظام و رهبري نظام براي اداره کشور نيازمند کمک هستند با تمام وجود به ميدان آمدند، چرا که معتقدند رهبري نظام از جهت آرمان‌هاي نظام که علت به وجود آمدن اين نظام سياسي بود منحرف نشده و بلکه شکل تجسم يافته آن است.

عامل موثر ديگر در بقاء انقلاب اسلامي اين است که مردم ايران، مردمي هستند که باورهاي ديني براي آنها اصالت دارد، 1400 سال است که از اسلام مي‌گذرد اما اعتقادات ديني در عمق جان مردم نفوذ کرده و از سوي ديگر هيچ ايدئولوژي جايگزيني براي اسلام نديده‌ و نپذيرفته‌اند و تا زماني که نظام اسلامي به عنوان بخشي از آرمان‌هاي امت اسلامي عمل مي‌کند و از مستضعفان به عنوان بدنه اصلي و اهداف کلان خود دفاع مي‌کند طبيعتا مردم هم از نظام اسلامي دفاع خواهند کرد. اين نکته جالب است که بزرگترين حاميان انقلاب اسلامي در سخت‌ترين شرايط کساني هستند که شايد کمترين بهره‌مندي از نظام اسلامي را داشته‌اند. طبقات مستضعف و نيازمند بيشترين شهيد را براي نظام اسلامي داده‌اند، در حالي که کمترين بهره‌مندي را از نظام جمهوري اسلامي داشته اند. علت اين است که ارتباط آنها با نظام اسلامي مبتني بر منفعت نيست، بلکه مبتني بر اعتقادات است و هنوز هم بر اين باورند که جهت‌گيري اعتقادي نظام تغييري نکرده است.

عامل ديگري که مي‌توان برشمرد اين است که توده مردم ايران براي حفظ انقلاب تا پرداختن بالاترين هزينه‌ها آمادگي دارند. بسياري از کشورها هستند که يک مسير انقلابي را طي کرده‌اند، اما بعد از مدتي مردم پشيمان شده و حمايت خود را از آن نظام برگرفته تند و آن نظام در مقابل اشاره‌اي از دشمنان فرو ريخته است اما مردم ايران بدترين شرايط را تحمل کرده و بالاترين داشته‌هاي خود که جان و مالشان بود در کف اخلاص گذاشته و در اختيار نظام قرار داده اند.

نکته آخر اين که علاوه بر تمام اين موارد، جنبه مردمي نظام اسلامي حکايت از آن دارد که نظام اسلامي نظام حاکماني نيست که به دور از منافع مردم فقط به منافع خود فکر کنند. هر کس بخواهد اين گونه نگاه کند و مسيري به دور از مسير توده‌هاي مردم براي حفظ قدرت، ايجاد کند طبيعتا از منظر مردم منفور خواهد بود. مردم مي‌دانند که رهبري نظام و جهت‌گيري کلي نظام به نحوي است که در طول اين 37 سال دائما در حال شناسايي خواست مردم و تصميم بر اساس خواست مردم است. برگزاري انتخابات‌هاي متعدد حاکي از اين است که نظام راي مردم را به عنوان يک اصل قبول دارد و رهبري نظام آراء مردم را به گونه‌اي پذيرفته که عملا تطبيقي بين آرمان‌هاي نظام و خواست مردم ايجاد شود.

* انتخابات چگونه مي‌تواند در ماندگاري و عدم ماندگاري انقلاب موثر باشد؟

يکي از نکاتي که باعث اميدواري مردم به نظام سياسي مي‌شود کارآمدي نظام است، اگر نظامي مقدس و داراي ارزش باشد اما نتواند کارآمدي خود را اثبات کند و در مسير اهداف نهايي خود حرکت کند پس از چندي مردم آن نظام را کنار خواهند گذاشت. انتخابات جايگاهي است که مردم افراد شايسته که توانايي رسيدن به اهداف نظام و مردم را دارند برمي‌گزينند تا اين افراد به عنوان مديران و قانون‌گذاران جامعه عمل کنند. اگر اين انتخاب با آگاهي صورت بگيرد طبيعتا سرنوشت مثبت مردم رقم خواهد خورد و بر کارآمدي نظام افزوده مي‌شود، اما اگر انتخاب درست صورت نگيرد و افراد شايسته به عنوان مسئولان قانون‌گذاري و يا اجرايي کشور انتخاب نشوند، طبيعتا از اهداف انقلاب فاصله مي‌گيرند و يا سرعت تحقق آن اهداف کاهش پيدا خواهد کرد.

اين عوامل بر کارآمدي نظام تاثير گذاشته و مي‌تواند بر کارآمدي نظام افزوده يا از آن بکاهد، بنابراين با توجه به اين که در شرايط خاص و ويژه‌اي هستيم و جمهوري اسلامي ايران توانسته با درايت رهبر معظم انقلاب و هوشمندي و بصيرت و آمادگي مردم جايگاه ويژه‌اي در عرصه جهاني پيدا کند بايد با دقت و آگاهي کامل بتوان مجلسي در خور اين نظام و مديران اجرايي بزرگ‌انديش که در خور اهداف کلان نظام باشند را برگزينيم و با توان کامل به سمت نيل به اهداف انقلاب حرکت کنيم. در اين صورت بقاي نظام تضمين شده و ما قادر خواهيم بود به عنوان شهروندان اين کشور به نتايج حاصل از انتخاب خود افتخار کنيم.

* مهمترين تهديداتي که انقلاب با آنها روبرو است چه مواردي است؟

بزرگ‌ترين تهديدي که انقلاب اسلامي با آن مواجه است، تغيير ماهيت نظام اسلامي است. نظام اسلامي مبتني بر يک سري اهداف کلان و در عين حال آرمان‌هاي ارزشمند توسط مردم برگزيده شده است. اگر اين اهداف کلان کنار گذاشته شود يا پوسته و غالبي از آن نگاه داشته شود و محتواي آن از بين برود نتيجه چيزي جز تبديل شدن به يک نظام ليبرال و غير اسلامي نخواهد بود و در حقيقت اين بزرگترين تهديد براي نظام اسلامي است.

نکته دوم اين که اگر مديران نظام اسلامي از جايگاه خويش باخبر نباشند و به حاکماني تبديل شوند که کسب قدرت و ثروت را هدف خود قرار دادند و نظام اسلامي را وسيله‌اي براي کسب قدرت و ثروت بدانند اين وضعيت خطر بزرگي است و نخبگان عملا از توده‌هاي مردم فاصله گرفته‌اند و نتيجه کارشان مطلوب مردم نخواهد بود.

نکته ديگر اين که مابين مردم و رهبري شکاف ايجاد شود، امروزه شاهد اين مسئله هستيم که دشمن تلاش هاي بي‌شماري انجام مي‌دهد تا مردم را نسبت به اهداف انقلاب دلسرد کند و تلاش مي‌کند مابين رهبري نظام، مديران ارشد نظام و توده‌هاي مردم فاصله بياندازند و با گسترش افکار نااميد کننده اين گونه بنمايانند که نظام به هيچ وجه کارآمدي نداشته است و وانمود کنند که نظام پيشين و نظام‌هاي غربي هستند که مي‌توانند دنياي مردم را تامين کنند در حالي که ما معتقد هستيم نظام اسلامي در شکل کامل خود دنيا و آخرت مردم هر دو را تامين خواهد کرد.

يکي از خطرات ديگر که بايد متوجه آن باشيم خطر نفوذ است، به عبارت ديگر افرادي درصدد هستند که از طريق تغيير رويکردها و گرايش‌هاي نظام سياسي يک نظام غيرديني و تاثيرگذاري بر کارآمدي نظام از طريق ايجاد مسيرهاي انحرافي و مشغول کردن نظام به مباحثي که ارزشي راهبردي ندارند نظام سياسي را به يک نظام متحرک اما در مسير انحرافي تبديل کنند به عبارت ديگر نظام حرکت مي‌کند اما به هدف خود نمي‌رسد، بايد دقت کنيم که مسئولان يا جريانات سياسي و گرايش‌هايي را بر سر کار نياوريم که همچون موريانه نظام را از درون تهي کنند.

* انقلاب اسلامي در چه عرصه‌هايي رشد و پيشرفت داشته و در چه عرصه‌هايي دچار ضعف و کندي بوده است؟

به عقيده بنده نظام اسلامي توانسته در پي رقابت‌هاي جدي و سختي‌هايي که در عرصه جهاني متحمل شده جايگاه خود را در جهان تثبيت کند، همچنين از جهت کارآمدي در بعضي از حوزه‌ها توانسته کارکردهاي خوبي داشته باشد و علي رغم تحريم‌هاي بسيار سنگيني که مي‌توانست کشور را از هستي ساقط کند توانست روي پاي خود بايستد و در شرايط فعلي احتمالا وضعيت بهتري را شاهد خواهيم بود.

ما بايد در حوزه قضايي و ايجاد و تثبيت عادلانه از نظام اقتصادي کشور با تمام قدرت فسادزدايي کنيم خطراتي وجود دارد که تلاش مي‌کند نظام اسلامي را فاسد نشان دهد که متاسفانه بعضي کوتاهي‌ها فضايي را ايجاد کرده و همين مسئله تاثير منفي در افکار عمومي گذاشته است.

ما بايد از طريق پالايش نظام قضايي و حرکت در مسيري که عدالت را به عنوان يک آرمان عام به شکل مطلوبي دنبال مي‌کند، فساد را ريشه کن کرده و بر کارآمدي نظام بيافزاييم.

تهيه و تنظيم: سيد محمد مشکوة الممالک