- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
به گفته وی با توجه به این که رابطه سپرده‌ها و تسهیلات در سیستم بانکی از نسبت مشخصی تبعیت می‌کند الزام به سیاست‌گذاری در حوزه جذب منابع و تخصیص آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی افزود: بانک‌ها از حسابداری تعهدی برای حسابداری مالی خود استفاده می‌کنند و این شیوه عمل، ریسک‌های عملیاتی ناشی از ساختار بدهی و دارایی را پنهان می‌کند.
صالح آبادی گفت: یکی از مشکلاتی که در سیستم بانکی وجود دارد همین شیوه حسابداری تعهدی به ویژه در قالب طرح‌هایی است که در حوزه مشارکت وجود دارد. معمولا سه تا چهار سال دوره اجرای یک پروژه طول می‌کشد تا یک پروژه مشارکت مدنی به فروش اقساطی تبدیل شود و این در حالی است که در دوره مشارکت سودی تحت عنوان سود تعهدی شناسایی می‌شود که دوره پرداخت آن در آینده مثلا سه سال آتی آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: بنابراین حسابداری تعهدی با انتقال زیان به دوره‌های آتی به پنهان شدن ریسک‌های عملیاتی ناشی از این اقدام دامن می‌زند.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات اضافه کرد: مشکل دیگر تحلیل رفتن سرمایه بانک‌ها با باریک شدن فاصله بین دارایی‌ها و بدهی‌ها است. در سیستم بانکی عمده جذب منابع از محل جذب سپرده‌های مردمی است و سرمایه درصد کمی از منابع بانک‌ها را در بر می‌گیرد، بنابراین هر گونه زیان به شدت روی سرمایه اثرگذار است و ریسک را به سرمایه منتقل می‌کند.
وی مهمترین ویژگی‌های عملیات بانک‌ها را اعطای وام و دریافت سپرده با نرخ‌های متفاوت با سررسیدهای متفاوت تعریف کرد و گفت: اینجاست که مدیریت دارایی و بدهی و مدیریت نقدینگی به طور کلی در سیستم بانکی نسبت به هر جای دیگر از حساسیت بالاتری برخوردار می‌شود.
صالح‌آبادی ادامه داد: موضوع دیگر سررسید کوتاه‌تر سپرده‌ها نسبت به وام‌ها و تعدیل سریع‌تر نسبت به نرخ‌های سود جاری بازار است. در حال حاضر سپرده بلندمدت در سیستم بانکی ما یک‌ساله است درحالی که تسهیلات بلندمدت است لذا سیالیت بالا است و اهمیت موضوع بیشتر شده و موضوع عدم تطابق دارایی‌ها و بدهی‌ها (سپرده و تسهیلات) در سیستم بانکی از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود.
به گفته وی، اگر بخواهیم تعریف مشخصی از مدیریت دارایی (Asset Liability Management) داشته باشیم که تعریف مشخص آن تطابق دارایی‌ها و بدهی‌ها است هنگامی که موسسات مالی سررسید سپرده‌هایشان را با مدت وام‌هایشان تطبیق می‌دهند تا از تأثیرات منفی تغییرات سریع نرخ‌های سود جلوگیری کنند.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات تصریح‌کرد: تعریف دیگر مدیریت فعال ترازنامه یک بانک به منظور نگهداشت ترکیب وام و سپرده‌ها مطابق با اهداف بانک به منظور دستیابی به رشد بلندمدت و مدیریت ریسک است.
نرخ سود مهمترین ریسک سیستم بانکداری
صالح‌آبادی با اشاره به این که ما در سیستم بانکی سه ریسک مهم درحوزه مدیریت دارایی و بدهی داریم ریسک نرخ سود را اولین و یکی از مهمترین این ریسک‌ها اعلام کرد و گفت: در این ریسک قیمت‌گذاری بین وام‌ها و سپرده‌ها از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود. ریسک دوم از نگاه وی ریسک اعتباری یا احتمال عدم بازپرداخت وام‌ها و ریسک اخر ریسک نقدینگی است که تفاوت سررسید وام‌ها و سپرده‌ها را شامل می‌شود.
به تحلیل وی در سمت راست ترازنامه بانک، وام‌ها، اوراق مشارکت و سرمایه‌گذاری‌ها را داریم که دارایی‌های درآمدزای سیستم بانکی را شامل می‌شوند که عمده آن را وام‌ها تشکیل می‌دهند. در بخش دارایی‌های غیردرآمدزا نیز می‌توان به دارایی‌های ثابت همچون شعب اشاره کرد که درآمدزایی مستمری در سیستم بانکی ندارند.
وی اضافه کرد: در سمت بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام نیز عمدتا سپرده‌ها و سرمایه را داریم که در بخش سرمایه دو بخش سرمایه اصلی (حقوق صاحبان سهام) و تکمیلی ( ذخایر تجدید ارزیابی یا تسعیر ارز) را شاهد هستیم.
به گفته مدیرعامل بانک توسعه صادرات اگر به سود و زیان یک بانک نیز نگاه کنیم شاید هسته اصلی سود و زیان یک بانک را درآمدهای بهره‌ای و هزینه‌های بهره‌ای تشکیل می‌دهند (در بانکداری اسلامی به مشاع و غیرمشاع تقسیم می‌شوند که با سیستم غربی تفاوت‌هایی را دارد) که یک مدیریت کاملا حرفه‌ای را می‌طلبد.
وی یاد آور شد: سایر درآمدها در سیستم بانکداری همچون بنگاه داری، خرید و فروش ارز، خدمات ارایه شده توسط بانک و سایر هزینه‌های بانکی نیز همچون هزینه‌های مطالبات مشکوک الوصول، هزینه کارمزد، هزینه استهلاک و هزینه‌های اداری است ولی عمده تمرکز روی بخش اول (درآمدها و هزینه‌های بهره‌ای) است.
به عقیده مدیرعامل بانک توسعه صادرات، ریسک نرخ سود تهدید جدی برای بانک‌ها محسوب می‌شود و روی خالص ارزش فعلی جریان‌های نقد و آتی اثرگذار است و مدیریت این ریسک نیز در سیستم بانکی بسیار مهم است.
وی گفت: معمولا در بانک‌ها کمیته مدیریت منابع و مصارف (دارایی و بدهی) را داریم که وظیفه اصلی آن مدیریت این ریسک است. در هر حال مدیریت این ریسک در کوتاه‌مدت و بلندمدت از اهمیت بالایی برخوردار است.
صالح‌آبادی با اعلام این مطلب که در کوتاه‌مدت در دوره‌های مختلف باید منابع موجود ناشی از سررسید دارایی‌های ما مشخص شود، افزود: در مورد بدهی‌ها نیز باید به همین نحو رفتار کنیم تا شکاف بین درآمدها و بدهی‌های بانکی مشخص شده و پس از برنامه‌ریزی برای آن کمبودها و مازادها را مدیریت کنیم.
به گفته وی، در بلندمدت نیز باید برای شرایط کاهش نرخ یا افزایش نرخ برنامه‌ریزی کنیم. تحلیل رفتار منحنی‌های بازه در سناریوهای مختلف، پیش‌بینی عملکرد فرضی دارایی‌ها و بدهی‌ها در هر سناریو و پیشنهاد تعدیل دارایی‌ها و بدهی‌ها سه اقدامی است که بانک‌ها باید در مرحله بلندمدت در دستور کار خود قرار دهند.
ریسک نقدینگی و مدیریت نگهداشت
صالح‌آبادی به ریسک نقدینگی اشاره کرد و آن را ناشی از ناتوانی در تأدیه بدهی‌ها و تأمین منابع با سرعت و هزینه معقول از محل افزایش بدهی یا تبدیل دارایی به وجه نقد دانست و گفت: اینجا دو مفهوم مختلف را داریم که نخست ریسک تأمین نقدینگی است و دوم ریسک نقدشوندگی دارایی‌ها است که چقدر دارایی ما در بازار قابلیت تبدیل به نقد را دارا است.
به گفته وی، کمبود نقدینگی در شرایط بحرانی می‌تواند بانک را با چالش مواجه کند و از طرفی نگهداشت نقدینگی هزینه فرصتی را متوجه بانک می‌کند. بنابراین تعیین نسبت بهینه نقدینگی در سیستم بانکی مقوله بسیار پیچیده و با اهمیت است.
به گفته صالح‌آبادی، تغییرات نرخ سود بانکی، تغییرات نرخ ارز، بازار عملیات بین بانکی، کمبود منابع مالی بانک‌ها، افزایش مطالبات غیرجاری در سیستم بانکی و ضرورت افزایش توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها جزو مهمترین موضوعاتی است که از اهمیت بالایی در سیستم بانکی برخوردار شده است.
وی یادآور شد: یکی از موضوعاتی که ما در بانک توسعه صادرات دنبال می‌کنیم ایجاد یک سامانه قیمت‌گذاری وجوه انتقالی است که به هر حال یکی از روش‌های نیل به مدیریت دارایی و بدهی همین روش است که فرایند مشخصی با روش‌های متفاوتی دارد. این روش در کنار روش‌های مرسوم گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر مبنای این مدل مدیریت دارایی و بدهی‌ها را خواهیم داشت.
