این تحلیل را المانیتور منتشر کرده است. اخیراً «جکلو» وزیر خزانهداری آمریکا گفت: «آمریکا به تعهد خود در قبال توافق با ایران درباره لغو تحریمهایش به ازای محدود کردن برنامه هستهایاش پایبند خواهد بود اما دولت «باراک اوباما» حتی امکان دسترسی محدود به نظام مالی آمریکا را نخواهد داد.
تارنمای آمریکایی «المانیتور» در نوشتاری به قلم «باربارا اسلاوین» خاطرنشان کرد: جک لو این اظهارات را در پاسخ به پرسش المانیتور در شورای روابط خارجی مطرح کرد؛ اظهاراتی که تردیدها درباره چگونگی انجام معاملات بینالمللی توسط ایران و دسترسی به ذخایر ارز (پول) قوی را در وهله نخست در بانکهای آسیایی که تا قبل از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ژانویه (دی) گذشته مسدود بود، عمیقتر میکند.
المانیتور میافزاید: کارشناسان بانکداری معتقدند با توجه به سلطه دلار بر معاملات بینالمللی و مالی به عنوان یکی از ذخایر اصلی ارزی جهان، ایران بدون دسترسی هر چند محدود به معاملات اصطلاحاً «برگشتپذیر» (U-turn transactions) در کسب منافع کامل از توافق هستهای مشکل خواهد داشت. این اصطلاح، به معاملاتی از جمله درباره فروش نفت اشاره دارد که به دلار انجام میگیرد و حتی در صورتی که پول انجام چنین معاملاتی در بانک آمریکایی نباشد باید از طریق یک نهاد مالی آمریکایی فرایند «کلیرینگ» انجام شود.
مسئله معاملات برگشتپذیر به لحاظ سیاسی به موضوعی جنجال برانگیز بدل شده است و طرحهایی در کنگره آمریکا وجود دارد که اساساً چنین معاملاتی را برای ایران غیرقانونی میکند.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که مشکلات ایران در جذب سرمایهگذاری و مراودات تجاری خارجی به سایر سیاستهای داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ربط دارد.
وزیر خزانهداری آمریکا در این باره به المانیتور گفت: پیشنهاد ما تغییر در معاملات تغییرپذیر نیست. ایران با چالشهای بسیاری در انجام معاملات تجاری مواجه است که برخی از آنها به اقدامات تجاری خود ایران مربوط است. برخی دیگر به فعالیتهایی خارج از حوزه هستهای مربوط میشود که شامل تداوم حمایت از تروریسم، اقدامات بیثبات کننده در منطقه و آزمایشهای موشکی است که هنجارها را نقض میکند.
وزیر خزانهداری آمریکا خاطرنشان کرد چالش کنونی چگونگی همکاری با نظام مالی جهان است که اکنون پیچیده شده و توجهات فراوانی را به شروط قانونی آمریکا جلب کرده است.
لو، از پاسخگویی به این پرسش که آیا بخشی از بیش از 100 میلیارد دلار درآمد نفتی و سایر داراییهای ایران که از سال 2012 تا ژانویه 2016 در بانکهای خارجی مسدود بودند، به دلار است یا نه، خودداری کرد.
«الیزابت روزنبرگ» مقام ارشد سابق وزارت خزانهداری آمریکا و از کارشناسان مرکز امنیت آمریکایی جدید در این زمینه به المانیتور گفت: بدون وجود معاملات برگشتپذیر محدود، دسترسی ایران به ذخایر ارز خارجی به دلار دشوار خواهد بود. همچنین استفاده ایران از ارزهای کمتر تبدیلپذیر همچون روپیه هند برای انجام معاملات بزرگ بدون توجه به دلار آمریکا دشوار خواهد بود. ایران چنین محدودیتهایی را از طریق استفاده از نظام تهاتری دور زده است اما ترجیح میدهد به جای تداوم دریافت کالاهایی از هند و چین، تولیدات اروپایی را با استفاده از دلار یا یورو خریداری کند.
المانیتور نوشت: در حالی که چنین وضعیتی قدرت تحریمهای مالی آمریکا را به عنوان ابزاری دیپلماتیک افزایش میدهد، تحریمها در عین حال، واشنگتن را به یک هدف بدل میکند. مقامهای ایرانی از جمله آیتالله «علی خامنهای» رهبر عالی ایران، درباره روند کند بهبود اقتصادی در ایران از زمان اجرای برجام انتقاد کردهاند. پاسخ رهبر ایران، توسعه اقتصاد مقاومتی و تمرکز بر خودکفایی به جای تجارت با غرب است.