اوج‌گيري تنش بين ترکيه و روسيه

(روزنامه مردم‌سالاري - 1394/09/04 - شماره 3913 - صفحه 14)

سازمان ملل در مورد پيامدهاي حادثه سقوط جنگنده روسيه، هشدار داد

گروه بين‌الملل: نگراني‌ها درباره احتمال آغاز جنگ جهاني سوم هر روز پررنگ‌تر مي‌شود.ترکيه در اقدامي‌عجولانه و شايد هم از سر خشم به دليل همگرايي جهاني عليه داعش، پيش از ظهر ديروز جنگنده روسيه که در چارچوب عمليات نيروي هوايي اين کشور مشغول عمليات ضدتروريستي در خاک سوريه بود توسط جنگنده‌هاي ترکيه مورد رهگيري قرار گرفت و در نهايت در منطقه ترکمان نشين سوريه که به «جبل ترکمان» مشهور است به زمين افتاده است.

به گفته مقامات نظامي‌ترکيه، ارتش اين کشور يک جنگنده روسيه را به دليل نقض حريم هوايي ترکيه هدف قرار داده و سرنگون کرده است. اين واقعه در مرز سوريه و ترکيه در استان لاذقيه روي داده است.مقامات روسيه سرنگوني جنگنده مزبور را تأييد کرده، اما در عين حال ادعاي ترکيه مبني بر نقض حريم هوايي ترکيه را رد کرده‌اند. طبق اظهارات آنان مي‌توان اثبات کرد که جنگنده اين کشور در تمام مدت در حريم هوايي سوريه در پرواز بوده است. خبرگزاري روسي ريا نووستي با تکيه بر اطلاعات وزارت دفاع اين کشور گزارش داده ‌که اين هواپيما از نوع «سوخو24» بوده است. ارتش ترکيه همچنين مدعي شده پيش‌از آن که جنگنده روسي هدف قرار گيرد، به خلبان آن چندين بار هشدار داده شده است.

احمد داوداوغلو، نخست‌وزير ترکيه از سرنگون کردن جت جنگنده روسي دفاع کرده و گفته است «اتخاذ هر گونه تصميمي‌براي مقابله با هر کسي که حريم هوايي ما را نقض کند يا به مرزهاي زميني ما تجاوز کند، وظيفه ملي» است. شبکه تلويزيوني «هابرترک» در گزارشي در باره اين واقعه تصاويري از لاشه‌ شعله‌ور اين جنگنده نشان داده است. افزون بر آن در تصاوير تلويزيوني مي‌شد دو خلبان را ديد که به نظر مي‌رسد موفق به خروج از هواپيما و پريدن با چترنجات شده‌اند. گزارش‌هاي اوليه حاکي از آن بود که گروه‌هاي ترکمن در سوريه که عليه ارتش سوريه مي‌جنگند، يکي از دو خلبان را به اسارت گرفته‌اند و خلبان دوم نيز کشته شده است. وزارت دفاع روسيه گفته است دو خلبان جنگنده روسي با چترنجات بيرون پريدند اما اضافه کرده که هيچگونه تماسي با آنها نداشته. در نهايت شورشيان اعلام کردند وقتي اين دو خلبان با چتر در حال پايين آمدن بودند، به آنها شليک کردند. تصاوير ويدئويي منتشر شده که به نظر مي‌رسد جسد يکي از دو خلبان باشد. در اين فيلم شورشيان مسلح دور جسد را گرفته‌اند.

طبق گزارش‌هايي که شبکه‌هاي خبري «سي‌ان‌ان ترک» و «ان تي‌وي» درباره اين رويداد پخش کرده‌اند، جنگنده‌ روسي در خاک سوريه سرنگون شده است.

واکنش خشمگينانه پوتين

رئيس‌جمهور روسيه عصر ديروز و درحالي که خشمگين به نظر مي‌رسيد، اقدام جنگنده‌هاي ترکيه را به منزله خنجرزدن حاميان داعش از پشت دانست. ولاديميرپوتين در شهر سوچي روسيه گفت: «در راه مبارزه با تروريسم بايد تلاش‌هاي مشترکي انجام دهيم و من از روند عمليات نظامي‌خرسند هستم».

عالي‌ترين مقام روسيه گفت: «از تسليت گفتن شما از جمله براي سقوط هواپيماي نظامي‌ روسيه تشکر مي‌کنم. اما قربانيان امروز نتيجه حمله‌اي هستند که از پشت سر توسط همکاران تروريسم زده شد. من نمي‌توانم آنچه را که امروز رخ داد به شيوه ديگري نامگذاري کنم». وي در تشريح واقعه گفت: «هواپيماهاي ما بر فراز خاک سوريه با استفاده از موشک‌هاي هوا به هوا از طرف هواپيماهاي ترکيه هدف قرار گرفتند. هواپيماي روسي در خاک سوريه و در فاصله چهار کيلومتري از مرزهاي ترکيه سقوط کرد.

اين هواپيما در ارتفاع شش هزار متري و در فاصله يک کيلومتري مرزهاي ترکيه در حال پرواز بود. در هر صورت هواپيماها و خلبانان ما به هيچ وجه ترکيه را تهديد نمي‌کردند و اين مسئله کاملا روشن است. آنها در حال عمليات عليه داعش و در مکان‌هاي کوهستاني بودند که افراد مسلح و تروريست‌هاي روس تبار در آن منطقه فعاليت مي‌کنند. اين هواپيماها در حال حملات پيشگيرانه عليه تروريست‌ها، با هدف حمايت از روسيه بودند. ما بايد آنها را تروريست بين‌المللي بدانيم. ما از مدتي پيش ثابت کرديم اين تروريست‌ها مقدار زيادي از نفت را به ترکيه ارسال مي‌کنند و از آنجا پول‌هاي زيادي براي اين شبکه‌هاي تروريستي ارسال مي‌شد. ما اکنون شاهد ضربه اي از پشت سر بوديم، زيرا ما با تروريست‌ها مي‌جنگيم».

رئيس‌جمهوري روسيه گفت: «خاطر نشان کرد: ما با شرکاي آمريکايي توافقنامه‌اي را درباره حوادث هوايي امضا کرديم، اما همانطور که مي‌دانيد ترکيه در صف کساني است که اعلام کردند با تروريست‌ها در چارچوب ائتلاف آمريکايي مي‌جنگند. در شرايطي که داعش پول‌هاي زيادي در حد صدها ميليون دلار و شايد ميلياردها دلار از فروش نفت به ترکيه به دست آورده است. علاوه بر اين، داعش از حملات نيروهاي کشورهاي متعددي برخوردار است. در اين شرايط مي‌توان درک کرد که چرا اين افراد به شيوه وحشيانه و سرسختانه عمل مي‌کنند و چرا به مردم حمله مي‌کنند و آنها را به شيوه وحشيانه شکنجه مي‌کنند. آنها عامل عمليات تروريستي در سراسر جهان و از جمله اروپا هستند».

پوتين با تاکيد بر تحليل اين حادثه گفت: «ما با ترکيه نه فقط مانند يک همسايه بلکه مانند يک کشور دوست بوده است. نمي‌دانم هدف از اين اتفاق چيست؟ به جاي اينکه بلافاصله با ما تماس بگيرند، طرف ترکيه‌اي با شرکاي خود در ناتو براي بررسي اين حادثه تماس گرفته است. رفتار آنها به گونه‌اي است که به نظر مي‌رسد ما هواپيماي ترکيه اي را سرنگون کرده‌ايم و اين ما نيستيم که هواپيماي مان سرنگون شده است. آيا آنها مي‌خواهند ناتو را براي خدمت به داعش به کار بگيرند؟ درک مي‌کنم که هر کشوري منافع منطقه‌اي خاص خود را دارد و ما با اين منافع با احترام برخورد مي‌کنيم. اما به هيچ وجه وقوع چنين جنايت‌هايي را مانند امروز تحمل نخواهيم کرد. من اميدوارم جامعه جهاني اين قدرت را خواهد داشت تا با شر پنهان مبارزه کند. ما به نقش فعال کشورها در منطقه اميدواريم و از سفر شما خوشحال هستيم. ما به تعامل با کارشناسان، نيروهاي ويژه و نظاميان شما و کارشناسان ديگر کشورها ادامه خواهيم داد».

ضربه کاري ترکيه به ائتلاف جهاني

در واکنش به ساقط شدن جنگنده روسيه‌، سخنگوي سازمان ملل در ژنو هشدار داد اين اتفاق در سوريه مي‌تواند مبارزه با تروريسم در سوريه را بغرنج کند. احمد فوزي خاطر نشان کرد کشورهاي درگير مبارزه با تروريسم بايد به همه معيارهاي بين‌المللي به رسميت شناخته شده پايبند باشند، بايد حقوق بشر را رعايت کنند و اقداماتشان بايد براساس حاکميت قانون باشد. در همين حال، دونالد توسک رئيس شوراي اروپا از «لحظه خطرناک» سخن گفت و به خويشتنداري دعوت کرد. شامگاه ديروز، اعضاي ناتو در اجلاسي اضطراري به بررسي موضوع پرداختند اما از طرح کليات منشور پيمان آتلانتيک شمالي فراتر نرفتند. اعضاي اتحاديه اروپا از يک جنگ مستقيم با روسيه هستند. شليک عثماني به ستاره سرخ روسيه در آسمان سوريه قطعا تبعات وخيمي‌براي جامعه جهاني خواهد داشت.

در نخستين نگاه‌، درحالي که پس از حملات تروريستي داعش در پاريس انتظار مي‌رفت که يک ائتلاف جهاني با حضور همه کشورها عليه تروريست‌هاي تکفيري مستقر در خاک عراق و سوريه ايجاد شود ولي اقدام ترکيه مانع عظيمي‌در اين راه ايجاد کرد. نکته تاسف بار اينجاست که بنا به گفته پوتين کاخ سفيد و کرملين علي رغم درگيري در جنگ سرد بر يک مشارکت در جنگ با داعش تفاهم کرده بودند ؛ در اين ميان زمزمه‌هايي از حضور ايران نيز شنيده مي‌شد اما ترکيه همه روياهاي جهاني براي جنگ را نه تنها نقش برآب کرد بلکه زمزمه جنگ جهاني سوم را پررنگ‌تر کرد.

ترکيه ، قطر و عربستان که حاميان اصلي تروريسم چند مليتي داعش و شورشيان سوريه هستند گويا از وضعيت ايجاد شده و همگرايي روسيه،آمريکا، ايران و اتحاديه اروپا به شدت خشمگين بوده اند و با اين اقدام به نوعي تلاش کردند مانع تشکيل ائتلاف جهاني عليه داعش شوند. روسيه قطعا انتقام خون 2خلبان خود را از ترکيه و متحدين اين کشور خواهد گرفت اما زمان و مکان آن مشخص نيست. کرملين قطعا عجولانه با ترک‌ها برخورد نخواهد کرد اما اقدام آنکارا براي کرملين قابل بخشش نيست و اين موضوع موجب نگراني شديد اعضاي ناتو شده است. احتمالا ظرف چند روز آينده بمب‌افکن‌هاي ارتش سرخ بر ميزان حملات خود به شکل بي‌سابقه‌اي مي‌افزايند تا منافع حاميان شورشيان و تروريست‌ها ويران شود.

http://mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=235113

ش.د9404716