شورا جای ژنرال‌های سیاسی نیست

(روزنامه همدلي ـ 1395/03/03 ـ شماره 325 ـ صفحه 9)

** ما در حوزه شورا و مدیریت شهری نیاز به دگردیسی و بازتعریف داریم؛ زمانی که شما در یک قالب قرار می‌گیرید، تا حدی شرایط محیطی بر شما حاکم می‌شود و ایراد کار از همین‌جا شروع می‌شود.

اگر بخواهیم موانعی را که شورا پیش رو دارد، به لحاظ کمی حساب کنیم، باید اول از خود شورا شروع کنیم؛ این‌که شرایط احراز یک فرد تا چه حد به وظایفی که قرار است انجام دهد، نزدیک است؟ در حال حاضر این موضوع با مشکل مواجه است؛ باید بپذیریم کسی که عضو پارلمان شهری می‌شود، صلاحیت‌هایی را داشته باشد که در ابتدا آن چیزی که به ذهن، خطور می‌کند، تجربه و کار کرد ن در حوزه‌های مرتبط است؛ اما مقدم تر از این موضوع، امین بودن و سالم‌‌بودن است؛ این‌که شما متخصص باشید اما به چارچوب‌ها پایبند نبوده و به مبانی کار پشت‌پا بزنید هرچه‌قدر هم متخصص باشید، آسیب جدی‌ای برای شورا محسوب می‌شوید؛ از سوی دیگر، بحث تصمیم‌گیری در حوزه‌های مختلف شهری که مطرح‌می‌شود، باید اجتهاد فردی کنار گذاشته شود و تصمیمات در قالب تیمی و همگرا شکل بگیرد.

یکی دیگر از مشکلات شورا این است که هر کدام از افرادی که به شورا می‌آیند، به صورت غالب، به شکل فردی فعالیت می‌کنند و دلایلی که برای کار می‌آورند بیشتر استنتاجات فردیشان است تا کار کارشناسی و تیمی به اضافه این‌که یکی از مشکلات پارلمان شهری، عدم پذیرش افراد در مورد مصوباتی است که با نگاه عمیق به قوانین بالادستی رخ نمی‌دهد؛ احاطه و اشراف به قوانین ملی سبب می‌شود قوانین شما مغایر با قوانین بالادستی نباشد؛ کسانی که در حوزه اجرا و در سطح این قوانین کار کرده‌اند، طبیعتا اشراف بیشتری خواهند داشت و افرادی که کارها ی غیر مرتبط کرده‌اند، این اشکال به وجود می‌آید که این عدم توانایی در کار آن‌ها تاثیر منفی داشته باشد.

البته شرایط طبقه‌بندی و احراز اعضای شورای شهر تهران برای شهرهای بزرگ مورد نظر است. بنابراین آسیب‌ها و موانع اول از درون خود شورا شروع می‌شود.

* آسیب‌هایی که متوجه اعضای شورا است بیشتر در کدام فراکسیون است از روی عملکردهای غیرتخصصی افراد شاید بتوان عدم کارایی برخی اعضا را که حرفه و کارشان چیزی بی‌ارتباط با نمایندگی در شورای شهر است، این را تشخیص داد. از سوی دیگر، نقش قوانینی بالادستی در پیشبرد اصول و قوانین شورا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چه موانع و کمبودهایی در این زمینه وجود دارد؟

** گرایش سیاسی می‌تواند بی‌تاثیر باشد؛ باید اشراف به موضوعات وجود داشته باشد؛ نمی‌توان به این صورت قضاوت کرد که یکی استاد دانشگاه است بلد است و در غیر این صورت بلد نیست. ما حتی در قوانینی بالادستی در شورا مشکلات زیادی داریم؛ در اجرای قوانین بالادستی؛ در برنامه‌ای که- خطاب من همه دولت‌هاست- که نوشته شده تاکید شده که دولت‌ها اجازه دارند هر بخشی از حوزه‌های تصدی مرتبط را به شوراها و شهرداری بدهند؛ زمانی که شما واژه اجازه را ذکر می‌کنید به این معناست که اگر دلش هم نخواست می‌تواند این کار را انجام ندهد؛ تفاوت یک شهردار امروز با یک شهر مشابه شهر ما در یک کشور توسعه‌یافته با نظام شورایی باسابقه همین است؛ یک مقدار هم جوان بودن و تازه‌کار بودن شورای ما یکی از دلایل عدم پیشرفت آن است؛ هر چه قدر این نگاه به سمت عمل می‌رود با موانع جدی‌تری روبرو می‌شوبم؛ ما در فضای واقعی عملیاتی کردن، با یک‌سری از مشکلات مواجهیم؛ ما به صورت ریشه‌ای، یک نظام دولتی را باور داشته‌ایم؛ همه دولت‌ها و مجلس‌ها نقش داشته‌اند و اراده و اختیاری را زمانی به کسی داده ایم که اگر بخواهید آن را پس بگیرید سخت است؛ باید از اول دست صاحبش می‌دادید.

موانع ما بیشمار است اما این به معنای عدم برطرف کردن این موانع نیست؛ یک مقدار باید نظام شوراهای ما از کارهای جاری و روزمرگی به این سمت برود که نهالش را یعنی خودش را آبیاری کند و تا زمانی که خودتان نتوانید نمی‌توانید آن قدرت را به جاهای دیگر منتقل کنید. برای نمونه، ما در شورا آشپزخانه داریم؛ آشپز داریم؛ دلیلی ندارد وقتی اعضای شورا دو برابر می‌شوند، پرسنل هم دو برابر شود؛ ما زمانی که به مجموعه‌ای مثل شهرداری می‌گوییم که راندمانش باید بهینه باشد و در برخی جاها ریخت و پاش نکند، باید از خودمان شروع کنیم؛ ما داریم نخود و لوبیا و گوشت می‌خریم؛ شما نمی‌توانید حرفی را بزنید که خودتان عمل نمی‌کنید. چگونه است ما به اصولی که حرفش را می‌زنیم، خودمان عمل نمی‌کنیم!

* تاثیر دولت‌ها بر فعالیت شوراها را با توجه به عملکرد آن‌ها در دوره‌های مختلف، چگونه ارزیابی می‌کنید؟

** شوراها کمی زمان می‌خواهند که پیش بروند و دولت‌ها هم البته موثر هستند؛ دولت آقای خاتمی موفق‌ترین دولت بوده در این‌که بتواند خود را لاغر کند؛ دولت او دولت برنامه‌محور بود؛ در همه زمینه‌ها؛ متهم بود که دولت سیاسی است در حالی که حوزه اقتصاد را بسیار رشد داد؛ بیایید اندازه‌گیری کنید از روی شاخص‌هایی که در دانشگاه‌ها تحصیل می‌شود؛ خواهید دید در این حوزه دولت اصلاحات موفق‌ترین دولت بود به این دلیل که بی‌حساب و کتاب کار نکرد؛ برنامه‌محور بود در حالی که تیم‌محور و مشارکتی تصمیم می‌گرفت و اجتهاد فردی نداشت؛ با وجود این‌که آقای خاتمی یک روحانی بود. رو حانیون در هر زمینه‌ای مجتهدهستند؛ اما رئیس دولت اصلاحات در حوزه‌هایی هم خودش تخصص داشت، اجتهاد فردی نداشت.

اگر سری به آیین‌نامه‌هایمان بزنیم، تقریبا هرچه داریم متعلق به شورای اول است؛ همین شورایی که چون منحل شد به نوعی هم بدنام شد اما کارهای خیلی خوبی کرد و الان ساختا ر کار ما محصول شورای اول است و اگر حتی صحن شورا را نمی‌ساختند گمان نمی‌کنم که ما چنین صحنی را حالا حالاها می‌توانستیم بسازیم.البته ما داریم یاد می‌گیریم که باید درس گرفت و کمی جلوتر برویم و نسل‌های بعدی؛ جوان‌ترها؛ باانگیزه‌ترها بیایند؛ شورا جای ژنرال‌ها نیست. یکی از مشکلات ما این است که ما آدم‌ها را ژنرال می‌کنیم و بعد می‌ترسیم اسم‌شان را صدا کنیم. آن‌ها را بزرگ می‌کنیم؛ تیپ جوان شورا باید تیپ جوان‌هایی باشد که اهل پژوهش و تحقیق و تحلیل و عمل باشند و سرشان درد کند برای یک نظام مشارکتی و تیمی؛ ژنرال‌ها پس ذهن‌شان یک‌سری باورهایی دارند که فکر می‌کنند هرچه آن‌ها می‌گویند درست است بنابراین در آن‌جا تضارب آراء و اختلاف بسیار پیش می‌آید. ژترال برای پیشکسوتی و رئیس بودن خوبند که جوان‌ها احترام بگذارند و او بالا بنشیند و ناظم باشد اما جوان‌ترها با انرژی بالاتر و دلسوزی بیشتر کارها را انجام دهند.

* با این حساب و اگر بخواهیم از انتخابات مجلس شورای اسلامی الگوبرداری کنیم، ، حضور جوان‌ترها در لیست شورا چشم‌گیر خواهد بود؟

** من در مورد مجلس اعتقاد دارم که حذف و عدم‌صلاحیت‌های گسترده، بخش خوب شورای نگهبان بود؛ ما همیشه بخش بد قضیه را می‌بینیم اما بخش خوب ان را هم باید دید؛ شورای نگهبان، یک عده را که مسن‌تر بودند و نمی‌خواستند قدرت را ترک کنند، حذف کرد؛ ما هم همین هستیم و می‌خواهیم تا نفس می‌کشیم باشیم؛ در حالی که این موارد تا اندازه‌ای نشاط وانرژی جوانی و خلاقیت می‌طلبد و این مجلس جدید قطعا کارکردشان بهتر از افرادی است که فکر می‌کند اگر می‌‌امدند، شاهکار می‌کردند.

* اختیارات وسیع شهرداری تا چه‌حد فعالیت‌های شورا را بی‌تاثیر می‌کند؟

** در حوزه اجرا معمولا چیزی که شما می‌نگارید با آن‌چه اتفاق می‌افتد متفاوت است؛ ما با افتخار می‌گوییم مجلس پرکاری داریم؛ اما این سوال مطرح است که مجلسی که در آن مرتب قانون دربیاید خوب است یا مجلسی که قوانین کیفی داشته باشد؟

آن‌چه مجلس امروز از آن رنج می‌برد تکثر قوانین است. هر چه کیفیت پایین‌تر بیاید طبیعتا شما شاهد دورزدن‌های غیرقانونی هم خواهید بود.

تعداد پرونده‌های قضایی ما بالاست و از سوی دیگر زمانی که در رتبه‌بندی جهانی ما را جزو کشورهای فاسد اقتصادی می‌گذارند، ناراحت می شویم! حالا چرا پرونده‌های ما زیاد است؟ در بسیاری از کشورها اعتیاد و شرب خمر جرم نیست؛ خیلی از مسائلی که ما می‌توانیم در دادگاه های خانواده حل کنیم یا مسائل اقتصادی که باید در مجامع صنفی حل شود، قانون شده و برای آن تشکیل پرونده داده‌ایم.

باید به مردم اعتماد داشته باشیم و اگر چهار نفر تخلف می‌کنند ما برای همه مملکت قانون ننویسیم که همه را به عذاب بیندازیم و این موانع راندمان کار و فعالیت ما را بالا می برد ؛ پرونده باید عامه‌فهم باشد. زمانی که برای یک موضوعی وکیلی می‌گیرید؛ تکثر قوانین باعث می‌شود مردم به قوانین بی اعتنا باشند؛ وقتی این‌ها را کنار هم می‌گذاریم به فرار از قانون می‌رسیم.

حتی در شورا ما باید برگردیم قوانین گذشته مان را مرور کنیم؛ الزاما قانونی را که ما 10 سال پیش تصویب کرده‌ایم، شاید الان کارایی نداشته باشد؛ ما به جای ابداع قانون جدید، بیاییم قوانینی را که وجود دارد، اصلاح کنیم؛ اما ما معمولا سراغ طرح‌ها و لوایح می‌رویم.

http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=11488

ش.د9500158