ظاهرا صهیونیست ها از سه شرط اصلی ترکیه برای برقرای روابط با آنکارا، دو شرطِ عذرخواهی رسمی از این کشور و پرداخت 20 میلیون دلار غرامت به قربانیان کشتی مرمره را پذیرفته اند و از پذیرش شرط سوم، یعنی لغو محاصره دریایی غزه سر باز زده اند. این مسئله شاید در کوتاه مدت برای ترکیه منافع زودگذری به همراه داشته باشد، اما در بلند مدت جایگاه ترکیه در جهان اسلام را بیش از پیش متزلزل خواهد کرد.
سیاست های اردوغان در زمینه مسائل منطقه ای در چند سال گذشته با شکست مواجه شده است. این کشور مداخلاتی را در سوریه با هدف ساقط کردن نظام سیاسی آن انجام داد، اما در این مسیر شکست خورد و سیر تحولات منطقه ای به سمتی پیش رفت که ترکیه مجبور به انزوا شد و این اتفاق در چند دهه اخیر بی سابقه بوده است.
اکنون ترکیه برای فرار از این انزوا به اشتباه بزرگتری دست زده است که نتایج بدتری را برای آنکارا به همراه خواهد داشت. به عبارت دیگر ترکیه با اقدام اخیر خود در برقراری روابط با رژیم اسرائیل، منزوی شدن در افکار عمومی منطقه را بر انزوای سیاسی خود افزوده است.
اوایل این هفته ترکیه سرانجام پس از 6 سال قطع روابط با اسرائیل برقرای روابط رسمی با رژیم صهیونیستی را اعلام کرد. پس از حمله رژیم صهیونیستی به کشتی مرمره در آبهای آزاد مدیترانه در ماه می سال 2010 و کشته شدن 9 ترکیهای، سطح روابط دیپلماسی میان رژیم صهیونیستی و ترکیه کاهش یافت. از سال 2010 همواره ترکیه سه شرط عذرخواهی، پرداخت غرامت به قربانیان و پایان محاصره غزه از سوی رژیم صهیونیستی را برای بازگشت روابط به گذشته مطرح میکرد، اما ظاهرا آنکارا به تمام شعارهای حمایت از فلسطین پشت کرده و بدون تحقق این سه شرط در برابر اسرائیل کوتاه آمده است.
روز دوشنبه 8 تیرماه "بینالی ایلدریم" نخست وزیر ترکیه، طی کنفرانس خبری رسما عادیسازی روابط میان ترکیه و رژیم صهیونیستی را اعلام کرد. "ایلدریم" طی کنفرانس خبری در آنکارا با بیان این که مذاکرات زیادی برای آشتی با رژیم صهیونیستی انجام شد، گفت:" طی این توافق، محدودیتهایی که بر فلسطینیها و محاصرهای که بر غزه گذاشته شده، تسهیل خواهد شد." وی تاکید کرد که جمعه آینده اولین کشتی حاوی 10 هزار تن کمکهای انسان دوستانه ترکیه به بندر «اشدود» وارد خواهد شد و با این اتفاق، محاصره غزه تا حدود زیادی رفع خواهد شد. در همین ارتباط وزیر خارجه ترکیه نیز مدعی شد که این کشور از دو شرط خود در مذاکرات عادیسازی با اسرائیل یعنی رفع محاصره نوار غزه و پرداخت غرامت به خانوادههای قربانیان کشتی مرمره،کوتاه نیامده است. این در حالی است «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی طی کنفرانس خبری همزمان در پایتخت ایتالیا تاکید کرد که محاصره غزه هنوز ادامه خواهد داشت تا از تقویت حماس جلوگیری شود و اسرائیل امتیازی در این زمینه نداده است. وزیر انرژی رژیم صهیونیستی نیز اعلام کرد که این توافق شامل هیچ گونه امتیازدهی از سوی اسرائیل نیست و تسهیلاتی به حماس نمیدهد. روزنامه صهیونیستی هاآرتص هم تاکید کرد که ترکیه از شرط برداشته شدن محاصره غزه برای آشتی با اسرائیل، صرف نظر کرده است.
ظاهرا اسرائیل از سه شرط اصلی ترکیه برای برقرای روابط با آنکارا، دو شرطِ عذرخواهی رسمی از این کشور و پرداخت 20 میلیون دلار غرامت به قربانیان کشتی مرمره را پذیرفته است و از پذیرش شرط سوم، یعنی لغو محاصره دریایی غزه سر باز زده است. این مسئله شاید در کوتاه مدت برای ترکیه منافع زودگذری به همراه داشته باشد، اما در بلند مدت جایگاه ترکیه در جهان اسلام را بیش از پیش متزلزل خواهد کرد.
ترکیه در مقطعی به عادیسازی روابط خود با رژیم صهیونیستی اقدام کرده است که این رژیم به طور بیسابقه ای تعرضات خود به قبله نخست مسلمانان در مسجدالاقصی را افزایش داده است، ضمن آن که اقدامات شهرکسازی این رژیم برای از بین بردن زمینههای تشکیل دولت فلسطینی در کرانه باختری سرعت گرفته است، به گونهای که حتی صدای اعتراض کشورهای غربی را نیز درآورده است. در چنین وضعیتی توافق اخیر آنکارا با تلآویو به وجهه ترکیه در میان کشورهای اسلامی صدمه جدی وارد می کند. در واقع آنکارا برای فرار از انزوا به اشتباه بزرگتری دست زده است که این امر می تواند انزوای ترکیه را شدت ببخشد.
تلاش ترکیه برای فرار از انزوای خود ساخته فقط به این مسئله مربوط نیست و ترکیه برای رهایی از این انزوا سرانجام در مقابل روسیه نیز کوتاه آمد. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد، «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه کشته شدن خلبان روسی در حادثه سرنگونی جنگنده «سوخو-24» در سال گذشته را تسلیت گفته است. بنا بر گزارش خبرگزاری «اسپوتنیک»، "پسکوف" تاکید کرد که اردوغان «متاسف است» و تمایل دارد تا به بحران ایجاد شده در روابط میان دو کشور رسیدگی کند. این در حالی است که پیش از این اردوغان از هرگونه عذرخواهی در برابر پوتین اجتناب کرده بود.
دولت آنکارا بار دیگر قربانی سیاست های تحمیلی و عجولانه رجب طیب اردوغان شده است و از سرگیری روابط با اسرائیل، یک اقدام ناپخته و صرفا جهت نشان دادن بازی گری اردوغان در منطقه است، در حالی که این اقدام می تواند به تقویت موضع صهیونیست ها در مقابل مردم بی دفاع غزه و کرانه باختری منجر شود و حملات نیروهای اسرائیلی به مسجد الاقصی افزایش یابد. در این صورت نمی توان شخص اردوغان و دولت جدید ترکیه را مقصر ندانست. شاید حمایت های اردوغان از تروریست ها در سوریه، سبب شده است تا دوستی او با یک رژیم تروریستی، قبحش را از دست بدهد، اما این موضوع کمکی به افزایش بازیگری اردوغان و دولت تحت سیطره اش در منطقه نخواهد کرد و ناراحتی افکار عمومی منطقه از آنکارا را بر انزوای این کشور می افزاید./