چرخش دیپلماسی «اردوغان» در قبال «اسد»

تغییر مواضع درباره بشار اسد، رویکرد پنهان این روزهای بخشی از دولت‌های مخالف حکومت سوریه است. رویکردی که پس از چند عملیات تروریستی شهرهای مهم اروپا و گسترش وحشت غرب از داعش، گام به گام به سوی علنی شدن پیش می‌رود.

روزنامه الشرق الاوسط که در لندن منتشر می‌شود در روزهای اخیر با انتشار چند گزارش زمزمه‌ها درباره تحرکات پنهانی برای پایان بحران در سوریه را قوت بخشیده است. این روزنامه فرامنطقه‌ای که پیش‌تر به نقل از برخی منابع از تعامل ویژه امریکا و روسیه درباره نحوه مبارزه با تروریسم در سوریه خبر داده بود با انتشار گزارشی مدعی شده که دولت ترکیه نیز پذیرفته که در دوره انتقالی قدرت در سوریه، بشار اسد در قدرت باقی بماند. اقدامی که ناظران آن را هماهنگی ترکیه با توافق های پنهان روسیه و امریکا عنوان کرده‌اند.

به گزارش ایسنا، الشرق الاوسط پس از موضع‌گیری‌های متضاد کاخ سفید و کرملین درباره گفت و گوی تلفنی هفته گذشته باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا و ولادیمیر پوتین، همتای روس او؛ به نقل از منابع رسمی فرانسوی نوشته است که واشنگتن پرونده سوریه را به مسکو واگذار کرده است. به گفته این منابع با وجود اظهارنظرهای رسمی دو کشور که تأکید کرده دو طرف تنها آماده همکاری برای مبارزه با تروریسم هستند، اما به دلیل سیاست‌های اوباما در قبال سوریه که بیش از تغییر دولت بر پایان جنگ در این کشور تأکید دارد، در کنار انعطاف‌پذیری ویژه واشنگتن در این پرونده، مسکو را ترغیب کرده برای نقش‌آفرینی بیشتر در بحران سوریه بیش از همیشه تلاش کند.

چرخش اردوغان

روزنامه الشرق الاوسط در گزارشی دیگر به نقل از منابعی در وزارت خارجه ترکیه خبر داده است که پس از روسیه، رژیم اسرائیل و مصر، دولت آنکارا می خواهد گام‌هایی متفاوت با گذشته در قبال بحران سوریه بردارد. به گفته این منابع، ترکیه رویکرد پیشین خود مبنی بر کناره‌گیری اسد را کنار نگذاشته، اما ممکن است بپذیرد، حداکثر تا 6 ماه و در جریان روند انتقال قدرت باز هم بشار اسد در رأس حکومت سوریه باقی بماند.

ترکیه که به دلیل حمایت‌های پیدا و پنهانش از برخی گروه‌های مسلح حاضر در سوریه، از متهمان اصلی بالا گرفتن درگیری‌ها در این کشور محسوب می شود، تاکنون هزینه‌های سنگینی را بابت پافشاری بر برکناری اسد از قدرت پرداخت کرده است. با این وجود به نظر می‌رسد هجوم صدها هزار آواره، گسترش ناامنی و ترور و در نهایت هزینه‌های گزاف اقتصادی به ترکیه از مهم‌ترین عوامل داخلی این تصمیم باشد هر چند قربانی اصلی گسترش جنگ، اقتصاد و بیش از همه صنعت گردشگری ترکیه بوده اما نمی‌توان تأثیر تصمیم‌های امریکا و روسیه در این تغییر تاکتیک اردوغان را نادیده گرفت به خصوص در شرایطی که اردوغان به تازگی و پس از تحمیل هزینه‌های فراوان به ترکیه سرانجام با عذرخواهی از پوتین به دلیل ساقط کردن جنگنده ارتش روسیه در مرزهای کشورش به احیای روابط با روسیه پرداخته و برای بهبود رابطه مجبور است هماهنگی بیشتری با مسکو در جنگ سوریه داشته باشد.

اردوغان از روزهای نخست آغاز درگیری‌های داخلی در سوریه صدای اصلی مخالفان حکومت سوریه بود و در 5 سال اخیر بدون وقفه خواستار برکناری بی‌قید و شرط رئیس‌جمهوری سوریه شده است. او و دولتش بارها از سوی مخالفان و منابع مستقل به حمایت‌های لجستیکی و حتی اطلاعاتی از تروریست ها در سوریه متهم شده اند. در این میان نگرانی اصلی اردوغان، قدرت گرفتن نیروهای کرد در شمال سوریه و کنترل بخش‌های گسترده‌ای از مناطق کردنشین هم‌مرز با ترکیه از سوی گروه‌های حامی حزب کارگران ترکیه (پ. ک.ک) عنوان شده است. تشکیل منطقه‌ خودمختار کردها در مرز با ترکیه بزرگترین کابوس حزب حاکم ترکیه در سال‌های اخیر است. به گفته منابع الشرق الاوسط، آنکارا معتقد است باقی ماندن اسد می‌تواند زمان تکمیل این پروسه را به تأخیر بیندازد و همین مسأله از مهم‌ترین انگیزه‌های تغییر موضع ترکیه در قبال اسد بوده است.

به نوشته این روزنامه، تحلیلگران معتقدند که ترکیه اخیراً دست به گام‌هایی برای اطمینان بخشی به روسیه و امریکا زد تا آنها را مطمئن کند که از گروه‌های تروریستی در سوریه و در رأس آنها داعش و جبهه النصره حمایت نمی‌کند و تدابیری را برای تأمین امنیت مرزها و کنترل مرزها با سوریه اتخاذ می‌کند هر چند آنکارا در مورد گزارش‌های منتشر شده توسط روزنامه الوطن سوریه پیرامون اقدام الجزایر در میانجیگری میان ترکیه و سوریه اظهارنظر نکرده است.

ناکامی تروریست‌ها در حلب

این گزارش‌ها در حالی منتشر می‌شود که با وجود نقض آتش بس از سوی تروریست‌ها در حلب و کشته شدن ده‌ها غیرنظامی در بخش غربی این شهر استراتژیک، ارتش سوریه همچنان به تصرف مقرهای تروریست‌ها در اطراف حلب ادامه می دهد. موضع ارتش سوریه پس از تصرف گذرگاه کاستیلو و مزارع ملاح در بخش‌های شمالی حلب که موجب قطع ارتباط امدادرسانی گروه‌های مسلح و تروریست‌ها در حومه شمالی حلب به سمت محله‌های شرقی شد، به شدت قوت گرفته و تلاش‌های شورشیان برای بازپس‌گیری این مناطق همچنان ناکام مانده است.

در همین راستا شبکه روسیا الیوم گزارش داد که ارتش سوریه روز شنبه توانست حمله جبهه النصره و هم‌پیمانانش را که با دو خودروی بمب‌گذاری شده انجام شد، دفع کند و این حمله قصد انفجار مقرهای ارتش در داخل مزارع الملاح در حومه شمالی حلب را داشت. به گزارش ایسنا، یک عضو جبهه النصره اظهار داشت که عملیات «شکستن محاصره» حلب بنا به همان دلایل نظامی فعلاً متوقف شده است. همزمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه از کشته شدن 29 تروریست گروه النصره و دیگر گروه‌های تروریستی وابسته به جیش الفتح در این درگیری‌ها خبر داده است.

در خبری دیگر، وزارت دفاع روسیه با تأیید خبر سقوط هلیکوپتری که متعلق به ارتش سوریه و از نوع می ۲۵ بوده در نزدیکی پالمیرا ( تدمر) اعلام کرد که دو خلبان روس این بالگرد در شرق حمص کشته شده‌اند. گفته می شود اجساد دو خلبان روس به فرودگاه حمیمیم در ساحل سوریه منتقل شده است. به این ترتیب تعداد سربازان روس کشته شده در سوریه از ابتدای عملیات ارتش روسیه در سپتامبر گذشته به ۱۲نفر رسید. داعش مدعی حمله به این بالگرد شده بود.

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6257/20/140332/0

ش.د9501122