بازتاب جهانی توافق آتش‌بس در سوریه

(روزنامه‌ جمهوري اسلامي – 1394/12/05 – شماره 10537 – صفحه 16)

پس از اعلام توافق آمریکا و روسیه برای اجرایی شدن آتش‌بس در سوریه از روز شنبه 27 فوریه(8اسفند)، وزارت خارجه آمریکا و روسیه به عنوان روسای مشترک گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، بیانیه‌ مشترکی را منتشر کردند.

به گزارش خبرگزاری ایسنادر این بیانیه مشترک تاکید شده آمریکا و روسیه به عنوان روسای مشترک گروه بین‌المللی حمایت از سوریه در راستای تلاش برای دستیابی به حل و فصل صلح آمیز بحران سوریه به نقش اساسی و حیاتی سازمان ملل در این راستا کاملا احترام گذاشته و بر حمایت جدی از هرگونه تلاش برای خاتمه دادن جنگ در سوریه و ایجاد شرایطی جهت انتقال موفق روند سیاسی تحت حمایت سوری‌ها و با هدایت سازمان ملل و با هدف اجرای کامل بیانیه مونیخ، قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل، و اطلاعیه 2012 ژنو تاکید می‌کنند.

در همین حال وزارت خارجه سوریه اعلام کرد دمشق با توافق آتش‌بس اعلام شده از سوی روسیه و واشنگتن موافق است و آن را اجرا می‌کند. وزارت خارجه سوریه اما تاکید کرده است که دمشق همچنان به عملیات خود علیه داعش و النصره ادامه می‌دهد.

در بیانیه وزارت خارجه سوریه آمده است: سوریه با توقف اقدامات نظامی براساس توافق بدست آمده میان روسیه و آمریکا موافقت می‌کند اما به جنگ با تروریسم و گروه‌های تروریستی از جمله «داعش و جبهه النصره» و دیگر گروه‌های تروریستی مرتبط با آنها و القاعده ادامه می‌دهد.

از سوی دیگر ریاض حجاب از مخالفان دولت سوریه مورد تایید رژیم سعودی است بار دیگر جهت کارشکنی در آتش‌بس گفت: توافق اولیه‌ای با آتش‌بس موقت صورت گرفته است اما این توافق بر اساس ضمانت‌های بین‌المللی خواهد بود.

اسعد زعبی، رئیس هیات مخالفان سوریه نیز در راستای مانع‌تراشی در توافق آتش‌بس اعلام کرد مخالفان بدون ضمانت‌های بین‌المللی با آتش بس موافقت نخواهند کرد.

واکنش‌ جهانی توافق آتش بس

در پی اعلام توافق آتش بس سوریه روسای جمهور و مقامات بین‌المللی به جز مخالفان دولت سوریه، ضمن استقبال از توافق آتش، آن را مقدمه‌ای برای آغاز مذاکرات سیاسی در سوریه خواندند.

در همین حال سخنگوی سازمان ملل متحد از این توافق به عنوان «اولین گام به سوی آتش بس دائمی» یاد کرد که حاصل دیپلماسی میان واشنگتن و مسکو است.

دبیرکل سازمان ملل نیز گفت این توافق آتبش بس به منزله «بارقه امید» است و گروه‌های درگیر باید شدیدا به شروط‌ آتش بس پایبند باشند.

استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل در امور سوریه گفت که این آتش بس اجازه از سرگیری مذاکرات را می‌دهد. وی تاکید کرد: «ما اکنون می‌توانیم به سرعت روند سیاسی را که برای پایان درگیری لازم است، آغاز کنیم.»

کاخ سفید هم اعلام کرد که بیانیه مشترک آمریکا و روسیه برای توقف حملات در سوریه فرصتی مهم برای کاهش رنج ملت سوریه و اصلی برای پیشبرد روند مذاکرات با هدف پایان بحران سوریه است. سخنگوی کاخ سفید نیز تصریح کرد که تمامی گروه‌های امضا‌کننده این بیانیه باید به بندهای آن متعهد باشند و باید تاکید کرد که اجرای آن آسان نخواهد بود.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفت که پایان خصومت‌ها در سوریه لازم است که از سوی تمام گروه‌ها از جمله ترکیه اجرا شود. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا به «چالش‌های پیش‌رو» اشاره کرد و از تمام طرف‌ها خواست که این توافق را بپذیرند.

در همین راستا، رئیس‌جمهوری روسیه با باراک اوباما، همتای آمریکایی خود تلفنی گفت‌وگو کرد. در این گفت‌وگوی تلفنی پوتین تاکید کرد که همکاری میان مسکو و واشنگتن می‌تواند نمونه‌ای موفق از تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم باشد.

رئیس کمیسیون روابط خارجی دومای روسیه نیز گفت: توافق مذکور از حمایت شورای امنیت باید برخوردار شود.

معاون نخست‌وزیر ترکیه تاکید کرد که این توافق گامی مثبت است اگر که اجرا شود. چرا که ترکیه با موجی از گروه‌های تروریستی گسترده و سازمان‌دهی شده که از حمایت اطلاعاتی برخوردارند، روبه‌رو است. ترکیه که تا چند روز پیش قصد تجاوز زمینی به سوریه را داشت اکنون در موضعی انفعالی از توافق آتش‌بس استقبال کرده است!

موشه یعالون، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در سخنانی گفت: در واقعیت بسیار دشوار است که یک آتش بس باثبات را متصور شویم که تمام طرف‌ها با آن موافق باشند.

وزیر خارجه فرانسه نیز اظهار کرد که کشورش بسیار هوشیار خواهد بود تا آتش‌بس در سوریه با حسن نیت تمامی گروه‌های مربوطه اجرا شود.

وی افزود: باید هر چه سریعتر این توافق اجرا شود و ما در قبال اجرای آن با حسن نیت جدا هوشیار خواهیم بود.

وزیر امور خارجه آلمان نیز با استقبال از توافق آتش‌بس گفت که قطع مخاصمات در دسترس است و به حدی نزدیک است که هرگز این طور نبوده است.

وزیر خارجه ایتالیا از توافق حاصل شده بین روسیه و آمریکا استقبال کرد و در سفرش به آنکارا گفت که توافقات صورت گرفته اجازه اعلام آتش‌بس کامل را می‌دهد.

وزیر خارجه انگلیس نیز ضمن استقبال از این توافق در بیانیه‌ای گفت:‌ این توافق در صورتی در سوریه موفق خواهد شد که نظام بشار اسد و هم‌پیمانانش در درجه اول روسیه تغییر ریشه‌ای در عملکردشان ایجاد کنند.

قاهره نیز از بیانیه مشترک روسیه و آمریکا استقبال کرد و وزارت خارجه مصر در بیانیه‌ای اظهار داشت که این گام به منزله گامی مهم و ضروری برای تسهیل ساختن ورود کمک‌های بشر دوستانه به ملت سوریه است تا به توافق کامل و حل سیاسی بحران سوریه رسید.

رئیس اجرایی صندوق حمایت از کودکان وابسته به سازمان ملل (یونیسف) نیز ضمن استقبال از این توافق آتش بس آن را بهترین زمان برای اجرای آن دانست و گروه‌های سوریه را به اقدامات عملی برای انتقال بی‌قید و شرط کمک‌ها به مناطق درگیر دعوت کرد. گفتنی است باز هم مخالفان دولت سوریه پیش شرط‌هایی را جهت قبول آتش‌بس اعلام کرده‌اند.

از سوی دیگر منابع آگاه اعلام کردند مذاکرات صلح سوریه که قرار بود 25 فوریه (6اسفند) از سر گرفته شود به یکم مارس (11 اسفند) موکول شد.

مفاد توافقنامه آتش‌بس سوریه

بعد از اعلام توافق آمریکا و روسیه برای اجرایی شدن آتش‌بس در سوریه از روز شنبه 27 فوریه (8 اسفند)، وزارت خارجه آمریکا و روسیه به عنوان روسای مشترک گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، بیانیه‌ مشترکی را منتشر کردند.

در این بیانیه برای گروه‌های مخالف سوریه و همچنین دولت این کشور و نیروهایی که در کنار دولت سوریه می‌جنگند شروطی تعیین و تاکید شده است تمامی گروه‌های مخالف سوری که در جنگ این کشور مشارکت دارند باید تا ساعت 12 ظهر 26 فوریه (7اسفند) جاری به وقت دمشق مشارکت خود را در این آتش بس و توافق با بندهایی که در زیر آمده است، اعلام کنند و روسیه و آمریکا به عنوان رهبران گروه‌ بین‌المللی حمایت از سوریه موظف‌اند این اعلام آمادگی را هماهنگ کرده و به اطلاع هم برسانند:

1- اجرای کامل قطعنامه 2254 شورای امنیت که در27 آذر 1394 به تصویب تمامی اعضا رسید؛

2- توقف تمامی حملات با استفاده از انواع سلاح‌ها از جمله موشک، خمپاره، موشک‌های ضد زره و غیره علیه نیروهای دولتی سوریه یا هر گروهی که در کنار نیروهای دولتی دمشق می‌جنگند؛

3-توقف هرگونه سیطره بر مناطق جدید یا تلاش برای کنترل بر مناطق تحت تصرف گروه‌های مقابل که با اجرای این توافق موافقت کردند؛

4- اجازه دادن به نهادهای کمک رسان و سازمان‌های بشردوستانه برای ورود به مناطقی که تحت کنترل مخالفان است؛

متناسب‌سازی استفاده از زور در مواقع توسل به آن برای دفاع از خود و در صورت لزوم به آن؛ (یعنی استفاده از زور بالاتر از حد نیاز برای پاسخدهی به تهدید فوری)

در همین راستا و با توجه به تصمیمات اتخاذ شده در نشست 11 فوریه (22بهمن) گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، آمریکا و روسیه به عنوان روسای این گروه و نیروی ضربت آتش بس این گروه، شرایط آتش بس و ترک مخاصمه در سوریه را که به بیانیه فوق الحاق شده و در 22 فوریه 2016 (3اسفند) مورد پذیرش قرار گرفته، به شرح زیر اعلام داشته‌اند:

- اعلام آتش بس و ترک مخاصمه از ساعت 12 نیمه شب به وقت دمشق در تاریخ 27 فوریه 2016(8اسفند)

- پایان هرگونه اقدام خصومت آمیز باید از سوی تمامی طرف‌های درگیر در سوریه که تعهد خود را به شرایط اعلام شده ابراز داشته و آن را پذیرفته‌اند، در نظر گرفته شود؛

- با توجه به قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل و بیانیه‌های منتشر شده از سوی گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، ترک مخاصمه شامل داعش، جبهه النصره و دیگر سازمان‌هایی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل به عنوان سازمان تروریستی شناخته شده‌اند، نمی‌شود؛

- هر گروه دیگری به غیر از داعش و جبهه النصره و دیگر سازمان‌های تروریستی شناخته شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل که در اقدامات نظامی و شبه نظامی‌گری در سوریه دست دارند، باید به فدراسیون روسیه و آمریکا به عنوان روسای گروه بین‌المللی حمایت از سوریه تعهد و پذیرش خود را به شرایط آتش بس و ترک مخاصمه تا ساعت 12 ظهر به وقت دمشق در تاریخ 26 فوریه 2016 (7اسفند) اعلام کنند و این دو کشور نیز تا نیمه شب 27 فوریه باید هماهنگی‌های لازم برای آغاز آتش بس را انجام دهند؛

- به منظور اجرای آتش بس و ترک مخاصمه تحت شرایطی که منجر به ایجاد ثبات و حفاظت از گروه‌های شرکت‌کننده در این آتش بس شود فدراسیون روسیه و آمریکا آمادگی خود را برای همکاری با یکدیگر برای تبادل اطلاعات مناسب در این راستا اعلام می‌دارند (اطلاعات جمع آوری شده‌ای که مربوط به مناطق تحت کنترل گروه‌های متعهد به آتش بس می‌شود)؛

- همچنین دو طرف متعهد می‌شوند که اقدامات لازم برای حمایت و ممانعت از هرگونه حمله توسط نیروهای ارتش روسیه یا نیروهای ائتلاف ضد داعش تحت حمایت آمریکا و نیروهای مسلح دولت سوریه و دیگر گروه‌های حامی آنها علیه گروه‌های پذیرنده آتش بس را انجام دهند؛

- اقدامات نظامی از جمله حملات هوایی نیروهای مسلح جمهوری عربی سوریه، نیروهای مسلح روسی و نیروهای ائتلاف ضد داعش تحت رهبری آمریکا علیه داعش جبهه النصره و دیگر سازمان‌هایی که از سوی شورای امنیت گروه تروریستی شناخته شده‌اند ادامه خواهد یافت؛

- فدراسیون روسیه و آمریکا با یکدیگر و دیگر اعضای نیروی ضربت آتش بس با یکدیگر برای اجرای تصمیمات گروه بین‌المللی حمایت از سوریه که در تاریخ 11 فوریه 2016 اتخاذ شد برای آزادسازی مناطق تحت تصرف داعش، جبهه النصره و دیگر سازمان‌های تروریستی شناخته شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل همکاری خواهند کرد؛

- به منظور گسترش موثر آتش بس "نیروی ضربت آتش بس گروه بین‌المللی حمایت از سوریه" به ریاست مشترک آمریکا و روسیه تحت نظارت سازمان ملل با حضور مقام‌های سیاسی و نظامی از روسای مشترک و دیگر اعضای نیروهای ضربت شامل دفتر نماینده ویژه سازمان ملل در سوریه تشکیل می‌شود؛

- وظایف اولیه‌ نیروی ضربت همانطور که در بیانیه 11 فوریه گروه بین‌المللی حمایت از سوریه آمده است شامل:

* آزادسازی مناطق تحت کنترل داعش و جبهه النصره و دیگر سازمان‌های تروریستی شناخته شده در شورای امنیت سازمان ملل

* تضمین تعهد تمامی گروه‌های سوری برای اجرا و کاهش سریع تنش‌ها

* بررسی اتهامات درخصوص عدم اجرای آتش بس

* ارجاع هرگونه اقدام نقض آتش بس توسط هر یک از گروه‌ها به گروه بین‌المللی حمایت از سوریه یا کسانی که از طرف این گروه برای تعیین اقدام مناسب علیه آنها تعیین می‌شوند، از جمله حذف این گروه‌ها از شرایط ترک مخاصمه و تضمین حمایت داده شده به آنها است.

- آمریکا و روسیه همچنین آمادگی خود را در حد توانشان به عنوان روسای مشترک نیروی ضربت آتش بس و در همکاری با دیگر اعضای نیروی ضربت آتش بس برای توسعه مکانیزم موثر گسترش و نظارت بر آتش بس توسط نیروهای دولت جمهوری عربی سوریه و دیگر گروه‌های حامی آنها و گروه‌های مخالف مسلح اعلام می‌دارند؛

- برای دستیابی به این هدف و گسترش آتش بس پایدار فدراسیون روسیه و آمریکا یک خط مستقیم ارتباطی ایجاد می‌کنند و در صورت لزوم یک کارگروه برای تبادل اطلاعات مرتبط پس از برقراری آتش بس کار خود را آغاز می‌کند؛

- برای بررسی نقض آتش بس هرگونه تلاشی باید در راستای ارتباط در میان مسئولان حفظ آتش بس و کاهش سریع تنش‌ها باشد و هرگونه ابزار غیرنظامی باید قبل از استفاده از زور مورد امتحان قرار گیرد؛

- آمریکا و روسیه به عنوان روسای مشترک نیروی ضربت آتش بس گروه بین‌المللی حمایت از سوریه این استاندارد‌ها را به عنوان روند اجرایی ضروری برای این بندها مورد نظر قرار دهند؛

- آمریکا و روسیه از تمامی گروه‌های سوری، کشورهای منطقه و دیگر اعضای جامعه بین‌المللی می‌خواهند که از اجرای فوری پایان خشونت‌ها و خونریزی‌ها در سوریه و مشارکت در این راستا حمایت کنند تا روند انتقال سیاسی تحت حمایت سازمان ملل و براساس قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل، بیانیه 11 فوریه 2016 (22بهمن) گروه بین‌المللی حمایت از سوریه و بیانیه‌های 2015 (94ش) گروه بین‌المللی حمایت از سوریه و بیانیه‌ ژنو 2012 انجام شود.

http://jomhourieslami.net/?newsid=82391

ش.د9405891