انسان در تمام انتخاب های خود مثل انتخاب فرد مناسب برای کار خاصی بر اساس نقش های محوله به آنها معیار تعیین می کند. به طور مثال، معمول انسانها جهت انتخاب معلم برای کودک خود هیچ وقت زیبایی را ملاک اول خود قرار نمی دهند و یا برای استخدام فردی جهت شغل فروشندگی، داشتن روابط عمومی بالا و نیز بیان خوش را جزء ملاک ها قرار می دهند.بنابراین برای تعیین ملاک های ازدواج، فرد نیازمند روشن کردن انتظارات خود از همسر آینده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
امروزه "انتخاب" دغدغه بسیاری از جوانان و خانواده ها برای تشکیل نهاد مقدس خانواده است. و سئوالی مشخص، ذهن آنها را به خود مشغول کرده است.
نقطه آغاز کجاست؟ اولین سوالی که در اولین گام انتخاب همسرایجاد می شود این مسئله است: برای موفقیت خانواده از کجا باید شروع کنیم؟ برای داشتن خانواده با ثبات و پایدار و نه متزلزل، چه راهکارهایی وجود دارد؟
برخی پیشنهاد می کنند برای ایجاد احساس رضایتمندی و داشتن خانواده پویا و موفق باید مهارت های زندگی را آموخت که البته برای هر کاری لازم است مهارت های مربوط به آن حوزه را فراگرفت اما تنها عامل اساسی موفقیت، آموختن مهارت های زندگی نیست بلکه انتخاب درست، در واقع نقطه آغاز موفقیت است و بدین ترتیب می توان عوامل خوشبختی وموفقیت را به دو قسم پیش از ازدواج و پس از ازدواج تقسیم کرد که انتخاب شایسته مقدمه عوامل پس از ازدواج است.
گام اول انتخاب: از آنجائی که گام اول این امر خطیر و سرنوشت ساز بسیار مهم است پیشوایان معصوم سفارش فرموده اند هنگام انتخاب همسر، دو رکعت نماز به جای آورید و از خداوند استمداد نمائید که همسری شایسته که از لحاظ اخلاق و پاکدامنی و نگه داری مال و آبروی شوهر و زیبائی و فرزند آوری سرآمد زنان است، نصیب شما گرداند و سپس به سراغ انتخاب همسر روید.1 این دستور معصوم علیه السلام به این معناست که فکر و اندیشه انسان به تنهائی کافی نیست و باید در این امر مهم از خداوند استمداد نمود.
گام دوم انتخاب: برای یک انتخاب صحیح در گام دوم باید خود را بشناسیم. شناخت روحیات و خلق وخوی خود بیش از شناخت روحیات همسر آینده اهمیت دارد . برای شناخت خود از سئوالاتی در ابعاد مختلف شروع می کنیم.
جایگاه خدا در زندگی من کجاست؟
خط قرمزهای اعتقادی من کدام است؟
اخلاقیات خاص من چیست؟(مهربان، عاطفی، زود رنج، حساس...)
چه چیزهایی برای من ارزش و هنجار محسوب می شوند؟
دیدگاه سیاسی من چگونه است؟
سطح هوشی خود را چگونه ارزیابی می کنم؟
تا چه اندازه با حقوق و تکالیف مشترک واختصاصی زن و مرد واقف هستم؟
تعیین ملاک ها: انسان در تمام انتخاب های خود مثل انتخاب فرد مناسب برای کار خاصی بر اساس نقش های محوله به آنها معیار تعیین می کند. به طور مثال، معمول انسانها جهت انتخاب معلم برای کودک خود هیچ وقت زیبایی را ملاک اول خود قرار نمی دهند و یا برای استخدام فردی جهت شغل فروشندگی، داشتن روابط عمومی بالا و نیز بیان خوش را جزء ملاک ها قرار می دهند.بنابراین برای تعیین ملاک های ازدواج، فرد نیازمند روشن کردن انتظارات خود از همسر آینده است.
انتخاب معیارها: ملاک و معیارهای ازدواج را می توان به دو گروه معیارهای اساسی و معیارهایی که شرط کمال هستند تقسیم نمود
معیارهای اساسی و دست اول:
تناسب و کفویت اعتقادی : بررسی ها نشان می دهد هر میزان اشتراک باورهای ارزشی و اعتقادی زوجین بیشتر باشد، میزان رضایتمندی در زندگی زناشویی بیشتر خواهد بود.
بدیهی است اگر طرفین نقطه نظرات یکسانی داشته باشند، در برخورد با مسائل مختلف دیدگاه های مشترکشان باعث هم افزایی خواهد شد.
تناسب فرهنگی: به معنی تشابه فرهنگی و اجتماعی زوجین و در یک طبقه بودن آنهاست. هر خانواده ای بر اساس نظام های ارزشی و ترجیحی اش، نظام شخصیتی و سلیقه ای افراد ان خانواده را شکل می بخشد.
تناسب فرهنگی می تواند شامل موارد زیر باشد:
1-تناسب ارزش های اجتماعی
2-تناسب دیدگاه های مذهبی، قومیت،زبان و...
3-تناسب شیوه های رفتاری
4-آداب و رسوم خانوادگی
5-تناسب شغلی
6-توجه به تفاوت خرده فرهنگ زنانه با خرده فرهنگ مردانه
7- ارزش،هنجار، باور، عادات، نحوه زندگی خانوادگی، مراسم و آئین ها، سلایق، الگوها، معاشرت ها، نحوه برقراری ارتباطات ...همگی اجزای تشکیل دهنده فرهنگ هستند.
8-ویژگی اخلاقی حاکم برخانواده
9-همسویی یا ناهمسویی با فرهنگ حاکم بر خانواده
تناسب اقتصادی: اقتصاد امری مهم در زندگی است. افرادی که در اثرشرایط و فرهنگ اقتصادی خانواده آموخته اند که ایمان داشته باشند به تقسیم روزی توسط خداوند، از رذیله حرص به دور هستند و قناعت را به عنوان اصلی مهم در زندگی رعایت می کنند. تفاوت تمکن مالی به عنوان یکی از شرایط ازدواج، مطرح است و تناسب و کفویت اقتصادی دارای اهمیت است
تفاوت در سبک زندگی وشیوه های مصرف، باعث رویکردهایی می شود:
1-تفاوت در میزان تحمل دشواری های زندگی
2-تفاوت در آرزوها
3-تفاوت در خریدها، هدیه دادن ها و رفت و آمدها
4-تفاوت در تعریف هر یک از صرفه جویی و ولخرجی
5-تفاوت تعریف فرد از حد رفاه اقتصادی
تناسب در ویژگی های شخصیتی: تناسب در اینگونه ویژگی ها از دیگر مسائلی است که نقش مهمی در ثبات خانواده دارد بر طبق دیدگاه های روان شناسی، به هر میزان ویژگی های شخصیتی به هم نزدیک تر باشند، ارتباط مستحکم تری بین زوجین برقرار خواهد شد . برخی ویژگی ها که در تقابل با هم هستند، مانند : درون گرایی-برون گرایی، میل به سرپرستی-میل به وابستگی، سلطه جویی-سلطه پذیری و ویژگی های دیگری که جنبه تکمیلی دارند.
تناسب تحصیلی: کفویت و تناسب در تحصیل به معنی یکسان بودن مدارک تحصیلی نیست. این تناسب به معنی همسان بودن هوشمندی، کفایت عقلانی و تجربه های ارزشمند است.
سخن پایانی: دقت و توجه در انتخاب همسر از آن جهت که منجر به آرامش درونی و تحقق اهداف عالیه انسانی ورشد و پرورش نسل سالم می شود، بسیار مهم است و با مشخص شدن دقیق معیارها و ملاک ها، گزینش و انتخاب، راحت تر صورت می گیرد. تحقیقات نشان میدهد شیوه های سنتی ازدواج که متکی بر شانس و تصادف است ودر دین ما مذموم شمرده است، در بسیاری موارد باعث عدم ثبات خانواده گردیده و بیشترین مشکلاتی که در زندگی مشترک به وجود میاید در اثر عدم انتخاب صحیح می باشد.
فایل های تکمیلی
اینفو گرافی: 8 سنت غلط ازدواجاینفوگرافی: این حرف قرآن است 
