(روزنامه اطلاعات ـ 1395/06/16 ـ شماره 26531 ـ صفحه 12)
به نظر ميرسد روند تحولات يمن چندان باب ميل و علاقه مقامات سعودي پيش نميرود و به همين سبب جان کري وزير خارجه آمريکا به جده رفت تا در نشستي با مقامات آل سعود راههاي خروج محترمانه اين رژيم از باتلاق يمن را بررسي کند.به گزارش خبرگزاري تسنيم، جان کري ابتدا به ديدار سلمان بن عبدالعزيز شاه سعودي در کاخ اختصاصياش موسوم به کاخ السلام در بندر جده رفت،ديداري که تجاوز نظامي سعوديها به يمن مهمترين محور آن بود.رسانههاي رسمي سعودي جزئيات زيادي از ديدار کري و سلمان منتشر نکرده و تنها اين جمله ديکته شده به آنها از سوي مقامات رژيم را منتشر کردند: در اين ديدار، همکاري دوجانبه ميان دو کشور دوست در تمام زمينهها و آخرين تحولات منطقه بررسي شد.
کري پيش از ديدار با شاه سعودي، نشست ويژهاي با محمد بن نايف وليعهد و محمد بن سلمان جانشين وليعهد و وزير دفاع حکومت سعودي برگزار کرد که رسانههاي رسمي سعودي به کليگويي درباره اين ديدار و صرفا آنچه از سوي مقامات رژيم به آنها ديکته شده، بسنده کرده و نوشتند: در نشست امير محمد بن نايف وليعهد و امير محمد بن سلمان جانشين وليعهد و وزير دفاع، روابط دوجانبه ميان دو کشور دوست(رژيم آل سعود و آمريکا) و برخي مسائل ديگر از جمله اوضاع خاورميانه و تلاشهايي که در اين زمينه انجام ميشود، بررسي شد.
در حالي که رسانههاي رسمي سعودي بر اساس سياست ديکته شده به آنها از افشاي جزئيات و توضيحات بيشتري درباره ديدارهاي سران و مقامات رژيم با مقامات خارجي خودداري ميکنند و درباره ديدارهاي جان کري در عربستان هم به همين کليگويي و اينکه در اين ديدارها «روابط دو کشور دوست و تحولات منطقه» بررسي شد، اکتفا کردند،رسانههاي غير سعودي به طور مفصلتري به اين ديدارها و اهداف آن پرداختهاند.
اين رسانهها از ديدار ويژه وزير خارجه آمريکا با جانشين وليعهد رژيم سعودي خبر دادند و گزارش دادند جان کري وزير خارجه آمريکا راههاي پايان درگيري در يمن و ازسرگيري مذاکرات صلح ميان دو طرف درگير را با محمد بن سلمان جانشين وليعهد و وزير دفاع سعودي بررسي کرد.يک مسئول بلندپايه آمريکايي پيش از آغاز مذاکرات گفته بود کري از نيجريه وارد جده شد تا با رهبران سعودي و ديگر کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس گفتوگو کند.
رويترز در اين باره گزارش داد جان کري مقامات سعودي و عربي را در جريان نشستهايي که ميان مقامات آمريکايي و روسي درباره همکاري نظامي در سوريه برگزار شد، قرار ميدهد.به گفته مقامات آمريکايي، مذاکرات جان کري با محمد بن سلمان به مدت سه ساعت طول کشيد.جان کري همچنين نشستي با وزيران خارجه کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس در کنار اسماعيل ولد الشيخ نماينده ويژه دبيرکل سازمان ملل در امور يمن و همتاي انگليسي خود در جده برگزار کرد.در نشست جان کري و شوراي همکاري خليج فارس و وزير خارجه انگليس، ابعاد همکاري مشترک ميان اين کشورها در تمام زمينهها و حمايت از راههاي هماهنگي مشترک براي مقابله با چالشهاي موجود و آخرين تحولات منطقهاي و بين المللي بررسي شد .
اين نشستي در حالي برگزار شد که جنگافروزي عربستان و متحدانش عليه يمن از شانزده ماه پيش همچنان ادامه دارد که تا کنون به شهيد و زخمي شدن دهها هزار غيرنظامي و آوارگي و گرسنگي ميليونها نفر از مردم اين کشور فقير عربي منجر شده است و حملات مستقيم جنگندههاي سعودي به مدارس و بيمارستانهاي اين کشور از عمق شکست و ناکامي آل سعود در نبرد با ارتش و کميتههاي مردمي يمن حکايت ميکند که جام خشم و کينه خود را با بمباران مناطق مسکوني و مدارس و بيمارستانهاي يمن بر سر مردم بيگناه اين کشور لبريز ميکند.
آل سعود براي شريک کردن ديگر کشورها در جنايات خود عليه مردم يمن و مشروعيتبخشي به آن، ائتلافي با عنوان ائتلاف عربي تشکيل داده و مدعي شده است جنگ عليه يمن را به درخواست عبدربه منصور هادي با هدف بازگرداندن وي به قدرت آغاز کرده که به زعم خود آن را بازگرداندن مشروعيت خوانده است، اين در حالي است که پارلمان يمن اخيرا با تاييد شوراي عالي سياسي يمن رسما مهر نامشروع بودن بر عبدربه منصور هادي زد و مردم يمن هم در تظاهرات ميليوني که رسانههاي سعودي هم به عظيم بودن آن اعتراف کردهاند، حمايت خود از اين اقدام پارلمان يمن را مورد تاکيد قرار دادند.
جان کري در نشست مشترک با همتايان خود در شوراي همکاري خليج فارس و اسماعيل ولد الشيخ، پيشنهادهايي را مطرح کرد که مقامات وزارت خارجه آمريکا از بيان جزئيات آن خودداري کردهاند.يک مسئول آمريکايي در اين باره گفته بود هدف از اين نشست، مبادله ديدگاهها و ابتکارها براي بازگشت بازگرداندن مباحثات سياسي به مسير خود و تلاش براي دستيابي به حل سياسي بحران يمن و همچنين مسئله ورود کمکهاي انساندوستانه بوده است. اين مسئول همچنين اعلام کرد جان کري، نگرانيهاي آمريکا درباره تلفات غيرنظاميان و خسارتهايي که به اهداف غيرنظامي در يمن در نتيجه حملات هوايي وارد ميشود، مطرح خواهد کرد.
ارتش آمريکا در کنار سران سعودي قرار دارد و به آنها در جنگ عليه يمن کمک ميکند و در اين زمينه وزارت دفاع آمريکا، نظاميان ارشد خود را براي آموزش نظاميان سعودي به عربستان اعزام کرده بود.با اين حال، حملات هدفمند و عمدي جنگندههاي سعودي به زيرساختها و مناطق مسکوني و بيمارستانها و مدارس يمن، آمريکا را در تنگناي شديد قرار داده و سبب افزايش انتقادهاي محافل حقوق بشري از اين کشور به سبب مشارکت در کشتار مردم يمن شده است.
در گزارش سالانه سازمان ملل درباره کودکان و درگيريهاي مسلحانه آمده بود که ائتلاف جنگافروزان سعودي و عربي مسئول 60 درصد کشته و زخمي شدن کودکان يمن در سال گذشته بوده است، با اين حال رژيم سعودي مدعي شده است که اين گزارش به اطلاعات اشتباه استناد کرده است.
نشست جده بيانگر تلاشهاي گسترده آمريکا و انگليس براي نجات آل سعود از باتلاق يمن به ويژه پس از ناکاميهاي مستمر در برابر ارتش و کميتههاي مردمي يمن و دستاورد بزرگ در صحنه سياسي يمن يعني تشکيل شوراي عالي سياسي و راي اعتماد پارلمان يمن و حمايت قاطع مردم از آن است، چرا که با توجه به تعليق مذاکرات کويت و افزايش موج اعتراضات و انتقادهاي بين المللي به رژيم سعودي به خاطر حملات هدفمند و عمدي به مناطق و اماکن غيرنظامي از جمله بيمارستانها و مدارس، رژيم آل سعود را وادار کرد تا به ويژه پس از پيشرويهاي يمنيها در عمق خاک عربستان و شکست گروههاي مسلح و تروريستي مورد حمايت سعودي در پيشروي به سمت صنعا، دست به دامان آمريکا و انگليس شود تا چارهاي براي خروج متجاوزان سعودي از باتلاق يمن بينديشند. مقامات آمريکايي اخيراً شمار متشاران نظامي خود در عربستان را کاهش دادند و اين تحولات نشان دهنده تکاپوي حاميان غربي آل سعود براي نجات اين رژيم است.از سوي ديگر عادل الجبير وزير خارجه آل سعود و جان کري وزير خارجه آمريکا در يک کنفرانس مطبوعاتي به نتايج نشست اخير درباره بحران يمن اشاره کردند و از آنچه نقشه راه براي يمن جديد خواندند، خبر دادند.
همچنين به گفته الجبير،نشست گروه چهارجانبه شامل انگليس، امارات، آمريکا و حکومت سعودي براي رايزني درباره اوضاع يمن با حضور اسماعيل ولد الشيخ احمد نماينده ويژه سازمان ملل در امور يمن برگزار شد و آنگاه وزيران خارجه کشورهاي عضو شوراي همکاري با حضور وزيران خارجه آمريکا و انگليس و ولد الشيخ با يکديگر نشست برگزار کردند که طي آن بر اهميت دستيابي به راه حلي بر اساس ابتکار شوراي همکاري، نتايج گفتوگوهاي ملي يمن و قطعنامه 2216 شوراي امنيت تاکيد شد .
الجبير با ناديده گرفتن تصميم کاملا دموکراتيک و قانوني پارلمان يمن در تاييد تصميم تشکيل شوراي رياست جمهوري يمن و همايش ميليوني مردم اين کشور در تاييد اين اقدام، در اظهاراتي مداخلهجويانه مدعي شد تشکيل شوراي رياست جمهوري و ديگر اقدامات يمنيها يکجانبه است و طرفهاي بين المللي موثر از جمله گروه 18، آن را رد کردهاند.
جان کري وزير خارجه آمريکا در اين نشست با تاکيد مجدد بر ادامه حمايتهاي آمريکا از آل سعود بدون اشاره به حملات مستمر اين رژيم به مدارس و بيمارستانها و مناطق مسکوني يمن، از عمليات تلافيجويانه ارتش و کميتههاي مردمي يمن عليه متجاوزان سعودي ابراز نگراني کرد. وي براي سرپوش گذاشتن بر حمايتهاي کشورش از جنايات سعوديها در کشتار مردم يمن، به اتهامزني عليه ايران متوسل و مدعي شد که ايران، تسليحات نظامي به يمن ارسال کرده است که در اين زمينه دکتر محمد جواد ظريف وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران تاکيد کرد اين اظهارات نشان ميدهد که آمريکا در جنايات جنگي، ضد انساني و کودککش رژيم سعودي عليه مردم بيگناه و مظلوم يمن شريک است و بايد پاسخگوي تمامي اين جنايات ضدبشري باشد.
وزير خارجه آمريکا بهتر از ديگران ميداند که دولت سعودي در يک سال و نيم گذشته همواره و بهجد، تمامي تلاشهاي به عمل آمده براي برقراري آتشبس در يمن را با شکست مواجه کرده و ناکام گذاشته است.نشستهاي فشرده و طولاني مقامات آمريکايي با مقامات سعودي درباره يمن تاکيدي بر عمق بحران آل سعود و تنگناي عميقي است که در آن گرفتار شده و نشان ميدهد سعوديها براي پايان يافتن کابوس هولناکشان در يمن به اربابان آمريکايي خود متوسل شدهاند.
به نظر ميرسد روياي حاکمان حجاز براي سيطره بر يمن و مقدرات مردم اين کشور فقير اما مقاوم و شجاع به کابوس رعبآوري تبديل شده است نکتهاي که طراد العمري تحليلگر سعودي هم به آن اعتراف کرده است. چرا که آل سعود نه تنها با اين ماجراجويي به هيچ يک از اهداف اعلام شده در جنگ دست نيافته که هزينههاي سنگين آن، شرايط اقتصادي بغرنجي را براي اين کشور رقم شده تا جايي که مفتي اين رژيم به صراحت از شهروندان سعودي خواسته است به نظاميان مستقر در مرزها کمک مالي کنند و طي روزهاي اخير برنامههاي هدفمندي در عربستان براي جمع آوري کمکهاي سعوديها با هدف ارسال آن براي نظاميان سعودي و خانوادههاي نظاميان کشته شده در تجاوز به يمن اجرا شده است که نشان دهنده تنگناي مالي و اقتصادي سعوديهاي متجاوز است.
روند اوضاع يمن و شرايط جنگافروزان نشان ميدهد که روياي آنها در يمن به کابوسي هولناکي تبديل شده که آرامش و خوابشان را برهم زده است، سعوديها بايد تن به راهحلهايي بدهند که بر خلاف اهداف اعلام شدهشان در جنگ بوده است و مجبور هستند سقف مطالبات خود را کاهش دهند، خروج تاکتيکي آمريکا از جنگ، شرايط را براي سعوديها پيچيدهتر ميکند، از سوي ديگر مزدوران سعودي در داخل يمن هم متحمل شکستهاي سنگيني در برابر ارتش و کميتههاي مردمي يمن شده و در عملي کردن طرح فتح صنعاء هم شکست خوردهاند که نشان ميدهد سعوديها با ادامه جنگ جز هدر دادن پول و وقت خود و کشتار تعداد بيشتري از غيرنظاميان يمني به ويژه کودکان و ويراني بيشتر اين کشور جنگزده کسب نخواهند کرد.
اوضاع داخلي يمن پيچيدهتر از آن است که سعوديها و ائتلاف جنگي که به راه انداختهاند، تصور ميکنند. جايگاه منصور هادي به ويژه پس از نشست اخير پارلمان يمن و حمايت اين نهاد مردمي از تشکيل شوراي عالي سياسي،متزلزلتر از قبل شده و برخي کشورهاي عضو ائتلاف جنگ هم اختلافات خود با سعوديها را آشکار کردهاند .تظاهرات ميليوني اخير مردم يمن هم اين حقيقت را به سعوديها و حاميان غربي و عربيشان نشان داد که آنها نميتوانند جايگاه مردمي جنبش انصارالله و متحدانش در داخل يمن را ناديده بگيرند و دولتي که آل سعود مدعي است که جنگ عليه يمن را با هدف بازگرداندن آن به قدرت يا همان مشروعيت به راه انداخته، مخالفان بسيار زيادي در داخل يمن دارد و سعوديها چارهاي جز تغيير سياستهاي خصمانه و تسليم در برابر نظر و راي مردم يمن براي اداره کشورشان و به رسميت شناختن جنبش مردمي انصارالله و پذيرفتن حضور آن در بالاترين سطوح سياسي و تصميمگيري يمن نخواهند داشت .
نکته آخر اينکه همانطور که عبدالباري عطوان تحليلگر مطرح عرب در گزارش اخير خود درباره نشست جان کري وزير خارجه آمريکا با مقامات سعودي و عربي ديگر نوشت، تحرکات جان کري و سعوديها بيانگر بن بست و تنگناي شديد سعودي در يمن است .به گفته عطوان، «نقشه راه» کميته چهارجانبه(عربستان، امارات، آمريکا و انگليس) در درجه اول حل سياسي بحران يمن را دنبال نميکند، بلکه هدف اصلي آن تلاش براي خارج کردن سعودي و همپيمانانش از بن بست و تنگناي بحران يمن و نتايج فاجعهباري که اين جنگ از هفده ماه پيش به بار آورده و هيچ نتايج ملموسي را براي آنها محقق نکرده است.
از طرفي،آژانس نظارت بر قراردادهاي خارجي صنايع نظامي آمريکا در حالي قرارداد اخير خود با عربستان را در راستاي تقويت امنيت ملي آمريکا توصيف کرده که برخي از انواع اين سلاحها در درگيريهاي اخير نجران از سوي ارتش يمن و کميتههاي مردمي منهدم شدند.فارغ از مواضع عادل الجبير وزير خارجه عربستان سعودي در خصوص ضرورت برکناري بشار اسد رئيسجمهور سوريه و تهديدات اين کشور براي مداخله زميني در سوريه بعد از بررسي واقعگرايانه و ملموس عرصه يمن به ويژه در مرزهاي عربستان سعودي، مشاهده ميشود که اگر عملکرد ارتش عربستان با فرماندهان و عناصر آن در خارج بررسي شده و واقعيتهاي ميداني با اظهارات و تهديدات مسئولان سياسي اين کشور مقايسه شود، ملاحظه ميشود که نوعي از نفاق تبليغاتي و سياسي در رفتار اين کشور وجود دارد.
صحبت در رابطه با ماهيت قدرت ارتش عربستان در حمايت از امنيت ملي آمريکا بسيار بعيد است، اما اين عبارت از سوي آژانس همکاريهاي امنيتي دفاعي آمريکا بعد از نظارت بر فروش تسليحات به ارزش يک و نيم ميليارد دلار به عربستان مطرح شد.در روزهاي اخير پيشرويهاي سريع و غافلگيرکننده ارتش يمن و جنبش انصارالله بهويژه در منطقه نجران و تسلط اين گروهها بر مواضع ارتش سعودي در بلنديها و دشتهاي منتهي به منطقه نجران و عقبنشيني ارتش سعودي از مواضعشان با شدت گرفتن درگيريها باعث شده شمار زيادي از اين عناصر کشته شوند.
اين در حالي است که ارتش تا بن دندان مسلح سعودي از سلاح هاي آمريکايي استفاده مي کند. در اين شرايط به صورت مشخص ميتوان گفت امنيت ملي آمريکا از طريق شريک سعودي اش مورد خدشه وارد شده و اين کشور به همراه ميلياردها دلار تسليحات آمريکايي از توقف پيشرويهاي عناصر انصار الله با سلاح هاي ابتدايي که در اختيار دارند، ناتوان ماندند.
در عين حال سلاحهاي آمريکايي از ايجاد کشتار زياد در ميان غير نظاميان براي جبران خسارتهاي اين شکستها ناتوان نيستند.اتفاقاتي که اخيراً در منطقه نجران رخ داده، باعث شده ارتش يمن و کميتههاي مردمي بر مواضع ارتش سعودي در اين منطقه مسلط شود. تصاوير و فيلمهاي اين عمليات از طريق رسانههاي مقاومت منتشر شده است. اين تصاوير نشان دهنده تخريب تعداد زيادي از خودروهاي نظامي و تانکها و خودروهاي زرهي آل سعود در مواضع متعددي است که به همراه آنها شمار زيادي از نيروهاي نظامي سعودي نيز به هلاکت رسيدهاند که جنازه برخي از آنها در ميدان درگيريها باقي مانده است. تصاوير زنده از حملات گسترده هواپيماهاي سعودي و مواضع نظامي عربستان که در تلاش براي جلوگيري از پيشروي انصارالله به اين منطقه صورت گرفته، نشان دهنده شدت درگيريها است.
در اين فيلمها همچنين ديده ميشود که خودروهاي نظامي سعودي ها در برابر پيشروي ارتش يمن و کميتههاي مردمي به سمت مواضع ارتش در ورودي هاي شهر نجران عقبنشيني و فرار ميکنند. برخي از اين تصاوير نشان دهنده اصابت موشک ضد زره به يک خودروي نظامي است که به همراه عناصر کادر خود در عرصه درگيريها حضور دارد.
همچنين دو خودروي نظامي سعودي نيز در جريان استقرار در اطراف موقعيت نظامي خاص خود با موشک هاي رهگير هدف قرار گرفت که در نتيجه اين اتفاق چندين نفر از عناصر ارتش عربستان کشته و زخمي شدند.کميتههاي مردمي همچنين موفق شدند در اين عمليات يک خودروي زرهي برادلي را با موشکهاي ضد زره منهدم کنند.
در همين راستا بعد از پيشرويهاي ارتش و کميتههاي مردمي به سمت يک موقعيت سعودي، خودروهاي زرهي عربستان ، اقدام به فرار از منطقه درگيريها کردند، عناصر سعودي در فرار از اين مناطق سلاحهاي انفرادي و غنايم زيادي باقي گذاشتند و حتي جنازه يکي از عناصر ارتش را در منطقه رها کردند. تصاوير ضبط شده از اين درگيريها نشان دهنده کشته شدن سه نفر از نظاميان سعودي بود که جنازههاي آنها همچنان در عرصه درگيري ها باقي مانده بود. در اين عمليات همچنين چهار نظامي سعودي نيز کشته شدند.
تعدادي از خودروهاي نظامي سعودي نيز در اين تصاوير ديده مي شود که بعد از اصابت موشکهاي نيروهاي مقاومت يمن منهدم شدهاند. همچنين يک خودروي زرهي ام 113 و يک نفربر نيز در جريان فرار منهدم شدند. تصاوير مذکور همچنين يک تانک آبرامز سعودي را نشان مي دهد که به صورت بي هدف به اطراف خود شليک مي کند، اما ناگهان با يک موشک رهگير به دقت هدف قرار مي گيرد.يک تانک آبرامز ديگر نيز که در يکي از مواضع نظامي سعودي ها مستقر بود ، با برخورد موشکهاي ضد زره به صورت کامل منهدم شد.
تصاوير مذکور نشان ميدهد که برج تانک به همراه بخش توپخانه آن به هوا پرتاب مي شود. همچنين دوربينهاي محور مقاومت تحرکات خودروها و خودروهاي زرهي در داخل شهر نجران را از موقعيتي بسيار نزديک نشان ميدهد ، چرا که حوثي ها موفق شدند يکي از مواضع نظامي مشرف به اين شهر را تحت سلطه خود بگيرد.
شکست ارتش سعودي در منطقه نجران در حالي است که پنتاگون چند روز پيش اعلام کرد وزارت خارجه آمريکا با فروش تجهيزات نظامي به عربستان به ارزش يک ميليارد و 150 ميليون دلار موافقت کرده است. اين قرارداد تسليحاتي شامل فروش 130 تانک آبرامز و 20 خودروي زرهي به عربستان است. آژانس همکاريهاي امنيتي دفاعي که ناظر فروش تسليحاتي آمريکا به خارج از اين کشور است، با اشاره به اين معامله تأکيد ميکند که معامله مذکور در راستاي تقويت امنيت ملي آمريکا از طريق بهبود امنيت شريک منطقهاي آمريکا صورت ميگيرد.
اين آژانس افزود قرارداد مذکور توانمنديهاي نيروي زميني ارتش عربستان را در عمليات ها تقويت کرده و نشان دهنده پايبندي آمريکا به امنيت عربستان و نوسازي نيروهاي مسلح اين کشور است. اين آژانس تأکيد کرد که شرکت جنرال ديناميکس طرف اصلي قرار داد با عربستان بوده است.از سوي ديگر تجهيزات نظامي آمريکايي ارتش آل سعود در راستاي رويکرد جنايتکارانه رياض شمار زيادي از شهروندان بيگناه را به خاک و خون ميکشند.
اين در حالي است که سازمانهاي بينالمللي همچنان چشمان خود را به روي جنايتهاي آل سعود بر ضد ملت يمن بستهاند و کشتار موجود را به صورت کلي به بحران يمن مرتبط ميدانند و به عوامل واقعي تجاوز عربستان به اين کشور اشارهاي نميکنند. سازمان ملل متحد اعلام کرده که در نتيجه اين درگيريها از مارس سال 2015 تاکنون 3700 غير نظامي کشته شده و بيش از 6500 تن ديگر زخمي شده اند.
سازمان ملل هشدار داد که تعداد تلفات اين جنگ در حال افزايش است.همچنين راوينا شامداساني سخنگوي رسمي دفتر کميسارياي عالي حقوق بشر سازمان در جريان يک کنفرانس مطبوعاتي در ژنو گفت که شمار قربانيان غيرنظامي بحران يمن در اين مدت بالغ بر 10270 نفر است که 3704 نفر از آنها کشته شده و 6566 تن ديگر زخمي شدند. اين مسئول سازمان ملل متحد افزود شمار قربانيان طي هفتههاي گذشته افزايش پيدا کرده است، به گونهاي که در ماه جولاي بالغ بر 60 غير نظامي کشته شده و 123 تن ديگر زخمي شدند. همچنين از جمعه گذشته نيز 49 غيرنظامي کشته و 77 تن ديگر زخمي شدند. ادامه دارد...
ش.د9501799