تنش بین ایران و اعراب از توئیتر تا سازمان ملل

(روزنامه وقايع‌اتفاقيه - 1395/07/05 - شماره 234 - صفحه 3)

هفتادویکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، صحنه جدیدی از تقابل‌ها میان ایران و برخی اعراب حاشیه خلیج‌فارس را آشکارتر کرد. مقامات کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس از عربستان سعودی گرفته تا بحرین، امارات و یمن در سخنرانی‌های مجمع عمومی خود شدیدترین اتهامات را متوجه جمهوری اسلامی کردند. هرچند تنش‌ها بین ایران و برخی کشورهای عربی به‌ویژه عربستان از مدت‌ها قبل وجود داشت اما دامنه جدید تعارض‌ها نه‌تنها فضای حقیقی، بلکه فضای مجازی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. هرچند عمده کشورهای عربی در اظهارات اعلام‌شده خود عنوان کرده‌اند که بر‌اساس شرایطی حاضر به همکاری با ایران هستند اما بدیهی است که سطح تنش به مرحله‌ای رسیده که کنترل آن بسیار مشکل شده است. همین امر نیز باعث وجود جنگ‌های لفظی بین سران و مقامات ایرانی و عربی در صحنه‌های مختلف بین‌المللی و همچنین رسانه‌های نوشتاری و مجازی شده است.

ادامه جنگ نیابتی میان ایران و عربستان

سقوط دولت صدام حسین در عراق و پس از آن وقوع بهار عربی از یک طرف و عدم توفیق اعراب در ساقط‌کردن یکی از متحدان اصلی ایران در منطقه یعنی سوریه باعث شده است تا از چندی پیش نوعی جنگ نیابتی بین تهران و ریاض شکل بگیرد. هرچند وقوع برخی حوادث نظیر اعدام شیخ نمر در عربستان و برخی تحرکات در سفارت عربستان در تهران و مشهد باعث قطع مناسبات ایران و عربستان شد اما همگان به‌خوبی می‌دانند که رقابت‌های این دو کشور در منطقه بیشتر از نوع ژئوپلیتیک است. از یک سو، ایران تلاش دارد در بحرین و یمن از افراد و گروه‌هایی حمایت کند که مخالف سیاست‌های عربستان هستند و از‌سوی‌دیگر، دولت ریاض در عراق و سوریه از مخالفانی پشتیبانی می‌کند که دولت مرکزی و همچنین سیاست‌های ایران را به چالش می‌کشند.

دنباله‌روی اعراب از حکام سعودی

تعارض بین ایران و اعراب مختصر به عربستان سعودی نبوده است. چنانچه برخی دیگر از دولت‌های عرب منطقه نیز به‌شدت مواضع و رویکردهایی ضد ایرانی را از خود بروز داده و می‌دهند. در همین باره، عبدالمالک المخلافی، وزیر امور خارجه دولت مستعفی یمن، در گفت‌وگو با رویترز با ادعای اینکه ایران برای حوثی‌ها تسلیحات ارسال می‌کند، گفت که کشورش قصد دارد علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل شکایت کند. این ادعاها درحالی مطرح می‌شود که مقامات ایران همواره تأکید می‌کنند که جمهوری اسلامی همیشه خیرخواه یمن است و از وحدت، ثبات و استقرار در این کشور حمایت می‌کند. از‌سوی‌دیگر، نیز وزیر خارجه امارات است که اعلام کرد که پس از توافق هسته‎ای با ایران، تهران برخلاف انتظار همواره موجب ناامنی در منطقه بوده است. عبدالله بن زاید در سخنانی در مجمع عمومی سازمان ملل با تأکید بر اینکه ایران باید از ایفای نقش منفی در منطقه اجتناب کند، افزود: برخلاف انتظار پس از توافق هسته‌ای با ایران، این کشور همچنان موجب ناامنی در منطقه است. عبدالله بن زاید پا را فراتر نیز گذاشت و گفت: امارات از ایران می‌خواهد که داوطلبانه جزایر سه‌گانه را به آن بازگرداند در غیر‌این‌صورت به دادگاه بین‌المللی رجوع می‌کنیم.

سعودی‌ها به آب و آتش می‌زنند

البته اظهارات ضد ایرانی مقامات عربستانی و عربی بدون پاسخ نمانده است. وزیر امور خارجه ایران حتی پس از انتشار مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز نیز همچنان رویکردهای غلط حکام سعودی را از طریق مصاحبه با رسانه‌های مختلف و حضور در اندیشکده‌های بین‌المللی بیان می‌کند. وزیر امور خارجه ایران گفت: رفتار برخی از کشورهای منطقه مثل سعودی‌ها، چنین است که به آب و آتش می‌زنند تا حمایت آمریکا را از دست ندهند. محمدجواد ظریف افزود: اما مردم ما با این همه فشار و تهدید هرگز سرخم نکرده‌اند و دلیل آن این است که مردم ایران امنیت ما هستند و امنیت ما درون‌زاست. وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: امثال سعودی‌ها به خارجی‌ها نیاز دارند تا امنیتشان تأمین شود و نه مردم خودشان و این تفاوت ما با آنهاست.

تکرار ادعاهای بی‌اساس، واقعیات تاریخی را تغییر نمی‌دهد

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، وزیر خارجه امارات را به واقع‌گرایی و اجتناب از تکرار اتهامات واهی و بی‌اساس فراخواند و گفت: تکرار ادعاهای بی‌اساس، واقعیات تاریخی را تغییر نمی‌دهد. بهرام قاسمی روز یکشنبه اظهارات تکراری و بی‌اساس عبدالله بن زاید در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را رد و اظهار کرد: تلاش وزیر خارجه امارات برای فرافکنی و متهم‌ساختن دیگران به بی‌ثبات‌کردن اوضاع منطقه درحالی صورت می‌گیرد که ابوظبی در سال‌های اخیر نقش سنتی محافظه‌کارانه خود را به نفع بازیگران تندرو و جنگ‌افروز منطقه کنار گذاشته و به جای کمک به کاهش تنش‌ها، مشوق عمیق‌ترشدن شکاف‌ها و گسترش جنگ‌افروزی بوده است.

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره بر این باور بوده و هست که آنچه منطقه را در لبه پرتگاه مصایب و فجایع جبران‌ناپذیر قرار می‌دهد، سیاست‌های حمایتی از تروریسم تکفیری بوده است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران با تأکید بر اینکه جزایر سه‌گانه ایرانی جزء لاینفک قلمروی سرزمینی جمهوری اسلامی ایران است با تأکید بر لزوم اتخاذ سیاست‌های واقع‌بینانه و ضد خشونت و تروریسم از سوی تمامی کشورهای منطقه برای عبور از ناآرامی‌های کنونی، وزیر خارجه امارات را به واقع‌گرایی فراخواند.

ادامه نبرد در توئیتر

در چند هفته اخیر، جنگ میان این دو کشور از میدان نبرد در سوریه و یمن به فضای مجازی و نبردهای توئیتری کشانده شده است. هر دو کشور می‌گویند که طرف مقابل حامی تروریسم و عامل بر هم خوردن ثبات در منطقه است. پس از آنکه محمدجواد ظریف با انتشار مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز ایدئولوژی وهابیت را عامل خشونت‌های کنونی در خاورمیانه معرفی کرد در پاسخ، توئیتر رسمی سفارت عربستان در ایالات متحده در یکسری توئیت با فیلم و اینفوگرافی اتهامات فراوانی را به ایران وارد کرد؛ اتهاماتی با سرتیترهای حمایت ایران از تروریسم، داشتن سلاح‌های خطرناک، حمله به سفارتخانه‌های مختلف در تهران و شکستن پیمان‌های بین‌المللی. سعودی‌ها در شرایطی تهران را به تروریسم متهم می‌کنند که خیلی راحت فراموش کرده‌اند که «بن‌لادن» اهل کجا بوده است.

جنگ رسانه‌ای بین ایران و عربستان را رئیس بسیج مستضعفین نیز یادآور شده است. سردار نقدی گفت: جنگ امروز ما با دشمن جنگ رسانه‌ای است، چرا که دشمن اکنون متوجه شده است که دیگر نمی‌تواند با سلاحش ملتی را مجبور به تسلیم کند. وی تصریح کرد: امروزه دشمنان رسانه‌های انبوهی را به وجود آورده‌اند که وظیفه اصلی این رسانه‌ها مغلوب‌کردن ملت ماست، به همین دلیل کسانی که در عرصه رسانه کار می‌کنند مانند رزمندگان دوران دفاع مقدس در خط مقدم نبرد هستند که وظیفه اصلی‌شان مقابله با دشمن است. سردار نقدی گفت: ما باید همان‌گونه که در دوران دفاع مقدس که بدون هیچ ترس و واهمه‌ای با دشمن مقابله می‌کردیم، اکنون نیز همین کار را انجام دهیم.

واکنش رئیس دفتر مقام معظم رهبری به هتاکی یک مفتی

تعارض‌های ایران و عربستان و جنگ‌های لفظی رخ داده محدود به اظهارنظرهای مقامات رسمی دولتی نبوده است. چندی پیش مفتی اعظم عربستان مدعی شد که ایرانی‌ها مسلمان نیستند، آنها فرزندان مغ‌ها و آتش‌پرست هستند و به همین دلیل، مدام به دشمنی با مسلمانان به‌ویژه اهل‌سنت می‌پردازند. هرچند وزارت خارجه عربستان اعلام کرد چنین رویکردهایی مواضع رسمی ریاض نیست اما این مسائل به هر حال تأثیرات منفی خود را برجای خواهد گذاشت. اخیرا نیز یکی از افراد مؤثر خارج از مجموعه دولت در ایران نسبت به عربستان اظهاراتی را بیان کرده است. رئیس دفتر مقام معظم رهبری با تأکید بر حفظ وحدت و یکپارچگی جوامع اسلامی اظهارات برخی مفتی‌های عربستانی مبنی بر مجوس‌خواندن ایرانیان را محکوم کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی‌گلپایگانی در ادامه می‌گوید: یادمان نرفته شما فرزندان ابوجهل و هند جگرخوار هستید و سوابق سیاه شما در تمام تاریخ نمایان است.

http://vaghayedaily.ir/fa/News/17575

ش.د9501862