تاریخ انتشار : ۲۶ مهر ۱۳۹۵ - ۱۳:۳۲  ، 
کد خبر : ۲۹۵۸۵۹

راهبرد مذاکرات هسته‌ای برای WTO

پایگاه بصیرت / مجید سلیمی‌بروجنی/ کارشناس اقتصادی

(روزنامه شرق ـ 1395/07/06 ـ شماره 2691 ـ صفحه 11)

تقریبا نزدیک به ٢٠ سالی است که ایران به دنبال عضویت در WTO است. در دولت اصلاحات و به کمک دیپلمات‌های کشورمان و رایزنی با رئیس‌جمهور وقت فرانسه، موفق شدیم به عنوان عضو ناظر وارد این سازمان شویم. اما با روی‌کارآمدن محمود احمدی‌نژاد، همه‌چیز سر جای اول برگشت و کل داستان به فراموشی سپرده شد. قصه الحاق ایران به WTO، بیشتر به طنزی می‌ماند که شروع آن از سال ١٩٩٦ است. همه این ماجرا در حالی است که در سال گذشته و در نشست عمومی این سازمان، جمهوری لیبریا به عنوان صدوشصت‌وسومین عضو برگزیده شد. نکته جالب ماجرا آنجایی است که کشور بعدی که عضو این سازمان شده، افغانستان است. عضویت در این سازمان، نیازمند اجماع همه اعضای آن است و یکی از مهم‌ترین اعضای این سازمان هم آمریکاست.
به بیان دیگر، مادامی ‌که آمریکا و هم‌پیمانانش درواقع نظر و رأی مثبتی به عضویت ایران در این سازمان ندهند، عضویت ما قطعی نمی‌شود و در ادامه مذاکرات موفق ایران با جامعه جهانی و ١+٥ که منجر به توافق با گروه ١+٥ و برداشتن تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران شد، سد بزرگی از سر راه توسعه روابط بین‌المللی کشورمان با کشورهای مطرح جهان و در رأس آنها آمریکا برداشته شد؛ روابط بانکی و سوییفت برقرار شد، تحریم‌های مربوط به بیمه و حمل‌ونقل برداشته شد و ما شاهد حضور پرتعداد هیأت‌های تجاری – سیاسی در کشورمان هستیم. ما در صورت عضویت در این سازمان می‌توانیم از مزایای عضویت در سازمان که الان از آنها محروم هستیم، برخوردار شویم؛ ازجمله مهم‌ترین این مزیت‌ها استفاده از ظرفیت‌های کشورهای توسعه‌یافته به صورت برابر است.

درحال‌حاضر صادرکنندگان ما در کشورهای هدف با مقررات تبعیض‌آمیزی مواجه هستند که به صورت تعرفه‌ای و روابط فنی، مشکلاتی در مسیر صادرات کالاهای ما قرار داده‌اند که رقابت صادرکنندگان ما در این کشورها نابرابر شده است. این تبعیض‌ها در صورت عضویت در سازمان تجاری جهانی برداشته می‌شود. به ‌این‌ ترتیب صادرات ما حتما تقویت می‌شود. با توجه به اینکه امروز شاهد تورم زیر ١٠درصدی هستیم و از این نظر هم به تورم جهانی که متوسطش حدود پنج درصد است، نزدیک شده‌ایم، خودبه‌خود زمینه رقابت‌پذیری کالاهای ما (کالاهای داخلی و کالاهایی که برای واردات می‌آیند) بهتر فراهم شده است. اکنون زمینه سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در داخل فراهم شده است. ایران در منطقه ژئوپلیتیکی خاصی قرار دارد. پیرامونمان حداقل در همسایگی‌مان ١٧ کشور مختلف و با جمعیت بیش از ٤٠٠ میلیون نفر وجود دارد که می‌توانیم با استفاده از مشارکت با شرکت‌های بزرگ خارجی و تولید برندهای معتبر در داخل کشور، حداقل بازارهای منطقه و برخی از کشورهای خاورمیانه و حتی خاور دور را از آنِ خود کنیم. به‌طور قطع عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، دروازه‌های جدیدی از اقتصاد جهانی را به روی ایران باز خواهد کرد. اما نباید فراموش کنیم که پذیرش درخواست ایران و پیوستن‌مان به جمع کشورهای عضو این سازمان، کافی نخواهد بود و باید زیرساخت‌های لازم برای حضور مؤثر در سازمان تجارت جهانی را فراهم کنیم.

با عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، دروازه‌های کشور به روی کالاهایی که پیش‌تر گران‌تر از قیمت واقعی به دست ما می‌رسید، باز خواهد شد. در بخش تولید این فضا به وجود خواهد آمد تا مواد اولیه موردنیاز با قیمت مناسب‌تری به دستمان برسد و از طرف دیگر، تسهیل و استفاده از مواد اولیه مرغوب‌تر می‌تواند به افزایش کیفیت کالاهای ایرانی منجر شود و زمینه‌ را برای ارتقای صادرات فراهم کند. در چنین شرایطی است که می‌توانیم در عرصه بین‌المللی و بازارهای جهانی با ارائه کالاهای رقابت‌پذیر حرفی برای گفتن داشته باشیم. عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی یک موضوع اجتماعی است و همه اعضای آن باید به آن اظهار تمایل کنند و ایران باید برای اقناع تمام اعضا تلاش کند. فرایند پیوستن به سازمان جهانی فرایندی است که همه دستگاه‌ها باید در این راستا همکاری لازم را بکنند.

در کنار دولت، اتاق‌های بازرگانی، تشکل‌ها و انجمن‌ها باید در فرایند عضویت ایران در WTO هماهنگ شوند. سه قوه باید در این زمینه به طور مؤثر مشارکت کنند تا با طی فرایند عضویت از مزایای حداکثری پیوستن به WTO بهره‌برداری کنیم. الحاق به سازمان جهانی یک‌سری قواعد خاص دارد؛ اصولی مانند آزادی واردات کلیه محصولات صنعتی و کشاورزی، آزادسازی تجارت خارجی، آزادسازی نرخ کالا و خدمات و حذف کلیه یارانه‌های غیرمستقیم، آزادسازی نرخ بهره و ایجاد دولت ناظر به جای دولت عامل در عرصه اقتصاد. شاید عملی‌شدن این واقعیت‌ها در عرصه اقتصاد ایران، برخی کارشناسان را برای تحقق رؤیای پیوستن ایران به WTO به شک و تردید انداخته‌ است. ایران علاقه‌مند به توسعه ظرفیت‌های داخلی کشور و ایجاد آمادگی در بخش‌های مختلف اقتصاد است و ممکن است در ادامه تلاش برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی به چالش‌ها و مشکلات پیش‌بینی‌نشده‌ای دچار شود. از سوی دیگر مسائل و مشکلات محیطی و غیرفنی به فرایند عضویت ایران در WTO وارد شده و بر آن سایه انداخته و باعث طولانی‌شدن روند اجرای آن شده است. با توجه به این سوابق نمی‌توان زمان مشخصی را برای الحاق ایران به سازمان جهانی تعیین کرد. اما منطقی‌تر این است که ما باید به ‌دنبال استانداردسازی و ساختن زیرساخت‌های اقتصاد کشورمان برای تأیید WTO برویم. اقتصاد ایران برای جهان‌شدن باید به این سازمان بپیوندد.

http://www.sharghdaily.ir/News/103836

ش.د9502041

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات