سازمان میراث فرهنگی از نمایش آثار تاریخی ایران در کشورهای دیگر خبر می دهد ولی کشورهای دیگر نمایشگاهی در ایران برپا نمی کنند؛ مدیرکل موزه ها علت را در پرداخت هزینه های گزاف بیمه می داند.
به گزارش گروه فرهنگی بصیرت به نقل از خبرگزاری مهر، ایران در دولت یازدهم به واسطه تفاهم نامه هایی که با کشورهای دیگر امضا کرده، چند بار آثار تاریخی ایران را به کشورهای مختلف برای نمایش فرستاده و نمایشگاه برپا کرده است اما نمایشگاه های که قرار بود در ایران برپا شود و آثار تاریخی کشورهای دیگر را به نمایش بگذارد به حدی کم بوده که می توان گفت اصلا برگزار نشده است.
این درحالی است که سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی حفاظت از میراث، همیشه از این که آثار ایران به خارج از کشور می رود اما طرف خارجی متقابلا آثاری به ایران نمی آورد، مورد انتقاد بوده است.
امسال نمایشگاه مشترک آتش جاوید با مشارکت موزه ملی ایران، موزه ملی دهلی نو، موزه بریتانیا، موزه آرمیتاژ و چند موسسه دیگر به مدت سه ماه برگزار شد و موزه ملی ایران ۲۸ اثر منتخب از مکان های باستانی ایران مانند تخت جمشید، شوش، همدان، کلورز، رشی، نصفی، اصطلخ جان، کلاردشت، ساری، کلماکره، جلیان فارس، قومس، بردنشانده، حاجی آباد فارس، حصار و چند مکان دیگر ارسال کرده بود که توالی فرهنگی آن از هزاره سوم پیش از میلاد (عصر مفرغ) تا پایان دوره ساسانی را نشان می داد.
به تازگی نمایشگاهی با عنوان «شیر و گاو در هنر ایران باستان» در شمال ایتالیا برای مدت ۵ ماه از چهارم تیر ماه تا ۹ آبان ماه برپا شد که در آن ۲۹ قطعه از آثار باستانی دوران هخامنشی تا ساسانی در موزه باستان شناسی ملی شهر «اکویلیا» به نمایش در آمد و ۱۶ آبان ۹۵ به ایران برگشت.
این نمایشگاه از نظر زمانی از دوره هخامنشی تا پایان دوره ساسانی را دربر می گرفت و شامل ۲۹ شی از جمله پیکره، ریتون، بشقاب، خنجر، دستبند، پلاک، سنگ وزنه از جنس سنگ، فلز، گچ، خمیر لاجورد و سفال از مکان های باستانی چون تخت‌جمشید، پاسارگاد، شوش، همدان، املش، کردستان، عمارلو و حاجی‌آباد فارس بود که عمدتا مربوط به موزه ملی ایران و شماری نیز مربوط به موزه تخت جمشید می شد.
ارسال آثار به آلمان
هر چند که جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران پس از بازگشت این اشیا به ایران اعلام کرده نمایشگاه درباره «آیین مهر» که میراث مشترک دو کشور ایران و ایتالیا است، در موزه ملی ایران برگزار می شود، و موزه ملی ایران میزبان آثاری از آیین مهر مربوط به موزه های ایتالیا خواهد بود، اما مشخص نیست آیا این بار نیز ایران می تواند میزبان اشیای تاریخی کشوری دیگر باشد یا نه. چرا که برای ورود هر اثر تاریخی به ایران، کشور میزبان می بایست مسئولیت و هزینه بیمه و ترانسفر این اشیا را بپردازد که درواقع این هزینه ها کم هم نیستند.
همچنین قرار است که نمایشگاه دیگری نیز از اشیای تاریخی ایران در ماه مارس در آلمان برپا شود که ۱۰۰ اثر تاریخی ایران از شهرهای مختلف از جمله جیرفت کرمان در آن به نمایش گذاشته می شود.
نمایشگاهی نیز از آثار نفیس صنایع دستی ایرانی ها هم در چین به نمایش گذاشته شد اما هیچ گاه کشورهای خارجی در ایران نمایشگاهی در چند سال گذشته برپا نکردند. جز نمایشگاه مجسمه های پنه لوپه که تمام هزینه های آن را نیز ایتالیا پرداخت کرد.
از چندین سال پیش قرار بود تا آثاری از کشور مکزیک در ایران نمایش داده شود اما این کار نیز انجام نشد. درحالی که موافقت ها برای برپایی آن در ایران گرفته شد. برای برپایی نمایشگاه تمدن مایاها حتی شهرداری تهران قول همکاری داد ولی در نیمه های راه منصرف شد.
محمدرضا کارگر مدیرکل امور موزه‌های کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که با توجه به تعهدات و تفاهم نامه های ایران با کشورهای دیگر چرا نمایشگاهی از آثار تاریخی کشورهای دیگر در ایران برپا نمی شود بیان کرد: برای نمایش آثار در ایران از کشورهای مختلفی پیشنهاد داشته ایم اما کشور ما آمادگی برپایی این نمایشگاه ها را نداشت.
وی در پاسخ به اینکه بارها از برپایی نمایشگاه تمدن مایاها در اخبار و نشست ها صحبت کرده اید اما هیچ گاه این نمایشگاه در ایران برپا نشد گفت: برای بحث های بیمه و حمل و نقل اشیای نمایشگاه «مایاها؛ تمدن زیبایی ها» دچار مشکل شدیم. قرار بود پولی پرداخت نشود اما ترانسفر و بسته بندی و بیمه آثار را انجام دهیم ولی سازمان میراث فرهنگی بودجه ای برای این کار نداشت.
نمایشگاهی از مجسمه های چهار متری
وی گفت: می خواستیم که ۶ تا ۹ ماه این نمایشگاه را در ایران با ۲۴۰ عدد شی تاریخی برپا کنیم. اینها اشیایی بودند که ارتفاع برخی از آنها به چهار متر می رسید و در کشورهای دیگر به نمایش گذاشته و مورد استقبال قرار گرفته بودند. اما اگر می خواستیم این برنامه را در ایران و در فضای دو هزار متری داشته باشیم باید حدود سه تا چهار میلیارد تومان هزینه می کردیم پیش بینی ما این بود که با فروش بلیت می توانیم این هزینه را جبران کنیم اما در نهایت این اتفاق نیفتاد. البته هنوز هم مکزیک آمادگی برپایی این نمایشگاه در ایران را دارد.
کارگر گفت: با برپایی این نمایشگاه می توانستیم به جامعه جهانی موزه داران، ایران را بشناسانیم و بگوییم که ایران همگام با موزه های برتر دیگر مانند برلین فعالیت های مترادف و هم وزن انجام می دهد. همچنین با این اقدام جامعه جهانی ایران را واجد استانداردها می پنداشت.
اکنون ایران با پیشنهاداتی از سوی فرانسه و آلمان رو به روست اما این پیشنهادات با مشکلاتی که نمایشگاه مایاها رو به رو شد، درگیر است. بنابراین تا زمانی که نتوان هزینه بیمه و ترانسفر اشیایی که از کشورهای دیگر به ایران می آیند را پرداخت کرد نمی توانیم در ایران نمایشگاهی از آثار تاریخی خارجی داشته باشیم با این روند آیا بازهم ایران باید آثار تاریخی خود را در کشورهای خارجی به نمایش بگذارد؟
خبرگزاری مهر
فاطیما کریمی
