نفوذی بودن یک سری افراد مشخص شده است ولی تعدای هم تصور می کردند که در راستای منافع کشور کار می کنند؛ اما در حقیقت، به دنبال اجرا نمودن سیاست های طرف مقابل بودند که نتیجه آن وضعیت فعلی شده است. گروه اول باید توسط نیروهای اطلاعات امنیت کشور شناسایی شده و با آنها برخورد شود و گروه دوم نیز باید نگاه، تحلیلات و مناسبات خود را اصلاح کنند.
اولین توافقی که ما داشتیم توافق ژنو بود و دولت آقای روحانی مصمم بود که این توافق، قبل از پایان صدمین روز دولت انجام شود و طبق تاریخ هم این توافق در روز نود و نهم فعالیت دولت صورت گرفته است. هیچ دلیلی هم بر این سرعت وجود نداشت. آن صد روز اول، یک شعار تبلیغاتی بود و متأسفانه وقتی انتخابات به پایان رسید، دولت در یک مدت بسیار طولانی در حال و هوای انتخابات بعدی بود و از ابتدا نگاه سیاسی به برجام داشت و هنوز هم نگاه سیاسی و انتخاباتی دارد.
لذا مشکل از آن ابتدا وجود داشت و به جای اینکه در تکنیکهای مذاکراتی از اهرم های موجود استفاده شود، مذاکره کنندگان در دولت، به دنبال عجله بودند و این امر در مراحل بعدی هم وجود داشت و شما مشاهده کردید که در حین مذاکرات هم رهبر معظم انقلاب فرمودند که نباید عجله کرد و اگر نیاز هست؛ باید بازه زمانی موجود تغییر و افزایش پیدا کند.
زمانی که دیگر مذاکرات تمام شده بود و با توجه به افرادی که در مذاکره وجود داشتند و امکاناتی که در کشور وجود داشت، مشخص شد همان چیزی که منعقد شده است، همان خواهد بود و کار دیگری نمی شود انجام داد.
بعد از اتمام مذاکرات، رهبر معظم انقلاب فرموده بودند که خوب شد مذاکرات جمع شد و دنباله دار نشد. بعضی ها این جمله ایشان را در کنار فرمایشات هفته گذشته ایشان می گذارند و می گویند تناقض وجود دارد. در حالی که تناقضی وجود ندارد. چرا که زمانی که رهبر معظم انقلاب فرمودند باید مذاکرات خاتمه پیدا کند، زمانی بود که مشخص بود هر چقدر مذاکرات جلوتر می رفت به ضرر ایران تمام می شد. به همین جهت در آن مقطع نباید کار ادامه پیدا می کرد.
ولی در حین مذاکرات که هنوز مفاد برجام نوشته نشده بود و نیاز به صبر، حوصله و دقت بود؛ آنجا عجله شد و در حین مذاکرات بود که رهبر معظم انقلاب فرمودند عجله نکنید؛ و زمانی که مذاکرات تمام شده و طولانی شدن عدم اجرای توافقات سودی برای ایران ندارد باید مذاکرات تمام می شد.
زمانی که دولت در حین مذاکرات برجام عجله بی جا کرد، به نتایجی که باید، دست پیدا نکرد و طرف مقابل با استفاده از همین عجله، مفادی را در برجام گنجاند که در حال حاضر از آن استفاده می کند؛ و هم اکنون که برجام منافعی که باید برای ایران در بر میداشت ندارد؛ اظهارات مقامات دولتی بر این اساس است که برای ثمره باغ برجام باید صبر کنیم.
همیشه راه اصلاح روند غلط وجود دارد. دولت باید سیاستهای خارجی خود را بازبینی کند. این اعتماد و خوش بینی که به آمریکا داشت را باید از خود دور و ذهنیت خود را نسبت به او اصلاح کند. در یک برهه از زمان عده ای در دولت می گفتند مشکل کشور این است که با آمریکا مذاکره نمی شود.
در حال حاضر، ما بیش از حد معمول و در حد رکورد زدن با آمریکا صحبت کردیم که نتیجه آن برجامی است که در حال تبدیل به خسارت محض است. در حال حاضر باید تحلیلهایی که نسبت به برجام صورت می گرفت، اصلاح و افرادی که تحلیل می کردند باید پاسخگو باشند. لذا قبل از هر اقدامی برای اصلاح وضعیت موجود، باید اشتباهات گذشته را بپذیریم و سیاست های خارجی خود را بازبینی کنیم.
بحث اصلی ما در مذاکرات، تحریم ها بود. فردی که از طرف سیستم بانکی کشور، نماینده و پیگیر بحث تحریم ها بود بعداً مشخص شد که نفوذی و جاسوس بوده است. نفوذی بودن یک سری افراد مشخص شده است ولی تعدای هم تصور می کردند که در راستای منافع کشور کار می کنند؛ اما در حقیقت، به دنبال اجرا نمودن سیاست های طرف مقابل بودند که نتیجه آن وضعیت فعلی شده است.
گروه اول باید توسط نیروهای اطلاعات امنیت کشور شناسایی شده و با آنها برخورد شود و گروه دوم نیز باید نگاه، تحلیلات و مناسبات خود را اصلاح کنند.
*عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان
