(روزنامه اطلاعات – 1395/05/21 – شماره 26509 – صفحه 12)
سوريه به شکلي اسطورهاي درروياروئي با سختترين و خشنترين جنگهاي قرن پايداري کرده و کافي است سري به خيابانها، رستورانها و هتلهاي دمشق و موسسههاي دولتي آن زد تا از نزديک شاهد جريان داشتن زندگي و استقامت سوريها با وجود دشواريهاي اقتصادي که در اين شرايط قابل انتظار است، باشد.
به گزارش ايرنا ، « سامي کليب» نويسنده لبناني معتقد است، ديدگاهها و نظرها درباره نقش « بشار اسد» رئيس جمهوري سوريه در جنگ مختلف است اما اين نقش حتي نزد دشمنانش بزرگ است زيرا از واقعيت دور نبوده است و همه امور را مديريت مي کند.
بشار اسد در يک ماه اول بحران که برخي توقع داشتند، کنار نرفت و اکنون بعد از پنج سال همچنان با قدرت و قوت امور سوريه را اداره و رهبري مي کند و حتي امروز در داخل و خارج سوريه تاکيد دارند که اولويت نخست، مبارزه با تروريسم است نه کنار رفتن بشار اسد.البته از رژيمهاي سعودي و صهيونيستي نمي توان انتظار داشت که از توطئههاي خود براي فروپاشي نظام سوريه از طريق حمايتهاي همه جانبه از گروههاي تروريستي تکفيري دست بردارند و براي کنار رفتن بشار اسد از قدرت دست به هر اقدام جنايتکارانهاي نزنند.
در اين زمينه روزنامه لبناني السفير نوشت: درهمين حال ترديدي وجود ندارد که در حلب و ريفهاي آن با يک واقعيت جديدي مواجه هستيم، اما آيا با چراغ سبز آمريکا اين مرحله کامل خواهد شد يا بهزودي شاهد يک جنگ سخت از سوي طرف مقابل براي جلوگيري از پيشروي ارتش عربي سوريه و همپيمانان آن بويژه حزب الله خواهيم بود که براي پيروزيهاي بيشتر و سريع تر در ريفهاي حلب آماده مي شوند؟هر دو گزينه قابل انتظار است اما اکنون آشکار شده که درخواستها براي کنار رفتن بشار اسد رئيس جمهوري سوريه متوقف شده است و در اتاقهاي بسته اين سخن از منابع مختلف حتي آمريکائيها شنيده مي شود که بقاي اسد براي مبارزه با تروريسم اهميت زيادي دارد.
اطلاعات چه مي گويند؟
1- السفير به نقل از يک مقام ارشد بين المللي نوشت: تحولات اخير در حلب و پيشروي ارتش سوريه و همپيمانان آن در چارچوب تلاشهاي روسيه و آمريکا براي تفاهم حاصل شده است اما اين تفاهم و توافق هنوز کامل نيست و حتي قابل فروپاشي است.پيروزي ارتش سوريه و همپيمانانش به ويژه در الکاستلو و الليرمون با حملههاي سخت مخالفان مورد حمايت آمريکا مواجه شد و حتي واشنگتن از مسکو خواست تا بشار اسد را قانع کند جنگندههاي سوري مناطقي را که تحت اشغال به اصطلاح مخالفان معتدل است، بمباران نکنند و در مقابل آمريکا جبهه النصره و داعش را در يک سبد قرار مي دهد و با هر دو مبارزه مي کند.
اين پيشنهاد تاکنون با مخالفت روسيه و سوريه مواجه شده و به ويژه دمشق معتقد است مناطق ممنوع براي حمله جنگندهها به حاکميت سوريه صدمه مي زند و مسکو هم از اين رويکرد دفاع مي کند.
2-بين آمريکا و روسيه در خصوص گذرگاهها براي خروج کساني که تمايل دارند حلب را ترک کنند، اختلاف وجود دارد، مسکو خواستار خروج شهروندان عادي و تکميل سياست « زمين سوخته» براي عناصر مسلح گروههاي تروريستي است اما واشنگتن با ايجاد گذرگاهها موافق است تنها براي ارسال کمکهاي انساني.
3- تصميم گروه تروريستي تکفيري جبهه النصره براي جدايي از القاعده و تغيير نام آن به جبهه فتح شام تصادفي نبود بلکه همزمان شد با تصميم بشار اسد رئيس جمهوري سوريه براي عفو عناصر مسلح در صورتي که سلاحهاي خود را در مدت سه ماه تسليم کنند. سخنان « ابومحمد الجولاني» هنگام اعلام جدائي جبهه النصره از القاعده نشان داد که هدف از اين اقدام تاکتيکي اين بوده تا بهانههاي جامعه جهاني گرفته شود.
به نظر مي رسد که اعلام جدائي جبهه النصره از القاعده با فشار آمريکا بر کشورهاي عرب حوزه خليج فارس حامي گروههاي مسلح تروريستي تکفيري صورت گرفته اما با استقبال روسيه مواجه نشده است و به همين دليل واشنگتن بسرعت اعلام کرد که تغيير نام جبهه النصره تغييري در ماهيت تروريستي آن نمي دهد.
مسکو نابودي گروه تروريستي تکفيري جبهه النصره را شرط اساسي براي هرگونه توافق با واشنگتن قرار داده به اعتبار اينکه از داعش هم ميتواند خطرناک تر باشد.
4-روسها با صراحت به همتايان آمريکائي گفته اند که آنها بعد از آتش بس در اقدامي حيله گرانه به سرازير کردن سلاحها وعناصر مسلح به داخل خاک سوريه ادامه داده اند و براين اساس ديگر هيچ آتش بسي صورت نخواهد گرفت مگر اينکه آمريکا با نابودي کامل النصره و داعش و زيرمجموعههاي آنها موافقت کند.تحقق اين توافق بزودي تحولات جنگ در حلب و ريفهاي آن در مرحله آينده را آشکار مي سازد.
5- تاکنون هيچ چيزي براي بازگشت همه طرفها به مذاکرات ژنو قطعي نيست زيرا سوريه به « استفان دي ميستورا» نماينده سازمان ملل متحد بارها ابراز بي اعتمادي کرده و به همين دليل رهبري سوريه بارها ملاقات با او و يا نماينده اش را به تاخير انداخته است.البته دمشق ميزبان معاون دي ميستورا و تهران هم ميزبان خود او بود تا بارديگر چرخ مذاکرات ژنو به حرکت درآيد و البته بايد منتظر گذر زمان بود.
دمشق، دي ميستورا را متهم مي کند که هنگام ملاقات با مقامات سوريه مي گويد جايگزيني براي بشار اسد رئيس جمهوري سوريه وجود ندارد و بقاي او در قدرت ضروري است اما در جاهاي ديگر خلاف آن را ميگويد. سوريه همچنين دي ميستورا را مسئول تشکيل نشدن هياتي واحد از مخالفان سوري براي نجات مذاکرات مي داند و معتقد است که او همواره در مقابل فشارها تسليم مي شود، مخالفان مورد حمايت قاهره يا مسکو و مخالفان داخلي را ناديده مي گيرد و بر روي مخالفان مورد حمايت سعودي تمرکز مي کند.
السفير به نقل از منابع نزديک به دي ميستورا نوشت: وظيفه نماينده سازمان ملل تشکيل هيات مخالفان نيست بلکه ماموريتش ساده کردن شرايط ملاقاتهاي بين نمايندگان دولت سوريه و مخالفان است.در اين اثنا ، « آناتولي آنتونوف» معاون وزير دفاع روسيه به طور ناگهاني اعلام کرد بشار اسد به راه حل سياسي اعتقاد دارد و اين رويکرد در ديدار مقامات سوري با « رمزي عزالدين رمزي» معاون دي ميستورا در دمشق مورد تاکيد قرار گرفت.
رمزي عزالدين در سفر به دمشق فقط با مقامات وزارت خارجه سوريه ملاقات کرد.السفير تاکيد کرد که مهمتر از همه چيز، اين دمشق است که اکنون گزينههاي آينده را انتخاب مي کند و دي ميستورا چاره اي ندارد بجز اين که براي دريافت جواب سوالهايش بايد مدتي طولاني منتظر بماند .
6- پيشروي بزرگ ارتش سوريه و همپيمانانش در جبهه حلب بهسرعت ادامه خواهد يافت اما در مقابل اين انتظار هم وجود دارد که گروههاي مسلح تروريستي تکفيري هم جبهههاي ديگر از جمله ادلب را فعال و بر روي عمليات انتحاري ، ترورها و گلوله بارانها تمرکز کنند.
آمريکا چه ميخواهد؟
برخلاف برخي وراجيها که در گوشه و کنار در خصوص کنار رفتن بشار اسد رئيس جمهوري سوريه شنيده مي شود مانند آنچه « عادل الجبير» وزير خارجه رژيم سعودي همپيمان صهيونيستها ميگويد، به نظر مي رسد آمريکائيها نظر ديگري دارند.
السفير نوشت: در مرحله اخير « جان کري» وزير خارجه آمريکا بارها به روسها اعلام کرده بقاي بشار اسد در قدرت براي حفاظت از ارتش سوريه و موسسات دولتي آن و به منظور ادامه جنگ عليه تروريسم ضروري است و مسکو اين رويکرد واشنگتن را به اطلاع دمشق رسانده است.
وزير خارجه آمريکا به روسها بارها اعلام کرده که واشنگتن از مسکو تنها خواستار وعده اي صريح است مبني بر اينکه همزمان با پيشرفت مذاکرات سياسي تلاش کند تا بشار اسد قانع شود در انتخابات جديد رياست جمهوري نامزد نشود و مشارکت واقعي مخالفان در قدرت را بپذيرد.
السفير خاطرنشان کرد: رهبري سوريه در پاسخ اعلام کرده است لفظ مشارکت به معني تقسيم قدرت است و مورد قبول نيست و اين دمشق است که سقف حل سياسي را تعيين مي کند. دمشق تنها تشکيل دولتي با حضور همه مخالفان پذيرفته شده را قبول دارد و بيشتر از اين بطور قطع مردود است.
توهم تقسيم سوريه
1- نگرانيها از تجزيه و تقسيم سوريه تقريبا پايان يافته است زيرا آمريکائيها و روسها به اين باور رسيده اند که ضرر آن بيش از منافعش است.
2- از سوي ديگر بعداز نزديک شدن روسيه و ترکيه، مسکو به آنکارا به طور قاطع وعده مي دهد که اجازه نخواهد داد يک اقليم کردي مستقل در شمال سوريه شکل بگيرد به ويژه اينکه ترکيب و بافت جمعيت عربي کردي در منطقه پيچيده است و اجازه تقسيم و تجزيه را نمي دهد زيرا زمينه ساز تکرار کشتارهاي تاريخي بين دو طرف مي شود.
3- رجب طيب اردوغان،رئيس جمهوري ترکيه براي ملاقات با «ولاديمير پوتين» همپيمان جديد خود بهزودي به روسيه مي رود و در اين سفرتاکيد خواهد کرد که همه تسهيلات ممکن را در سوريه براي روسها فراهم مي کند.
4-ولاديمير پوتين هم قرار است در دو ماه آينده دو بار در آسيا و آمريکا با « باراک اوباما» همتاي آمريکائي خود ملاقات کند.البته قبل از آن بايد بخشي بزرگ از پرونده حلب نهائي شده و پيشرفتهايي در خصوص مذاکرات ويژه سوريه در ژنو حاصل شده باشد و به همين دليل تماسها بين مقامات آمريکا و روسيه با وجود پيچيدگيهاي اوضاع شتاب گرفته است.
5-سوال اصلي اين است که آيا پوتين تمايل دارد با اوباما به تفاهم کامل برسد يا اينکه بخشي را به آينده موکول کند به ويژه اينکه
«دونالد ترامپ» نامزد جمهوريخواهان در انتخابات آينده رياست جمهوري آمريکا در چند روز گذشته پيامهايي جالب براي مرد اول کرملين فرستاده است.
6-به نظر مي رسد که شرط تفاهم پوتين با اوباما ، سيطره کامل ارتش سوريه بر حلب و ريفهاي آن باشد وگرنه اوباما در حالي کاخ سفيد را ترک خواهد کرد که آتش جنگ در سوريه شعله ور است و البته مسکو هم شرايط حساس او را درک ميکند و به همين دليل انتظار ميرود فشارهاي زيادي را وارد سازد تا امتيازهاي بيشتري بگيرد.
السفيرهمچنين نوشت: شايد تحولات آينده در پايتخت شمال سوريه،« سيد حسن نصرالله» دبيرکل حزب الله را به اين نتيجه رساند تا در سخنراني اخير خود از حتمي بودن شکست طرح سعودي سخن بگويد و البته خاطرنشان کرد که درها براي گفت وگو هنوز باز است.
اين روزنامه لبناني افزود: ترديدي نيست که رويارويي دو جبهه تحت عنوان «حلب وريفهاي آن» در مرحله اي سرنوشت ساز قرار دارد و شکي هم نيست که اعلام توافق سياسي «علي عبدالله صالح» رئيس جمهوري پيشين يمن با حوثيها و سخنراني « عبدالملک الحوثي» که به تاخير نيم ساعته سخنراني دبيرکل حزب الله لبنان منجر شد، بيانگر اين است که جبهههاي مختلف در منطقه بيش از گذشته با هم مرتبط شده اند .
تنگي نفس تروريستها در حلب
پيشرويهاي تازه ارتش سوريه پيرامون حلب به عنوان دومين شهر مهم اين کشور، طي روزهاي گذشته مورد توجه رسانههاي عربي قرار گرفته است. بسياري از اين رسانهها، تحولات تازه سوريه را سرنوشتساز و تغييردهنده موازنه نبرد به سود دولت دمشق و همپيمانانش ارزيابي کردند.نيروهاي ارتش سوريه با پشتيباني هوايي روسيه در روزهاي گذشته از چند محور در حومه حلب پيشروي کردند.
در نتيجه پيروزيهاي ارتش سوريه و نيروهاي مقاومت، حلقه محاصره بر تروريست در حلب و حومه آن تنگ تر شده است. از اين رو، طي روزهاي گذشته نگاه رسانههاي عربي به تازه ترين تحولات سوريه و چشم انداز اين تحولات دوخته شد.
اين گزارش، مهمترين محورهاي تحليلي رسانهها را درباره شرايط کنوني جنگ در سوريه و پيامدهاي پيشروي ارتش اين کشور در اطراف حلب، مورد توجه قرار داده است.
اهميت نبرد حلب در سرنوشت سوريه
روزنامههاي «السفير» و «الاخبار» لبنان، نشريه «المنار» فلسطين و «راي اليوم» چاپ لندن با پوشش اخبار پيروزيهاي ارتش سوريه و نيروهاي مقاومت در نبرد حلب، نتيجه پيشروي ارتش در اين منطقه را از بين رفتن قدرت نمايش دشمنان سوريه عنوان کردند.
السفير نوشت: ارتش سوريه با پيروزي در منطقه «بني زيد»، خط قرمز آمريکا و ترکيه را ناديده گرفت. اين نخستين بار است که ارتش در شهر راهبردي حلب، پيشروي مي کند. نبرد حلب مهمترين جنگ سوريه است و پيشروي در کوي بنيزيد راه حل بحران سوريه خواهد بود.به گزارش اين روزنامه، دستور عفو «بشار اسد» رييس جمهوري سوريه براي حمل کنندگان سلاح و تاکيد بر ضرورت آشتي ملي پس از پيروزيهاي حلب تلاشي براي کنارگذاشتن راه حلهاي غرب و به کاربستن راه حلي داخلي است.
اين اقدام فرصتي براي کاهش قدرت نمايش دشمنان در شرايطي است که به بحرانهاي داخلي خود سرگرماند. از روزنامه راي اليوم نيز مي خوانيم: نتيجه جنگ حلب هويت تازه سوريه را مشخص خواهد کرد. جدايي جبهه النصره از القاعده، پيشرفت ائتلاف نظامي روسيه، سوريه و ايران و همچنين اذعان بسياري از کارشناسان به احتمال بالاي پيروزي در حلب، عوامل زمينهساز تغيير در سوريهاند.
همچنين در يادداشتي در روزنامه الاخبار آمده است: هر چند تسلط ارتش سوريه و همپيمانانش بر حلب با موانعي روبرو است اما پيروزيهاي به دست آمده و به کنترل درآوردن کوي بني زيد به عنوان يکي از مهمترين پايگاههاي تروريستها، از بازپسگيري کل شهر کماهميتتر نيست. اين مساله از نظر راهبردي داراي اهميت بسياري است. المنار فلسطين با اشاره به تحولات حلب و شکستهاي تروريستها در اين شهر، نبرد يادشده را تغييردهنده موازنه به سود سوريه و همپيمانانش ارزيابي کرد.
اين نشريه در گزارشي نوشت: ارتش سوريه به زودي، سرنوشت نبرد حلب را مشخص خواهد کرد. دشواري نبرد در حلب و افزايش دستپاچگي تروريستها نشانه ورود جنگ به مرحله پاياني است. تروريستها در حلب آخرين نفسهاي خود را مي کشند. جنگ در محورهاي گوناگونِ حلب، بيشترين فشار را بر گروههاي تکفيري وارد ساخته است.
المنار افزود: ميزان ناکامي تکفيريها و پشتيبانان آنان چشمگير است. ارتش سوريه با شکست گروه داعش و ديگر گروههاي تروريستي ريز و درشت در حلب، دروغين بودن تفکر قدرتمندي و شکست ناپذير بودن اين گروهها را ثابت کرد. همچنين، پيشروي ارتش سوريه در ميدانهاي جنگ، اهميت نبرد حلب را در روند حل سياسي بحران سوريه نشان مي دهد.
تاثير تحولات ترکيه بر پيروزيهاي حلب
تارنماي «النشره» لبنان و روزنامه «العرب» چاپ لندن هم با اشاره به پيروزيهاي ارتش سوريه در حومه حلب، تحولات ترکيه را در اين زمينه موثر دانستند.
تارنماي النشره نوشت: مساله مهمي که در تنگ تر شدن حلقه محاصره در مناطق شرقي حلب نقش داشت، کودتاي نظامي نافرجامِ ترکيه بود. اين رويداد باعث شد که «رجب طيب اردوغان» رييس جمهوري ترکيه، برخلاف گذشته روي اوضاع داخلي تمرکز کند.
مي توان گفت، پيروزيهاي حلب نخستين نتيجه کودتا در ترکيه بود چراکه آنکارا برجسته ترين پشتيبان مخالفان مسلح بود. دور از ذهن نيست که اين مساله در آينده نيز به دليل اختلاف آنکارا و واشنگتن پيامدهاي مثبتي براي سوريه داشته باشد. آنکارا و واشنگتن به دليل اينکه آمريکا «فتح الله گولن» را تحويل ترکيه نمي دهد، اختلاف دارند. اين مساله، توافق ترکيه و روسيه بر سر هدف قراردادن پايگاهها و مراکز جبهه النصره را به دنبال خواهد داشت.
نبرد حلب داراي ابعاد منطقهاي- بينالمللي است و در نتيجه، رخدادهاي ترکيه در روند بحران سوريه اثرگذار خواهد بود.در شماره همين روزِ روزنامه العرب نيز ميخوانيم: تحولات راهبردي در روابط ترکيه و روسيه در نبرد حلب بازتاب داشت.
اين شهر، در پنج سال گذشته مهمترين محور درگيري شخصي ميان بشار اسد و رجب طيب اردوغان بود. به نظر مي رسد، اردوغان با افزايش پشتيباني نظامي از گروههاي مخالف، بيش از همه نظام سوريه را با چالش روبرو کرد. اسد ماه گذشته عنوان کرد حلب گورستاني خواهد بود که در آن روياهاي اردوغان و طرح اخواني او دفن خواهد شد.
اين روزنامه افزود: اولويتهاي ترکيه از زمان قدرت يابي کردها در شمال سوريه تغيير کرده است. آنکارا از قدرتيابي نيروهاي دموکراتيک کردِ مورد حمايت روسيه و آمريکا، در هراس است. ترکيه به اين مساله پي برده که در نبرد حلب شکست خورده است. از اين رو، اردوغان بر اين باور است که بهتر است در حلب با روسها همکاري کند. ادامه دارد...
ش.د9502557