فعالیت‌های انتخاباتی ضد‌دولتی در قم

(روزنامه آرمان – 1395/09/16 – شماره 3200 – صفحه 7)

* چرا میزان لغو سخنرانی در دولت آقای روحانی بالا رفته است؟ این اتفاقات ریشه در چه مسائلی دارد؟

** سخنرانی در فضای مدنی مصداقی از آزادی بیان و آزادی اندیشه تلقی می‌شود. به همین دلیل دارای پشتوانه مدنی و مردمی است و هر جامعه‌ای به آن نیازمند است. براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی همه افراد اعم از حقیقی و حقوقی دارای آزادی بیان و اندیشه هستند و هیچ کس نمی‌تواند دیگران را از بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود باز بدارد. با این وجود سخنرانی‌هایی که در فضای مدنی و سیاسی جامعه اتفاق می‌افتد باید درباره منافع و مصالح ملی و مردم باشد و کسی نمی‌تواند دیدگاه‌های شخصی خود که برخلاف مصالح ملی است را از تریبون‌های عمومی بیان کند. اگر آزادی بیان به شکلی باشد که افراد بتوانند برخلاف منافع ملی سخن بگویند جامعه با این گونه افراد برخورد می‌کند. در نتیجه آزادی بیان و سخنرانی یک اصل خدشه ناپذیر مدنی و سیاسی است.

با این وجود مشکل جامعه ما در تفسیر و تشخیص مصالح و منافع ملی است که همواره بین جریان‌های سیاسی در این زمینه اختلاف نظر وجود داشته و هر کدام از گروه‌های سیاسی منافع ملی را براساس منافع حزبی و گروهی تفسیر و تبیین می‌کنند. در شرایط کنونی وضعیت به شکلی است که عده‌ای سخنرانی یک سخنران را در راستای مصالح ملی تفسیر می‌کنند و در مقابل عده‌ای دیگر عنوان می‌کنند این سخنرانی در راستای منافع ملی صورت نگرفته است. در نتیجه هر دو گروه در تعیین مصادیق و مصالح با هم اختلاف نظر دارند. نکته دیگر اینکه ما هنوز در تعیین معیارهای سخنرانی خود دارای اشکال هستیم و هنوز نتوانسته‌ایم «خطوط قرمز» را برای همدیگر و افکار عمومی مشخص کنیم. قانون اساسی در این زمینه مردم را قاضی قرار داده و به همین دلیل مردم باید مشخص کنند که چه نوع سخنرانی به مصلحت و چه نوع سخنرانی برخلاف مصالح آنهاست.

* به نظر شما دلیل اصلی لغو سخنرانی‌ها را باید در شیوه مدیریت مدیران جست‌وجو کرد یا اینکه فضای مدنی ایران به میزانی از بلوغ نرسیده که بتواند سخنرانی‌های سیاسی و فکری را به صورت آزاد برگزار کند؟

** به نظر من مشکل لغو سخنرانی را باید در فضای مدنی ایران جست‌وجو کرد و برای آن پاسخ مناسب پیدا کرد. شیوه مدیریت مدیران همواره تابعی از فضای مدنی و فکری هر جامعه است و مدیران در هر فضای فکری و مدنی که رشد پیدا کرده‌اند به همان شیوه نیز مدیریت خواهند کرد. فضای مدنی ایران هنوز به مرحله از رشد و تکامل نرسیده که بتواند سخن مخالف را گوش کند. در هر جامعه‌ای که افراد و گروه‌های سیاسی برای دیدگاه‌های مخالف خود احترام قائل هستند و دیدگاه‌های متفاوت را محترم می‌شمرند آن جامعه به بلوغ فکری و مدنی دست یافته است. در سوی مقابل در هر جامعه ای که کسی تحمل سخنان مخالف خود را نداشته باشد و به جای احترام به سخنان مخالف سعی کند مخالف خود را تخطئه کند آن جامعه به مرحله بلوغ سیاسی و مدنی دست پیدا نکرده است.

به نظر من جامعه ما در حال گذار به مرحله بلوغ مدنی و سیاسی است و تا نقطه مطلوب فاصله دارد. این مساله ای است که به روانشناسی فردی و اجتماعی جامعه ما باز می‌گردد. در نتیجه ما باید تلاش کنیم به‌جای اینکه اجازه ندهیم مخالف ما دیدگاه‌های خود را بیان کند باید با مخالف فکری خود تعامل کنیم و در یک فضای سالم و مثبت دیدگاه‌های مخالف هم را بیان کنیم و اجازه دهیم مردم قضاوت کنند و بهترین دیدگاه را بپذیرند.

* به نظر شما راه‌حل این مساله چیست و چگونه می‌توان با چنین مسائلی برخورد علمی و منطقی کرد؟

** برخی منتظرند که راه حل این مسائل از آسمان به زمین بیاید و سپس آن را مورد استفاده قرار بدهند. این در حالی است که راه حل این مساله دست مردم و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی است. ‌امام فرمودند«مجلس در راس امور است»، این به معنای این است که مجلس شورای اسلامی باید برای همه مشکلات جامعه راه حل مناسب پیدا کند. درشرایط کنونی نمایندگان مجلس باید برای حدود و میزان سخنرانی‌ها و همچنین چگونگی آن حدود و اختیاراتی تعیین کنند و آن را به صورت قانون به همه مدیران و دست اندرکاران اجرایی کشور ابلاغ کنند. پس از اینکه این قانون به همه ابلاغ شد و برای همه آحاد ملت لازم الاجرا شد هر کسی که از قانون برگزاری سخنرانی‌ها تخطی کند مجرم است و قوه قضائیه باید با آن برخورد کند.

* آیا تاکنون واکنش دولت آقای روحانی نسبت به برهم‌زنندگان نظم سخنرانی‌ها قابل قبول بوده است؟

** گروه‌های فشار از همان روزهای نخست روی کار آمدن دولت آقای روحانی به دنبال ضربه زدن به دولت بودند و این روند را در طول مدت دولت آقای روحانی نیز به شکل‌های مختلف ادامه دادند. گروه‌های فشار بیش از هر چیز با گفتمان اعتدال آقای روحانی مخالف بودند و همواره به دنبال این بودند که گفتمان اعتدال در جامعه حالت فراگیر به خود نگیرد. مقام معظم رهبری بارها به افرادی که جلسات و میتینگ‌های سیاسی را به هم می‌زنند هشدار و تذکر داده و آنها را از این کار منع کرده است. با این وجود این افراد همچنان به رفتار گذشته خود ادامه می‌دهند. بدون شک فعالیت گروه‌های فشار در دولت آقای روحانی بیشتر از دولت‌های گذشته بوده و این مساله به خوبی در فضای مدنی وسیاسی ایران مشهود است. این افراد به خوبی به این نکته آگاهی دارند که اگر ماهیت گفتمان اعتدال و خردورزی برای مردم روشن و شفاف شود مردم به صورت ناخودآگاه گروه‌های فشار و افراطی را از صحنه سیاسی کشور کنار می‌گذارند. به همین دلیل نیز این افراد تلاش می‌کنند از فراگیر شدن گفتمان اعتدال و خردورزی جلوگیری کنند.

* آخرین فعالیت‌های انتخاباتی در شهر قم و در بین علما و روحانیون به چه صورت بوده است؟

** شهر قم به عنوان یکی از شهرهای تاثیرگذار کشور در انتخابات به تازگی وارد فاز جدیدی از فعالیت‌های انتخاباتی خود شده است و در محافل مختلف بین علما موضوعات مختلف انتخاباتی مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد. با این وجود هنوز تا آغاز رسمی انتخابات چندماه باقی مانده و هنوز جریان‌های مختلف فکری و سیاسی فعالیت‌های خود را علنی و رسمی نکرده‌اند و بیشتر مسائل در حد گمانه‌زنی و تحلیل و بررسی قرار دارد. با این وجود از محافل علما و روحانیون طراز اول قم خبر می‌رسد که موضوعات پیرامون آقای روحانی در صدر موضوعات دیگر است و گرایش علما و روحانیون قم بیشتر به سمت حمایت از آقای روحانی در انتخابات است. علما و روحانیون قم آقای روحانی را گزینه اصلح انتخابات ریاست جمهوری تلقی می‌کنند و استنباط بنده این است که این وضعیت تا پایان برگزاری انتخابات نیز ادامه داشته باشد. با این وجود از گوشه و کنار شنیده می‌شود که گروه‌های فشار و جریان‌های رادیکال شهر قم در حال تلاش هستند تا در آستانه انتخابات دستاوردهای دولت آقای روحانی را زیر سوال ببرند و به دولت ضربه بزنند.

* دیدگاه مراجع طراز اول و علمای بزرگ قم درباره آقای روحانی چیست؟

** مراجع طراز اول و علمای بزرگ قم نیز به صورت نسبی از عملکرد دولت آقای روحانی رضایت دارند و با توجه به شرایط داخلی و خارجی به دنبال این هستند که رویکرد مدیریتی آقای روحانی همچنان در کشور ادامه داشته باشد. علمای قم از ابتدای روی کار آمدن دولت آقای روحانی از ایشان حمایت کردند و این حمایت به شکل‌های مختلف در شرایط کنونی نیز وجود دارد و در آینده نیز وجود خواهد داشت. در شرایط کنونی وضعیت بین‌المللی و به‌ويژه نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به شکلی است که همه ما باید وحدت ملی را حفظ کنیم و از دولت آقای روحانی به عنوان دولت منادی گفتمان اعتدال و خردورزی حمایت کنیم. به تازگی مجلس سنای آمریکا با رای اکثریت تحریم‌های جدیدی را علیه ایران تصویب کرده که آینده برجام را در‌هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

* وضعیت رقبای انتخاباتی آقای روحانی در قم به چه صورت است و گروه‌های سیاسی دیگر چه استراتژی‌ای برای فعالیت‌های انتخاباتی خود در نظر گرفته‌اند؟

** رقبای آقای روحانی نیز به شکل‌های مختلف فعالیت‌های خود را پیگیری می‌کنند. با این وجود هنوز فعالیت‌های خود را علنی نکرده‌اند و به صورت آشکار موضعگیری سیاسی نمی‌کنند. رقبای آقای روحانی به دلیل اینکه فاقد گزینه رای آور در انتخابات هستند به این نتیجه رسیده‌اند به جای اینکه به فکر رقابت سالم با آقای روحانی باشند باید چهره ایشان را تخریب کنند تا دولت آینده نتواند سیاست‌های از پیش تعیین شده خود را عملیاتی کند. به همین دلیل نمی‌توان فعالیت‌های آنان را به صورت شفاف رصد کرد و درباره آنها اظهارنظر کرد. در شرایط کنونی اصولگرایان و رقبای انتخاباتی آقای روحانی با چند چالش جدی در انتخابات مواجه هستند. نخست اینکه مردم دیدگاه مناسبی نسبت به دولت برآمده از جریان اصولگرایی یعنی دولت احمدی نژاد ندارند و به همین دلیل کار اصولگرایان برای جهتدهی به افکار عمومی سخت و دشوار است. دوم اینکه آقای روحانی به مدت چهار سال رئیس‌جمهورکشور بوده و معمولا روسای جمهور چهار ساله به رئیس‌جمهور هشت ساله تبدیل می‌شوند و مردم این تجربه را در گذشته پشت سر گذاشته‌اند. مساله سوم اینکه در شرایط کنونی در جریان اصولگرایی چند صدایی وجود ندارد و عقلای این جریان سیاسی نمی‌توانند به یک نقطه اجماع و وحدت تاثیرگذار دست پیدا کنند.

* به نظر شما در شرایط کنونی که آمریکا تصمیم گرفته تحریم‌های خود را تمدید کند و مقام معظم رهبری آن را نقض صریح برجام تلقی کرده‌اند واکنش دولت آقای روحانی به این مساله چه خواهد بود؟آیا این مساله دستاویزی برای هجمه داخلی علیه دولت آقای روحانی نخواهد شد؟

** در مساله برجام هر دو طرف متعهد شده‌اند که به مفاد توافقنامه پایبند باشند. درشرایط کنونی نیز این آمریکا است که تلاش می‌کند برجام را نقض کند وفضای جدیدی در عرصه بین‌المللی برای خود به وجود بیاورد. به نظر من در مرحله اول کشورهای اروپایی که جزئی از توافق هسته‌ای هستند باید مانع از کارشکنی و نقض برجام توسط آمریکا شوند و اجازه ندهند آمریکا به تنهایی تمامی دستاوردهای برجام را زیرپا بگذارد. از سوی دیگر آقای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پیروزی رسیده است که دارای روحیه ماجراجویی و انتقام جویی از ایران است. ایشان پس از انتخاب شدن نیز تلاش کرده کابینه خود را از نیروهای ضدایرانی انتخاب کند تا به این وسیله زنگ خطر جدی را برای ایران و منطقه خاورمیانه به صدا درآورد.

متاسفانه برخی در داخل کشور از پیروزی آقای ترامپ در انتخابات آمریکا خوشحال شدند. این عده به خوبی می‌دانستند که آقای ترامپ با پیروزی در انتخابات آمریکا شرایطی را به وجود خواهد آورد که آقای روحانی و دولت ایشان در تنگنا و فشار بیشتری نسبت به گذشته قرار بگیرد. در نتیجه برخی برای اینکه آقای روحانی تحت فشار بیشتری قرار بگیرد از پیروزی آقای ترامپ در انتخابات آمریکا خوشحال شدند.به نظر من کشورهای اروپایی نباید اجازه بدهند که آمریکا به تنهایی یک توافقنامه بین‌المللی را زیرپا بگذارد.

* آیت‌ا...‌هاشمی به تازگی عنوان کرده‌اند که برخی دشمنان امام و رهبری در مراکز حساس کشور نفوذ کرده‌اند. به نظر شما منظور آیت‌ا...‌هاشمی چه کسانی بوده است؟

** این افراد کسانی هستند که از اساس با شیوه مبارزات امام خمینی (ره) مشکل داشته‌اند و با ایشان همراهی نمی‌کردند. این افراد در زمانی که حضرت امام (ره) نهضت خود را آغاز کردند مدعی بودند ایشان نظم و آرامش جامعه را به هم زده و طلاب و علما نباید با ایشان همراهی کنند. این عده مرتجعانی بودند که اعتقاد داشتند «دین» نباید در «سیاست» دخالت کند و هر کدام باید جایگاه خود را حفظ کند. بنده به خاطر دارم که این عده حتی روزنامه خواندن را برای طلبه‌ها حرام اعلام کرده بودند و معتقد بودند طلبه‌ها فقط باید علوم حوزوی را پیگیری کنند.به نظر من منظور آیت‌ا...‌هاشمی کسانی بوده که در روزهای سخت انقلاب امام (ره) را همراهی نمی‌کردند اما امروز به شکل‌های مختلف در مناصب مختلف و در دستگاه‌های اجرایی سنگر‌سازی کرده‌اند.

http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/171380

ش.د9502804