چشم‌انداز تيره دستگاه اطلاعاتي پيش روي آمريكا

(روزنامه جوان – 1395/10/25 – شماره 5002 – صفحه 6)

در آستانه روي كار آمدن دونالد ترامپ رئيس‌جمهوري منتخب امريكا در 20 ژانويه 2017، هشدارهاي زيادي به وي چه از جانب مقامات خارجي مانند نامه اخير رؤسا و مقامات 16 كشور اروپاي شرقي درباره سياست وي در قبال روسيه و چه از سوي مقامات داخلي امريكا داده شده است، اما جديد‌ترين و جدي‌ترين هشدار از سوي نهادهاي اطلاعاتي امريكا ارائه شده است كه متضمن ترسيم آينده‌اي ناخوشايند و دلهره‌آور براي امريكا است.

گزارش جديد

شوراي ملي اطلاعات امريكا (NIC) روز دوشنبه 20 دي گزارش جديدي را تحت عنوان «روندهاي كلي: تناقض پيشرفت» منتشر كرد. شوراي ملي اطلاعات امريكا يك گروه تحقيقاتي است كه تحت نظارت و سرپرستي اداره اطلاعات ملي امريكا (DNI) كه خود مسئوليت ايجاد هماهنگي ميان 16 آژانس اطلاعاتي امريكا را بر عهده دارد فعاليت مي‌كند. اين شورا هر چهار سال يك بار كه با يك دوره رياست جمهوري در امريكا همراه است، چنين گزارش‌هايي منتشر مي‌كند. اين گزارش كه لحني آخرالزماني دارد سه روز پس از گزارش ديگري منتشر شده كه جامعه اطلاعاتي امريكا در خصوص دخالت‌هاي روسيه در امور د اخلي امريكا منتشر كرد.

مفاد و محورها

بررسي مفاد و محورهاي گزارش شوراي ملي اطلاعات امريكا و هشدارهايي كه به ترامپ داده، مي‌تواند راهنماي مفيدي در زمينه نحوه ادراك اين نهاد اطلاعاتي از چالش‌ها و مسائلي باشد كه امريكاي دوره ترامپ با آنها مواجه خواهد شد. در اين گزارش هشدار داده شده كه دونالد ترامپ رئيس‌جمهور منتخب اين كشور با خطر فزاينده مناقشات بين‌المللي و تضعيف ارزش‌هاي دموكراتيك در جهان كه از زمان جنگ سرد سابقه نداشته است، مواجه خواهد شد. همچنين در آن تصريح شده كه با توجه به تحولات اقتصادي و سياسي، تغييرات فناوري و همچنين تضعيف رهبري امريكا در جهان مي‌توان آينده تاريك و دشواري را در دوره رياست جمهوري ترامپ براي امريكا پيش‌بيني كرد.

طبق اين گزارش، در پنج سال آينده تنش‌هاي زيادي در داخل كشورها و ميان كشورها شكل خواهد گرفت. با اين حال چه در بهترين يا بدترين حالت، چشم‌اندازي كه در پنج سال آينده در جهان شكل خواهد گرفت، عصر سلطه امريكا را در دوره پسا جنگ سرد به پايان خود نزديك خواهد كرد. در واقع با بررسي اين گزارش مي‌توان دريافت كه حتي عالي‌ترين نهاد اطلاعاتي امريكا نيز به چالش‌هاي بزرگي كه امريكا در عرصه جهاني با آنها مواجه است اذعان دارد. اين دقيقاً بر خلاف وعده‌هايي است كه ترامپ در دوره مبارزات انتخابات رياست جمهوري و پس از آن درباره تجديد شكوه و اقتدار امريكا به مردم اين كشور داده است. اين چالش‌ها را مي‌توان تحت عناويني مشخص يعني اختلاف شديد سطح درآمدها و به عبارت ديگر تشديد شكاف طبقاتي، جابه‌جايي‌هاي جمعيتي، تغييرات آب و هوايي و تشديد مناقشات طبقه‌بندي كرد. شوراي ملي اطلاعات امريكا هشدار داده است كه هر چند دولت آينده امريكا مأموريت نظم‌بخشي به هرج و مرج كنوني در جهان را بر عهده دارد، اما اين كار در كوتاه‌مدت هزينه‌هاي بالايي خواهد داشت و اين راهبرد در درازمدت به شكست منجر خواهد شد. با توجه به اين شرايط، همكاري بين‌المللي و اداره امور ملي و بين‌المللي براي دولت ترامپ با دشواري افزون‌تري مواجه خواهد بود.

سوريه و تروريسم

در واقع رئيس‌جمهور جديد امريكا كه 20 ژانويه سوگند ياد خواهد كرد، چند پرونده حساس و دشوار بين‌المللي از جمله بحران سوريه و مبارزه با گروه‌هاي تروريستي تكفيري را از دولت اوباما به ارث خواهد برد. در عين حال از نظر روسيه، دولت باراك اوباما رئيس‌جمهور امريكا مي‌كوشد قبل از تصدي دونالد ترامپ بر سمت رياست جمهوري، اوضاع جهاني را پيچيده كند. از ديدگاه مسكو، اوباما سعي دارد با پيشبرد برنامه‌هاي مد نظرش درباره بحران‌هاي جهاني، سياست خود را بر ديگر كشورها به ويژه روسيه ديكته كند و دولت بعدي جمهوريخواه امريكا به رياست ترامپ را نيز در موارد بسياري در مقابل عمل انجام شده قرار دهد، به نحوي كه دولت ترامپ چاره‌اي جز ادامه سياست دولت اوباما نداشته باشد. يكي از مهم‌ترين موارد در اين زمينه، بحران سوريه است.

اوباما همواره بر كنار رفتن دولت سوريه و روي كارآمدن دولتي جديد اصرار ورزيده است. در اين زمينه، امريكا در سال‌هاي اخير سياست حمايت همه‌جانبه از گروه‌هاي تروريستي را، كه آنها را ميانه‌رو مي‌خواند، دنبال كرده است. با اين حال اكنون با شكست‌هاي بزرگ گروه‌هاي تروريستي در شرق حلب، اوباما عزم خود را براي تحويل تسليحات پيشرفته به گروه‌هاي تروريستي جزم كرده است. مسكو نگران آن است كه با توجه به چشم‌انداز بهبود قابل توجه روابط روسيه و امريكا در دوره ترامپ و استقبال پوتين و ترامپ از آن، اوباما تمام تلاش خود را براي ايجاد بن‌بست در روابط اين دو كشور انجام دهد، به نحوي كه اوضاع را براي واشنگتن و مسكو برگشت‌ناپذير سازد. به‌رغم اين سناريو اكنون شاهد آن هستيم كه ترامپ به عنوان رئيس‌جمهوري منتخب امريكا با موضع‌گيري‌هايي كه در قبال متحدان غربي خود به ويژه در اروپا و نيز در قبال چين به عنوان رقيب اصلي اقتصادي امريكا انجام داده، از هم‌اكنون چشم‌انداز روابط واشنگتن با بروكسل و پكن را تيره ساخته است.

جمع‌بندي

در عين حال در انتهاي اين گزارش پيش‌بيني بدبينانه‌اي درباره آينده حكومت‌داري در جهان صورت گرفته است. به گمان نويسندگان آن، هر چند مردم در كشورهاي مختلف از دولت‌هاي خود خواهان امنيت، آباداني و پيشرفت هستند اما پيش‌بيني‌ها در اين زمينه‌ها كاملاً بر خلاف اين خواسته‌ها خواهد بود. به عبارت ديگر ميزان حقوق و درآمدها افزايش نخواهد يافت، بي‌اعتمادي تشديد خواهد شد و در عين حال قطب‌بندي و چالش‌هاي جديد، كارآيي دولت‌ها را براي عمل به تعهدات خود و برآورده كردن مطالبات مردم خود تضعيف خواهد كرد. در مجموع گزارش شوراي اطلاعات ملي امريكا نه فقط چشم‌انداز كاملاً بدبينانه‌اي از وضعيت آينده جهان در پنج سال آتي ارائه مي‌دهد، بلكه به طور غير‌مستقيم توانايي دونالد ترامپ رئيس‌جمهور منتخب امريكا را در عملي كردن وعده‌هايش زير سؤال برده است.

http://javanonline.ir/fa/news/832650

ش.د9503458