اصرار تركيه بر تداوم اشغالگري در عراق؛ تقویت داعش در دستور کار

دولت ترکیه در حالی بر بقای نظامی فاقد مجوز خود در خاک عراق اصرار می‌ورزد که تاکنون متحمل شکست‌های سنگینی به دلیل همین دست از سیاست‌های خصمانه خود در منطقه به ویژه در سوریه و عراق شده است.

بیش از یک سال از ورود متجاوزانه نظامیان ترکیه به خاک عراق می‌گذرد. آذرماه سال 94 بود که خبر استقرارحدود 150 نیروی نظامی ترکیه به همراه ادوات سنگین شامل 20 تا 25 تانک و نفربر در پایگاه «بعشیقه» در حدود 15 کیلومتری شمال شرق شهر «موصل» عراق در رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مخابره شد. آنکارا برای توجیه این اقدام تجاوزکارانه خود مدعی است که با مجوز رسمی دولت مرکزی بغداد وارد خاک عراق شده است؛ حال آنکه با وجود گذشت بیش از یک سال حتی یک سند هم برای اثبات این ادعا ارائه نکرده است. ورود فاقد مجوز نظامیان ترکیه به خاک عراق با دستور مستقیم «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور، روابط میان آنکارا و بغداد را با چالشی جدی مواجه کرد.

دولت بغداد از همان ابتدای کار خواستار خروج هرچه سریعتر نیروهای ارتش ترکیه از خاک خود بود؛ مطالبه‌ای که همچنان به قوت خود باقی‌ است و مقامات عراقی متفق‌القول بر لزوم تحقق آن پافشاری می‌ورزند. با این حال، شاهد آن هستیم که دولت آنکارا نه تنها هیچ اقدامی در راستای خروج نظامیان خود از خاک عراق صورت نمی‌دهد، بلکه به نظر می‌رسد که تمایل دارد تا مدت زمان بیشتری به اشغالگری خود در عراق ادامه دهد. آنکارا مدعی است که با هدف آموزش نیروهای پیشمرگه برای آمادگی آنها جهت نبرد با تروریست‌های تکفیری داعش وارد موصل شده است. این ادعا در حالی است که امروز دیگر کمتر کسی قادر است تا حمایتهای ترکیه از داعش و روابط تجاری آن با این گروه تروریستی را انکار کند.

چندی پیش، زمانی که دولت ترکیه اعلام کرد که نخست‌وزیر این کشور قصد سفر به عراق را دارد، اینگونه به نظر می‌رسید که آنکارا قصد دارد از طریق رایزنی با مقامات دولت عراق، مقدمات عقب نشینی نیروهای خود از خاک این کشور را به ویژه پس از متحمل شدن شکست سنگین در حلب سوریه، فراهم آورد. در همین راستا، «حیدر العبادی» نخست‌وزیر عراق در کنفرانس مطبوعاتی پس از دیدار با همتای ترکیه‌ای خود تاکید کرد: «با ترکیه درباره عدم مداخله در امور داخلی طرفین توافق کردیم. عراق مایل به برقراری بهترین روابط با ترکیه است. نیروهای عراقی پیروزی‌های بزرگی کسب کرده‌اند و داعش در مسیر فروپاشی است».

به گزارش خبرگزاری مهر، وی در ادامه تصریح کرد: «بغداد و آنکارا بر سر خروج نیروهای ترکیه از شمال عراق و ناحیه بعشیقه به توافق دست یافتند. آنکارا تعهد داد که علاوه بر احترام به حاکمیت عراق، موضوع حضور نظامیانش در خاک عراق را حل کند». با این حال، نخست‌وزیر ترکیه در اظهاراتی کاملا متناقض با آنچه که پیشتر العبادی بیان کرده بود، گفت: «نیروهای ترکیه‌ای پس از سروسامان یافتن اوضاع در بعشیقه از آنجا عقب نشینی می‌کنند»!

دولت ترکیه در شرایطی نظامیان خود را بدون مجوز قانون دولت مرکزی بغداد، وارد شهر موصل کرد که نیروهای عراقی در نبرد با تروریسم در جبهه‌های مختلف به شدت در حال پیشروی بودند. با این حال، آنکارا که همواره منافع خود را مبتنی بر بقای داعش در خاک عراق می‌دید، به منظور جلوگیری از سقوط این گروه تروریستی ـ تکفیری در موصل، نیروهای خود را به این شهر اعزام کرد. مقامات ارشد دولت ترکیه پیش از آغاز عملیات بزرگ آزادسازی شهر موصل بارها در اظهاراتی مداخله جویانه از لزوم مشارکت خود در این عملیات، حتی در صورت عدم صدور مجوز قانونی توسط دولت مرکزی بغداد، سخن گفتند.

اکنون که داعش ماه‌های پایانی عمر خود را در شهر موصل می‌گذراند، انتظار می‌رفت که دولت آنکارا به شکست خود در تقویت این گروه تروریستی در عراق پی برده و نیروهایش را از این کشور خارج کند. با این حال، شاهد آن هستیم که رجب طیب اردوغان همچنان قصد ندارد از سیاست‌های تنش زای خود در منطقه دست بکشد. به نظر می‌رسد که منافع اقتصادی ناشی از بقای گروه تروریستی ـ تکفیری داعش در عراق برای ترکیه آنقدر دندان‌گیر هست که این کشور با وجود عدم تحقق اهداف از پیش تعیین شده خود در این کشور، همچنان در صدد ممانعت از سقوط داعش است.

دولت آنکارا یکی از خریداران اصلی نفت مسروقه داعش از سوریه و عراق محسوب می‌شود و از این راه، سود زیادی را به دست می‌آورد. اردوغان به هیچ وجه قصد ندارد تا اجازه دهد یکی از کانال‌های تجارت این کشور با داعش مسدود شود. از همین روی، دولت آنکارا ترجیح می‌دهد تا زمان از پای درآمدن کامل تروریست‌های تکفیری داعش در عراق، در کنار آنها باقی بماند تا بدین‌ترتیب شاید به نحوی دستاوردی را به دست آورد.

از سوی دیگر، بقای گروه تروریستی ـ تکفیری داعش در خاک عراق موجب تضعیف بیش از پیش دولت مرکزی بغداد می‌شود و آنکارا به خوبی می‌تواند از این فرصت برای تقویت روابط خود با اقلیم کردستان در تمامی زمینه‌ها بهره‌برداری کند. پیش از حضور تروریست‌های داعش در عراق، اقدامات آنکارا در برقراری روابط اقتصادی خارج از قوانین دولت مرکزی با اقلیم کردستان، همواره مورد اعتراض شدید بغداد بود. بر همین اساس، تضعیف دولت مرکزی بغداد از طریق تقویت گروه تروریستی ـ تکفیری داعش در عراق، می‌تواند مسیر آنکارا برای تقویت روابط خود با اقلیم کردستان به ویژه در زمینه‌های اقتصادی را تسهیل نماید.

آنکارا با توجه به شکست سنگینی که در حلب سوریه متحمل شده است، قصد دارد تا موصل را به هر قیمتی که شده حفظ کرده و مانع از سقوط داعش در این شهر حداقل در آینده نزدیک، بشود.

دولت ترکیه و رجب طیب اردوغان طی سالهای اخیر پول‌های هنگفتی را صرف حمایت از تروریسم در سوریه و عراق کرده‌اند. در این میان، چیزی جز شکست و ناکامی عاید اردوغان نشده است. حتی رویای احیای امپراطوری عثمانی نیز که اردوغان همواره در راستای تحقق آن عمل کرده، برای دولت آنکارا دیگر رنگ باخته است.

رهبران سوریه و عراق طی سالهای گذشته بارها هشدار داده‌اند که تروریسم در نهایت به دامان حامیان خود بازمی‌گردد و هیچ شکی در تحقق این مساله وجود ندارد. امروز شاهد آن هستیم که مناطق مختلف ترکیه شاهد انفجارهای شدیدی است که قربانیان آنها بعضا به ده‌ها نفر هم می‌رسند. به عنوان نمونه می‌توان به اقدامات تروریستی اخیر و انفجارهای دو شهر اسلامبول و ازمیر اشاره کرد که در راس اخبار رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفت. ترکیه امروز اسیر تروریسمی شده است که دیروز از آن حمایت می‌کرد و همچنان نیز به این حمایت ادامه می‌دهد.

در هر صورت، آنچه که واضح است، این که دولت ترکیه بر تداوم سیاست‌های مخرب، غیرسازنده و منفی خود در منطقه به ویژه در عراق و سوریه اصرار می‌ورزد. از یک سو، به تمامی تعهدات خود در خصوص آتش بس سوریه پشت پا می‌زند و از سوی دیگر، به اشغالگری بخشی از خاک عراق ادامه می‌دهد. تداوم بیش از پیش این سیاست‌های خصمانه در منطقه بدون شک به مثابه «خودکشی تدریجی» مقامات دولت آنکارا محسوب می‌شود.

http://jomhourieslami.net/?newsid=121268

ش.د9503732