تنها دو هفته بعد از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، جهان با رویه دیگری از ایالات متحده مواجه شده است؛ ظاهری که باراک اوبامای دموکرات تلاش داشت آن را تغییر دهد. به دنبال ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور به آمريكا، وزارت خزانهداری کابینه ترامپ تحریمهای جدیدی علیه ایران، برخی افراد حقیقی و حقوقی و شرکتها وضع کرد. بهانه این تحریمها، همان بهانه قبلی بود، آزمایش موشکی و تروریسم. ١٣ فرد و ١٢ شرکت به اتهام همکاری با برنامه هستهای ایران در فهرست تحریمهای ثانویه آمريكا قرار گرفتند. وزارت خزانهداری آمريكا در حالی این فهرست را منتشر کرده که برخی از این افراد و شرکتها در لبنان، امارات متحده عربی و چین فعالیت میکنند. ساعتی بعد از اعلام فهرست تحریمها نفت برنت شمال افزایش قیمت پیدا کرد.
تحریمیها
به گزارش ایسنا، وزارت خزانهداری آمريكا با انتشار اطلاعیهای در وبسایت رسمی خود نام این افراد و شرکتها را منتشر کرد که به شرح زیر است: ١- یحیی الحاج ٢- عبدالله اصغرزاده ٣- تنی داریان ٤- حسن دهقانابراهیمی ٥- محمد عبدالامیر فرهت ٦- محمد مقام ٧- کامبیز رستمیان ٨- علی شریفی ٩- کین شین هوا ١٠- ریچارد یو ١١- مصطفی زاهدی ١٢- قدرت زرگری ١٣- کارول ژو.
فهرست شرکتهای تحریمشده نیز به این شرح است:
١- COSAILING BUSINESS TRADING COMPANY LIMITED
٢- شرکت ستاره شرق ٣- شرکت اروین دانش آریان
٤- MAHER TRADING AND CONSTRUCTION COMPANY
٥- MIRAGE FOR ENGINEERING AND TRADING
٦- MIRAGE FOR WASTE MANAGEMENT AND ٧-ENVIRONMENTAL SERVICES
MKS INTERNATIONAL
٨- NINGBO NEW CENTURY IMPORT AND EXPORT COMPAN
٩- شرکت افق سبز دریا
١٠- REEM PHARMACEUTICAL
١١- ROYAL PEARL GENERAL
١٢- شرکت زیست تجهیز پویش
اقدام متقابل ایران
ساعتی بعد از اعلام فهرست تحریمها، وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران بیانیه ای اعتراضی نوشت. روز جمعه نیز وزیر خارجه در چند توییت پاسخ اظهارات دونالد ترامپ را داده بود.
وزارت خارجه در بیانیهای اعلام کرد: ایران اقدام غیرقانونی دولت ایالات متحده آمريكا در افزودن افراد و مؤسسات جدید ایرانی و غیرایرانی به فهرست تحریمهای نامشروع فرامرزی آن کشور به بهانه آزمایش موشکی اخیر را ناسازگار با تعهدات ایالات متحده و نیز مغایر روح و متن قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت میداند. در این بیانیه تأکید شده که «توسعه توانمندیهای موشکی کشور که صرفا برای اهداف دفاعی و حمل تسلیحات متعارف طراحی شده و هیچگاه جز در دفاع مشروع به کار گرفته نخواهد شد، حق مردم ایران براساس حقوق بینالملل و منشور ملل متحد بوده و هرگونه مداخله دیگران در این زمینه نقض قواعد آمره حقوق بینالملل و خارج از صلاحیت هر کشور و نهادی است».
همچنین آمده است: «همانگونه که در پاسخ به اقدام اسلامستیزانه دولت آمريكا و جلوگیری موقت از ورود ایرانیان، صدور ویزا برای اتباع آمريكایی در قالب سازوکار ویژهای معلق شد، جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به اقدام جدید ایالات متحده و بهعنوان عمل متقابل نسبت به اعمال محدودیتهای قانونی برای تعدادی از افراد و شرکتهای آمريكایی که در ایجاد و کمک به گروههای افراطی تروریستی در منطقه نقش داشته یا به کشتار و سرکوب مردم بیدفاع در منطقه کمک میکنند، اقدام خواهد کرد. اسامی این افراد و شرکتها متعاقبا اعلام خواهد شد».
هيئت نظارت بر اجرای برجام تصمیم میگیرد
درحالیکه برخی معتقدند انعقاد تحریمهای جدید از سوی آمريكا، موجب نقض برجام است، معاون وزیر خارجه توضیح داده که «برای هر وضعیتی در موضوع برجام آمادگی داریم».
مجید تختروانچی در بخش دوم گفتوگویی که با ایسنا داشته، گفته «اگر با پدیدهای مواجه شویم که نقض برجام باشد یا نقض فاحش، عکسالعمل متناسب داریم و تصمیم مقتضی را هيئت نظارت بر اجرای برجام میگیرد. وزارت خارجه مسائل را گزارش میدهد و توصیههایی ممکن است داشته باشد؛ اما در نهایت تصمیم با هيئت نظارت و مقامات عالی کشور است؛ اما شما مطمئن باشید طرف مقابل ما امکانات و تواناییهای ما را میشناسد و میداند نباید تصمیم غیرمعقول بگیرد و وارد وادیای شود که از آن پشیمان شود و برجام را به مخاطره بیندازد. امکانات و تواناییهای ایران بازدارنده است. اگر آنها عقل داشته باشند، وارد این وادیها نمیشوند». همچنین روانچی گفته که «درخواست کالاهای دومنظوره نظامی نداشتهایم».
او همچنین درباره تماس اروپاییها با تیم ترامپ درباره برجام با تأکید بر اینکه برجام توافقی بینالمللی است، گفت: ما کسی (اروپاییها) را واسطه نکردیم که بین ما و دولت جدید آمريكا قرار بگیرد. ما نیازی به این کار نداریم و از طرفی تعهدات همه طبق برجام روشن است. برجام یا اجرا میشود یا نمیشود و ما برای هر دو حالت آن آمادگی داریم. در شرایطی که دولت جدید آمريكا یا هر دولت دیگری نخواهد تعهداتش را انجام دهد، میدانیم چه باید کنیم. البته ما علاقهمند هستیم برجام به طور موفقیتآمیز و خوب اجرا شود و دنبال برهمزدن برجام نیستیم؛ اما اگر اجرای برجام به مخاطره بیفتد، برای آن مقطع هم برنامه داریم.
نقض برجام است
درحالیکه برخی معتقدند که تحریمهای جدید آمريكا نقض برجام است، این موضوع به اختلافنظری جدی بین نمایندگان مجلس ایران و آمريكا تبدیل شده. به گزارش ایرنا، علاءالدین بروجردی، رئيس کمیسیون امنیت ملی مجلس، در واکنش به اعمال تحریمهای جدید آمريكا گفت: اقدام آمريكا نقض برجام است و تحریم اخیر افراد و شرکتهای ایران، به دلیل عصبانیت واشنگتن از شکست تروریستهای مورد حمایتش در منطقه است.
در دیگرسو، باب کروکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمريكا، با بیان اینکه «اقدامات بیشتری علیه ایران در راه است»، مدعی شد: «اقدام دولت ترامپ برای تحریم جدید ایران نقض توافق هستهای نیست. او در گفتوگو با شبکه سیانبیسی، با اشاره به اقدامات اخیر دولت دونالد ترامپ علیه کشورمان گفت که اقدامات رئیسجمهور آمريكا علیه ایران موجه است و اقدامات بیشتری نیز در راه است.
همچنین ٢٢ سناتور آمريكایی بعد از وضع تحریمها، در نامهای از ترامپ قدردانی کردند.
اگرچه فعلا اعضای ١+٥ درباره تحریمهای جدید وضعشده از سوی آمريكا علیه ایران سکوت کردهاند، زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان، گفته: «دلیل تحریمهای آمريكا علیه ایران را درک میکنم». وزیر امور خارجه آلمان با ادعای اینکه آزمایش موشکی در ایران نقض قطعنامه سازمان ملل است، گفت: «آزمایش موشکی اخیر در ایران نقض تمام قطعنامههای مرتبط شورای امنیت سازمان ملل است، اما این، به آن معنا نیست که اجرای توافق هستهای با ایران متوقف خواهد شد».
فهرست تحریمها قبلا آماده شده بود
به دنبال انعقاد تحریمهای جدید علیه برخی شرکتها و افراد ایرانی یا کسانیکه با ایران کار میکردند، سخنگوی کاخ سفید در نشستی خبری با ذکر این نکته که آزمایش موشکی ایران نقض مستقیم برجام نیست، اعلام کرد: «تحریمهای جدید علیه ایران پیش از آنکه دونالد ترامپ به ریاستجمهوری برسد، آماده شده بود، اما با توجه به تحولات اخیر به حالت فعال در آمد». به گزارش ایسنا، شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید، گفت: «ما اوایل هفته گذشته اعلام کردیم گامهایی برای مقابله با اقدامات اخیر ایران بر خواهیم داشت. آمريكا امروز ٢٥ شخص حقیقی و حقوقی را تحریم کرد که از برنامه موشک بالستیک ایران و سپاه قدس انقلاب اسلامی حمایت میکردند».
او با ادعای حمایت ایران از تروریسم افزود: «قراردادن اینها در فهرست تحریم در پاسخ به ادامه برنامه موشک بالستیک ایران از جمله آزمایش موشک بالستیک آن در ٢٩ ژانویه ٢٠١٧ و ادامه حمایت این کشور از تروریسم بود. ما اقدامات امروز را پس از بررسی دقیق انجام دادیم و به پاسخ با اقدامات مناسب ادامه میدهیم. قراردادن اینها در فهرست تحریمها نشاندهنده گامی دیگر در ادامه تلاشهای ما برای هدف قراردادن شدید برنامه موشک بالستیک ایران و فعالیتهای مربوط به تروریسم است».
ارزشی برای حرفهای دولتمردان آمريكایی قائل نیستیم
معاون اول رئيسجمهوری در سخنرانی روز گذشتهاش به سخنان اخیر ترامپ واکنش نشان داد. اسحاق جهانگیری با تأکید بر اینکه آمريكاییها راهی جز اصلاح سیاستهایشان ندارند، گفت: «قطعا آمريكاییها اشتباه میکنند و باید مسیری را که طی کردهاند و در طول آن به عراق، افغانستان و کشورهای منطقه لشکرکشی کردند و انسانهای بیگناه را به کشتن دادند بازگردند و این مسیر را اصلاح کنند». آقای جهانگیری در سخنرانی دیگری گفت: «دشمنان ملت ایران در حقیقت میخواهند با تهدید ایران، سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی را که قصد سرمایهگذاری در ایران دارند بترسانند و از این طریق روند کار و توسعه در ایران را با کندی مواجه کنند وگرنه ملت و مسئولان ایران ارزشی برای حرفهای بیادبانه دولتمردان آمريكایی قائل نیستند».
به نظر میرسد پسلرزههای آزمایش موشکی ایران و اقدام دونالد ترامپ در وضع تحریمهای جدید علیه افراد یا شرکتهای ایرانی در روزهای آینده هم ادامه داشته باشد.
http://www.sharghdaily.ir/News/114212
ش.د9503828