رجل سیاسی واژه‌ای که باید تفسیر دقیق شود

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1395/12/04 ـ شماره 10817 ـ صفحه 10)

در اصل 115 قانون اساسی آمده است که رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب شود: ایرانی‌الاصل،‌ تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن نیت و امانت و تقوا، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی یاران و مذهب رسمی کشور.

اما خبر ورود شورای نگهبان به بررسی و تعریف روشن اصل رجل سیاسی بار دیگر اظهارات پیرامون این اصل را داغ کرده است؛ چرا که چندی پیش کدخدایی سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان از بررسی نظرات کارشناسی تعیین معیارها برای تشخیص مصادیق رجل سیاسی و مذهبی در جلسه این شورا خبر داد.

اما چندی پیش بود که ابلاغیه مقام معظم رهبری درباره سیاست‌های کلی انتخابات بار دیگر اذهان را به خود معطوف ساخت،‌چرا که ایشان در 18 بند ابلاغیه خود موارد متعددی همچون افزایش سلامت انتخابات و منتخبین، افزایش آگاهی رای دهندگان، شفاف سازی مالی و... را مدنظر قرار داده است.

در این میان اما بخشی از بند دهم این ابلاغیه به «تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان» تاکید دارد، یک موضوع پرحاشیه در ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری.

این بند از ابلاغیه رهبری به اصل 115 قانون اساسی اشاره دارد، همان ماده پر از ابهام که می‌گوید که «رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که ایرانی ‏الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور باشد انتخاب گردد.

اما همین عبارت کوتاه رجل سیاسی و مذهبی و تعریفی که برای آن آمده است، منشا و علت العلل داستان‌های پرحاشیه زیادی طی سالهای گذشته بوده است. چه آنکه رجل مذهبی و سیاسی در ادوار مختلف به دلیل نداشتن تعریف مشخص زمینه را برای رد صلاحیت‌ها و خط خوردن چهره‌های مختلف از میدان انتخابات ریاست جمهوری فراهم ساخته است. و در سوی دیگر میدان نیز رجل سیاسی و مذهبی شناخته شدن برخی از افراد از سوی شورای نگهبان، با انتقاداتی همراه شده است.

این مسائل نشان می‌دهد که تبیین اصل 115 بخوبی صورت نپذیرفته و علی‌الاصول باید موضوع نظرات تفسیری شورای نگهبان قرار گیرد و یا در اصلاحات احتمالی قانون اساسی در آینده مدنظر باشد تا شرایط رئیس‌جمهور به نحو دقیق‌تری بیان شود.

به نظر می‌رسد در شرایط جاری کشور و کاندیداهایی که بر مبنای احساس تکلیف اعلام کاندیداتوری می‌کنند بد نیست موضوع رجل سیاسی را از این منظر بار دیگر ملاحظه کنیم, این که به راستی آیا می‌توان به صرف یک سابقه اجرایی ولو در حد وزارت بر خیلی از آنها اطلاق رجل سیاسی داشت؟ شان و جایگاه ریاست جمهوری در نظام ما باید والاتر از آن باشد و بهتر است افرادی که در خود احساس تکلیف می‌کنند یک بار دیگر خود را بر اصل 115 عرضه کرده و آنگاه ببینند آیا واقعا شان آن‌ها تصدی مقام رئیس جمهوری اسلامی ایران است؟

خبرگزاری خانه ملت در گفتگو با کارشناسان سیاسی و نمایندگان مجلس به بررسی تاثیر‌گذاری تعریف دقیق رجل سیاسی و مذهبی و اعلام معیارهای آن، پرداخته است:

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم،‌با تاکید بر اینکه شورای نگهبان باید تعریف دقیق، حقوقی، جامع و کاملی از رجل سیاسی و مذهبی داشته باشد و رسما آن را اعلام کند،‌افزود: وزارت کشور نیز فقط این افراد را ثبت نام کند تا بیش از این معاندان و دشمنان از این خلاء سوء استفاده نکنند.

حجت الاسلام وحید احمدی نماینده مردم کنگاور در مجلس نهم شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص تاثیر‌گذاری تعریف دقیق رجل سیاسی و مذهبی و اعلام معیارهای آن،‌ اظهار داشت: آنچه که مسلم است در کشور ما برخی بدون حتی داشتن کوچک‌ترین معیارهای اولیه یک کاندیدا وارد عرصه ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری می‌شوند، افرادی که ویژگی فرد مورد نظر برای حضور در کارزار انتخابات و نشان یک رجل سیاسی و مذهبی را ندارد.

وی با بیان اینکه برخی ویژگی‌های ابتدایی رجل سیاسی و مذهبی در قانون تعریف و مشخص شده است، تصریح کرد: اما برخی افراد که واقعا هیچ کدام از این موارد را نداشته و تناسبی برای حضور در هیبت یک رئیس‌جمهور را ندارند با در دست داشتن چند صفحه کپی و چند قطعه عکس ثبت نام می‌کنند.

احمدی با تاکید بر اینکه قانون باید به طور کامل معیارها و مشخصه‌های یک رجل سیاسی و مذهبی را معرفی و تعیین نماید تا هر کسی نتواند این اجازه را به خود بدهد که برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند، گفت:متاسفانه به دلیل اینکه حجم انبوهی از افراد ثبت نام‌کننده برای انتخابات ریاست جمهوری هیچ یک از معیارهای رجل سیاسی و مذهبی را ندارند،‌رد صلاحیت می‌شوند، این مسئله مستمسکی برای سوء استفاده برخی معاندان و مخالفان نظام و البته رسانه‌های همسو با آنها می‌شود.

وی با بیان اینکه حضور اشخاصی که کمترین معیار را برای حضور در عرصه انتخابات ریاست جمهوری دارند،‌ به نوعی زیر سئوال بردن سیستم انتخابات کشور و البته شخص اول اجرایی در نظام می‌باشد،‌ بیان داشت: به هیچ عنوان ادامه این روند مناسب نیست و باعث خدشه به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌شود.

نماینده مردم کنگاور در مجلس نهم،‌با تاکید بر اینکه شورای نگهبان باید تعریف دقیق، حقوقی، جامع و کاملی از رجل سیاسی و مذهبی داشته باشد و رسما آن را اعلام کند،‌افزود: وزارت کشور نیز فقط این افراد را ثبت نام کند تا بیش از این معاندان و دشمنان از این خلاء سوء استفاده نکنند.

وی ادامه داد: در هیچ کشوری برای ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری اینهمه به آسانی افراد غیر مسئول و غیر توانمند اجازه ثبت نام ندارند، چرا که در همه کشورها قانونی و معیار مشخصی برای ثبت نام افراد دارای صلاحیت لازم این مسئولیت سنگین وجود دارد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم با بیان اینکه متاسفانه اینکه تعریف و معیار مشخصی برای بحث رجل سیاسی و مذهبی وجود ندارد و هر فردی اجازه ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری را دارد، نقص قانونی است،‌گفت: در دوره‌های گذشته بارها به آن اعتراف و تاکید شده است، ولی متاسفانه هنوز برای رفع آن اقدامی صورت نگرفته که البته امیدواریم برای ثبت نام انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری این مشکل برطرف شود.

عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر اینکه قطعا باید شورای نگهبان در زمان باقی مانده تا انتخابات معیارها و ویژگی‌های رجل سیاسی و مذهبی را تعریف نماید، گفت: با تعیین معیارهای این موضوع جلوی هجمه‌ها و سوء استفاده دشمنان گرفته شود.

سید ناصر موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص تاثیر‌گذاری تعریف دقیق رجل سیاسی و مذهبی و اعلام معیارهای آن،با بیان اینکه از نظر قانون در خصوص ثبت نام کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری مشکل وحود دارد، ‌اظهار کرد: نبود تعریف و معیار دقیق و مشخصی برای رجل سیاسی و مذهبی باعث شده که در زمان ثبت نام‌ها شاهد حضور افرادی که کمترین ویژگی‌ها را ندارند باشیم.

وی تاکید کرد: به طور قطع قانون در این خصوص باید به درستی و دقیق تعریف شود و مشخص شود که چه افرادی با چه معیارها و شرایطی برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری واجد الشرایط هستند.

نماینده مردم فلاورجان در مجاس شورای اسلامی با بیان اینکه تعداد زیادی هر دوره برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام می‌کنند که باعث بروز مشکلاتی برای هیات‌های اجرایی و نظارت می‌شود،‌تصریح کرد: از طرفی با رد صلاحیت انبوهی از این افراد که هیچ صلاحیت و توانایی برای مدیریت کشور را ندارند، هزینه‌های سیاسی به نظام تحمیل می‌شود.

وی افزود: در برخی موارد این ثبت نام‌های و رد صلاحیت‌ها باعث تمسخر و اسباب سوء استفاده دشمنان و معاندان نظام نیز می‌گردد.

موسوی لارگانی با تاکید بر اینکه قطعا باید شورای نگهبان در زمان باقی مانده تا انتخابات معیارها و ویژگی‌های رجل سیاسی و مذهبی را باز تعریف کرده و حتی به افرادی که این شرایط را ندارند، اجازه ثبت نام داده نشود،گفت: واقعا افرادی که بدون داشتن کمترین و ناچیز‌ترین شرایط با پر کردن یک فرم و چند کپی وارد ستاد انتخابات میشود، هزینه‌های سنگین سیاسی به کشور و نظام تحمیل می‌کند و باعث می‌شود که روند ثبت نام و احراز صلاحیت‌ها با مشکل مواجه شود.

عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان بیان داشت: مطمئنا این افراد صلاحیت و توانایی حضور در این عرصه را ندارند و باید از ابتدا ثبت نام از آنها صورت نگیرد تا مقداری کار سبک‌تر گردد و البته جلوی هجمه‌ها و تبلیغات نادرست و سوء استفاده دشمنان گرفته شود.

عضو هیات رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی تاکید کرد: باید باتعریف دقیق و روشن رجل سیاسی و مذهبی مشخص شود که چه افرادی توانایی و معیارهای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری را دارند،‌چرا که این امر می‌تواند به بهبود روند برگزاری انتخابات کمک شایانی نماید.

محمد کاظمی نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص تاثیر‌گذاری تعریف دقیق رجل سیاسی و مذهبی و اعلام معیارهای آن،‌اظهار کرد:طبق قانون اساسی افرادی که بخواهند وارد عرصه انتخابات ریاست جمهوری شوند باید ویژگی و معیار رجل سیاسی و مذهبی را داشته باشند که این امر باعث می‌شود که هر فردی که این معیار را نداشته باشد نتواند وارد عرصه شود.

وی بیان داشت: متاسفانه چون تعریف دقیق و کاملی از بحث رجل سیاسی و مذهبی وجود ندارد، افرادی که کمترین و ناچیزترین شرایط حضور در انتخابات را ندارند، برای مدیریت بزرگ کشور ثبت نام می‌کنند که این امر باعث بروز مشکلاتی در روند ثبت نام کاندیداها و حتی بررسی صلاحیت‌ها نیز می‌شود.

کاظمی با اشاره به اینکه افرادی که برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام می‌کنند باید دارای ویژگی‌ها و شرایط لازم برای احراز این پست سنگین اجرایی در کشور باشند، تصریح کرد: فردی که در این منصب قرار می‌گیرد باید قدرت تصمیم گیری و مدیریت بالای داشته باشد.

عضو هیات رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: باید باتعریف دقیق و روشن رجل سیاسی و مذهبی مشخص شود که چه افرادی توانایی و معیارهای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری را دارند.

کاظمی با بیان اینکه ریاست جمهوری محل آزمون و خطا نیست و باید فردی سکان اجرایی کشور را به دست بگیرد که از تجربیات و عمل کافی برخوردار باشد،‌افزود: فردی که صرفا یک جایگاه اجرایی را در طول دوران خدمتش حضور داشته نمی‌تواند در رجل سیاسی تعریف شود، رجل سیاسی باید در تمام ابعاد اجرایی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی با تجربه باشد.

عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان اینکه تعریف دقیق و مشخص شدن بحث رجل سیاسی و مذهبی و اعلام رسمی آن مطمئنا می‌تواند به هیات‌های اجرایی و نظارتی انتخابات ریاست جمهوری کمک فراوانی بکند و جلوی بسیاری از حاشیه سازی‌ها را بگیرد،‌اظهار کرد: متاسفانه برخی بدون داشتن حتی کمترین معیار لازم در این خصوص، براحتی در این زمینه ثبت نام می‌کنند.

محمد جواد جمالی نوبندگانی نماینده مردم فسا مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص تاثیر‌گذاری تعریف دقیق رجل سیاسی و مذهبی و اعلام معیارهای آن،گفت: فردی که می‌خواهد در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند باید یکسری خصوصیات و ویژگی‌های ابتدایی را برای حضور در این عرصه داشته و از توانایی مدیریت و دانش مناسب برخورد باشد،‌ولی به دلیل عدم تعریف دقیق این موضوع شاهد هستیم که هر دوره افرادی که ملاک‌های لازم یک کاندیدا را ندارد، اقدام به ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری می‌کنند.

وی با بیان اینکه تعریف دقیق و مشخص شدن بحث رجل سیاسی و مذهبی و اعلام رسمی آن مطمئنا می‌تواند به هیات‌های اجرایی و نظارتی انتخابات ریاست جمهوری کمک فراوانی بکند و جلوی بسیاری از حاشیه سازی‌ها را بگیرد،‌اظهار کرد: متاسفانه برخی بدون داشتن حتی کمترین معیار لازم در این خصوص، براحتی در این زمینه ثبت نام می‌کنند.

جمالی نوبندگانی افزود: با توجه به اینکه بسیاری از افراد ثبت نام‌کننده در انتخابات ریاست جمهوری هیچ یک از معیارها یک رجل سیاسی و مذهبی را نداشته رد صلاحیت می‌شوند و این امر هزینه‌های فراوان سیاسی و بین‌المللی برای کشور و نظام در پی دارد.

وی با بیان اینکه باید شورای نگهیان در این خصوص پیش از آغاز فرایند ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری،‌ بحث رجل سیاسی و مذهبی را تعیین تکلیف کرده و با اعلام رسمی و قانونی آن،‌اجازه ندهند که هر فردی فقط با داشتن چند مدرک ناچیز ثبت نام نماید،‌تصریح کرد: در هیچ کجای دنیا به راحتی افراد نمی‌توانند برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کنند و باعث خدشه وارد شدن به کشور و نظام شان شوند.

عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید هر چه سریعتر این مسئله که گاها باعث بروز چالش و مشکل می‌شود،‌مرتفع گردد و جلوی هرگونه سوء استفاده از ثبت نام‌های متفرقه و غیر ضروری افراد فاقد صلاحیت گرفت شود، گفت: مطمئنا بعد از گذشت 38 سال از انقلاب اسلامی می‌توان رجل سیاسی و مذهبی را تعریف کرد و مردم و گروه‌های سیاسی به آن پایبند خواهند بود، چرا که آبروی کشور در میان است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=125781

ش.د9504242