تأكيد مجدد رئيسجمهور امريكا بر تشديد تحريمهاي اقتصادي ايران به جاي استفاده از گزينههاي ديگر، نظير گزينه نظامي، درعين اينكه از يك سو اذعان به اقتدار وتوان دفاعي ايران در دفاع از تماميت ارضي و حتي عقبه راهبردياش در دورترين فواصل جغرافيايي است، از سوي ديگر نمايانگر ناتواني امريكا در بهرهگيري از ظرفيت نظامي اين كشور براي تحميل اراده خود بر نظام جمهوري اسلامي است، در عين حال بيانگر اين است كه روندهاي گذشته و حتي امتيازات برجام، خوي استكباري آنها را ارضا نكرده است، چراكه هدف اصلي آنگونه كه ترامپ آشكارا گفته بود تبعيتپذيري ايران است ولاغير. ترامپ دوهفته پيش در گفتوگو با شبكه فاكس نيوز ميگويد كه اگر ايران در كنار امريكا باشد با توافق هستهاي مشكلي ندارد اما واقعيت اين است كه چنين نشده و به گفته او، اين توافق بد با ايران باعث شده حكومت جمهوري اسلامي ايران «جسورتر» شود.
در اين مواجهه نظام سلطه اهداف ديگري را نيز دنبال ميكند كه در آن ميان ميتوان القاي ناكارآمدي، از بين بردن ظرفيت الگو بخشي انقلاب اسلامي، شكست اراده مقاومت در برابر فزون خواهي امريكا و انتقام از شكستهاي گذشته وهمچنين تشديد فشارها بر مردم كه نقطه قدرت نظام اسلامي در مواجهه با نظام سلطه وعامل اصلي شكستهاي امريكا هستند، را افزود. مواضع اخير حكام كاخ سفيد و همراهي كشورهاي اروپايي با امريكا در عدم رفع تحريمهاي گذشته و تشديد تحريمها بيانگر اين است كه آنان تا به اهداف اصلي دست نيابند اصليترين عرصه مواجهه آنها با ايران همين عرصه اقتصادي است كه طبعاً الزامات خود را دارد.
مقام معظم رهبري در ديدار مردم آذربايجان در روز 28 بهمن ماه با تأكيد بر اينكه راهبرد دشمن در شرايط كنوني پس از شكست در روشهاي گذشته بر تشديد تحریمها و در واقع بر جنگ اقتصادي متمركز شده است الگوي مقابل را بربهرهگيري از همه ظرفيتها دانسته وبا اشاره به آيه شريفه « وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّه» ميفرمايند به احتمال زياد منظور از «قُوَّه» فقط قوّه نظامي نيست؛ البتّه قوّه نظامي هم هست امّا فقط قوّه نظامي نيست. وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّه؛ هرچه ميتوانيد، درون خودتان را قوي كنيد. معناي اين استحكامِ ساختِ داخلي كشور كه بنده مكرر ميگويم، اين است.
ازلحاظ علمي خودتان را قوي كنيد، ازلحاظ فناوري خودتان را قوي كنيد، از لحاظ توليد داخلي قوي كنيد، ازلحاظ نفوذ در بازارهاي خارجي قوي كنيد، ازلحاظ كشف ظرفيتهاي فراواني كه در اين كشور هست و هنوز استفاده نشده است، قوي كنيد و اين ظرفيتها را به كار بگيريد. در اين عرصه نكته مهم آن است كه جنگ اقتصادي نيازمند دفاع اقتصادي (يا حتي آفند اقتصادي) است. همانطور كه اگر به خاك يك كشور تعرض شود و آن كشور به فرستادن چند ديپلمات به خارج جهت حلوفصل موضوع بسنده كند، نشانه ضعف نظامي آن كشور است و طمعها را براي به زانو درآوردن آن جامعه تشديد ميكند، بسنده كردن به ابزار ديپلماسي در مقابل تحريم اقتصادي، اينگونه است.
در اين زمينه توجه به چند نكته ضروري است
1ـ اگر تخريب بنيه توليد داخل و رفاه خانوارها، دو هدف در جنگ اقتصادي بهشمار ميروند، سياستها و اصلاحات ساختاري كه به تقويت بنيه توليد داخل و رفاه خانوارها بينجامد و اين دو را از وابستگي به بيرون برهاند، مصداق تدبير اقتصادي در برابر تحريم اقتصادي خواهد بود؛ امري كه در ميانمدت و بلندمدت اساساً چاقوي تحريم را كند خواهد ساخت. اما به رغم آن ضعف اساسي دولت در نداشتن يك نقشه راه روشن در اين عرصه است.
2ـ تمركز بر مذاكرات هستهاي وايجاد اميد به برجام براي رفع مشكلات اقتصادي كشور و پيوند زدن رفع همه كاستيها به آن وحتي آب خوردن مردم، اكنون به پاشنه آشيل دولت يازدهم تبديل شده است، چرا كه به رغم فرو ريختن همه آن ايدهآلها، دشمنان مبتني برآن توقعات ايجاد شده، عملا راهبرد آينده را بر تشديد تحريمها استوار كردهاند.
3ـ اشكال اصلي اين است كه صحنه جنگ به درستي توسط بازيگران شناخته نشده وظرفيتها متناسب با آن تجهيز نشده است، يعني در حالي كه همگان بر اين اعتراف دارند كه تنها الگوي مقابله در اين مواجهه اقتصاد مقاومتي و نگاه به درون است، اما در اين عرصه عزمي جدي در اين عرصه ديده نميشود. اقتصاد مقاومتي را تنها در حرف وروي كاغذ ميتوان ديد ونه در عمل.
4ـ به رغم تجربه موفق نظام درالگوي مديريت جهادي در دوران دفاع مقدس ودهه اول انقلاب كه پيش نياز وشرط لازم در اين عرصه است، ترجيحات مديريتي وعملي در اين شرايط فاصله معناداري با ميدان عمل دارد. شايد روشن ترين مصداق در اين عرصه را بتوان نوع عملكرد دولت يازدهم در موضوع حقوقهاي نجومي دانست. فارغ از ضعفها و كاستيها وفرا فكنيها در مواجهه با اين پديده، آنچه كه درد ناشي اين زخم عميق ايجاد شده بر بدنه اعتماد عمومي را تشديد ميكند اين است كه دولت اين مصوبه را درحالي به اجرا گذاشته بود كه در عرصهاي ديگر به مردم و محرومين جامعه التماس ميكرد كه مبلغ ناچيز يارانه خود را نگيرند و در همان حال يك مدير دولتي در فيش حقوقي خود فقط براي محروميت فرزندانش از تفريح به اندازه يارانه 60نفر در ماه منظور كرده بود.
5ـ ضعف اساسي ديگري كه بايد در اين عرصه مورد توجه قرار گيرد تمركز دولت بر طبقه متوسط به بالا وكم توجهي به اقشار محروم جامعه است كه اين امر به دليل بافت مديران دولت دور از انتظار نيست، اما ضعف مهمتر آن است كه از صبر وتحمل مردم برداشت نابهجا شود. مقام معظم رهبري در ديدار با مردم آذربايجان ضمن تجليل از حضور مردم از اين آسيب هم به درستي رمز گشايي ميكنند آنجا كه خطاب به مسئولان كشور تأكيد كردند: حضور پرشور مردم در مقابل دشمن كمينكرده براي بلعيدن ايران را به حساب گلايه نداشتن آنها از عملكرد مسئولان نگذاريد چراكه مردم از مسائل مختلف ازجمله تبعيض و كمكاري و بياعتنايي به مشكلات گلايهمندند و احساس ناراحتي و رنج ميكنند. ايشان خاطرنشان كردند: سال «اقتصاد مقاومتي؛ اقدام و عمل» در حال پايان يافتن است و مسئولان دولت و ديگر قوا بايد به مردم گزارش دهند در اين زمينه چه كردهاند؟رهبر انقلاب در همين زمينه افزودند: مسئولان نبايد به مردم بگويند «بايد چنين بشود»، بلكه بايد بگويند «چنين شد».
http://javanonline.ir/fa/news/839121
ش.د9504347