رابطه دین و سیاست رابطه ای حساس است که اگر بد تفسیر شود هم دین را فاسد می کند و هم سیاست را! اگر دین دستمایه سیاستمداران قرار گیرد و سیاستمداران دین را ابزاری برای حکومت کردن قرار دهند هم دین قربانی می شود و هم بدترین سیاست ها به اسم دین در جامعه جاری و ساری می شود. خطای بزرگ در تفسیر به رأی دین اینجاست...
حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در دیدار افطاری با پزشکان و اساتید دانشگاه گفت: "مبناي ولايت و حکومت از ديدگاه علي (ع) نيز انتخاب و نظر مردم بود." این سخن مورد انتقاد بسیاری از اقشار و گروه های متدین قرار گرفت. در این مورد چند نکته قابل ذکر است:
1- رابطه دین و سیاست رابطه ای حساس است که اگر بد تفسیر شود هم دین را فاسد می کند و هم سیاست را! یعنی در این نوع رابطه ما دو نوع رابطه داریم، سیاست دینی و دین سیاسی. سیاست دینی یعنی سیاستی که بر مبنای دین است و این همان سیاست انبیاء و اولیاء الهی است. حضرت امام سیاست را با همین مبنا تعریف کرد و انقلاب اسلامی را نیز با همین مبنا به پیروزی رساند. امروز نیز مبنای سیاست مقام معظم رهبری همین است. اما دین سیاسی نوع دوم رابطه دین و سیاست است. در این نوع رابطه دین دستمایه سیاستمداران قرار می گیرد و سیاستمداران دین را ابزاری برای حکومت کردن قرار می دهند. در این نوع برداشت از رابطه دین و سیاست، هم دین قربانی می شود و هم بدترین سیاست ها به اسم دین در جامعه جاری و ساری می شود. در چند سال گذشته چندبار شاهد چنین تفسیرهایی از دین بودیم. زمانی که آقای روحانی درس عاشورا را درس مذاکره خواند و مدعی شد که امام حسین(ع) در شب عاشورا با دشمن خود مذاکره کرد. موضوعی که به شدت مورد انتقاد علما و از جمله مقام معظم رهبری قرار گرفت. این نوع برداشت از مبنای حکومت و ولایت حضرت علی(ع) نیز از جمله چنین برداشت هایی است که اگر متوقف نشود عواقب خطرناکی دارد.
2- در حکومت اسلامی مردم نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری را دارند به طوری که بدون خواست مردم امکان تشکیل حکومت اسلامی وجود ندارد ولیکن مبنای حکومت رأی و نظر مردم نیست بلکه اسلام است یعنی اگر حکومتی رأی مردم را داشت ولی با محوریت اسلام نبود را کسی حکومت اسلامی نمی داند. در اندیشه سیاسی اسلام دو مقوله وجود دارد: مقبولیت و مشروعیت؛ که مقبولیت و تأیید مردم لازمه تشکیل حکومت اسلامی است اما مبنای تشکیل حکومت را مشروعیت آن یعنی اسلام شکل داده است که از جانب خداوند متعال است. حتی حضرت امام خمینی(ره) نیز که می فرمایند میزان رأی مردم است در ادامه همین جمله می فرمایند لکن مردم اسلام را می خواهند.
3- یکی از راه های اثبات هر گزاره منطقی نداشتن مثال نقض است یعنی اگرمثال نقضی پیدا نشود می توان بر اثبات شیء ادعا کرد. ولی در مورد مبنای جکومت و ولایت در صدر اسلام مثال های نقض فراوانی وجود دارد که شاید مهمترین آنها نپذیرفتن رأی سقیفه توسط حضرت زهرا(س) بود. بنابراین باطل بودن چنین ادعایی به سادگی قابل اثبات است.
4- اصولا مردم دولت را برای اجرای قانون اساسی انتخاب می کنند و نظریه پردازی در حوزه مسائل تئوریک مانند سیاست دینی و یا دین در اولویت های دولت قرار ندارد و چنین مباحثی لزوما در محافل دانشگاهی و حوزوی قابل بحث است و نه در تریبون های عمومی. در شرایط حساس داخلی، منطقه ای و بین المللی ایران، اصلاح وضعیت اقتصادی جامعه، حل مشکل بیکاری و مقابله هوشمندانه با تهدیدات منطقه ای و بین المللی که شاهد آن هستیم را می توان مهمترین اولویت های دولت دوازدهم دانست و لذا پرداختن به چنین مباحثی توسط دولت هرگز به صلاح مردم نیست.
