آمريكا پس از برجام جسورتر شد

(روزنامه جوان ـ 1396/05/05 ـ شماره 5147 ـ صفحه 5)

غیرقابل اعتماد بودن امریکا را مي‌توان در نقض عهدهاي مكرر زمامداران اين حكومت جست‌وجو كرد كه به رغم ارائه تعهد در خصوص عدم اعمال تحريم‌هاي جديد پس از امضاي برجام، همچنان محور اصلي فشارهاي خود را وضع تحريم‌هاي جديد قرار داده است؛ نقض عهدهايي كه هر كدام مي‌تواند اجراي برجام را با چالش‌هاي جدي مواجه كند و اين موضوع را براي همگان به اثبات برساند كه امريكا چه در عصر دموكرات‌ها و چه در عصر جمهوريخواهان همواره يك عنصر نامطمئن در عرصه معادلات بين‌المللي است. آنچه در ادامه مي‌آيد مروري بر سنگ‌اندازي‌هاي مختلف امريكا به برجام از تيرماه سال 1394 تا به امروز است.

تمديد قانون داماتو

يكي از مهم‌ترين اقدامات ايالات متحده در حوزه نقض برجام، تمديد قانون تحريم‌هاي ISA يا همان داماتو است؛ اقدامي كه توسط سناي امريكا صورت گرفت و كارشناسان بين‌المللي آن را نقض آشكار برجام توسط امريكا مي‌دانستند. بر اساس اين قانون ايران به مدت 10 سال ديگر تحت تحريم‌هاي اقتصادي ايالات متحده قرار مي‌گيرد. اين در حالي است كه بر اساس برجام، از زمان امضاي اين سند بين‌المللي نه تنها تمامي تحريم‌هاي ايران بايد لغو مي‌شد بلكه هيچ تحريم تازه‌اي نيز نبايد عليه جمهوري اسلامي ايران به تصويب مي‌رسيد؛ نكته‌اي كه رهبر معظم انقلاب در نامه‌اي كه به منظور تأييد مشروط اجراي برجام به دولت نوشتند، برآن ‌تأكيد كردند و فرمودند: «در سراسر دوره‌ هشت‌ساله، وضع هرگونه تحريم در هر سطح و به هر بهانه‌اي (از جمله بهانه‌هاي تكراري و خودساخته‌تروريسم و حقوق بشر) توسط هر يك از كشورهاي طرف مذاكرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه‌مجلس، اقدام‌هاي لازم را انجام دهد و فعاليت‌هاي برجام را متوقف كند.» اين اتفاق در حالي روي داد كه رئيس‌جمهور نيز در پاسخ به آن دستوراتي را به وزير امورخارجه و رئيس سازمان انرژي اتمي در خصوص پيگيري روند برخورد با ايالات متحده صادر كرد اما با فروكش كردن تب جامعه، اين دو عضو كابينه هيچ گاه گزارشي دقيق از اقدامات خود در اين خصوص ارائه نكردند.

تمديد وضعيت اضطراري عليه ايران توسط اوباما

يكي ديگر از مهم‌ترين اقدامات ايالات متحده عليه برجام تمديد وضعيت اضطراري عليه ايران توسط باراك اوباما بود. اين فرمان براي نخستين بار در ۱۴ فوريه سال ۱۹۷۹ (۲۴ آبان سال ۱۳۵۸) از سوي رئيس‌جمهوري وقت ايالات‌متحده امضا شد و از آن زمان هر ساله تمديد شده است. بر اين اساس باراك اوباما نيز در آبان ماه سال گذشته و درست در روزهاي پاياني دولت خود ضمن تمديد مجدد شرايط اضطرار عليه ايران تأكيد كرد كه با وجود دستيابي به توافق هسته‌اي با ايران روابط ما (امريكا) با اين كشور به حالت عادي بازنگشته است. وي همچنين گفت: ضروري است شرايط كنوني حفظ شود. شرايط اضطراري، اختيارات غيرمعمول زيادي مثل ضبط اموال، احضار اعضاي گارد ملي و استخدام و اخراج افسرهاي نظامي را در اختيار رئيس‌جمهور امريكا قرار مي‌دهد. حالت شرايط اضطراري همچنين پايه و اساس بيشتر تحريم‌هاي امريكا عليه كشورهاي ديگر را شكل مي‌دهد.

مصادره ۲ ميليارد دلار از اموال بلوكه‌شده ايران در آمريكا

يكي ديگر از محورهاي مورد تأكيد ايران در جريان مذاكرات برجام، تلاش براي آزاد‌سازي اموال بلوكه‌شده خود در امريكا بود؛ اقدامي كه سرانجام صورت نگرفت و حتي كار را تا به آنجا رساند كه دستگاه قضايي ايالات متحده در سرقتي آشكار اين اموال را به خانواده سربازان كشته شده اين كشور در لبنان بخشيد. بر اين اساس، دادگاه عالي امريكا طي حكمي بخشي از دارايي‌هاي ايران را در بانك نيويورك به نفع خانواده قربانيان حوادث تروريستي مصادره كرد. اين دادگاه در حكمي اعلام كرد ۲ميليارد دلار از دارايي بلوكه‌شده ايران را به عنوان غرامت براي خانواده‌هاي قرباني اقدامات تروريستي ايران اختصاص داد. امريكا مدعي است ايران در بمب‌گذاري سال ۱۹۸۳ يك پايگاه نظاميان امريكايي در شهر بيروت نقش داشته است.

اين اتفاق در حالي بود كه در گذشته نيز در حكمي ديگر دادگاه تجديدنظر فدرال امريكا اعلام كرد ۱۰ فردي كه به نظر اين دادگاه قرباني حملات تروريستي هستند و در دادگاهي در برابر ايران رأي به نفع خود براي دريافت خسارت از ايران گرفته بودند، مي‌توانند از محل مطالبه ۸/۲ ميليون دلاري ايران از يك شركت دفاعي امريكايي غرامت دريافت كنند.

محدوديت مسافرت به آمريكا در كنگره

در همين حال يكي ديگر از سنگ‌اندازي‌هاي آشكار ايالات متحده به برجام موضوع ممنوعيت سفر به امريكا براي اتباع كشورهايي بود كه به ايران سفر كرده بودند. بر اساس اين طرح شهروندان 38 كشور كه براي سفر به امريكا نيازي به دريافت ويزا ندارند در صورت سفر به ايران براي رفتن به امريكا بايد ويزا بگيرند. نكته مهم آنجاست كه 38 كشور مورد اشاره، همگي جزو كشورهاي برخوردار هستند كه مي‌توانند در شرايط اقتصادي ايران در روزهاي پسابرجام تأثيرگذار باشند و بي‌شك ايجاد اين محدوديت مي‌تواند باعث كاهش سفر به ايران و حتي ايجاد محدوديت براي تجار اين 38 كشور باشد.

تحريم موشكي پس از برجام

در كنار اينها يك روز بعد از اعلام اجراي توافق هسته‌اي، وزارت خزانه‌داري امريكا تحريم‌هاي تازه‌اي را در واكنش به آزمايش‌ موشكي ايران وضع كرد. بر اساس بيانيه‌اي كه وزارت خزانه‌داري امريكا يك‌شنبه ۱۷ ژانويه (۲۷ دي) صادر كرد، هفت فرد و سه مؤسسه به فهرست تحريم‌هاي موشكي اضافه شده‌اند؛ اقدامي كه همچون تصويب قانون ISA جنجال زيادي را در عرصه بين‌الملل عليه امريكا و برجام ايجاد كرد.

مصادره بنياد علوي

مصادره ساختمان بنياد علوي نيز يكي ديگر از تلاش‌هاي ايالات متحده براي ضربه زدن به جمهوري اسلامي ايران است. بر اين اساس در ابتداي تيرماه امسال بود كه دادستان‌هاي فدرال امريكا پس از ۹ سال تلاش براي تصاحب ساختمان ۳۶ طبقه بنياد علوي در منهتن نيويورك به دليل ارتباط اين بنياد خيريه با ايران سرانجام در دادگاه پيروز شدند. دادگاه اعلام كرد بنياد علوي از سوي دولت ايران اداره مي‌شود. اين دادگاه مدعي شد برج منهتن - بنياد علوي در خيابان پنجم نيويورك كه سالانه ميليون‌ها دلار درآمد از محل اجاره دارد- تحريم‌هاي امريكا عليه ايران را نقض كرده است.

اين بدان معناست كه دادستان‌هاي منهتن مي‌توانند به حركت خود در تصاحب برج اين بنياد ادامه دهند. دولت امريكا مي‌خواهد برج بنياد علوي كه بيش از ۵۰۰ ميليون دلار ارزش مادي دارد را به منظور دادن غرامت به بازماندگان قربانيان آنچه حملات تروريستي مورد حمايت ايران خوانده است، به فروش برساند. بر اساس بيانيه دادستان منهتن، اين بزرگ‌ترين مصادره اموال به دليل ارتباط با حملات تروريستي در تاريخ امريكاست.

تحريم مجدد به بهانه برنامه موشكي

در بهمن ماه گذشته و درست چند هفته پس از روي كار آمدن دولت ترامپ در امريكا بود كه مقامات تازه‌كار اين دولت، در واكنش به آزمايش موشك‌هاي دفاعي كشورمان به زعم خود ۲۵ شركت‌ و افراد دست‌اندركار در برنامه موشكي ايران را مشمول تحريم كرد. در اين بيانيه از افزوده شدن ۱۲ شركت و ۱۳ فرد به فهرست تحريم‌هاي امريكا عليه ايران خبر داده شده است.

آخرين تحريم

در نهايت آخرين تحريم به ثمر نشسته امريكا عليه ايران نيز نزديك به 10 روز قبل و درست پس از اعلام پايبندي ايران به تعهدات خود در برجام توسط امريكا، به بهانه برنامه دفاعي كشورمان به مرحله اجرا رسيد كه بر اساس آن وزارت دارايي امريكا ۱۶ فرد و نهاد و وزارت خارجه اين كشور، دو سازمان جهاد خودكفايي نيروي هوافضاي سپاه و مركز تحقيقات باقرالعلوم را مشمول تحريم‌هاي جديد قرار داده‌اند.

تمامي اين سنگ‌اندازي‌ها در حالي بود كه درست پس از برجام اقدام خصمانه ديگري همچون ايجاد مانع براي معاملات دلاري براي ايران، ايجاد مانع براي همكاري بانك‌ها و مؤسسات بزرگ اقتصادي با ايران و تلاش براي تحريم سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز توسط ايالات متحده صورت گرفت تا ليست جسارت‌های امريكا براي نقض برجام تكميل شود. حالا پس از تمامي اين نقض عهدهاي مكرر، امريكا مي‌كوشد تا بار ديگر تحريم تازه‌اي را عليه كشورمان به مرحله اجرا بگذارد تا ليست بدعهدي‌هاي خود را نزد مردم ايران كامل‌تر از هر زمان ديگری كند؛ اتفاقي كه در كنار ساير تحريم‌ها و سنگ اندازي‌ها مي‌توان آن را هجوم پاياني امريكا به برجام قلمداد كرد و قطعاً مي‌تواند چالشي جدي در مسير اجراي برجام به وجود بياورد.

http://www.Javann.ir/863949

ش.د9601936